Η ρωσική οικονομία φαίνεται πως δύσκολα θα απεγκλωβιστεί από την πολεμική της πορεία, ακόμη κι αν οι μάχες στην Ουκρανία κοπάσουν, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία, τα τελευταία χρόνια, οι μαζικές αμυντικές δαπάνες έχουν στρατιωτικοποιήσει τη βιομηχανία και έχουν απορροφήσει εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους, αποτρέποντας την ύφεση αλλά δημιουργώντας παγίδα εξάρτησης.

Ανάλυση Bloomberg: Πώς ο πόλεμος μεταμορφώνει τη ρωσική οικονομία

Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ του Bloomberg, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν δείχνει διάθεση υπαναχώρησης. Βλέπει τη διατήρηση ενός ισχυρού και καλά εξοπλισμένου στρατού ως στρατηγική προτεραιότητα, κάτι που στη Δύση θεωρείται εν δυνάμει απειλή για το ΝΑΤΟ. Η εκρηκτική παραγωγή τανκς, πυραύλων και drones μπορεί να βρει διέξοδο σε αγορές όπως η Κίνα, αλλά ταυτόχρονα επιβαρύνει μια οικονομία που ήδη παλεύει με κυρώσεις, ασθενές τραπεζικό σύστημα και περιορισμένη ανάπτυξη.

Ρεκόρ παραγωγής και δαπανών

Η αύξηση της στρατιωτικής παραγωγής είναι εντυπωσιακή: πριν από την εισβολή του 2022, η Ρωσία είχε προγραμματίσει την παράδοση περίπου 400 τεθωρακισμένων σε έναν χρόνο. Σήμερα, παραδίδει δέκα φορές περισσότερα. Παράλληλα, ανέπτυξε δικές της γραμμές παραγωγής drones, φτάνοντας το 2024 στο 1,5 εκατ. τεμάχια, έναντι μόλις 140.000 το 2023.

Οι δαπάνες άμυνας μεταξύ 2022 και 2024 ανήλθαν σε τουλάχιστον 22 τρισ. ρούβλια (263 δισ. δολάρια) και δεν φαίνεται μείωση στο άμεσο μέλλον. Οι ετήσιες τρύπες στον προϋπολογισμό βαθαίνουν, αλλά το Κρεμλίνο συνεχίζει να διοχετεύει πόρους στη στρατιωτική παραγωγή.

Η Ρωσία παγκόσμιος εξαγωγέας όπλων

Η εμπειρία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αποτελεί οδηγό: τότε, η σοβιετική πολεμική βιομηχανία αποτέλεσε θεμέλιο για να καταστεί η ΕΣΣΔ κορυφαίος εξαγωγέας όπλων. Σήμερα, το Κέντρο Ανάλυσης Παγκόσμιου Εμπορίου Όπλων εκτιμά ότι μετά τον πόλεμο η Ρωσία θα μπορούσε να εξάγει στρατιωτικό υλικό αξίας 17-19 δισ. δολαρίων ετησίως.

Η κρατική Rosoboronexport αναφέρει ότι οι παραγγελίες έχουν εκτιναχθεί σε 60 δισ. δολάρια, με χώρες της Ασίας, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής να ενδιαφέρονται για κοινές παραγωγές και τεχνολογικές μεταφορές. Η αυξημένη κλίμακα παραγωγής μειώνει το κόστος, καθιστώντας ορισμένα ρωσικά προϊόντα φθηνότερα από πριν.

Προοπτικές και κίνδυνοι

Παρά την εμπορική δυναμική, η λίστα παραγγελιών υπολείπεται σημαντικά του τεράστιου ρωσικού αμυντικού προϋπολογισμού. Επιπλέον, δυτικές πιέσεις σε χώρες-πελάτες, όπως συνέβη με το πετρέλαιο, θα μπορούσαν να περιορίσουν τις εξαγωγές. Οι εργοστασιακές γραμμές μπορεί να διατηρηθούν, αλλά μελλοντικά δεν αποκλείονται περικοπές ή απολύσεις, καθώς η ζήτηση δεν θα φτάνει τα σημερινά επίπεδα πολεμικής έντασης.

Διπλή χρήση και στρατηγική του Κρεμλίνου

Ο Πούτιν επιμένει ότι οι επενδύσεις δεν πάνε χαμένες και προωθεί τη λεγόμενη «διπλή χρήση» τεχνολογιών σε ναυπηγική, αεροπορία, ηλεκτρονικά, ιατρικό εξοπλισμό και αγροτική παραγωγή. Ωστόσο, η κορυφαία του προτεραιότητα παραμένει η διατήρηση μιας μάχιμης στρατιωτικής δύναμης, με τη βιομηχανική υποδομή να έχει πλέον ενσωματωθεί μόνιμα στην οικονομία.

Η Ρωσία δείχνει πως, ακόμη κι αν οι μάχες στην Ουκρανία σταματήσουν, η πολεμική της μηχανή θα συνεχίσει να αποτελεί κεντρικό άξονα της οικονομικής της στρατηγικής, με εξαγωγές, τεχνολογικές καινοτομίες και γεωπολιτικές φιλοδοξίες που θα τη συνοδεύουν για χρόνια.