Η αντίστροφη μέτρηση την οποία είχε ξεκινήσει ακόμα και ο Λευκός Οίκος ολοκληρώθηκε τα μεσάνυχτα (τοπική ώρα) της 1ης Οκτωβρίου, με το shutdown, την αναστολή της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, να γίνεται πλέον και επίσημη, αφού το Κογκρέσο δεν κατάφερε να υπερβεί το αδιέξοδο, με συνέπεια να είναι στον «αέρα» εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, που δεν θα λάβουν κανονικά την πληρωμή τους, ενώ αντίστοιχα σε καθεστώς αβεβαιότητας τίθενται ακόμα και οι πτήσεις.

Ειδικότερα, το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου των ΗΠΑ εκτιμά ότι περίπου 750.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα τεθούν σε υποχρεωτική άδεια άνευ αποδοχών. Η υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας (FAA) έχει προειδοποιήσει πως περισσότεροι από 11.000 υπάλληλοι – περίπου το 1/4 του προσωπικού της – θα τεθούν σε προσωρινή άδεια, ενώ ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας και άλλοι αξιωματούχοι ασφαλείας θα υποχρεωθούν να εργάζονται αμισθί μέχρι να λήξει το shutdown.

Διαβάστε: Επίσημο το shutdown στις ΗΠΑ: Στον "αέρα" η χρηματοδότηση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης - Τι σημαίνει το "λουκέτο"

ΗΠΑ: Οι υπηρεσίες που επηρεάζονται από το shutdown

Σύμφωνα με το BBC, τα προγράμματα Medicare και Medicaid, κοινωνικά προγράμματα υγείας για ηλικιωμένους και φτωχούς, θα συνεχίσουν να λειτουργούν, αλλά η έλλειψη προσωπικού ενδέχεται να οδηγήσει σε διακοπές ορισμένων υπηρεσιών. Η παροχή έκτακτης βοήθειας σε περιπτώσεις καταστροφών αναμένεται επίσης να μην επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό, ωστόσο άλλες εργασίες που εκτελούνται από υπηρεσίες αντιμετώπισης καταστροφών θα επηρεαστούν.

Εάν η διακοπή λειτουργίας παραταθεί, είναι πιθανό η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Διαχείρισης Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης (Fema) να εξαντλήσει τα χρήματα του Ταμείου Αρωγής σε περίπτωση Καταστροφών, γεγονός που θα επηρεάσει την περίπτωση καταβολής αποζημιώσεων σε έκτακτες καταστάσεις.

Τα προγράμματα επισιτιστικής βοήθειας θα επηρεαστούν επίσης, με το Πρόγραμμα Συμπληρωματικής Διατροφής για Γυναίκες, Βρέφη και Παιδιά (WIC) να αναμένεται να εξαντλήσει γρήγορα τα κεφάλαιά του.

Δεν αποκλείεται, δε, πολλές υπηρεσίες να κλείσουν, ίσως και μόνιμα, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υπόσχεται να «κάνει πράγματα που είναι μη αναστρέψιμα, που είναι κακά» ως αντίποινα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, άλλωστε, και το Γραφείο Διαχείρισης και Προϋπολογισμού του Λευκού Οίκου (OMB) έχουν ήδη δηλώσει ότι είναι διατεθειμένοι να ακολουθήσουν μια εντελώς διαφορετική στρατηγική, προτρέποντας τις υπηρεσίες να μειώσουν το προσωπικό σε προγράμματα των οποίων η χρηματοδότηση έχει λήξει και τα οποία δεν συνάδουν με τις προτεραιότητες του Τραμπ.

Ο διευθυντής του OMB, Ράσελ Βοτ, δήλωσε την Τρίτη ότι η κυβέρνηση μπορεί να προχωρήσει σε περικοπές θέσεων εργασίας και προγραμμάτων, αντί να περιοριστεί σε απλώς να θέσει τους υπαλλήλους σε διαθεσιμότητα κατά τη διάρκεια του shutdown. «Έχουμε την εξουσία να προχωρήσουμε σε μόνιμες αλλαγές στη γραφειοκρατία της κυβέρνησης», δήλωσε ο Βοτ στο Fox Business.

Οι οικονομικές επιπτώσεις αναμένεται να επεκταθούν σε εθνικό επίπεδο, με τους ειδικούς να προβλέπουν μία μακρά αντιπαράθεση χωρίς σαφή τρόπο εξόδου από το αδιέξοδο.

Επίκειται "χάος" στα αεροδρόμια λόγω του shutdown

Συνεπεία της ανωτέρω κατάστασης, το ομοσπονδιακό shutdown θα επηρεάσει και τους επιβάτες με διάφορους τρόπους, ενδεχομένως οδηγώντας σε μεγάλες ουρές στα σημεία ελέγχου ασφαλείας και καθυστερήσεις που θα προκληθούν από τους μη αμειβόμενους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας που θα επιλέξουν να μείνουν στο σπίτι τους αντί να εργαστούν χωρίς αμοιβή.

Οι εργαζόμενοι στον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας και στην Υπηρεσία Ασφάλειας Μεταφορών (TSA) θεωρούνται «απαραίτητοι», οπότε θα συνεχίσουν να πηγαίνουν στην εργασία τους σε περίπτωση διακοπής λειτουργίας. Ωστόσο, δεν θα πληρωθούν μέχρι να τελειώσει η διακοπή λειτουργίας. Κατά τη διάρκεια του τελευταίου shtudown το 2018-2019, αυτοί οι εργαζόμενοι άρχισαν να δηλώνουν όλο και περισσότερο άρρωστοι, με αποτέλεσμα να προκληθούν καθυστερήσεις στα αεροδρόμια.

Ο αντίκτυπος θα γίνει αισθητός και στους Αμερικανούς που σχεδιάζουν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό, με τις υπηρεσίες έκδοσης διαβατηρίων των ΗΠΑ να προειδοποιούν ότι η επεξεργασία των ταξιδιωτικών εγγράφων ενδέχεται να διαρκέσει περισσότερο από το συνηθισμένο.

Πώς φτάσαμε στο shutdown

«Κλειδί» για το πώς οδηγηθήκαμε στο shutdown είναι ο αριθμός 60: Τόσες είναι οι ψήφοι που απαιτούνται στη Γερουσία, για να υπερψηφιστεί ένα πακέτο δαπανών και να αποφευχθεί η αναστολή της λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Έτσι, αν και οι Ρεπουμπλικανοί ελέγχουν το Καπιτώλιο και τον Λευκό Οίκο, χρειάζονται τουλάχιστον επτά Δημοκρατικούς στο Γερουσία για να τους υποστηρίξουν (διαθέτουν 53 έδρες). Ο ηγέτης της μειοψηφίας στη Γερουσία, Chuck Schumer, ωστόσο, απαιτεί κάθε νομοσχέδιο χρηματοδότησης να περιλαμβάνει παράταση των ενισχυμένων επιδομάτων του Affordable Care Act, μαζί με διάφορα άλλα στοιχεία, για να εξασφαλίσει την υποστήριξη του κόμματός του. Οι ηγέτες του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος θέλουν παράταση της χρηματοδότησης για επτά εβδομάδες, με επιπλέον χρήματα για την ασφάλεια των νομοθετικών, εκτελεστικών και δικαστικών οργάνων.

Σε μια προσπάθεια της τελευταίας στιγμής να αποτρέψουν το κλείσιμο της κυβέρνησης την Τρίτη, οι Ρεπουμπλικανοί στη Γερουσία απέτυχαν να περάσουν ένα προσωρινό νομοσχέδιο που θα επέκτεινε τη χρηματοδότηση μέχρι τις 21 Νοεμβρίου, με ψήφους 55 έναντι 45. Οι Ρεπουμπλικανοί, με τη σειρά τους, απέρριψαν ένα νομοσχέδιο των Δημοκρατικών που θα επέκτεινε τη χρηματοδότηση μέχρι το τέλος Οκτωβρίου και θα αύξανε τις δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη κατά περισσότερο από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια. Η ψηφοφορία απέτυχε με 47 ψήφους έναντι 53, χωρίς την υποστήριξη των Ρεπουμπλικάνων. Έτσι, για την αποτυχία οι δύο πλευρές κατηγορούν η μία την άλλη.

Οι επιπτώσεις στην αμερικανική οικονομία και μια καθυστέρηση με τη δική της σημασία

Η οικονομική ανάπτυξη στις ΗΠΑ μπορεί να επηρεαστεί, αλλά πιθανότατα ελαφρώς και προσωρινά, σύμφωνα με εκτιμήσεις που δημοσιεύουν το NBC News και το BBC. Σειρά εκτιμήσεων από τη Wall Street καθώς και από το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου διαπιστώνουν ότι ακόμη και το μακροβιότερο shutdown που έχει σημειωθεί ποτέ - 35 ημέρες μεταξύ 2018 και 2019 κατά την πρώτη θητεία Τραμπ - μείωσε μόνο κατά 0,4% το συνολικό οικονομικό προϊόν. Άλλωστε, οι επιπτώσεις ενδέχεται να ανατραπούν, μετά την πιθανή άρση του shutdown, ωστόσο εύλογο είναι πως αν διαρκέσει επί μακρόν, οι επιπτώσεις θα αυξηθούν.

Το κυριότερο όμως είναι άλλο και αφορά στην πιθανή καθυστέρηση στη δημοσίευση της μηνιαίας έκθεσης για την απασχόληση της Υπηρεσίας Στατιστικών Εργασίας, μια έκθεση που έχει αποκτήσει πολωτικό χαρακτήρα στις ημέρες του Τραμπ και ανησυχεί τους ανθρώπους στη Wall Street, σύμφωνα με την συντάκτρια του BBC στο επιχειρηματικό ρεπορτάζ, Natalie Sherman.

Η έκθεση αυτή, που αποτελεί μια μηνιαία εικόνα της δημιουργίας θέσεων εργασίας, αναμενόταν να κυκλοφορήσει την Παρασκευή, ωστόσο τώρα η Υπηρεσία αναστέλλει τη λειτουργία της. Η έκθεση παρακολουθείται πάντα με μεγάλη προσοχή. Και τους τελευταίους μήνες έχει τεθεί υπό ακόμη μεγαλύτερη παρακολούθηση, καθώς έχει δείξει ότι οι προσλήψεις έχουν αρχίσει να επιβραδύνονται έως ότου σταματήσουν, προκαλώντας τον Τραμπ να επιτεθεί και να απολύσει τον επικεφαλής της υπηρεσίας.

Η απόφαση αυτή σημαίνει ότι η ήδη ασαφής εικόνα της αμερικανικής οικονομίας γίνεται ακόμη πιο ασαφής, υπό το φως των δασμών, των περικοπών στις δημόσιες δαπάνες και των εντάσεων στη μεταναστευτική πολιτική.

Ανεπηρέαστη η Wall Street από το shutdown, αλλά σε άνοδο-ρεκόρ ο χρυσός 

Η Wall Street δεν έχει επηρεαστεί από τους κινδύνους που ενέχει το κλείσιμο της κυβέρνησης και οι μετοχές παραμένουν κοντά σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι βετεράνοι της αγοράς γνωρίζουν ότι τα κλεισίματα τείνουν να είναι ήσσονος σημασίας γεγονότα για το χρηματιστήριο, όπως αναφέρει σχετική ανάλυση του CNN.

Σύμφωνα με την Truist Wealth, από το 1976, ο S&P 500 δεν έχει παρουσιάσει καμία μεταβολή κατά μέσο όρο κατά τη διάρκεια των κλεισιμάτων της κυβέρνησης. Οι μετοχές των ΗΠΑ κατάφεραν μάλιστα να σημειώσουν άνοδο 10% κατά τη διάρκεια του κλεισίματος της κυβέρνησης που ξεκίνησε στα τέλη του 2018.

«Οι προηγούμενες διακοπές λειτουργίας της κυβέρνησης είχαν ελάχιστες μακροπρόθεσμες οικονομικές επιπτώσεις. Τείνουν να μοιάζουν με τυφώνα ή χιονοθύελλα, καθυστερώντας τις περισσότερες δραστηριότητες και αναπληρώνοντας γρήγορα το χαμένο έδαφος μετά την επανέναρξη», έγραψε σε μια έκθεση ο Keith Lerner, διευθύνων σύμβουλος επενδύσεων της Truist Wealth.

Ο Bob Elliott, διευθύνων σύμβουλος επενδύσεων της Unlimited Funds, δήλωσε σε μια ανάρτηση στο Substack την Παρασκευή ότι οι αγορές ακολουθούν το «ίδιο παλιό σενάριο», σύμφωνα με το οποίο η διακοπή λειτουργίας της κυβέρνησης δεν έχει σημασία για την οικονομία. Ωστόσο, λόγω των μοναδικών απειλών που ενέχει αυτή η διακοπή λειτουργίας, αυτή τη φορά η κατάσταση μπορεί να είναι διαφορετική και για τις αγορές.

«Εμείς οι μακροοικονομικοί είμαστε από τη φύση μας ανησυχούντες, οπότε πάρτε αυτό με επιφύλαξη», δήλωσε ο Elliott, «αλλά φαίνεται να υπάρχει κίνδυνος αυτό το κλείσιμο να είναι διαφορετικό από αυτό που έχουμε συνηθίσει να περιμένουμε».

Πάντως, ο χρυσός παραμένει σε επίπεδα ρεκόρ, με το πολύτιμο μέταλλο να φτάνει τα 3.875 δολλάρια ανά ουγγιά επίπεδο άνευ προηγουμένου για τρίτη διαδοχική συνεδρίαση.