Ο δράστης του χτυπήματος στη συναγωγή του Χίτον Παρκ στο Μάντσεστερ την Πέμπτη 2 Οκτωβρίου, δηλαδή ο 35χρονος Τζιχάντ αλ-Σάμι,  ήταν ελεύθερος με εγγύηση έως ότου δικαζόταν η υπόθεση του φερόμενου βιασμού του, όπως αποκαλύπτει ο «Guardian». Μάλιστα, βρισκόταν κάτω από το ραντάρ της Αστυνομίας για σεξουαλική επίθεση έως το 2025, ενώ έχει αναπτυχθεί μια θεωρία πως έχει ποινικές καταδίκες, αν και δεν επιβεβαιώνεται τόσο από την αντιτρομοκρατική υπηρεσία όσο και από την MI5.

Ο φόνος του Σάμι από ένοπλους αστυνομικούς προέκυψε μετά την επίθεσή του στη συναγωγή, στο βορρά του Μάντσεστερ. Έριξε όχημα πάνω στο κτίριο της συναγωγής, ενώ με την έξοδό του από αυτό τραυμάτισε ανθρώπους με μαχαίρι, αλλά σκότωσε και έναν Εβραίο. Ο άλλος νεκρός προέκυψε, όπως φαίνεται, από πυροβολισμούς αστυνομικών. Μάλιστα, φέρεται να ευθύνονται και για τον τραυματισμό ακόμα ενός ανθρώπου. 

Η έρευνα της αντιτρομοκρατικής: Απειλή θανάτου

Ο 35χρονος που όρμησε στη συναγωγή, ανήμερα του Γιομ Κιπούρ, μιας σημαντικής ημέρας για όλους τους Εβραίους, εξετάζεται από την αντιτρομοκρατική και μετά θάνατον, αν δηλαδή ήταν υπεύθυνος για μια απειλή θανάτου που εστάλη σε έναν πρώην βουλευτή των Συντηρητικών το 2012. Δηλαδή, τον Τζος Χάουελ. Του το έστειλε κάποιος που αυτοαποκαλούνταν που «Jihad Alshamie» και έλεγε: «Άνθρωποι σαν εσένα αξίζουν να πεθάνουν».

Η αστυνομία ανακοίνωσε τα ονόματα των δύο νεκρών ανδρών: Άντριαν Ντόλμπι, 53 ετών, και Μέλβιν Κράβιτς, 66 ετών. Οι συγγενείς του δεύτερου ήταν σοκαρισμένοι δήλωσαν ότι ήταν ένας «ευγενικός γίγαντας» που «δεν θα έβλαπτε ούτε μύγα». Επιπλέον, γείτονας του Ντόλμπι, μάλιστα φέρεται μουσουλμάνος, τον περιέγραψε ως «έναν από τους πιο φανταστικούς άνδρες που γνώρισα στη ζωή μου».



Οι μαρτυρίες, πάντως, είναι συγκλονιστικές. Ο ραβίνος Ντάνιελ Γουόκερ, ο οποίος τελούσε λειτουργία στη συναγωγή τη στιγμή της επίθεσης, είπε ότι ο δράστης φώναζε «θα σε πιάσω» καθώς προσπαθούσε να μπει με τη βία. Μίλησε για γενναίους άντρες, που αντιστάθηκαν στον Σάμι και προσπάθησαν να κρατήσουν τις πόρτες. Είπε στο ITV: «Όταν έφτασα για πρώτη φορά στη συναγωγή, υπήρχε κάποιο περιστατικό έξω από τις πύλες. Κάποιος συμπεριφερόταν ύποπτα και επιθετικά».

«Μισή ώρα μετά την έναρξη της προσευχής, άκουσα ένα δυνατό κρότο από έξω και φωνές. Κάποιος προσπαθούσε να μπει μέσα με ένα μαχαίρι. Όταν προσπάθησε να μπει μέσα στη συναγωγή, ήμασταν πολλοί που προσπαθήσαμε να τον κρατήσουμε μακριά», δήλωσε.


«Δεν ήταν στο ραντάρ κάποιου για τρομοκρατία»

Ο Σύριος Τζιχάντ αλ Σάμι βρισκόταν στη Βρετανία από τη Συρία εξ απαλών ονύχων. Το 2006 πήρε υπηκοότητα. Οι Αρχές στη χώρα εξετάζουν αν είχε σύνδεση με κάποια οργάνωση, αφού δεν έχουν αποκλείσει να πρόκειται για τρομοκρατική επίθεση.

Ο «Guardian» αναφέρει πως ο Σάμι δεν ήταν γνωστός στις αντιτρομοκρατικές υπηρεσίες και δεν είχε παραπεμφθεί στο πρόγραμμα καταπολέμησης της ριζοσπαστικοποίησης Prevent, αλλά είχε διωχθεί για ποινικά αδικήματα. Πάντως, το αδίκημα για το οποίο πλήρωσε εγγύηση ώστε να μείνει ελεύθερος, δηλαδή ο βιασμός, δεν έχει διευκρινιστεί χρονικά. 

Μια πηγή ανέφερε ότι ο Σάμι είχε ποινικές καταδίκες για μικρότερα αδικήματα που δεν σχετίζονταν με την τρομοκρατία. «Δεν ήταν στο ραντάρ κανενός για τρομοκρατία, αλλά σίγουρα είχε ποινικό μητρώο, αν και τίποτα δεν υποδείκνυε ότι θα έκανε κάτι τέτοιο», ανέφερε άλλη πηγή.

Μετά την επίθεση έγινε γνωστό ότι ο πατέρας του δράστη, Φάρατζ αλ-Σάμι -ο οποίος έχει εργαστεί ως χειρουργός για διάφορες μη κυβερνητικές οργανώσεις σε ζώνες συγκρούσεων, όπως το Νότιο Σουδάν, το Αφγανιστάν και το Μάλι- είχε προηγουμένως δημοσιεύσει στη σελίδα του στο Facebook ένα μήνυμα υποστήριξης των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου εναντίον του Ισραήλ, ισχυριζόμενος ότι είχαν διαπραχθεί από «άνδρες του Θεού στη Γη» και περιγράφοντας τις επιθέσεις ως «θαύμα από κάθε άποψη».

Η ανασφάλεια μετά τη συναγωγή

Οι Ισραηλινοί της Βρετανίας δεδομένα δεν νιώθουν ασφαλείς στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σε μια συγκέντρωση κοντά στη συναγωγή, ο Ντέιβιντ Λάμι, ο οποίος διορίστηκε αναπληρωτής πρωθυπουργός τον περασμένο μήνα, δήλωσε στο πλήθος ότι η χώρα «στέκεται αλληλέγγυα με τον εβραϊκό λαό, γιατί μια τέτοια επίθεση δεν γίνεται ποτέ να την νιώθεις μόνος σου». Και ο ίδιος, όμως, ενδεχομένως να περίμενε την έλλειψη θετικής υποδοχής. Ειδικά όταν εκστόμισε τη λέξη «φίλοι», ακούστηκαν γέλια, αλλά και ατάκες χλεύης. Ακόμα και αναφωνητά, του στυλ «σταματήστε τις πορείες». Ο Λάμι αναγκάστηκε να κάνει πολλές παύσεις, καθώς οι φωνές συνεχίζονταν.



Η 61χρονη Τζόαν Σέλντον από το Ράντκλιφ του Μπέρι, είπε ότι γύρισε την πλάτη της όταν ο Λάμι άρχισε να μιλάει. Είπε: «Δεν ξέραμε ότι θα μιλούσε εδώ και όταν το μάθαμε σκεφτήκαμε: "Γιατί είναι εδώ; Ο εβραϊκός λαός δεν αισθάνεται ασφαλής στη Βρετανία τώρα"». Η φίλη της, Χέιλι Λόσον, 49 ετών, είπε ότι το μίσος υποδαυλίζεται από τις πορείες υπέρ της Παλαιστίνης.

Πριν από μια προγραμματισμένη διαδήλωση κατά της απαγόρευσης της Palestine Action αυτό το Σάββατο, ο Στάρμερ έγραψε στο Jewish Chronicle ότι οι διαδηλωτές πρέπει να αναγνωρίσουν ότι αυτή είναι μια περίοδος πένθους.

«Οι ειρηνικές διαδηλώσεις είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της δημοκρατίας μας -και υπάρχει δικαιολογημένη ανησυχία για τα δεινά στη Γάζα – αλλά μια μειοψηφία έχει χρησιμοποιήσει αυτές τις διαδηλώσεις ως πρόσχημα για να υποδαυλίσει αντισημιτικά στερεότυπα», έγραψε.