Στην πιο κρίσιμη φάση της ιστορίας περνάει το Παλαιστινιακό ζήτημα, καθώς οι ΗΠΑ παρουσίασαν τη Δευτέρα ένα ειρηνευτικό σχέδιο 21 σημείων για τη Γάζα, δίνοντας έμφαση στην άμεση απελευθέρωση των ομήρων, στον αφοπλισμό της «Χαμάς» και στην πορεία προς την αυτοδιάθεση των Παλαιστινίων. Ο κύβος ερρίφθη και η «Χαμάς» πλέον καλείται να απαντήσει -μόνο καταφατικά- στο σχέδιο συμφωνίας, διαφορετικά, σύμφωνα με τον Ντόναλντ Τραμπ, θα βρεθεί στη δίνη σφοδρής στρατιωτικής πίεσης από το Ισραήλ, με την Ουάσινγκτον τον πλευρό του. Ο Ορεν Μάρμορσταϊν, εκπρόσωπος του ισραηλινού υπουργείου Εξωτερικών, μίλησε στα «Παραπολιτικά» για την κρισιμότητα της κατάστασης, την ώρα που δεκάδες πολιτικά σκάφη έπλεαν ως μέλη του στολίσκου Σουμούντ, στην Ανατολική Μεσόγειο, με προορισμό τη Λωρίδα, μεταφέροντας -σύμφωνα με τους διοργανωτές- ανθρωπιστική βοήθεια για τους κατοίκους της Γάζας, ενώ από τις ακτές του Ισραήλ απέπλεαν επίσης εκατοντάδες πολιτικά σκάφη για να «αντιπαρατεθούν». Πρόκειται για μια τεταμένη κατάσταση, που μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο.

Διαβάστε: Γάζα: Τι φέρνει το διάγγελμα Τραμπ - Τα "αγκάθια" στη συμφωνία Ισραήλ & Χαμάς

Πώς διαμορφώνεται το τοπίο στο μέτωπο μετά το σχέδιο του κ. Τραμπ;

Θέλουμε να δούμε αυτόν τον πόλεμο να τελειώνει με όλους τους ομήρους μας στο σπίτι τους, με τις τρομοκρατικές δυνατότητες της «Χαμάς» να διαλύονται, ώστε να μην είναι σε θέση να επαναλάβει τη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου - γιατί είναι γνωστό πως η «Χαμάς» ορκίστηκε να επαναλάβει την 7η Οκτωβρίου. Ο στόχος από την αρχή ήταν διττός: πρώτον, να φέρουμε πίσω τους ομήρους και, δεύτερον, να διασφαλίσουμε ότι η «Χαμάς» δεν θα αποτελεί πλέον απειλή για τους Ισραηλινούς. Σε αυτό αποσκοπεί και το σχέδιο για κατάπαυση του πυρός του προέδρου Τραμπ. Καθώς το Ισραήλ συμφώνησε στην αμερικανική πρόταση, αφού πολλοί ηγέτες από τη Μέση Ανατολή την ενέκριναν και αφού ηγέτες από όλο τον κόσμο έδωσαν την ευλογία τους, τώρα θα πρέπει να ασκηθεί κάθε πίεση στη «Χαμάς», αν ο κόσμος θέλει να δει αυτόν τον πόλεμο να τελειώνει.

Ποιες εγγυήσεις προτείνει το Ισραήλ για να αποτρέψει τυχόν ανασύνταξη των ένοπλων ομάδων της «Χαμάς» μετά την εφαρμογή του ειρηνευτικού σχεδίου;

Το μέλλον πρέπει να αντιμετωπιστεί προσεκτικά, ώστε να μην επαναλάβουμε το παρελθόν. Αυτό σημαίνει ότι, αν η «Χαμάς» αποδεχθεί την αμερικανική πρόταση, θα ξεκινήσει η διαδικασία με την απο-ριζοσπαστικοποίηση, θα αναλάβει η Διοικούσα Επιτροπή Τεχνοκρατών και θα εφαρμοστούν μέτρα ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένης μιας περιμέτρου που θα παραμείνει ενεργή, ώστε να βεβαιωθούμε πως καμία προσπάθεια δεν θα γίνει για μια άλλη σφαγή εναντίον Ισραηλινών. Αν μελετήσετε προσεκτικά το σχέδιο του προέδρου Τραμπ, θα διαπιστώσετε ότι οι τρομοκράτες της «Χαμάς» θα πρέπει να καταθέσουν τα όπλα τους, ως μέτρο αποτροπής μιας νέας επίθεσης κατά των Ισραηλινών πολιτών.

Πληροφορίες αναφέρουν πως ο πρωθυπουργός Νετανιάχου έχει καταφέρει να κάνει κάποιες αλλαγές στην πρόταση των 21 σημείων, είτε στην επιβολή περιμέτρου ασφαλείας είτε ακόμα και στην εφαρμογή ενός σχεδίου τριών ζωνών ασφαλείας, ανάλογα με το χρονοδιάγραμμα απομάκρυνσης των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Λωρίδα. Υπάρχουν κάποια χρονικά ορόσημα που πρέπει να επιτευχθούν όσον αφορά τον αφοπλισμό της «Χαμάς» ή και την παράδοση των μελών της;

Το χρονοδιάγραμμα εξαρτάται από τη «Χαμάς», καθώς περιμένουμε να μάθουμε την απάντησή της (σ.σ. η συνέντευξη δόθηκε πριν δώσει την απάντησή της η οργάνωση).

Υπό την προϋπόθεση ότι η «Χαμάς» θα αποδεχθεί αυτή την πρόταση, πώς θα αντιμετωπιστεί η ισορροπία ανάμεσα στην επιτάχυνση της ανοικοδόμησης στη Γάζα και τη διατήρηση ισχυρών μέτρων ασφαλείας, ώστε να αποφευχθεί η εκμετάλλευση της βοήθειας από τρομοκρατικά στοιχεία;

Υφίσταται ήδη μια τεράστια αύξηση της εισροής ανθρωπιστικής βοήθειας σε καθημερινή βάση, που διευκολύνεται από το Ισραήλ προς τη Λωρίδα της Γάζας, από εκατοντάδες φορτηγά κάθε μέρα. Από την έναρξη του πολέμου, περισσότεροι από 2 εκατομμύρια τόνοι ανθρωπιστικής βοήθειας μεταφέρθηκαν από το Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας. Αυτό αντιστοιχεί σε περισσότερο από έναν τόνο ανά άτομο. Δεν υπάρχει έλλειψη ανθρωπιστικών αγαθών και βοήθειας από το Ισραήλ προς τη Λωρίδα της Γάζας. Η «Χαμάς» είναι εκείνη που καταχράται τη βοήθεια και δεν επιτρέπει τη διανομή της στον λαό.

Ο πρωθυπουργός Νετανιάχου ζήτησε επίσημα συγγνώμη από το Κατάρ για τις παράπλευρες απώλειες που προκάλεσε η αεροπορική επιδρομή του Σεπτεμβρίου στην Ντόχα και παραβίασε την κυριαρχία του Κατάρ. Πώς οδηγήθηκε σε αυτήν τη συγγνώμη και πώς συντονίστηκε με την αμερικανική κυβέρνηση;

Η θέση μας είναι πολύ σαφής. Εμείς κυνηγάμε αυτούς που προσπαθούν να μας σκοτώσουν, τους ανθρώπους της «Χαμάς». Οι ηγέτες της είχαν την έδρα τους στο Κατάρ. Στόχος της πολεμικής επιχείρησης ήταν να τους εξουδετερώσει, να τους εμποδίσει να πραγματοποιήσουν περισσότερες τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ - και όχι εναντίον του Κατάρ. Ανακοινώθηκε μια αμερικανική πρωτοβουλία για μια τριμερή συζήτηση μεταξύ Ισραήλ, ΗΠΑ και Κατάρ, προκειμένου να γίνει μια ενιαία προσπάθεια για την αποτροπή οποιασδήποτε υποστήριξης και τροφοδότησης της ριζοσπαστικοποίησης με τη μορφή είτε της «Χαμάς» είτε άλλης οργάνωσης. Αυτός ο νέος μηχανισμός μπορεί να αποτελέσει μια ευκαιρία προκειμένου να μετριάσουμε και να αντιμετωπίσουμε ριζοσπαστικά στοιχεία στην περιοχή.

Μετά τη συγγνώμη, ποιες δεσμεύσεις έχει αναλάβει το Ισραήλ έναντι του Κατάρ όσον αφορά τον μελλοντικό σεβασμό της κυριαρχίας του και πώς αυτό μπορεί να επηρεάσει τις τρέχουσες προσπάθειες διαμεσολάβησης;

Οι Αμερικανοί ήταν σε θέση να καταθέσουν στο τραπέζι μια πρόταση που διαμεσολαβήθηκε από διαφορετικά μέρη και έχει τη δυνατότητα να τερματίσει τον πόλεμο, γι’ αυτό είπαμε «ναι» σε αυτή την πρόταση. Συνεπώς, γνωρίζουμε ότι η διαμεσολάβηση μπορεί να γίνει και αναμένουμε την άλλη πλευρά να απαντήσει.

Τι ρόλο οραματίζεται το Ισραήλ για αυτό το διεθνές όργανο, το Συμβούλιο Ειρήνης, στο οποίο θα προεδρεύει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τραμπ, και θα έχει τη συνδρομή του πρώην πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου Τόνι Μπλερ;

Ο πρόεδρος Τραμπ το είπε ξεκάθαρα: Αν η «Χαμάς» αντιταχθεί στην πρόταση αυτή, απειλώντας την ασφάλεια του Ισραήλ, τότε το Τελ Αβίβ θα έχει την πλήρη υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, προκειμένου να εξουδετερωθεί η «Χαμάς». Οπως τόνισε και ο πρωθυπουργός, είμαστε πρόθυμοι να ολοκληρώσουμε τη δουλειά και να βεβαιωθούμε ότι δεν υπάρχει πλέον απειλή. Μπορούμε να το κάνουμε με τον εύκολο τρόπο ή με τον δύσκολο τρόπο. Προτιμούμε τον εύκολο τρόπο, της διπλωματίας. Τον δρόμο της κατάπαυσης πυρός, καταρτισμένο από τον πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος περιλαμβάνει υποσχέσεις για ένα καλύτερο μέλλον. Αν η «Χαμάς» παραμείνει απρόθυμη να τερματίσει τον πόλεμο, θα κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο, ωστόσο επιθυμία των Ισραηλινών ανήμερα του Γιομ Κιπούρ είναι να δούμε αυτόν τον πόλεμο να τελειώνει.

Πώς σκοπεύει το Ισραήλ να συνεργαστεί με την επιτροπή αυτή, ώστε να παρακολουθεί τη διανομή βοήθειας και να αποτρέψει το ενδεχόμενο να ωφεληθούν τα απομεινάρια της «Χαμάς»;

Ακόμα και αν η «Χαμάς» πει «ναι», είναι σημαντικό να δούμε πώς θα συμπεριφερθεί. Αν αρχίσει να ενδυναμώνεται και να εξοπλίζεται, να ανασυντάσσεται και να ξαναχτίζει την πολεμική της μηχανή, αυτό δεν θα επιτρέψουμε να συνεχιστεί.

Ο πρωθυπουργός είπε ότι οι ισραηλινές δυνάμεις θα διατηρήσουν την παρουσία τους στην περίμετρο ασφαλείας μετά την αποχώρησή τους. Πώς ορίζει η κυβέρνηση αυτή την περίμετρο και ποια είναι τα ενδεχόμενα σε περίπτωση που η «Χαμάς» ή άλλες ομάδες αμφισβητήσουν τα στάδια της απόσυρσης των IDF;

Θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να διασφαλίσουμε ότι οι Ισραηλινοί είναι ασφαλείς.

Πώς αξιολογεί το Ισραήλ τη νομιμότητα και την πρόθεση του διεθνούς στολίσκου «Sumud», σύμφωνα με το Διεθνές Ναυτικό Δίκαιο;

Αυτός είναι ο στολίσκος της «Χαμάς». Δεν έχει καμία σχέση με την ανθρωπιστική βοήθεια και την ανθρωπιστική αποστολή. Μοναδικός σκοπός του είναι να δημιουργήσει μια πρόκληση και να εξυπηρετήσει τη «Χαμάς». Γνωρίζουμε από τις πληροφορίες που αποκαλύφθηκαν από τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες ότι υπάρχουν δεσμοί μεταξύ των διοργανωτών αυτού του στολίσκου, του PCPA. Υπάρχει μια επιστολή η οποία αποκαλύπτει την άμεση σύνδεση μεταξύ του Ισμαήλ Χανίγια και του πρώην προέδρου του Πολιτικού Γραφείου της «Χαμάς» και του PCPA - του διοργανωτή αυτού του στολίσκου. Υπάρχει ένας κατάλογος με τους διοργανωτές αυτού του στολίσκου, που δεν βρέθηκε πουθενά αλλού, παρά μόνο σε φυλάκιο της «Χαμάς», στη Λωρίδα της Γάζας. Τους προτείναμε την επιλογή να ξεφορτώσουν την ανθρωπιστική βοήθεια στη μαρίνα της Ashkelon. Μπορείτε να αγνοήσετε το Ισραήλ, ωστόσο η ιταλική κυβέρνηση και το Βατικανό προσέφεραν την επιλογή να μεταφέρουν εκείνοι -μέσω των κατάλληλων διαδρομών- την οποιαδήποτε ανθρωπιστική βοήθεια, ώστε να φτάσει με ασφάλεια και με ειρηνικό τρόπο στον προορισμό της, στη Λωρίδα της Γάζας. Ο στολίσκος αρνήθηκε, γιατί δεν τους ενδιαφέρει καθόλου η παροχή βοήθειας, αλλά η προβοκάτσια.

Η εμπλοκή των ευρωπαϊκών ναυτικών πολεμικών συνοδευτικών πλοίων έχει προκαλέσει ανησυχίες για πιθανή κλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο. Εξετάζετε το ενδεχόμενο να επιτρέψετε τον ελλιμενισμό του στολίσκου, εάν υποβληθεί η ανθρωπιστική βοήθεια σε ισραηλινή επιθεώρηση;

Δεν νομίζω ότι υπάρχει κίνδυνος τριβής ή κάποιου είδους επεισοδίου μεταξύ των πολεμικών σκαφών και του Ισραήλ.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ δήλωσε ότι η συμμετοχή της Τουρκίας στη διαδικασία διαμεσολάβησης θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη. Με δεδομένους τους ιστορικούς δεσμούς της Τουρκίας με τη «Χαμάς», ποια είναι η στάση του Ισραήλ σχετικά με τον ρόλο της Τουρκίας και υπό ποιες προϋποθέσεις η κυβέρνησή σας θα υποστήριζε τη συμμετοχή της;

Το μόνο πρόσωπο που κατονομάστηκε από τον πρόεδρο Τραμπ ως μέρος της μελλοντικής διαδικασίας σε αυτό το νέο σχέδιο ήταν ο πρώην πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Τόνι Μπλερ. Η γενική ιδέα είναι να έχουμε εποικοδομητικούς παίκτες, που μπορούν να δημιουργήσουν γόνιμο περιβάλλον για τη σταθεροποίηση της περιοχής.

Ο πρόεδρος Ερντογάν έχει φιλοξενήσει στο παρελθόν ηγέτες της «Χαμάς» και έχει υποστηρίξει σθεναρά τις παλαιστινιακές υποθέσεις. Πώς πιστεύει το Ισραήλ ότι η εμπλοκή της Τουρκίας θα μπορούσε να γεφυρώσει τα χάσματα μεταξύ διαμεσολαβητών, όπως το Κατάρ και η Αίγυπτος, ή μήπως θα μπορούσε να περιπλέξει τις διαπραγματεύσεις για ευαίσθητα θέματα, όπως η απελευθέρωση ομήρων;

Κρίνοντας από τις προηγούμενες δηλώσεις του προέδρου Ερντογάν, η στάση της Τουρκίας ήταν αντιπαραγωγική και τοξική. Η έμφαση τώρα, όμως, πρέπει να δοθεί στις προσπάθειές μας να αδράξουμε αυτή την ευκαιρία και να δημιουργήσουμε ένα νέο περιβάλλον στη Γάζα και ευρύτερα στη Μέση Ανατολή. Με την αποδοχή αυτού του σχεδίου, ο πόλεμος θα τελειώσει. Οι προκλήσεις είναι τεράστιες. Το Ισραήλ πλήρωσε βαρύ τίμημα στις 7 Οκτωβρίου και οι Παλαιστίνιοι υπέφεραν - πρώτα και κύρια λόγω της κακοποίησής τους από τη «Χαμάς». Υπάρχει, όμως, μία ευκαιρία να προχωρήσουμε μπροστά. Τώρα πρέπει να εστιάσουμε σε ένα πράγμα: να πιέσουμε τη «Χαμάς» να τερματίσει αυτόν τον πόλεμο.

Σε αυτή την πρόταση για ειρήνη πώς αντέδρασε το ισραηλινό κοινό;

Τόσο ως εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών όσο και ως Ισραηλινός, νομίζω ότι υπάρχει μια μεγάλη λαχτάρα να τελειώσει αυτό το έργο και να ανοίξει μια νέα σελίδα. Τρία πράγματα πρέπει να επιδιώξουμε: να τερματιστεί ο πόλεμος, να επιστρέψουν όλοι οι όμηροι και να βεβαιωθούμε ότι αυτός ο εφιάλτης δεν μπορεί να επαναληφθεί.

Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 4.10.2025. Η συνέντευξη δόθηκε πριν τη δήλωση της Χαμάς ότι είναι έτοιμη να ξεκινήσει άμεσες διαπραγματεύσεις σε σχέση με το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.