Η "φωνή" του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Άμυνα: Σε πρώτο πλάνο η στροφή στην εσωτερική αγορά, η επέκταση στην αντιμετώπιση νέων μορφών απειλής
Τι αναφέρει το σχετικό ψήφισμα
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενισχύει την επιλογή της Κομισιόν να δώσει έμφαση στην άμυνα, προτείνοντας τροποποιήσεις σε υφιστάμενα προγράμματα και με στόχο την ανακατεύθυνση πόρων σε εσωτερικό επίπεδο (εντός ΕΕ) και την αντιμετώπιση πιο σύγχρονων απειλών

Τη στρατηγική επιλογή της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επενδύσει στον αμυντικό τομέα, στα πλαίσια της εφαρμογής του Σχεδίου ReArm, ενισχύει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δίνοντας έμφαση στην ενίσχυση της τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης της ΕΕ μέσα από την κατάλληλη κατεύθυνση πόρων. Η επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υιοθέτησε ψήφισμα για την αύξηση της χρηματοδότησης των επενδύσεων επί του πεδίου, τροποποιώντας αναλόγως τα υφιστάμενα προγράμματα της ΕΕ και προσθέτοντας συγκεκριμένες προβλέψεις, όπως την ενίσχυση των υποδομών «διπλής χρήσης» (με εφαρμογή σε συνθήκες ειρήνης και πολέμου), την αύξηση της χρηματοδότησης με αποδέκτες κατά προτεραιότητα τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον αμυντικό τομέα, αλλά και την διεύρυνση των συναφών τεχνολογιών για την Άμυνα, ούτως ώστε να αφορούν και στην αντιμετώπιση πιο σύγχρονων απειλών. Παράλληλα, υπάρχουν αναφορές για τη στόχευση μείωσης της εξάρτησης από χώρες εκτός της ΕΕ.
• την Πλατφόρμα Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη (STEP, που κατευθύνει πόρους σε 11 διαφορετικά ευρωπαϊκά προγράμματα),
• το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» (πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το διάστημα 2021-2027, με πόρους πάνω από 93 δις ευρώ)
• το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (ΕΤΑ) (που χρηματοδοτεί επενδύσεις και επιχειρήσεις στον αμυντικό τομέα με πόρους περί τα 7,3 δις ευρώ για το διάστημα 2021-27)
• το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» (DEP) (που στοχεύει στην ενίσχυση της ψηφιοποίησης, κατευθύνοντας πόρους της τάξης των 8,1 δις ευρώ) και
• τον Μηχανισμό Σύνδεσης της Ευρώπης (CEF) (που δίνει έμφαση σε επενδύσεις σε διασυνδεδεμένα διευρωπαϊκά δίκτυα στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και των ψηφιακών υπηρεσιών, καλύπτοντας τα κενά στην ενεργειακή, μεταφορική και ψηφιακή υποδομή της Ευρώπης)
Με βάση την προτεινόμενη νομοθεσία, οι «τεχνολογίες άμυνας και ασφάλειας» θα προστεθούν ως τέταρτος στρατηγικός τομέας στο πλαίσιο της πλατφόρμας «Στρατηγικές τεχνολογίες για την Ευρώπη» (STEP). Οι ευρωβουλευτές διεύρυναν τον ορισμό των «τεχνολογιών άμυνας» ώστε να περιλαμβάνει την ανθεκτικότητα της κοινωνίας, όπως η προστασία κρίσιμων υποδομών, η αντιμετώπιση καταστροφών και η ακεραιότητα των εκλογών.
Σε σχέση με το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη», οι ευρωβουλευτές τάχθηκαν υπέρ της πρότασης της Επιτροπής να υποστηριχθούν πολιτικές εφαρμογές με πιθανές στρατιωτικές εφαρμογές (διπλής χρήσης). Τα ποσοστά χρηματοδότησης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας θα αυξηθούν για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, επιτρέποντας έως και 100% συγχρηματοδότηση από την ΕΕ για επιλέξιμα έργα.
Η επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υποστηρίζει επίσης τη χρηματοδότηση από την ΕΕ για έργα διπλής χρήσης στο πεδίο των μεταφορών στο πλαίσιο του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF), συμπεριλαμβανομένων των διαδρόμων στρατιωτικής κινητικότητας, των αλυσίδων εφοδιασμού καυσίμων και των κόμβων logistics. Στο ψήφισμα αναφέρεται πως το ποσοστό συγχρηματοδότησης μπορεί να ανέλθει και στο 100%, ιδίως αν πρόκειται για «hot spots» και διασυνοριακά τμήματα διαδρόμων στρατιωτικής κινητικότητας.
Σημειώνεται πως με το σχετικό ψήφισμα, οι ευρωβουλευτές δηλώνουν ότι, για την προστασία των στρατηγικών και οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας, θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα, όπου αυτό είναι σκόπιμο, στην αγορά και χρήση υλικών, προϊόντων και τεχνολογιών που μειώνουν τη στρατηγική εξάρτηση από χώρες εκτός της ΕΕ.
Παράλληλα, τονίζεται πως η κυριαρχία, η ανθεκτικότητα και η βιομηχανική ικανότητα της Ουκρανίας είναι ουσιαστικής σημασίας για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για να διερευνηθούν τρόποι μελλοντικής ένταξης της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας σε σχετικά προγράμματα της ΕΕ, προσθέτουν οι ευρωβουλευτές. Η ΕΕ πρέπει, συνεπώς, να υποστηρίξει τις προσπάθειές της για εκσυγχρονισμό, καινοτομία και ευθυγράμμιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Το σχέδιο νομοθεσίας εγκρίθηκε με 63 ψήφους υπέρ, 5 κατά και 4 αποχές. Οι ευρωβουλευτές ψήφισαν επίσης υπέρ της έναρξης διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο με 64 ψήφους υπέρ, 5 κατά και 3 αποχές. Η απόφαση θα πρέπει να κοινοποιηθεί στην ολομέλεια του Κοινοβουλίου πριν από την έναρξη των διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο των Υπουργών.
Σημειώνεται πως η συζήτηση για την ενίσχυση των επενδύσεων στον τομέα της άμυνας στην ΕΕ ξεκίνησε κατόπιν πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που υποβλήθηκε στις 22 Απριλίου 2025, ως μέρος του σχεδίου «ReArm Europe». Σε απάντηση στις κλιμακούμενες γεωπολιτικές απειλές, στόχος είναι η ενίσχυση της ευρωπαϊκής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης άμυνας (EDTIB) με χρηματοδότηση από τα υφιστάμενα κοινοτικά προγράμματα. Η πρόταση της Κομισιόν ακολούθησε τη δημοσίευση της «Λευκής Βίβλου για την Ευρωπαϊκή Αμυντική Ετοιμότητα 2030», με στόχο την ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας και της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ στον τομέα της άμυνας.
Οι τροποποιήσεις που εισάγει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η διεύρυνση της "άμυνας"
Το ψήφισμα εισάγει τροποποιήσεις σε 5 ευρωπαϊκά προγράμματα:• την Πλατφόρμα Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη (STEP, που κατευθύνει πόρους σε 11 διαφορετικά ευρωπαϊκά προγράμματα),
• το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» (πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το διάστημα 2021-2027, με πόρους πάνω από 93 δις ευρώ)
• το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (ΕΤΑ) (που χρηματοδοτεί επενδύσεις και επιχειρήσεις στον αμυντικό τομέα με πόρους περί τα 7,3 δις ευρώ για το διάστημα 2021-27)
• το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» (DEP) (που στοχεύει στην ενίσχυση της ψηφιοποίησης, κατευθύνοντας πόρους της τάξης των 8,1 δις ευρώ) και
• τον Μηχανισμό Σύνδεσης της Ευρώπης (CEF) (που δίνει έμφαση σε επενδύσεις σε διασυνδεδεμένα διευρωπαϊκά δίκτυα στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και των ψηφιακών υπηρεσιών, καλύπτοντας τα κενά στην ενεργειακή, μεταφορική και ψηφιακή υποδομή της Ευρώπης)
Με βάση την προτεινόμενη νομοθεσία, οι «τεχνολογίες άμυνας και ασφάλειας» θα προστεθούν ως τέταρτος στρατηγικός τομέας στο πλαίσιο της πλατφόρμας «Στρατηγικές τεχνολογίες για την Ευρώπη» (STEP). Οι ευρωβουλευτές διεύρυναν τον ορισμό των «τεχνολογιών άμυνας» ώστε να περιλαμβάνει την ανθεκτικότητα της κοινωνίας, όπως η προστασία κρίσιμων υποδομών, η αντιμετώπιση καταστροφών και η ακεραιότητα των εκλογών.
Σε σχέση με το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη», οι ευρωβουλευτές τάχθηκαν υπέρ της πρότασης της Επιτροπής να υποστηριχθούν πολιτικές εφαρμογές με πιθανές στρατιωτικές εφαρμογές (διπλής χρήσης). Τα ποσοστά χρηματοδότησης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας θα αυξηθούν για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, επιτρέποντας έως και 100% συγχρηματοδότηση από την ΕΕ για επιλέξιμα έργα.
Στο προσκήνιο η τεχνητή νοημοσύνη και η καταπολέμηση των υβριδικών ψηφιακών απειλών
Παράλληλα, οι ευρωβουλευτές επιθυμούν το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» να διευκολύνει την ανάπτυξη και τη λειτουργία των λεγόμενων εργοστασίων και γιγα-εργοστασίων τεχνητής νοημοσύνης για μοντέλα και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης που σχετίζονται με την άμυνα. Υποστηρίζουν ότι το πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να ενισχύσει την κοινωνική ανθεκτικότητα της Ένωσης και να καταπολεμήσει τις υβριδικές ψηφιακές απειλές.Η επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υποστηρίζει επίσης τη χρηματοδότηση από την ΕΕ για έργα διπλής χρήσης στο πεδίο των μεταφορών στο πλαίσιο του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF), συμπεριλαμβανομένων των διαδρόμων στρατιωτικής κινητικότητας, των αλυσίδων εφοδιασμού καυσίμων και των κόμβων logistics. Στο ψήφισμα αναφέρεται πως το ποσοστό συγχρηματοδότησης μπορεί να ανέλθει και στο 100%, ιδίως αν πρόκειται για «hot spots» και διασυνοριακά τμήματα διαδρόμων στρατιωτικής κινητικότητας.
Σημειώνεται πως με το σχετικό ψήφισμα, οι ευρωβουλευτές δηλώνουν ότι, για την προστασία των στρατηγικών και οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας, θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα, όπου αυτό είναι σκόπιμο, στην αγορά και χρήση υλικών, προϊόντων και τεχνολογιών που μειώνουν τη στρατηγική εξάρτηση από χώρες εκτός της ΕΕ.
Παράλληλα, τονίζεται πως η κυριαρχία, η ανθεκτικότητα και η βιομηχανική ικανότητα της Ουκρανίας είναι ουσιαστικής σημασίας για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για να διερευνηθούν τρόποι μελλοντικής ένταξης της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας σε σχετικά προγράμματα της ΕΕ, προσθέτουν οι ευρωβουλευτές. Η ΕΕ πρέπει, συνεπώς, να υποστηρίξει τις προσπάθειές της για εκσυγχρονισμό, καινοτομία και ευθυγράμμιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Το σχέδιο νομοθεσίας εγκρίθηκε με 63 ψήφους υπέρ, 5 κατά και 4 αποχές. Οι ευρωβουλευτές ψήφισαν επίσης υπέρ της έναρξης διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο με 64 ψήφους υπέρ, 5 κατά και 3 αποχές. Η απόφαση θα πρέπει να κοινοποιηθεί στην ολομέλεια του Κοινοβουλίου πριν από την έναρξη των διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο των Υπουργών.
Σημειώνεται πως η συζήτηση για την ενίσχυση των επενδύσεων στον τομέα της άμυνας στην ΕΕ ξεκίνησε κατόπιν πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που υποβλήθηκε στις 22 Απριλίου 2025, ως μέρος του σχεδίου «ReArm Europe». Σε απάντηση στις κλιμακούμενες γεωπολιτικές απειλές, στόχος είναι η ενίσχυση της ευρωπαϊκής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης άμυνας (EDTIB) με χρηματοδότηση από τα υφιστάμενα κοινοτικά προγράμματα. Η πρόταση της Κομισιόν ακολούθησε τη δημοσίευση της «Λευκής Βίβλου για την Ευρωπαϊκή Αμυντική Ετοιμότητα 2030», με στόχο την ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας και της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ στον τομέα της άμυνας.