Με πανηγυρισμούς, έντονη συγκίνηση, ανακούφιση και ζητωκραυγές υποδέχτηκαν οι συγγενείς των ομήρων την ανακοίνωση της υπογραφής της συμφωνίας ανάμεσα στο Ισραήλ και τη «Χαμάς», ωστόσο, επειδή ο Διάβολος κρύβεται στη λεπτομέρειες, ο δρόμος για μία συμφωνία ειρήνης φαίνεται να είναι μακριά ακόμη, όπως δηλώνει αποκλειστικά στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ», η πρώην σύμβουλος του αμερικανικού Πενταγώνου, Τζασμίν Ελ Γκαμάλ. Η έμπειρη αναλύτρια επισημαίνει ότι η συμφωνία αυτή αποτελεί ουσιαστικά μία εκεχειρία, ενώ το Ισραήλ καταφέρνει να σφυρηλατήσει την εικόνα ενός έθνους το οποίο δεν πρόκειται να δεχθεί καμία αμφισβήτηση, πολλώ δε μάλλον οποιαδήποτε πρόκληση για την ύπαρξή του στη Μέση Ανατολή. Για τον ρόλο της Τουρκίας, η οποία οραματίζεται έναν κυρίαρχο ρόλο επόπτη στη συμφωνία ειρήνευσης ανάμεσα στις δύο πλευρές, η Τζασμίν Ελ Γκαμάλ επισημαίνει ότι θα είναι μια δύσκολη εξίσωση, με δεδομένο ότι η Τουρκία έχει σταθεί στο πλευρό ηγετικών στελεχών της «Χαμάς» στο παρελθόν, γεγονός που αναμένεται να δυναμιτίσει έτι περαιτέρω τις σχέσεις μεταξύ Αγκυρας και Τελ Αβίβ.


Ο υπουργός Εξωτερικών, Γκίντεον, δήλωσε πως το Ισραήλ «πέρασε επιτυχώς το ηθικό και δεοντολογικό τεστ της δέσμευσής του για την απελευθέρωση των ομήρων του». Τι σημαίνει αυτή η συμφωνία και η υπογραφή της για τη Μέση Ανατολή και ολόκληρο τον κόσμο;

Το γεγονός ότι υπήρξε μια συναστρία, υπήρχε μια κόπωση από την πλευρά και των δύο λαών, τόσο των Παλαιστινίων όσο και των Ισραηλινών, καθώς και μαζική, διεθνής πίεση για τον τερματισμό αυτού του πολέμου και της γενοκτονίας είναι παράγοντες που ανάγκασαν και τα δύο μέρη να υπογράψουν τη συμφωνία. Από όλους αυτούς τους παράγοντες, πιθανώς η πίεση των ΗΠΑ στον πρωθυπουργό Νετανιάχου είναι η πιο σημαντική από όλες. Ο Διάβολος, όμως, κρύβεται στις λεπτομέρειες, γιατί έχουμε ξαναδεί να υπογράφονται συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός και να υλοποιείται μόνο η πρώτη φάση αυτών των συμφωνιών και στη συνέχεια να καταρρέουν όταν περνάνε στις πιο δύσκολες συζητήσεις, οι οποίες συνήθως αφορούν το μέλλον και τον πιο μακροπρόθεσμο χαρακτήρα της κατάπαυσης του πυρός. Υπάρχουν ακόμα πολλές παγίδες μπροστά μας. Προφανώς, η προτεραιότητα της ισραηλινής πλευράς ήταν να επιστρέψουν οι όμηροι στην πατρίδα τους, και αυτό θα γίνει σε πρώτη φάση. Αυτό είναι ταυτόχρονα τόσο θετικό όσο και αρνητικό σημάδι, καθώς από τη μια πλευρά οι όμηροι επιστρέφουν επιτέλους στα σπίτια τους, από την άλλη όμως πλευρά μειώνονται τα κίνητρα για τους Ισραηλινούς προκειμένου να συνεχίσουν στις επόμενες φάσεις της κατάπαυσης του πυρός και να δεσμευτούν για ένα μόνιμο τέλος του πολέμου.

Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι αυτή η συγκεκριμένη συμφωνία θα υλοποιηθεί πραγματικά, ιδιαίτερα όταν στην υπόθεση εμπλέκονται άλλοι περιφερειακοί «παίκτες», όπως η Αίγυπτος, η Τουρκία, η Συρία και το Κατάρ, οι οποίοι φιλοδοξούν να διαδραματίσουν ρόλο εγγυητή;

Το «κλειδί» βρίσκεται πράγματι στους περιφερειακούς παράγοντες, καθώς είναι γεγονός ότι οι διαπραγματεύσεις διεξήχθησαν στο πλαίσιο μιας ευρύτερης περιφερειακής συμφωνίας για την ασφάλεια. Δεν πρόκειται απλώς για μια συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και της «Χαμάς», αλλά καθιστά συμμέτοχες όλες τις άλλες χώρες, με τρόπο ώστε να αισθάνονται και αυτές μέρος της επιτυχίας. Ενα σημαντικό περιστατικό που συνέβη τις τελευταίες εβδομάδες είναι ότι ο πρωθυπουργός Νετανιάχου υπερέβη τα εσκαμμένα, όταν αποφάσισε να χτυπήσει τους διαπραγματευτές της «Χαμάς» στο Κατάρ. Δεν είναι μόνο ότι ο Ντόναλντ Τραμπ αναστατώθηκε γι' αυτό, επειδή το Κατάρ είναι ένας κρίσιμος σύμμαχος των ΗΠΑ, αλλά γιατί δεν μπορούσε να κατανοήσει γιατί το Ισραήλ βομβάρδισε, επιχειρώντας να σκοτώσει τους διαπραγματευτές που προσπαθούν να διαπραγματευτούν τη συμφωνία, ώστε να τερματιστεί αυτός ο πόλεμος και να επιστρέψουν οι όμηροι στο σπίτι τους. Αυτό αποτέλεσε ένα σημείο καμπής στις διαπραγματεύσεις και στην πορεία της σύγκρουσης, με την επικρατούσα αίσθηση μεταξύ των χωρών της περιοχής, καθώς και τελικά στις ΗΠΑ, ότι πρέπει να μπει ένα τέλος. Ετσι, ο Ντόναλντ Τραμπ ανάγκασε στη συνέχεια τον Νετανιάχου στο Οβάλ Γραφείο, παρόντος ενός αξιωματούχου του Κατάρ, να ζητήσει δημοσίως συγγνώμη από την Ντόχα για να βεβαιωθεί ότι η συγγνώμη θα είχε την προγραμματισμένη της μορφή. Στη συνέχεια, προσέφερε στο Κατάρ εγγυήσεις ασφαλείας -πρωτοφανές γεγονός για τα ιστορικά δεδομένα-, ενώ παράλληλα αντιμετώπισε, κατά κάποιον τρόπο, τις υπαρξιακές ανησυχίες της Ιορδανίας και της Αίγυπτου, δηλώνοντας στο σχέδιο 20 σημείων ότι οι άνθρωποι στη Γάζα δεν πρόκειται να αναγκαστούν να φύγουν. Αυτό ήταν μια στροφή 180 μοιρών από την αρχική του ιδέα για το σχέδιο της Ριβιέρας της Γάζας, όπου όλοι θα έπρεπε να φύγουν. Ξαφνικά, το Παλάτι, οι Ιορδανοί και οι Αιγύπτιοι μπορούσαν να αναπνεύσουν λίγο πιο εύκολα, επειδή οι υπαρξιακές τους ανησυχίες είχαν καθησυχαστεί. Επειτα από όλα αυτά, το περιβάλλον έγινε πιο ευνοϊκό για μια συμφωνία, με τις αραβικές χώρες πρόθυμες να ασκήσουν πίεση στη «Χαμάς», χωρίς την ανησυχία για ενδεχόμενες συνέπειες για τις ίδιες. Και έτσι φτάσαμε σε αυτό το σημείο, όπου η «Χαμάς», τουλάχιστον θεωρητικά, συμφώνησε να μη συμμετέχει στις δομές διακυβέρνησης στη μεταπολεμική Γάζα, να αφοπλιστεί, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα παραδώσουν τα όπλα τους σε μια μη αραβική οντότητα και ότι ο αφοπλισμός τους θα γίνει μόνο με αμοιβαία βήματα από τους Ισραηλινούς.


Ο πρόεδρος Ερντογάν είπε πως «εμείς ως Τουρκία θα συμμετάσχουμε στη δύναμη επιβολής που θα παρακολουθεί την εφαρμογή της συμφωνίας στο πεδίο». Αυτό σημαίνει ότι το Ισραήλ θα πρέπει να ενδώσει στις επιδιώξεις της Τουρκίας, ενώ η Αγκυρα έχει υποστηρίξει ανοιχτά τη «Χαμάς», προσφέροντας ακόμα και καταφύγιο σε πολλά από τα μέλη της

Με την πτώση του Μπασάρ αλ Ασαντ στη Συρία είδαμε πολλούς περιφερειακούς παράγοντες να προσπαθούν να διασφαλίσουν ότι θα ασκούν επιρροή σε αυτήν τη νέα Μέση Ανατολή, πάση θυσία. Είτε πρόκειται για οικονομική βοήθεια προς τη Συρία είτε για διατήρηση δεσμών με μη κρατικούς φορείς ή για αποστολή όπλων, μεγάλα κράτη, όπως η Τουρκία, τα ΗΑΕ και η Σαουδική Αραβία, θα προσπαθήσουν να διασφαλίσουν ότι θα έχουν ισχυρά ερείσματα επιρροής σε οποιαδήποτε νέα εκδοχή αυτής της περιοχής. Η Τουρκία είναι, προφανώς, ένας ισχυρός αρνητικός παράγοντας, συγχρόνως όμως και ένας σημαντικός παίκτης, όπως και το Ισραήλ. Υπάρχει μεγάλη εχθρότητα μεταξύ των δύο και τα συμφέροντά τους δεν ευθυγραμμίζονται. Η αντιπαλότητα θα ξεσπάσει.

Αποκλείετε ένα χτύπημα στην Τουρκία όμοιο με αυτό στο Κατάρ;

Το αποκλείω, γιατί είναι σύμμαχος στο ΝΑΤΟ. Μπορούν, όμως, να κάνουν στοχευμένες δολοφονίες χωρίς να αφήσουν ίχνη. Υπήρξε συναίνεση στην περιοχή ότι ο Νετανιάχου υπερέβη τα όρια με το χτύπημα στο Κατάρ. Πολλές χώρες προσπαθούν να διασφαλίσουν τον εαυτό τους χωρίς να βασίζονται αποκλειστικά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επικρατεί επίσης μια πραγματική αίσθηση στην περιοχή ότι δεν μπορεί να επιτραπεί στο Ισραήλ να βομβαρδίζει όποιον θέλει, όπου θέλει. Ταυτόχρονα, υπάρχει μια γενική επιθυμία να πέσουν οι τόνοι σε όλους τους τομείς. Ολοι αυτοί οι διαφορετικοί παράγοντες που συμμετέχουν τώρα στην προσπάθεια να αλλάξουν σελίδα στη Γάζα το κάνουν με την προοπτική για τη δική τους σταθερότητα.


Το Ισραήλ φαίνεται να επιχειρεί να ανακτήσει την εικόνα μιας χώρας που διατηρεί το ανάστημά της, ενώ η «Χαμάς» δεν θέλει να αποδεχτεί ότι ίσως απέτυχε ή ότι θα παραδώσει τα όπλα. Είναι ζήτημα εγωισμού και όχι ουσίας το τέλος σε αυτήν τη σύγκρουση;

Ο πήχης για τη «Χαμάς» είναι χαμηλότερος. Δεν διεκδικούν τη φήμη του νικητή, αλλά μόνο να πουν ότι ήταν εκεί για να διαπραγματευτούν αυτή την κατάπαυση του πυρός, ότι είχαν λόγο σε κάποιους από τους όρους. Από την ισραηλινή πλευρά υπάρχει αυτή τη διελκυστίνδα μεταξύ του ακροδεξιού εξτρεμιστικού τμήματος της ισραηλινής κοινωνίας, που εκπροσωπείται από τον υπουργό Κρατικής Ασφάλειας, Μπεν Γκβιρ, και τον υπουργό Οικονομικών, Σμότριτς, και την πίεση από το εκλογικό σώμα, που ήθελε εδώ και μήνες να τερματιστεί αυτός ο πόλεμος και να επιστρέψουν οι όμηροι στην πατρίδα, ανεξάρτητα από το τι σήμαινε αυτό για τη «Χαμάς» ή την άλλη πλευρά. Ανεξάρτητα από όλα αυτά, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου θα παρουσιάσει τον εαυτό του ως κάποιον που αγωνίστηκε μέχρι τέλους για να φέρει όλους τους ομήρους πίσω και θα το παρουσιάσει επίσης ως νίκη. Θα είναι ένας πόλεμος αφηγήσεων.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά