EnΟ Έρχιουρμαν αλλάζει το παιχνίδι στα Κατεχόμενα: Πώς σπάει την επιρροή της Άγκυρας και ανοίγει παράθυρο λύσης στο Κυπριακό
Πώς είδαν στην Τουρκία την ανατροπή του σκηνικού
O νέος ηγέτης των Τουρκοκυπρίων, Τουφάν Έρχιουρμαν, ανέτρεψε τον Ερσίν Τατάρ, εκλεκτό του Ερντογάν, στις εκλογές στα Κατεχόμενα. Γιατί η νίκη του ανοίγει παράθυρο για Διζωνική Ομοσπονδία και λύση στο Κυπριακό
Χρυσα Μακρη
Η διάψευση των προσδοκιών όταν επαναλαμβάνεται (και από το 1974 είναι πολλές οι ακυρώσεις και οι διαψεύσεις) έχει ως αποτέλεσμα το κλείσιμο κάθε χαραμάδας αισιοδοξίας. Το διάστημα πριν από τις λεγόμενες παράνομες «εκλογές» στα Κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου, οι δημοσκοπήσεις επέμειναν να δείχνουν τον Τουφάν Έρχιουρμαν να επικρατεί ξεκάθαρα του Ερσίν Τατάρ. Ωστόσο, τα αποτελέσματα δεν έπειθαν κανέναν. Οι πληροφορίες πως η Τουρκία πλημμύριζε με εποίκους το νησί για να έρθει το επιθυμητό αποτέλεσμα διέψευδαν κάθε πιθανότητα για ήττα του σκληροπυρηνικού εκλεκτού της τουρκικής κυβέρνησης, Ερσίν Τατάρ.
Όμως, την Κυριακή διαψεύστηκαν όλοι. Και τώρα, έγκυροι και έμπειροι αναλυτές αντικρούουν με δυσπιστία τις θέσεις του νέου ηγέτη των Τουρκοκυπρίων περί προσέγγισης των ελληνοκυπριακών θέσεων σε μία διζωνική ομοσπονδιακή λύση βασισμένη στα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, επικαλούνται την περίπτωση Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος, αν και τις πρώτες ημέρες της εκλογής του το 2015 δήλωνε υπέρμαχος της αποστασιοποίησής του από την Άγκυρα, ταυτίστηκε τελικά με τις θέσεις Ερντογάν σε όλα τα θέματα.
Κανείς, όμως, σήμερα δεν θέτει το ερώτημα «γιατί έχασε ο Ερσίν Τατάρ». Ο Ερσίν Τατάρ ήταν ο εκλεκτός του παντοδύναμου Ερντογάν, αντλούσε τη δύναμή του απευθείας από τον Τούρκο Πρόεδρο, ό,τι ζητούσε του το παρείχε στο διπλάσιο και για το Κυπριακό δεν υπήρχε αμφιβολία καμία. Η λύση ήταν αυτή που προέκρινε η Άγκυρα. Δύο ξεχωριστά κράτη στην Κύπρο. Τι έγινε όμως και ανατράπηκε η εξουσία του εκλεκτού με τόσο πάταγο; (Εκλογικά αποτελέσματα: Τατάρ 35,8%, Έρχιουρμαν 62,7%).
Η Άγκυρα, όπως και οι περισσότεροι, δεν έλαβαν υπόψη την οικονομική εξάντληση των Τουρκοκυπρίων από την πολυετή απομόνωση. Οι προοπτικές που έδωσε ο Έρχιουρμαν μέσω της σύγκλισης με τους Ελληνοκύπριους είναι πολύ περισσότερο δελεαστικές από ένα άδηλο μέλλον που προσέφερε ο Τατάρ. Προσκολλημένος στην Τουρκία, έδινε υποσχέσεις και παράλληλα έφερνε χιλιάδες έποικους με τους οποίους οι Τουρκοκύπριοι δεν έδειχναν διάθεση κοινής συμπόρευσης, αντίθετα τα προβλήματα μεταξύ τους ήταν πολλά και έντονα. Από την άλλη, ο νέος πρόεδρος κατάφερε να τους πείσει για ένα καλύτερο μέλλον σε συμπόρευση με τους Ελληνοκύπριους σε μία δικοινοτική ομοσπονδία.
Ο Τουφάν Έρχιουρμαν δεν είναι νέος στην πολιτική. Δικηγόρος στο επάγγελμα, δείχνει να έχει διαπιστώσει πως μπορεί να εξευρεθεί λύση στη χρόνια διχοτόμηση του νησιού και αυτή περνάει μέσα από τον ΟΗΕ. Ασφαλώς και δεν θα επιδιώξει να διαταράξει τις σχέσεις του με την Τουρκία: «Κάποιοι με ρώτησαν αν θα συμβουλευόμουν την Τουρκία σε περίπτωση νίκης. Το έλεγα πάντα αυτό, αλλά το αγνόησαν. Όπως έκαναν και οι τέσσερις προηγούμενοι πρόεδροί μας, σίγουρα θα συμβουλευτούμε την Τουρκία σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, για το Κυπριακό», δήλωσε την πρώτη ημέρα της νίκης του.
Το νησί έχει βιώσει κατά διαστήματα πολλές διαδικασίες επίλυσης της διχοτόμησης, αλλά οι διαπραγματεύσεις έχουν ουσιαστικά σταματήσει το 2017. Ο Τατάρ συναντήθηκε επανειλημμένα με τους Ελληνοκύπριους ηγέτες σε άτυπες συνομιλίες και με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ, αλλά χωρίς να αποδώσουν κανένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα.
Ο Τουφάν Έρχιουρμαν υποστηρίζει την επανέναρξη των επίσημων διαπραγματεύσεων με την ελληνοκυπριακή πλευρά. Αποτελεί στοίχημα πλέον για τον νεοεκλεγέντα ηγέτη του Τουρκοκυπρίων εάν θα μπορέσει να αποστασιοποιηθεί από την Άγκυρα και να αλλάξει την πολιτική της στο Κυπριακό. Το πρώτο τεστ θα φανεί σε λίγες εβδομάδες, όταν θα συνεδριάσει η πενταμερής στη Νέα Υόρκη υπό τον Αντόνιο Γκουτέρες.
Όμως, την Κυριακή διαψεύστηκαν όλοι. Και τώρα, έγκυροι και έμπειροι αναλυτές αντικρούουν με δυσπιστία τις θέσεις του νέου ηγέτη των Τουρκοκυπρίων περί προσέγγισης των ελληνοκυπριακών θέσεων σε μία διζωνική ομοσπονδιακή λύση βασισμένη στα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, επικαλούνται την περίπτωση Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος, αν και τις πρώτες ημέρες της εκλογής του το 2015 δήλωνε υπέρμαχος της αποστασιοποίησής του από την Άγκυρα, ταυτίστηκε τελικά με τις θέσεις Ερντογάν σε όλα τα θέματα.
Κανείς, όμως, σήμερα δεν θέτει το ερώτημα «γιατί έχασε ο Ερσίν Τατάρ». Ο Ερσίν Τατάρ ήταν ο εκλεκτός του παντοδύναμου Ερντογάν, αντλούσε τη δύναμή του απευθείας από τον Τούρκο Πρόεδρο, ό,τι ζητούσε του το παρείχε στο διπλάσιο και για το Κυπριακό δεν υπήρχε αμφιβολία καμία. Η λύση ήταν αυτή που προέκρινε η Άγκυρα. Δύο ξεχωριστά κράτη στην Κύπρο. Τι έγινε όμως και ανατράπηκε η εξουσία του εκλεκτού με τόσο πάταγο; (Εκλογικά αποτελέσματα: Τατάρ 35,8%, Έρχιουρμαν 62,7%).
Η Άγκυρα, όπως και οι περισσότεροι, δεν έλαβαν υπόψη την οικονομική εξάντληση των Τουρκοκυπρίων από την πολυετή απομόνωση. Οι προοπτικές που έδωσε ο Έρχιουρμαν μέσω της σύγκλισης με τους Ελληνοκύπριους είναι πολύ περισσότερο δελεαστικές από ένα άδηλο μέλλον που προσέφερε ο Τατάρ. Προσκολλημένος στην Τουρκία, έδινε υποσχέσεις και παράλληλα έφερνε χιλιάδες έποικους με τους οποίους οι Τουρκοκύπριοι δεν έδειχναν διάθεση κοινής συμπόρευσης, αντίθετα τα προβλήματα μεταξύ τους ήταν πολλά και έντονα. Από την άλλη, ο νέος πρόεδρος κατάφερε να τους πείσει για ένα καλύτερο μέλλον σε συμπόρευση με τους Ελληνοκύπριους σε μία δικοινοτική ομοσπονδία.
Ο Τουφάν Έρχιουρμαν δεν είναι νέος στην πολιτική. Δικηγόρος στο επάγγελμα, δείχνει να έχει διαπιστώσει πως μπορεί να εξευρεθεί λύση στη χρόνια διχοτόμηση του νησιού και αυτή περνάει μέσα από τον ΟΗΕ. Ασφαλώς και δεν θα επιδιώξει να διαταράξει τις σχέσεις του με την Τουρκία: «Κάποιοι με ρώτησαν αν θα συμβουλευόμουν την Τουρκία σε περίπτωση νίκης. Το έλεγα πάντα αυτό, αλλά το αγνόησαν. Όπως έκαναν και οι τέσσερις προηγούμενοι πρόεδροί μας, σίγουρα θα συμβουλευτούμε την Τουρκία σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, για το Κυπριακό», δήλωσε την πρώτη ημέρα της νίκης του.
Η δήλωση Μπαχτσελί για ακύρωση των "εκλογών" στα Κατεχόμενα, μετά τη νίκη Έρχιουρμαν
Αν ρίξει κανείς μια ματιά στα τουρκικά μέσα, θα διαπιστώσει πως έχουν κατακλυστεί από αναλύσεις και εκτιμήσεις για την επόμενη ημέρα στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Στα περισσότερα φιλοξενείται η δήλωση του ηγέτη του Εθνικιστικού Κόμματος Ντεβλέτ Μπαχτσελί την οποία έκανε την επομένη των «εκλογών» ζητώντας την ακύρωση των «εκλογών», γιατί όπως είπε «η Τουρκική Κύπρος είναι τουρκική, είναι η πατρίδα των Τούρκων. Ελπίζω ειλικρινά ότι όλοι θα συνέλθουν, θα αναλύσουν προσεκτικά τις εκλογές στην Τουρκική Κύπρο και θα ερμηνεύσουν προσεκτικά πως η πορεία προς τον ομοσπονδιακό μετασχηματισμό είναι γεμάτη νάρκες και θα επηρεάσει τη χώρα μας και την περιοχή μας».Το νησί έχει βιώσει κατά διαστήματα πολλές διαδικασίες επίλυσης της διχοτόμησης, αλλά οι διαπραγματεύσεις έχουν ουσιαστικά σταματήσει το 2017. Ο Τατάρ συναντήθηκε επανειλημμένα με τους Ελληνοκύπριους ηγέτες σε άτυπες συνομιλίες και με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ, αλλά χωρίς να αποδώσουν κανένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα.
Ο Τουφάν Έρχιουρμαν υποστηρίζει την επανέναρξη των επίσημων διαπραγματεύσεων με την ελληνοκυπριακή πλευρά. Αποτελεί στοίχημα πλέον για τον νεοεκλεγέντα ηγέτη του Τουρκοκυπρίων εάν θα μπορέσει να αποστασιοποιηθεί από την Άγκυρα και να αλλάξει την πολιτική της στο Κυπριακό. Το πρώτο τεστ θα φανεί σε λίγες εβδομάδες, όταν θα συνεδριάσει η πενταμερής στη Νέα Υόρκη υπό τον Αντόνιο Γκουτέρες.
