Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε καθοριστικές μεταρρυθμίσεις για τα διπλώματα οδήγησης, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή στις πανευρωπαϊκές άδειες κυκλοφορίας. Οι επαναστατικές αλλαγές περιλαμβάνουν ψηφιακά διπλώματα οδήγησης με δεκαπενταετή διάρκεια ισχύος, υποχρεωτική δοκιμαστική φάση για αρχάριους οδηγούς και διασυνοριακή επιβολή κυρώσεων σε περιπτώσεις αφαίρεσης άδειας.

Διαβάστε: Έτσι θα πιάνουν οι ΑΙ κάμερες τους παραβάτες: Τα Παραπολιτικά αποκαλύπτουν τον τρόπο που θα επιδίδονται οι κλήσεις της Τροχαίας (Εικόνα)

Η νομοθετική ρύθμιση θα ενεργοποιηθεί είκοσι ημέρες μετά την επίσημη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα κράτη μέλη διαθέτουν τριετή προθεσμία για την ενσωμάτωση των νέων διατάξεων στην εθνική νομοθεσία τους, ενώ θα έχουν έναν επιπλέον χρόνο για την πρακτική εφαρμογή τους.

15ετής ισχύς για τα νέα διπλώματα οδήγησης

Τα ανανεωμένα διπλώματα οδήγησης θα έχουν δεκαπενταετή διάρκεια ισχύος για μοτοσικλέτες και επιβατικά οχήματα. Στις χώρες όπου η άδεια κυκλοφορίας λειτουργεί ταυτόχρονα ως ταυτότητα, η περίοδος ισχύος μπορεί να περιοριστεί σε δέκα έτη. Αντίθετα, τα διπλώματα οδήγησης για φορτηγά και λεωφορεία θα διατηρούν πενταετή ισχύ. Τα κράτη μέλη της ΕΕ αποκτούν τη δυνατότητα να συντομεύουν τη διάρκεια ισχύος των αδειών για οδηγούς άνω των εξήντα πέντε ετών. Παράλληλα, μπορούν να επιβάλλουν συχνότερους ιατρικούς ελέγχους ή υποχρεωτική παρακολούθηση ανανεωτικών μαθημάτων για αυτή την ηλικιακή ομάδα.

Πριν την έκδοση πρωτόκολλης άδειας ή κατά την ανανέωση, οι υποψήφιοι οδηγοί υποχρεούνται σε ιατρικό έλεγχο που καλύπτει οφθαλμολογικές και καρδιαγγειακές εξετάσεις. Ωστόσο, τα κράτη μέλη μπορούν να αντικαταστήσουν τον ιατρικό έλεγχο με αυτοαξιολόγηση ή εναλλακτικά συστήματα αξιολόγησης για κατόχους διπλωμάτων οδήγησης αυτοκινήτων και μοτοσικλετών.

Δοκιμαστική περίοδος και νέα όρια ηλικίας

Για πρώτη φορά, η ευρωπαϊκή νομοθεσία καθιερώνει υποχρεωτική δοκιμαστική περίοδο ελάχιστης διάρκειας δύο ετών για νεοφώτιστους οδηγούς. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, εφαρμόζονται αυστηρότεροι κανόνες και βαρύτερες κυρώσεις για παραβάσεις όπως η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η μη χρήση ζώνης ασφαλείας ή η παράλειψη τοποθέτησης παιδικών καθισμάτων. Οι νεαροί οδηγοί θα μπορούν να αποκτήσουν άδεια οδήγησης αυτοκινήτου κατηγορίας Β από τα δεκαεπτά τους χρόνια, αλλά θα οδηγούν αποκλειστικά υπό την καθοδήγηση έμπειρου οδηγού μέχρι την ενηλικίωσή τους.

Για την αντιμετώπιση της έλλειψης επαγγελματιών οδηγών, οι νέες ρυθμίσεις επιτρέπουν την απόκτηση άδειας φορτηγού κατηγορίας Γ από τα δεκαοκτώ έτη και άδειας λεωφορείου κατηγορίας Δ από τα είκοσι ένα έτη, εφόσον οι υποψήφιοι διαθέτουν πιστοποιητικό επαγγελματικής επάρκειας. Χωρίς αυτό το πιστοποιητικό, τα όρια ηλικίας ανεβαίνουν στα είκοσι ένα και είκοσι τέσσερα έτη αντίστοιχα.


Ψηφιακά διπλώματα οδήγησης και έντυπες εναλλακτικές

Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία, η ψηφιακή άδεια οδήγησης που θα είναι προσβάσιμη μέσω κινητών τηλεφώνων θα καταστεί σταδιακά η κύρια μορφή άδειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρόλα αυτά, οι ευρωβουλευτές διασφάλισαν ότι οι πολίτες θα διατηρούν το δικαίωμα να αιτούνται έντυπη άδεια. Σε περιπτώσεις αίτησης για φυσική κάρτα, η έκδοση πρέπει να πραγματοποιείται χωρίς αδικαιολόγητες καθυστερήσεις και κατά κανόνα εντός τριών εβδομάδων από την υποβολή της αίτησης.

Διασυνοριακή επιβολή κυρώσεων και αφαίρεση αδειών

Για την καταπολέμηση της επικίνδυνης οδήγησης στο εξωτερικό, κάθε αφαίρεση, αναστολή ή περιορισμός άδειας οδήγησης θα κοινοποιείται άμεσα στη χώρα έκδοσης, εξασφαλίζοντας τη διασυνοριακή εφαρμογή των κυρώσεων.

Οι εθνικές αρχές υποχρεούνται να ανταλλάσσουν πληροφορίες χωρίς καθυστερήσεις για αποφάσεις αφαίρεσης διπλωμάτων οδήγησης λόγω σοβαρών παραβάσεων:

  • Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών
  • Εμπλοκή σε θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα
  • Υπερβολική υπέρβαση ορίων ταχύτητας (π.χ. οδήγηση με ταχύτητα 50 χλμ/ώρα μεγαλύτερη από το επιτρεπόμενο όριο)

Βελτιωμένη εκπαίδευση και ασφάλεια

Η Γερμανίδα ευρωβουλευτής Γιούτα Πάουλους από τους Πράσινους, εισηγήτρια για τις άδειες οδήγησης, τόνισε: «Έως το 2030, η νέα οδηγία για την ευρωπαϊκή άδεια οδήγησης θα εισαγάγει την ψηφιακή άδεια οδήγησης, παρέχοντας παράλληλα στους πολίτες πλήρη ελευθερία επιλογής μεταξύ ηλεκτρονικής και φυσικής κάρτας». Ο εισηγητής για την αφαίρεση διπλωμάτων οδήγησης, Ματέο Ρίτσι των Σοσιαλιστών, δήλωσε: «Σήμερα κάνουμε ένα σημαντικό βήμα προόδου για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Η εισαγωγή σαφέστερων και πιο έγκαιρων κριτηρίων για την αναστολή των δικαιωμάτων οδήγησης σε περιπτώσεις σοβαρών παραβιάσεων, συμβάλλει στην προστασία όχι μόνο των υπεύθυνων οδηγών αλλά ολόκληρης της κοινότητας».

Χάρη στην πίεση των ευρωβουλευτών, οι νέες προδιαγραφές εκπαίδευσης και εξέτασης οδηγών θα εστιάζουν περισσότερο στους κινδύνους που αφορούν πεζούς, παιδιά, ποδηλάτες και άλλους ευάλωτους χρήστες του οδικού δικτύου. Η εκπαίδευση στην ασφαλή οδήγηση θα ενσωματώνει περισσότερα στοιχεία για την προστασία αυτών των ομάδων, ενώ οι εθελοντές όπως πυροσβέστες και διασώστες θα αποκτούν ευκολότερη πρόσβαση στην οδήγηση οχημάτων έκτακτης ανάγκης.