Mαίνεται η «μάχη του προϋπολογισμού» στους κόλπους της ΕΕ με την πλευρά του Ευρωκοινοβουλίου να στέλνει αυστηρό μήνυμα, μέσω ειδικής επιστολής που καταρτίζεται, προς την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, καλώντας την να αλλάξει τα σχέδιά της για το δημοσιονομικό πλαίσιο, διαφορετικά - όπως διαμηνύουν- οι Ευρωβουλευτές θα καταψηφίσουν τη σχετική πρόταση. Σύμφωνα με το Politico, προσχέδιο της επιστολής που περιήλθε στην κατοχή του αμερικανικού δικτύου αποκαλύπτει πως μεγάλες παρατάξεις του κεντρώου χώρου στο Στρασβούργο απευθύνουν έκκληση για σημαντικές αλλαγές στο πλάνο που έχει, αν μη τι άλλο, δυναμιτίσει το κλίμα ανάμεσα σε Ευρωκοινοβούλιο και Κομισιόν.

Όπως γίνεται γνωστό, τέσσερες μεγάλοι κεντρώοι σχηματισμοί στο Ευρωκοινοβούλιο ζητούν επίμονα δομικές αλλαγές στο σχέδιο προϋπολογισμού της επόμενης επταετίας. Μάλιστα, το κλίμα μοιάζει πιο ηλεκτρισμένο πολιτικά αφού ένα ευρύ πολιτικό φάσμα φαίνεται να θέτει το δικό του βέτο απειλώντας να καταψηφίσει ένα μέρος-κλειδί του προϋπολογισμού για την περίοδο 2028-2034. 

Το περιεχόμενο της επιστολής, που βρίσκεται ακόμη σε φάση οριστικοποίησης, σχετίζεται με την αναθεώρηση της πρότασης της Κομισιόν, σχέδιο που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο με σκοπό αρχικά να απηχεί σε συλλογική αποδοχή δηλαδή στις θέσεις του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), των κεντροαριστερών Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D), της φιλελεύθερης ομάδας Renew Europe και των Πρασίνων. Αυτή η τετράδα αποτελεί την πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που καλείται να εγκρίνει τον προϋπολογισμό.

Προϋπολογισμός: Ηλεκτρισμένο το κλίμα στο Ευρωκοινοβούλιο λόγω της αλλαγής στην κατανομή κονδυλίων για τους αγρότες

Τα σχέδια της Επιτροπής που δυναμιτίζουν το κλίμα αφορούν στη συγκέντρωση των κονδυλίων για τους αγρότες, τα οποία αποτελούν περίπου το ήμισυ του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ, ύψους 1,8 τρισεκατομμυρίων ευρώ, σε εθνικά ταμεία που θα διαχειρίζονται οι 27 κυβερνήσεις της Ένωσης. Πρόκειται για μια αλλαγή σε σχέση με το ισχύον σύστημα, στο οποίο οι περιφέρειες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση της χρηματοδότησης.

«Δεδομένου ότι η τρέχουσα πρόταση για τα (εθνικά σχέδια) δεν λαμβάνει υπόψη τα βασικά αιτήματά μας, δεν μπορεί να αποτελέσει βάση για διαπραγματεύσεις», αναφέρεται στο προσχέδιο της επιστολής. «Ως εκ τούτου, προσβλέπουμε στο να δούμε τα βασικά αιτήματά μας να αντικατοπτρίζονται ουσιαστικά σε μια τροποποιημένη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» επισημαίνεται ακόμη.

Ο κίνδυνος να απορριφθεί ο προϋπολογισμός

Η επιστολή που ετοιμάζουν οι Ευρωβουλευτέε έχει ως στόχο να αυξήσει την πίεση στην Κομισιόν ώστε να προβεί σε ορισμένες υποχωρήσεις ύστερα από εβδομάδες στασιμότητας στις διαπραγματεύσεις. Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία, οι τέσσερις πολιτικές ομάδες θα υποβάλουν ψήφισμα με το οποίο θα απορρίπτουν το μέρος του προϋπολογισμού που αφορά τα εθνικά σχέδια στην ολομέλεια του Κοινοβουλίου που θα ξεκινήσει στις 12 Νοεμβρίου.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από την πλευρά της, υποστηρίζει ότι το προωθούμενο μοντέλο θα επιτρέψει στις κυβερνήσεις να δαπανήσουν τα χρήματα της ΕΕ ανάλογα με τις συγκεκριμένες ανάγκες τους και θα δημιουργηθεί έτσι ισχυρότερη σύνδεση μεταξύ των πληρωμών και της κατάστασης των κυβερνήσεων.

Ωστόσο, οι νομοθέτες υποστηρίζουν ότι το σχέδιο αυτό θα ενισχύσει την εξουσία των κεντρικών κυβερνήσεων σε βάρος των περιφερειών, οι οποίες παραδοσιακά διαδραματίζουν βασικό ρόλο στη διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ.

Μία από τις σημαντικότερες απαιτήσεις των πολιτικών ομάδων στο Στρασβούργο είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διαθέσει συγκεκριμένα κονδύλια για την αγροτική ανάπτυξη και όλες τις περιφέρειες, κάτι που δεν περιλαμβάνεται στην τρέχουσα πρόταση προϋπολογισμού. Μάλιστα, οι Ευρωβουλευτές εκφράζουν φόβους για μελλοντικό δημοκρατικό έλλειμμα αναφορικά με την κατανομή των δημοσίων πόρων στις κυβερνήσεις της ΕΕ.