EnNASA Guardian: Το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που εντοπίζει τσουνάμι απο διάστημα σε πραγματικό χρόνο
Πρωτοποριακό σύστημα
Η NASA ανέπτυξε το Guardian, ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιεί σήματα GPS για να εντοπίζει τσουνάμι την ώρα που συμβαίνουν, προσφέροντας πολύτιμο χρόνο προειδοποίησης
Τα τσουνάμι είναι από τα πιο καταστροφικά φυσικά φαινόμενα, καθώς πλησιάζουν αθόρυβα και χτυπούν τις ακτές μέσα σε λίγα λεπτά, χωρίς σχεδόν καμία προειδοποίηση.
Διαβάστε: Χιλή: Ισχυρός σεισμός 7,8 Ρίχτερ στον πορθμό του Ντρέικ, εκδόθηκε προειδοποίηση για τσουνάμι
Η NASA αναπτύσσει τώρα ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης, που υπόσχεται να αλλάξει ριζικά την έγκαιρη προειδοποίηση για τσουνάμι. Το σύστημα, με την ονομασία Guardian («Φρουρός»), ανιχνεύει διαταραχές στην ατμόσφαιρα οι οποίες προκαλούνται από σεισμούς και επηρεάζουν τα σήματα των δορυφόρων GPS.
Αναλύοντας αυτά τα σήματα σε πραγματικό χρόνο, το Guardian μπορεί να εντοπίσει την έναρξη ενός τσουνάμι την ώρα που συμβαίνει και να δώσει πολύτιμα λεπτά προειδοποίησης σε περιοχές που βρίσκονται στην επικίνδυνη ζώνη, σύμφωνα με το BBC.
Παράλληλα, η Ευρώπη εργάζεται πάνω σε ένα αντίστοιχο σύστημα επιτήρησης, το οποίο θα καλύπτει περιοχές στρατηγικού ενδιαφέροντος, όπως τον Ινδικό Ωκεανό, όπου η Γαλλία διαθέτει υπερπόντιες επικράτειες.
Οι βασικές γραμμές της ιδέας υπάρχουν από τη δεκαετία του ‘70, αλλά μόνο πρόσφατα, στη δεκαετία μας, υλοποιήθηκε.
Η φύση έδωσε την αφορμή για να δοκιμαστεί το νέο σύστημα μόλις μία ημέρα μετά την έναρξη της λειτουργίας του.
Το τσουνάμι στον ανοιχτό ωκεανό είναι ένα κύμα μόλις 10-50 εκατοστών. Πολύ μικρό, αλλά επειδή είναι απλωμένο σε μεγάλη έκταση, μετακινεί τεράστια μάζα νερού. Αυτή προκαλεί «κυματισμό» στον αέρα από πάνω της και, με τη σειρά του, επηρεάζει την ιονόσφαιρα, το στρώμα της ατμόσφαιρας που είναι 100-200 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης.
Οι «κυματισμοί» στον αέρα προκαλούν διαταραχές στα σωματίδια της ιονόσφαιρας που επηρεάζουν το σήμα των δορυφόρων GPS. Οι απειροελάχιστες καθυστερήσεις μπορούν να καταγραφούν σε πραγματικό χρόνο και να γίνουν ένδειξη ότι κάτι συμβαίνει στη θάλασσα.
Ο σεισμός στην Ιαπωνία το 2011, αλλά και η ηφαιστειακή έκρηξη στη Τόνγκα το 2022 άφησαν «αποτύπωμα» στην ιονόσφαιρα που μέτρησαν οι ειδικοί που λένε ότι με την ίδια λογική μπορούν να ανιχνευθούν εκρήξεις ηφαιστείων, μεγάλες κατολισθήσεις, υπόγειες πυρηνικές δοκιμές και εκτοξεύσεις πυραύλων.
Ως σήμερα, τα τσουνάμι ανιχνεύονται με σημαδούρες στην ανοιχτή θάλασσα που κυματίζουν έντονα μετά τους σεισμούς.
Ο σεισμός των 8,8 Ρίχτερ στα ανοιχτά της χερσονήσου Καμτσάτκα της Ρωσίας τον περασμένο Ιούλιο ήταν ο μεγαλύτερος που έχει καταγραφεί στον πλανήτη τα τελευταία 15 χρόνια. Τα κύματα άρχισαν να εξαπλώνονται στον Ειρηνικό με ταχύτητα 600 χιλιομέτρων την ώρα.
Στις χώρες που βρέχονται από τον ωκεανό σήμανε συναγερμός, με εντολές για εκκενώσεις. Μόνο στην Ιαπωνία, η πιο κοντινή χώρα στο επίκεντρο, πήραν εντολή να απομακρυνθούν από τις ακτές τουλάχιστον 2 εκατ. άνθρωποι.
Χάρη στο νέο σύστημα, μόλις 20 λεπτά μετά τον σεισμό στη Καμτσάκτα, οι επιστήμονες γνώριζαν ότι το τσουνάμι κατευθύνεται προς τη Χαβαή όπου θα έφτανε σε 30 με 40 λεπτά.
Τελικά ο κυματισμός στη Χαβάη ήταν το πολύ 1,7 μέτρα και προκάλεσε μικρής έκτασης πλημμύρες και λίγες ζημιές. Το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας από τον θηριώδη σεισμό «απλώθηκε» στον ωκεανό και δεν επηρέασε κατοικημένες περιοχές.
Το σύστημα δεν έχει ολοκληρωθεί. Στο μέλλον θα επιτρέπει όχι μόνο την αυτόματη ανίχνευση αλλά και την αυτόματη πρόβλεψη της μελλοντικής συμπεριφοράς του τσουνάμι στέλνοντας αυτόματα ειδοποιήσεις σχετικά με το τελικό μέγεθος των κυμάτων, το σημείο όπου θα χτυπήσουν την ξηρά και το χρόνο που θα συμβεί αυτό.
Υπάρχουν και ορισμένοι περιορισμοί. Η ιονόσφαιρα «χρειάζεται από μερικά λεπτά έως δεκάδες λεπτά για να ανταποκριθεί» στο τσουνάμι, χρόνος που μπορεί να είναι καταστροφικός για κοινότητες κοντά στις ακτές.
Διαβάστε: Χιλή: Ισχυρός σεισμός 7,8 Ρίχτερ στον πορθμό του Ντρέικ, εκδόθηκε προειδοποίηση για τσουνάμι
Η NASA αναπτύσσει τώρα ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης, που υπόσχεται να αλλάξει ριζικά την έγκαιρη προειδοποίηση για τσουνάμι. Το σύστημα, με την ονομασία Guardian («Φρουρός»), ανιχνεύει διαταραχές στην ατμόσφαιρα οι οποίες προκαλούνται από σεισμούς και επηρεάζουν τα σήματα των δορυφόρων GPS.
Αναλύοντας αυτά τα σήματα σε πραγματικό χρόνο, το Guardian μπορεί να εντοπίσει την έναρξη ενός τσουνάμι την ώρα που συμβαίνει και να δώσει πολύτιμα λεπτά προειδοποίησης σε περιοχές που βρίσκονται στην επικίνδυνη ζώνη, σύμφωνα με το BBC.
Παράλληλα, η Ευρώπη εργάζεται πάνω σε ένα αντίστοιχο σύστημα επιτήρησης, το οποίο θα καλύπτει περιοχές στρατηγικού ενδιαφέροντος, όπως τον Ινδικό Ωκεανό, όπου η Γαλλία διαθέτει υπερπόντιες επικράτειες.
Πώς λειτουργεί το σύστημα NASA Guardian
Οι βασικές γραμμές της ιδέας υπάρχουν από τη δεκαετία του ‘70, αλλά μόνο πρόσφατα, στη δεκαετία μας, υλοποιήθηκε.Η φύση έδωσε την αφορμή για να δοκιμαστεί το νέο σύστημα μόλις μία ημέρα μετά την έναρξη της λειτουργίας του.
Το τσουνάμι στον ανοιχτό ωκεανό είναι ένα κύμα μόλις 10-50 εκατοστών. Πολύ μικρό, αλλά επειδή είναι απλωμένο σε μεγάλη έκταση, μετακινεί τεράστια μάζα νερού. Αυτή προκαλεί «κυματισμό» στον αέρα από πάνω της και, με τη σειρά του, επηρεάζει την ιονόσφαιρα, το στρώμα της ατμόσφαιρας που είναι 100-200 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης.
Οι «κυματισμοί» στον αέρα προκαλούν διαταραχές στα σωματίδια της ιονόσφαιρας που επηρεάζουν το σήμα των δορυφόρων GPS. Οι απειροελάχιστες καθυστερήσεις μπορούν να καταγραφούν σε πραγματικό χρόνο και να γίνουν ένδειξη ότι κάτι συμβαίνει στη θάλασσα.
Ο σεισμός στην Ιαπωνία το 2011, αλλά και η ηφαιστειακή έκρηξη στη Τόνγκα το 2022 άφησαν «αποτύπωμα» στην ιονόσφαιρα που μέτρησαν οι ειδικοί που λένε ότι με την ίδια λογική μπορούν να ανιχνευθούν εκρήξεις ηφαιστείων, μεγάλες κατολισθήσεις, υπόγειες πυρηνικές δοκιμές και εκτοξεύσεις πυραύλων.
Ως σήμερα, τα τσουνάμι ανιχνεύονται με σημαδούρες στην ανοιχτή θάλασσα που κυματίζουν έντονα μετά τους σεισμούς.
"Βλέποντας" το τσουνάμι να τρέχει προς τη Χαβάη
Ο σεισμός των 8,8 Ρίχτερ στα ανοιχτά της χερσονήσου Καμτσάτκα της Ρωσίας τον περασμένο Ιούλιο ήταν ο μεγαλύτερος που έχει καταγραφεί στον πλανήτη τα τελευταία 15 χρόνια. Τα κύματα άρχισαν να εξαπλώνονται στον Ειρηνικό με ταχύτητα 600 χιλιομέτρων την ώρα.Στις χώρες που βρέχονται από τον ωκεανό σήμανε συναγερμός, με εντολές για εκκενώσεις. Μόνο στην Ιαπωνία, η πιο κοντινή χώρα στο επίκεντρο, πήραν εντολή να απομακρυνθούν από τις ακτές τουλάχιστον 2 εκατ. άνθρωποι.
Χάρη στο νέο σύστημα, μόλις 20 λεπτά μετά τον σεισμό στη Καμτσάκτα, οι επιστήμονες γνώριζαν ότι το τσουνάμι κατευθύνεται προς τη Χαβαή όπου θα έφτανε σε 30 με 40 λεπτά.
Τελικά ο κυματισμός στη Χαβάη ήταν το πολύ 1,7 μέτρα και προκάλεσε μικρής έκτασης πλημμύρες και λίγες ζημιές. Το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας από τον θηριώδη σεισμό «απλώθηκε» στον ωκεανό και δεν επηρέασε κατοικημένες περιοχές.
Το σύστημα δεν έχει ολοκληρωθεί. Στο μέλλον θα επιτρέπει όχι μόνο την αυτόματη ανίχνευση αλλά και την αυτόματη πρόβλεψη της μελλοντικής συμπεριφοράς του τσουνάμι στέλνοντας αυτόματα ειδοποιήσεις σχετικά με το τελικό μέγεθος των κυμάτων, το σημείο όπου θα χτυπήσουν την ξηρά και το χρόνο που θα συμβεί αυτό.
Υπάρχουν και ορισμένοι περιορισμοί. Η ιονόσφαιρα «χρειάζεται από μερικά λεπτά έως δεκάδες λεπτά για να ανταποκριθεί» στο τσουνάμι, χρόνος που μπορεί να είναι καταστροφικός για κοινότητες κοντά στις ακτές.
