Στην Τουρκία για επαφές με την ηγεσία της χώρας θα βρεθεί αύριο, Τετάρτη (19/11) ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Όπως ανέφερε, στόχος της επίσκεψής του είναι με τη βοήθεια της Άγκυρας να «αναζωογονήσει τις διαπραγματεύσεις» για τον τερματισμό του πολέμου. Ο Ζελένσκι είπε ότι η Ουκρανία έχει «αναπτύξει λύσεις που θα προτείνουμε στους εταίρους μας».

«Η ύψιστη προτεραιότητα της Ουκρανίας είναι να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να πλησιάσει το τέλος του πολέμου», λέει, προσθέτοντας ότι επιδιώκει επίσης την επανέναρξη των ανταλλαγών κρατουμένων με τη Μόσχα.

Στην Τουρκία ο Γουίτκοφ - Θα συναντηθεί με τον Ζελένσκι

Στην Τουρκία θα μεταβεί και ο ειδικός απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, προκειμένου να συμμετάσχει στις προγραμματισμένες συνομιλίες εκεί με τον Ζελένσκι, όπως δήλωσε στο Reuters μια τουρκική πηγή.

Ο Γουίτκοφ ηγήθηκε των διπλωματικών προσπαθειών της Ουάσιγκτον για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, συναντώντας αρκετές φορές τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μόσχα, ενώ συνέβαλε στη διαμεσολάβηση για την εκεχειρία στη Γάζα μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Από τις συνομιλίες για το ουκρανικό στην Τουρκία θα απουσιάσουν εκπρόσωποι της Ρωσίας, όπως δήλωσε το Κρεμλίνο. Ο εκπρόσωπος του Βλαντίμιρ Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε σήμερα στους δημοσιογράφους ότι ο Ρώσος πρόεδρος είναι ανοικτός σε συνομιλίες με τις ΗΠΑ και την Τουρκία σχετικά με τα αποτελέσματα των συνομιλιών.

Κληθείς να σχολιάσει τη συμφωνία του Ζελένσκι με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν για την απόκτηση από την Ουκρανία έως και 100 γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών Rafale, ο Πεσκόφ δήλωσε ότι η συμφωνία ήταν «λυπηρή» και «δεν συμβάλλει στην ειρήνη».

Υπενθυμίζεται, πάντως, πως την προηγούμενη εβδομάδα και η Ρωσία δήλωσε «έτοιμη για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία στην Κωνσταντινούπολη», όπως είχε μεταδώσει το πρακτορείο ειδήσεων TASS επικαλούμενο τον αξιωματούχο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Αλεξέι Πολιτσούκ. Σύμφωνα με το TASS, ο ρώσος αξιωματούχος δήλωσε ότι Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένως προτείνει την επανάληψη των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων.

Σημειώνεται πως ο Ζελένσκι βρίσκεται σήμερα, Τρίτη (18/11), στην Ισπανία, όπου αναμένεται να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό της χώρας, Πέδρο Σάντσες προερχόμενος από την Γαλλία όπου μαζί με τον Γάλλο ομόλογό του, Εμανουέλ Μακρόν υπέγραψαν τη Δευτέρα (17/11) στο Παρίσι δήλωση πρόθεσης για τη μελλοντική αγορά έως και 100 μαχητικών Rafale από το Κίεβο, ανοίγοντας τον δρόμο για την πρώτη προμήθεια του συγκεκριμένου γαλλικού αεροσκάφους στην ουκρανική πολεμική αεροπορία.

Η Τουρκία επιχειρεί να παίξει ρόλο στο Ουκρανικό, ούσα «εκνευρισμένη» από τις εξελίξεις στα ενεργειακά

Η Τουρκία μοιάζει να διαδραματίσει τον δικό της ρόλο στο Ουκρανικό, δείχνοντας εγκλωβισμένη από τις πρόσφατες εξελίξεις στη ΝΑ Μεσόγειο, που ισχυροποιούν την Ελλάδα, καθώς και από τον άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ. Όπως αναφέρει άλλωστε το ρεπορτάζ της Χρύσας Μακρή στο parapolitika.gr, ο εκνευρισμός της Άγκυρας αποδίδεται κυρίως στην αδυναμία της να απεγκλωβιστεί από το ρωσικό φυσικό αέριο, όπως έχουν ζητήσει οι ΗΠΑ και η ΕΕ προκειμένου να προχωρήσουν συνεργασίες σε εξοπλιστικά, ενεργειακά και γεωστρατηγικά (π.χ. Συρία) ζητήματα.

Ο πρέσβης ε.τ. Γιώργος Πουκαμισάς μιλώντας στο parapolitika.gr και την Χρύσα Μακρή υποστηρίζει ότι «οι Αμερικανοί πιέζουν την Τουρκία να συνεργαστεί ενεργειακά μαζί τους, όμως οι συζητήσεις δεν προχωρούν, ακριβώς επειδή η Τουρκία εξαρτάται ακόμη από το ρωσικό φυσικό αέριο, το οποίο και διακομίζει προς χώρες της Δυτικής Ευρώπης αλλάζοντας το όνομα προέλευσης. Αυτό το κάνει διότι τα μεγέθη της τουρκικής οικονομίας μπορεί σε όγκο συνολικά να είναι μεγαλύτερα σε σχέση με της Ελλάδας, αλλά ταυτόχρονα, αν το πάρουμε σε κατά κεφαλήν, είναι πιο χαμηλά. Κατά συνέπεια, έχει ανάγκη το φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο. Δεν μπορεί να απεκδυθεί αυτού του πλεονεκτήματος που έχει για να περάσει στο αμερικανικό. Όσο λοιπόν αυτή η κατάσταση διαρκεί, πράγματι δουλεύει το επιχείρημα υπέρ ημών και εμπεδώνεται η δυνατότητα αυτού που λέμε Κάθετος Διάδρομος. Εμπεδώνεται συνολικά, γιατί δεν αφορά μόνο τις ροές υδρογονανθράκων, αφορά τις σιδηροδρομικές και τις οδικές μεταφορές και συγκοινωνίες. Θα είμαστε, βέβαια, σε ακόμα καλύτερη θέση όταν φτάσουμε να αντλήσουμε και τους δικούς μας υδρογονάνθρακες από νότια-δυτικά της Κρήτης, στο Ιόνιο κ.λπ.».

Η ανάδειξη της Ελλάδας ως διεθνούς κόμβου για το αμερικανικό LNG στην Ευρώπη, είτε μέσω των λιμανιών είτε μέσω μιας νέας σιδηροδρομικής σύνδεσης της Θράκης με τα Βαλκάνια, θα επιφέρει για πρώτη φορά παράκαμψη της Μαύρης Θάλασσας. Με τον τρόπο αυτό απομονώνεται η Τουρκία από τους αγωγούς των Βαλκανίων; Ο καθηγητής Ενεργειακής Πολιτικής και συνεργάτης του Atlantic Council Τσαρλς Έλληνας (που οργάνωσε τη Σύνοδο P-TEC στο Ζάππειο) εξηγεί στο parapolitika.gr ότι, εάν η Ευρώπη εξακολουθήσει την ίδια τακτική, ότι δηλαδή θα κάνει πως δεν βλέπει ότι το τουρκικό αέριο είναι τελικά ρωσικό, τίποτα δεν θα αλλάξει στους συσχετισμούς. Όπως, τονίζει «η Τουρκία αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τη ρωσική Gazprom για να ανανεώσει τα συμβόλαια -τα μακροχρόνια συμβόλαια που έχει- τα οποία λήγουν τώρα και, όπως καταγράφεται στον Τύπο, η Τουρκία θα τα ανανεώσει χωρίς να μειώσει τις ποσότητες φυσικού αεριού. Αυτό σημαίνει ότι αποφάσισε πως θα συνεχίσει να στέλνει ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Εναπόκειται στην Ευρώπη να διακόψει την προμήθειά του, εξαιρώντας τις ποσότητες που προέρχονται από το Αζερμπαϊτζάν. Σε αυτή την περίπτωση η Τουρκία θα δυσκολευτεί. Επιπλέον, να λάβουμε υπόψη ότι ο Τραμπ ταυτόχρονα με εμάς δίνει κίνητρα και στην Τουρκία να αξιοποιήσει τους αγωγούς της. Παρέχει κίνητρα στην Τουρκία για να προωθήσει έναν μεγαλύτερο διάδρομο φυσικού αερίου και πετρελαίου, όχι μόνο από το Αζερμπαϊτζάν, αλλά και από τις χώρες της Κασπίας Θάλασσας, από τις τουρκόφωνες χώρες, με κέντρο αυτού του διαδρόμου την Τουρκία. Αν η Τουρκία συνεργαστεί, υπάρχει πιθανότητα ο Τραμπ να της δώσει τα F-16. Η θέση που έχουμε, ότι η Αμερική αφήνει την Τουρκία απέξω, είναι λάθος. Η Αμερική δεν αφήνει την Τουρκία απέξω, ούτε το ΝΑΤΟ, ούτε και η Ευρώπη».

Από την άλλη, οι υψηλοί τόνοι που χρησιμοποιούνται στην Τουρκία το τελευταίο διάστημα ερμηνεύονται από πολλούς ως πίεση που δέχεται από τη γεωστρατηγική αναβάθμιση της Ελλάδας, αλλά και της Κύπρου. Δείχνουν επίσης ότι ανησυχεί ιδιαίτερα για την επανενεργοποίηση του σχήματος 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ).

Ο πολύπειρος πρέσβης Γιώργος Πουκαμισάς αποδίδει την ανησυχία που εκδηλώνει η Άγκυρα περισσότερο στην ισχυροποίηση του Ισραήλ, το οποίο θεωρεί, αυτή τη στιγμή, μεγαλύτερη απειλή για τα συμφέροντά της. Όπως λέει, «η Τουρκία αισθάνεται και πάλι να συμπιέζεται, την ίδια στιγμή που για πολλά χρόνια -αναφέρομαι στην τελευταία πενταετία, ειδικά από τότε που υπογράφηκε το τουρκολυβικό μνημόνιο- υπήρχε η αίσθηση ότι η Τουρκία πίεζε την Ελλάδα. Τώρα, λοιπόν, αναπτύσσεται μία σχέση η οποία είναι αντιθετική. Και έχει να κάνει με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ. Το πράγμα είναι πιο σύνθετο. Θα έλεγα ότι η Τουρκία ανησυχεί περισσότερο για το Ισραήλ, το οποίο με τη σειρά του ανησυχεί πολύ με την Τουρκία. Κατ’ αρχάς διότι πλησιάζει η έναρξη λειτουργίας του εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικό καύσιμο στο Ακουγιού της Τουρκίας απέναντι από την Κύπρο. Είναι πολύ κοντά στο Ισραήλ και το Ισραήλ ανησυχεί. Και επιπλέον φαίνεται ότι υπάρχει συγκέντρωση στρατιωτικού τουρκικού δυναμικού στην κατεχόμενη Κύπρο, το οποίο δεν έχει στόχο τα ελεύθερα εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά το Ισραήλ, όπως θεωρεί και το ίδιο. Βέβαια, τα τύμπανα του πολέμου τα έχουμε ακούσει πολλές φορές. Δεν πιστεύω ότι η Τουρκία θα κάνει κάτι. Εκτιμώ ότι τα λένε διάφοροι πολεμοκάπηλοι Τούρκοι απόστρατοι αξιωματικοί, τους οποίους ευκαίρως ακαίρως φιλοξενούν τα μεγάλα τουρκικά τηλεοπτικά κανάλια».