Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Τετάρτη (19/11) ένα φιλόδοξο σχέδιο για τη δημιουργία ενός "Στρατιωτικού Σένγκεν", που θα αυξήσει τη δυνατότητα ταχείας μετακίνησης στρατιωτικών δυνάμεων μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Το πακέτο περιλαμβάνει μέτρα στρατιωτικής κινητικότητας και έναν οδικό χάρτη για τον μετασχηματισμό της αμυντικής βιομηχανίας, τα οποία θεωρούνται καθοριστικά για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων απειλών ασφαλείας στην Ευρώπη, ιδιαίτερα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Σύμφωνα με το Euronews, το νέο Ευρωπαϊκό Σύστημα Ενισχυμένης Αντίδρασης Στρατιωτικής Κινητικότητας, που προτείνει η Κομισιόν θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί εντός 72 μόλις ωρών με απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ και θα επιτρέπει την παρέκκλιση από τους συνήθεις κανόνες αναφορικά με τη διέλευση στρατιωτικού εξοπλισμού εντός των κρατών - μελών της Ε.Ε, για χρονικό διάστημα ενός έτους.

Διαβάστε: Προειδοποιεί η Φον ντερ Λάιεν: Η Ουκρανία θα βρεθεί αντιμέτωπη με χρηματοδοτικό κενό - Οι τρόποι για έγκαιρη βοήθεια

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την Κομισιόν, αρκετοί δρόμοι, γέφυρες, σιδηροδρομικές γραμμές, τούνελ, αεροδιάδρομοι και γέφυρες, δεν είναι κατάλληλα σχεδιασμένοι για να ανταπεξέλθουν στην ταχεία μεταφορά στρατιωτικού υλικού.


Τι προβλέπει το σχέδιο της Κομισιόν

Το συγκεκριμένο σχέδιο της Κομισιόν, το οποίο παρουσίασαν σήμερα στις Βρυξέλλες η Χένα Βίρκουνεν, Εκτελεστική Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τεχνολογική Κυριαρχία, την Ασφάλεια και τη Δημοκρατία, η Κάγια Κάλας, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για Εξωτερικές Υποθέσεις και Πολιτική Ασφάλειας, ο Άντριους Κουμπίλιους Επίτροπος Άμυνας και Διαστήματος και ο Απόστολος Τζιτζικώστας, Επίτροπος Μεταφορών και Τουρισμού, προβλέπει ότι κάθε κάθε κράτος - μέλος της ΕΕ θα διορίσει έναν εθνικό συντονιστή για τις στρατιωτικές μεταφορές, ο οποίος θα χρησιμεύει ως ενιαίο σημείο επαφής για άδειες, ειδοποιήσεις και αντιμετώπιση κρίσεων. Επί του παρόντος οι εμπλεκόμενοι φορείς στα κράτη - μέλη ποικίλουν, καθώς περιλαμβάνουν από υπουργεία Εξωτερικών μέχρι φορείς εσωτερικής ασφάλειας, γεγονός που επιβραδύνει τη διαδικασία στρατιωτικής κινητικότητας.


Η Επιτροπή προτείνει:

  • Άρση των κανονιστικών εμποδίων: εισάγει τους πρώτους εναρμονισμένους κανόνες σε επίπεδο ΕΕ για τη στρατιωτική κινητικότητα και ορίζει σαφείς κανόνες και διαδικασίες για τις διασυνοριακές στρατιωτικές μετακινήσεις, με μέγιστο χρόνο επεξεργασίας τριών ημερών και απλουστευμένες τελωνειακές διατυπώσεις.
  • Δημιουργία πλαισίου έκτακτης ανάγκης : ένα νέο Ευρωπαϊκό Σύστημα Ενισχυμένης Αντίδρασης Στρατιωτικής Κινητικότητας (EMERS) για ταχείες διαδικασίες και προτεραιότητα στην πρόσβαση σε υποδομές, υποστηρίζοντας τις ένοπλες δυνάμεις που δρουν στο πλαίσιο της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ.
  • Ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υποδομών μεταφορών: αναβάθμιση βασικών διαδρόμων στρατιωτικής κινητικότητας της ΕΕ σε πρότυπα διπλής χρήσης και προστασία των στρατηγικών υποδομών με μια νέα εργαλειοθήκη ανθεκτικότητας. Οι στοχευμένες επενδύσεις θα ενισχύσουν την κυβερνοασφάλεια, την ενεργειακή ασφάλεια και την ετοιμότητα τόσο σε συνθήκες ειρήνης όσο και σε περιόδους κρίσης.
  • Συγκέντρωση και κοινή χρήση δυνατοτήτων: ενισχύει την ετοιμότητα, την αλληλεγγύη και τη διαθεσιμότητα δυνατοτήτων στρατιωτικής κινητικότητας για τα κράτη μέλη με την εισαγωγή μιας Ομάδας Αλληλεγγύης και τη δυνατότητα δημιουργίας ενός Ψηφιακού Συστήματος Πληροφοριών Στρατιωτικής Κινητικότητας.
  • Ενίσχυση της διακυβέρνησης και του συντονισμού: Μια νέα Ομάδα Μεταφορών Στρατιωτικής Κινητικότητας και μια ενισχυμένη Επιτροπή του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών TEN-T θα καθοδηγούν την εφαρμογή και θα παρακολουθούν την ετοιμότητα, με την υποστήριξη των Εθνικών Συντονιστών Διασυνοριακών Στρατιωτικών Μεταφορών σε κάθε κράτος μέλος.


Οι τέσσερις προτεραιότητες της Κομισιόν

Ο Επίτροπος Άμυνας, Άντριους Κουμπίλιους, επισήμανε τη σημασία της διοικητικής μέριμνας για την επιτυχία των στρατιωτικών επιχειρήσεων, υπογραμμίζοντας ότι «οι στρατοί κερδίζουν τις μάχες, αλλά η διοικητική μέριμνα κερδίζει τους πολέμους».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιθυμεί να προωθήσει την καινοτομία και την αναβάθμιση της παραγωγικής ικανότητας μέσω της τεχνολογίας και της στρατιωτικής συνεργασίας. Οι τέσσερις προτεραιότητες περιλαμβάνουν:

  • Επενδύσεις σε αμυντικές εταιρείες: Στήριξη της στρατηγικής ενίσχυσης της αμυντικής βιομηχανίας στην ΕΕ.
  • Ανάπτυξη νέων τεχνολογιών: Επιτάχυνση της τεχνολογικής εξέλιξης στον τομέα της άμυνας.
  • Επέκταση της πρόσβασης σε αμυντικές δυνατότητες: Διεύρυνση της διαθεσιμότητας στρατιωτικών δυνατοτήτων για τα κράτη μέλη.
  • Ενίσχυση των δεξιοτήτων για τεχνολογικό πλεονέκτημα: Ανάπτυξη των απαιτούμενων δεξιοτήτων για τη διατήρηση της τεχνολογικής υπεροχής της ΕΕ.

Η πρόταση της Κομισιόν για τη δημιουργία μιας «στρατιωτικής Ζώνης Σένγκεν» σηματοδοτεί μια στρατηγική κίνηση για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής και τη βελτίωση της στρατιωτικής ετοιμότητας της ΕΕ. Το νέο σύστημα ενισχυμένης στρατιωτικής κινητικότητας θα επιτρέπει στις δυνάμεις της ΕΕ και του ΝΑΤΟ να ανταποκριθούν ταχύτερα σε κρίσεις και να ενισχύσουν την ασφάλεια των κρατών μελών.