Η αμερικανική πρόταση έρχεται σε μία εξαιρετικά ευαίσθητη στιγμή για τις Βρυξέλλες, όπου οι 27 προσπαθούν εδώ και μήνες να καταλήξουν σε κοινό νομικό πλαίσιο που θα επιτρέψει τη χρήση των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων για τη χορήγηση δανείου στην ουκρανική κυβέρνηση. Ευρωπαίοι διπλωμάτες περιέγραψαν τη φάση των διαπραγματεύσεων ως «ιδιαίτερα λεπτή», ενόψει της προσπάθειας ολοκλήρωσης της συμφωνίας στη σύνοδο κορυφής του επόμενου μήνα. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι προειδοποίησε ότι το σχέδιο των ΗΠΑ δημιουργεί μία από τις πιο κρίσιμες στιγμές για τη χώρα του. Όπως δήλωσε, η Ουκρανία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα ενδεχόμενο δίλημμα ανάμεσα στη «χαμένη αξιοπρέπεια» και την «απώλεια ενός βασικού εταίρου». Σε αυτό το πυρακτωμένα, διπλωματικά, σκηνικό, αντιδράσεις φαίνεται να προκαλεί στην Ευρώπη το σχέδιο των 28 σημείων για την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, που περιλαμβάνει σχέδιο αξιοποίησης των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ύψους περίπου €140 δισ. που κρατούνται κυρίως στο Βέλγιο.

Σχέδιο 28 σημείων Τραμπ: Oι αντιδράσεις στις Βρυξέλλες

Το σχέδιο, σύμφωνα με το Politico, προβλέπει ότι οι ΗΠΑ θα λάβουν «50%» από τα κέρδη που θα προκύψουν από τη χρήση των πόρων για αμερικανικής ηγεσίας έργα ανοικοδόμησης της Ουκρανίας μετά την επίτευξη συμφωνίας. Στις Βρυξέλλες, ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ ανέφερε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ «δεν έχει εξουσία» να αποδεσμεύσει περιουσιακά στοιχεία που κρατούνται στην Ευρώπη, ενώ άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι χρησιμοποίησαν ιδιαίτερα σκληρές εκφράσεις για τον Αμερικανό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ. Όπως αναφέρει τo Politico, Ευρωπαίος πολιτικός είπε χαρακτηριστικά πως ο «Γουίτκοφ χρειάζεται ψυχίατρο».

Πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκφράζουν φόβους ότι η αμερικανική πρόταση θα καταστήσει ακόμη δυσκολότερη την προσπάθεια να πειστεί το Βέλγιο να εγκρίνει το ευρωπαϊκό δάνειο. Το μεγαλύτερο μέρος των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων βρίσκεται στην Euroclear στις Βρυξέλλες, γεγονός που καθιστά τη χώρα ιδιαίτερα εκτεθειμένη σε ενδεχόμενα αντίποινα της Μόσχας.

Ένας Γάλλος πρώην υψηλόβαθμος αξιωματούχος χαρακτήρισε την πρόταση «σκανδαλώδη», σημειώνοντας ότι οι Ευρωπαίοι καταβάλλουν προσπάθειες να βρουν νομική λύση ώστε τα κεφάλαια να χρησιμοποιηθούν προς όφελος της Ουκρανίας, την ώρα που όπως είπε η αμερικανική πρόταση προσβλέπει σε κέρδος για τις ΗΠΑ.

Τι προβλέπει το σχέδιο των ΗΠΑ

Το πλήρες κείμενο των 28 σημείων προβλέπει ότι $100 δισ. από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα χρησιμοποιηθούν για «αμερικανικής ηγεσίας προσπάθειες ανοικοδόμησης της Ουκρανίας», με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το μισό από τα κέρδη. Η Ευρώπη —σύμφωνα με το κείμενο— θα προσθέσει άλλα $100 δισ. για συνολικές επενδύσεις ύψους $200 δισ.

Το υπόλοιπο τμήμα των παγωμένων ρωσικών assets θα τοποθετηθεί σε «ξεχωριστό επενδυτικό εργαλείο ΗΠΑ–Ρωσίας» για μελλοντικά επενδυτικά σχέδια «σε τομείς που ενισχύουν τη διεθνή σταθερότητα και τις αμοιβαίες οικονομικές προοπτικές».

Η ευρωπαϊκή πρόταση

Το σχέδιο της ΕΕ για τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία προβλέπει τη χρήση τους ως εγγύηση για δάνειο προς την Ουκρανία, το οποίο θα αποπληρωνόταν μόνο στην περίπτωση που η Ρωσία συμφωνήσει στο μέλλον να καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις. Το Βέλγιο έχει εκφράσει επιφυλάξεις, φοβούμενο ότι μπορεί να βρεθεί οικονομικά εκτεθειμένο εάν η Μόσχα επιδιώξει να ανακτήσει τα χρήματα.

Η αμερικανική πρόταση εντείνει αυτές τις ανησυχίες. Αξιωματούχοι στην ΕΕ προειδοποιούν ότι η πρόβλεψη για αποδέσμευση των περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο μιας μελλοντικής συμφωνίας που θα διαπραγματευτεί η Ουάσιγκτον δημιουργεί τον κίνδυνο οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι να επωμιστούν την ευθύνη αποζημίωσης της Ρωσίας.