Η είσοδος βαρέων μηχανημάτων στον εσωτερικό χώρο της Αγίας Σοφίας έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία τόσο στην Τουρκία όσο και διεθνώς. Εικόνες που δείχνουν ένα γερανοφόρο φορτηγό να σταθμεύει πάνω σε προσωρινές προστατευτικές πλάκες, εισερχόμενο από την Αυτοκρατορική Πύλη, προκάλεσαν σοκ στους ειδικούς και στο κοινό.

Διαβάστε: Σάλος στην Τουρκία για τα φορτηγά και τις σκαλωσιές στην Αγία Σοφία κατά την αναστήλωση (Βίντεο)

Αρχιτέκτονες και ιστορικοί επισημαίνουν ότι το δάπεδο του ναού δεν είναι ενιαίο: κάτω από τα σημεία που βλέπουν οι επισκέπτες βρίσκονται ψηφιδωτά, κοιλότητες και εύθραυστα στρώματα πέτρας.

Η χρήση βαρέων μηχανημάτων σε έναν χώρο 1.500 ετών θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνη, καθώς το βάρος μπορεί να προκαλέσει μη αναστρέψιμες ζημιές στο μνημείο.

Μετά τη δημοσιοποίηση των εικόνων, ο ιστορικός καθηγητής Δρ. Ιλμπέρ Ορταϊλί εξέφρασε έντονη κριτική στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναρτώντας: «Η Αγία Σοφία πραγματικά δεν μπορεί να αντέξει αυτό το φορτίο. Δεν έχουν καμία κατανόηση της αρχιτεκτονικής. Ξεχάστε ένα φορτηγό, έναν γερανό… ούτε καν ένα αυτοκίνητο δεν μπορεί να μπει εκεί μέσα.


"Αν αυτή η κατασκευή καταρρεύσει, ο κόσμος θα θεωρήσει τους Τούρκους υπεύθυνους", ΄λέει ο καθηγητής ιστορίας για την Αγία Σοφία

Ο αντίκτυπος αυτών των παρεμβάσεων θα φανεί αργά ή γρήγορα. Η κατασκευή είναι γεμάτη με σήραγγες από κάτω. Όλοι όσοι την επισκέπτονται αντιμετωπίζουν την Αγία Σοφία σαν ιδιοκτησία του πατέρα τους.

Θα το πω ξανά: Αν αυτή η κατασκευή καταρρεύσει, ο κόσμος θα θεωρήσει τους Τούρκους υπεύθυνους. Πώς λοιπόν ξέρουν πόσους τόνους μπορεί να σηκώσει; Σε ποια δεδομένα βασίζονται όσοι κάνουν αυτή την εργασία; Θα γράψω ένα πιο λεπτομερές άρθρο για το θέμα αυτό το Σαββατοκύριακο».



Παράλληλα, η τουρκική εφημερίδα Cumhuriyet, με τίτλο «Φύγετε από την Αγία Σοφία», δημοσιεύει την κριτική του αρχιτέκτονα Korhan Gümüş, ο οποίος υποστηρίζει ότι τα υπερμεγέθη μηχανήματα «αποτελούν απειλή για τον πολιτισμό» και ότι οι παρεμβάσεις γίνονται «χωρίς τη συμμετοχή ανεξάρτητων επιστημονικών φορέων», μετατρέποντας το έργο σε «επίδειξη κυριαρχίας».

Ο αρχαιολόγος και πρόεδρος της Πλατφόρμας Παρακολούθησης Πολιτιστικής & Φυσικής Κληρονομιάς, Nezih Başgelen, προειδοποιεί ότι η Αγία Σοφία βρίσκεται σε «εξαιρετικά κρίσιμη φάση».


"Υπάρχει κίνδυνος μη αναστρέψιμων ζημιών"

Σημειώνει ότι για τη δεύτερη φάση των εργασιών έχει εγκριθεί προσωρινή μεταλλική κατασκευή στον κύριο θόλο, με χαλύβδινες δοκούς ύψους 43,5 μ., και ότι τα βαρέα οχήματα που μεταφέρουν τα υλικά φτάνουν έως και τους 45 τόνους, προκαλώντας έντονη ανησυχία για την ασφάλεια του μνημείου.

Ο Başgelen προσθέτει: «Υπάρχει κίνδυνος μη αναστρέψιμων ζημιών. Η αποκατάσταση δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται μόνο τεχνικά. Πρέπει να τηρούνται οι παγκόσμιες αρχές προστασίας».

Προβληματισμός προκαλεί και η ανάθεση των εργασιών στη Güryapı Restoration Contracting and Trading Inc., εταιρεία με στενές σχέσεις με πολιτικά πρόσωπα, γεγονός που εγείρει ερωτήματα σχετικά με τις προτεραιότητες της αποκατάστασης. Ειδικότερα της οποίας ο επικεφαλής φέρεται να είναι φίλος του προέδρου Ερντογάν από τα σχολικά χρόνια