Η δημοσίευση της νέας Εθνικής Στρατηγικής Ασφάλειας των ΗΠΑ προκάλεσε διπλωματικό σοκ, καθώς το έγγραφο 33 σελίδων, που επαναπροσδιορίζει τις προτεραιότητες της Ουάσιγκτον, ενσωματώνει αρκετά θέματα που θυμίζουν τη ρητορική της Ρωσίας.

Διαβάστε: "Η Αμερική Μόνη της": Η νέα στρατηγική των ΗΠΑ χωρίς την Ευρώπη

Αντί να παρουσιάζει τη Μόσχα ως απειλή, το κείμενο επισημαίνει ότι οι ΗΠΑ πρέπει να «αποκαταστήσουν τη στρατηγική σταθερότητα με τη Ρωσία», υιοθετώντας μια εμφανώς πιο συμφιλιωτική στάση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια ανοιχτής αντιπαράθεσης, όπως αναφέρει το BBC.

Στο Κρεμλίνο, η υποδοχή είναι θετική. Ο εκπρόσωπος Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι οι αλλαγές που περιλαμβάνει η στρατηγική είναι «σε μεγάλο βαθμό συνεπείς» με τη ρωσική οπτική και χαρακτήρισε το βήμα «θετικό», διευκρινίζοντας ότι η Μόσχα θα μελετήσει περαιτέρω το έγγραφο πριν καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα.

Η ικανοποίηση της Ρωσίας αντιπαρατίθεται με την ανησυχία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου αρκετοί αξιωματούχοι βλέπουν μια ιδεολογική μετατόπιση. Το κείμενο ενσωματώνει θέματα που συχνά προβάλλονται στη λαϊκιστική ρητορική, όπως η καταπολέμηση της «ξένης επιρροής», η απόρριψη της «μαζικής μετανάστευσης» και η καταγγελία φερόμενης «λογοκρισίας» από την ΕΕ.


Η Ευρώπη στο στόχαστρο της νέας στρατηγικής των ΗΠΑ

Μία από τις πιο αμφιλεγόμενες διατυπώσεις του εγγράφου αφορά το μέλλον της Ευρώπης. Η Ουάσιγκτον περιγράφει μια ήπειρο που κινδυνεύει από «πολιτισμική εξάλειψη» μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες, ενώ αμφισβητεί τη σταθερότητα των ευρωπαϊκών οικονομιών και στρατών. Το κείμενο αντιπαραβάλλει αυτήν την «αποδυναμωμένη Ευρώπη» με την άνοδο των «πατριωτικών ευρωπαϊκών κομμάτων», στα οποία δείχνει ξεκάθαρη συμπάθεια.

Η στρατηγική κατηγορεί επίσης την ΕΕ ότι εμποδίζει τις προσπάθειες των ΗΠΑ να τερματίσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία — μια ερμηνεία που ανησυχεί ιδιαίτερα τις ευρωπαϊκές διπλωματικές υπηρεσίες. Ορισμένοι παρατηρούν ότι το κείμενο ενθαρρύνει μια πιο άμεση αμερικανική επιρροή στις εσωτερικές πολιτικές των ευρωπαϊκών κρατών, καλώντας σε «αντίσταση στην τρέχουσα πορεία της Ευρώπης».


Έντονες αντιδράσεις στην ΕΕ

Την ώρα που οι Βρυξέλλες προσπαθούν να διαπραγματευθούν με την κυβέρνηση Τραμπ ένα σχέδιο ειρήνης για την Ουκρανία, αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους. Ο Γερμανός ΥΠΕΞ Γιόχαν Βάντεφουλ υπενθύμισε ότι το ΝΑΤΟ παραμένει η βάση της διατλαντικής συνεργασίας, αλλά χαρακτήρισε «ακατάλληλη» την παρουσία στις στρατηγικές προτεραιότητες θεμάτων όπως η ελευθερία έκφρασης ή η οργάνωση των ευρωπαϊκών κοινωνιών.

Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ απηύθυνε ένα άμεσο μήνυμα «στους Αμερικανούς φίλους»: «Η Ευρώπη είναι ο πιο κοντινός σας σύμμαχος, όχι το πρόβλημά σας», υπενθυμίζοντας ότι τα δύο στρατόπεδα αντιμετωπίζουν «κοινούς εχθρούς».

Ακόμη πιο αιχμηρός, ο πρώην πρωθυπουργός της Σουηδίας Καρλ Μπιλντ υποστηρίζει ότι το έγγραφο «τοποθετείται δεξιότερα της άκρας δεξιάς». Η παρατήρηση αυτή έρχεται τη στιγμή που η Ουάσιγκτον ενισχύει τις επαφές της με το AfD στη Γερμανία, κόμμα που έχει χαρακτηριστεί «ακροδεξιό» από τις γερμανικές υπηρεσίες πληροφοριών.


Παγκόσμιες προεκτάσεις

Η νέα στρατηγική υιοθετεί επίσης επιθετικότερο τόνο. Η Ουάσιγκτον αναφέρει την πιθανότητα στοχευμένων επιχειρήσεων κατά πλοίων που μεταφέρουν ναρκωτικά στην Καραϊβική και τον Ειρηνικό, χωρίς να αποκλείει στρατιωτική δράση στη Βενεζουέλα. Ζητά επίσης αυξημένες αμυντικές δαπάνες από την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, την Αυστραλία και την Ταϊβάν.

Στις ΗΠΑ, οι Δημοκρατικοί προειδοποιούν ότι το έγγραφο απειλεί να βλάψει σοβαρά τις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Ο βουλευτής Τζέισον Κρόου χαρακτήρισε τη στρατηγική «καταστροφική για το διεθνές κύρος των ΗΠΑ», ενώ ο Γκρέγκορι Μικς κατήγγειλε ότι «ξεγράφει δεκαετίες αμερικανικής ηγεσίας βασισμένης σε αξίες».

Η νέα αυτή στρατηγική αναδιαμορφώνει τις διατλαντικές ισορροπίες: η Μόσχα χειροκροτά, η Ευρώπη ανησυχεί και οι ΗΠΑ δείχνουν αποφασισμένες να ακολουθήσουν μια πορεία που θα μπορούσε να αλλάξει βαθιά τις διεθνείς σχέσεις τα επόμενα χρόνια.