«Υπάρχει κάτι σάπιο στο βασίλειο της Δανιμαρκίας», η σαιξπηρική φράση που φαίνεται να γίνεται πάλι επίκαιρη με τις εξελίξεις ερευνών για απάτη αναφορικά με τα κοινοτικά κονδύλια και με πρωταγωνίστρια αυτήν τη φορά τη Φεντερίκα Μογκερίνι. Στα απόνερα του σκανδάλου με το Κατάρ και μετά την εμπλοκή του ονόματος της πρώην αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Εύας Καϊλή, οι νέοι τριγμοί που σημειώνονται στις Βρυξέλλες αποδεικνύουν έλλειμμα διαφάνειας και απουσία μηχανισμού έγκαιρης εξακρίβωσης στοιχείων.

Υπενθυμίζεται ότι από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία απαγγέλθηκαν στη Φεντερίκα Μογκερίνι κατηγορίες περί ευνοιοκρατίας στην ανάθεση σύμβασης για την εκπαίδευση μελλοντικών διπλωματών στο Κολλέγιο της Ευρώπης. «Οι κατηγορίες αφορούν περιστατικά απάτης και διαφθοράς στο πλαίσιο ανάθεσης σύμβασης έργου, σύγκρουσης καθηκόντων και παραβίασης του επαγγελματικού απορρήτου», διευκρίνισε η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Μαζί με τη Μογκερίνι, ακόμα δύο άτομα τέθηκαν στο στόχαστρο των Αρχών και συνελήφθησαν: ο ανώτατος αξιωματούχος της Κομισιόν, Στέφανο Σανίνο, και ο διευθυντής του Κολλεγίου της Ευρώπης, Τσεζάρε Τζεγκρέτι.

Ενδεικτικό των διαστάσεων που έχει λάβει το ζήτημα στους κόλπους των Βρυξελλών είναι δημοσίευμα του Politico που σκιαγραφεί την προβληματική κατάσταση. Οπως γράφει το αμερικανικό δίκτυο, μόλις έναν χρόνο μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας της, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, βρίσκεται αντιμέτωπη με έντονες πιέσεις και αυξανόμενες αμφιβολίες για τη διαφάνεια και τους μηχανισμούς λογοδοσίας της Ε.Ε. Εάν επιβεβαιωθούν, όπως υπογραμμίζει το δίκτυο, οι κατηγορίες αυτές, θα πυροδοτήσουν το μεγαλύτερο σκάνδαλο που έχει συγκλονίσει τις Βρυξέλλες από την ομαδική παραίτηση της Επιτροπής Σαντέρ, το 1999, λόγω καταγγελιών για κακοδιαχείριση.

Η κατηγορούμενη

Μετά τις τελευταίες καταγγελίες, πάντως, τα φλας στρέφονται στη ζωή και το έργο της Φεντερίκα Μογκερίνι. Ποια είναι η πρώην αντιπρόεδρος της Κομισιόν και πρύτανης του Κολεγίου της Ευρώπης; Η Φεντερίκα Μογκερίνι διορίστηκε ύπατη εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ενωσης τον Αύγουστο του 2014, με τη συμφωνία και των 28 κρατών-μελών. Η υποψηφιότητά της εγκρίθηκε έπειτα από ακρόαση και ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην οποία κατέχει επίσης τη θέση αντιπροέδρου. Μιλώντας στην ακρόαση της 6ης Οκτωβρίου, υπογράμμισε ότι η βασική πρόκληση είναι να απαντήσει η Ε.Ε. στα ερωτήματα των πολιτών της: Πού βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ενωση σε έναν δύσκολο κόσμο και πώς μπορεί να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο.

Προτού αναλάβει τα καθήκοντά της στην Ε.Ε., η Μογκερίνι είχε ήδη μια σημαντική πολιτική διαδρομή. Διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας από τον Φεβρουάριο του 2014 και ήταν βουλευτής από το 2008, συμμετέχοντας σε επιτροπές Αμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων τόσο στην Ιταλία όσο και σε διεθνείς κοινοβουλευτικούς οργανισμούς, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης και το ΝΑΤΟ. Γεννημένη στη Ρώμη το 1973, είναι παντρεμένη, μητέρα δύο παιδιών και κάτοχος πτυχίου Πολιτικών Επιστημών.

Η Φεντερίκα Μογκερίνι διευθύνει το Κολλέγιο της Ευρώπης στην Μπριζ και η έρευνα των βελγικών Αρχών αφορά υποψίες
 για ευνοιοκρατία και ενδεχόμενο αθέμιτοανταγωνισμό στην ανάθεση από τη διπλωματική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης (EEAS) στο Κολλέγιο της Ευρώπης εκπαιδευτικού προγράμματος εννέα μηνών για μελλοντικούς διπλωμάτες της Ε.Ε.

Σημειώνεται ότι το Κολλέγιο της Ευρώπης είναι ένα ανώτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα που εκπαιδεύει Ευρωπαίους δημόσιους λειτουργούς. Οι ερευνητές θέλουν να διαπιστώσουν «αν το Κολλέγιο της Ευρώπης ή αντιπρόσωποί του είχαν ενημερωθεί εκ των προτέρων για τα κριτήρια επιλογής» στο πλαίσιο της διαδικασίας της υποβολής προσφορών που πραγματοποίησε η διπλωματική υπηρεσία της Ε.Ε. για ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα.


Δικαιοδοσία

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, η οποία θεσπίστηκε επισήμως το 2021, είναι ένα ανεξάρτητο όργανο της Ε.Ε. αρμόδιο για τη μάχη κατά των απατών στις χρηματοδοτήσεις της Ενωσης και για κάθε άλλη παράβαση που πλήττει τα οικονομικά συμφέροντά της. Στο υπερεθνικό αυτό όργανο έχει ανατεθεί να ερευνά, αλλά και να διώκει και να οδηγεί στη Δικαιοσύνη τους δράστες τέτοιων παραβάσεων, μια εξουσία την οποία δεν διέθετε η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF). Της έρευνας συμπροΐσταται ένας ανακριτής της Δυτικής Φλάνδρας, της βελγικής επαρχίας όπου βρίσκεται η Μπριζ. Τις έρευνες πραγματοποίησε η Ομοσπονδιακή Αστυνομία του Βελγίου.

Πριν από αυτήν την αστυνομική επιχείρηση, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία είχε ζητήσει την άρση της ασυλίας υπόπτων, κάτι που έγινε, όπως υπογράμμισε η ίδια η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, χωρίς να αναφέρει ονόματα ούτε καθήκοντα. Σε ένα πρώτο σχόλιο για την έρευνα προχώρησε η πρώην αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Εύα Καϊλή, η οποία βρέθηκε στο επίκεντρο των ερευνών για το σκάνδαλο διαφθοράς Qatargate. Η κ. Καϊλή δήλωσε ότι το Βέλγιο «δεν είναι ασφαλές μέρος» για πολιτικούς, ιδιαίτερα για Ιταλούς.

Μιλώντας στην εφημερίδα «La Stampa» από το Αμπου Ντάμπι, είπε ότι «σοκαρίστηκε», αλλά δεν την εξέπληξε καθόλου η έρευνα σχετικά με το αν ένας δημόσιος διαγωνισμός που είχε ανατεθεί από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης σε ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα για να φιλοξενήσει τη Διπλωματική Ακαδημία της Ε.Ε. ήταν στημένος υπέρ του College of Europe.

* Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά» στις 6/12