Έξι μήνες μετά τον 12ήμερο πόλεμο με το Ιράν λόγω του πυρηνικού του προγράμματος, Ισραηλινοί αξιωματούχοι προειδοποιούν για τον κίνδυνο νέας σύγκρουσης, εξαιτίας των προσπαθειών της Τεχεράνης να ανασυγκροτήσει το οπλοστάσιό της με βαλλιστικούς πυραύλους, σύμφωνα με τη Wall Street Journal.

Διαβάστε: Ο Νετανιάχου ανακοινώνει σχέδιο-μαμούθ: Το Ισραήλ επενδύει 110 δισ. δολάρια σε αυτόνομη αμυντική βιομηχανία την επόμενη δεκαετία

Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, σε τελετή αποφοίτησης πιλότων της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας την Τετάρτη, τόνισε ότι το Ισραήλ παρακολουθεί στενά τον επανεξοπλισμό της Χαμάς, της Χεζμπολάχ και του Ιράν και θα αναλάβει δράση αν χρειαστεί. Παράλληλα, ο υπουργός Άμυνας και ο αρχηγός της πολεμικής αεροπορίας επισήμαναν ότι η χώρα είναι έτοιμη να παρέμβει για να αποτρέψει νέες απειλές. «Δεν επιδιώκουμε συγκρούσεις, αλλά έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά για κάθε πιθανό κίνδυνο», δήλωσε ο Νετανιάχου.

Οι δηλώσεις αυτές έλαβαν χώρα την ώρα που ο Νετανιάχου ετοιμάζεται να ταξιδέψει στις ΗΠΑ για μια συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στο τέλος του έτους. Η εκτίμηση του Ισραήλ για την πρόοδο του Ιράν στον τομέα των βαλλιστικών πυραύλων και η προοπτική περαιτέρω στρατιωτικής δράσης θα βρεθούν στην ατζέντα της συνάντησης των δύο ηγετών, σύμφωνα με Ισραηλινό αξιωματούχο.


Ερωτηματικό η αντίδραση των ΗΠΑ στην προοπτική νέων επιθέσεων κατά του Ιράν από το Ισραήλ

Δεν είναι σαφές πώς θα αντιδρούσε η κυβέρνηση Τραμπ στην προοπτική νέων επιθέσεων κατά του Ιράν, καθώς ευελπιστεί το Ισραήλ να εδραιώσει τη συμφωνία ειρήνης για τη Γάζα και να επιλύσει τις εντάσεις με τη νέα κυβέρνηση στη Συρία.

Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι οι βομβαρδισμοί των ΗΠΑ σε βασικές ιρανικές εγκαταστάσεις το καλοκαίρι εξάλειψαν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και άνοιξαν το δρόμο για την ειρήνη στην περιοχή. Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν εκφράσει διακριτικά την απογοήτευσή τους για την προθυμία του Ισραήλ να καταφύγει στη βία. Ο Τραμπ έχει προειδοποιήσει το Ιράν να μην ξαναχτίσει τις πυρηνικές του εγκαταστάσεις, αλλά δεν έχει αναφερθεί συγκεκριμένα στους βαλλιστικούς πυραύλους.

«Όπως δήλωσε ο πρόεδρος Τραμπ, αν το Ιράν επιδιώξει την απόκτηση πυρηνικών όπλων, η συγκεκριμένη εγκατάσταση θα δεχτεί επίθεση και θα καταστραφεί πριν καν προλάβουν να πλησιάσουν», δήλωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Άννα Κέλι, όταν ρωτήθηκε αν η κυβέρνηση θα υποστηρίξει μια ισραηλινή επίθεση εναντίον του πυραυλικού προγράμματος.

Οποιαδήποτε ισραηλινή επίθεση θα χρειαζόταν τουλάχιστον την σιωπηρή έγκριση της Ουάσιγκτον, καθώς το Ισραήλ θα χρειαζόταν την αμερικανική βοήθεια για να αμυνθεί από τους πυραύλους που πιθανότατα θα εκτοξεύσει το Ιράν σε αντίποινα.

Η επίθεση κατά του Ιράν λόγω των βαλλιστικών πυραύλων του θα σήμαινε σημαντική κλιμάκωση. Όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε την αιφνιδιαστική επίθεσή του τον Ιούνιο, ο κύριος στόχος του ήταν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, το οποίο θεωρεί υπαρξιακή απειλή.

Το Ισραήλ είχε θέσει ως στόχο του 12ήμερου πολέμου την καταστροφή των συμβατικών όπλων μακράς εμβέλειας της Τεχεράνης και στη συνέχεια προειδοποίησε το Ιράν ότι οποιαδήποτε απόπειρα ανασυγκρότησης του πυρηνικού ή πυραυλικού του προγράμματος θα προκαλούσε επίθεση. Τα πυραυλικά όπλα καθιστούν πολύ πιθανό ένα νέο πόλεμο το επόμενο έτος, δήλωσε ο Danny Citrinowicz, πρώην επικεφαλής του τμήματος του Ιράν της ισραηλινής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών και νυν ανώτερος ερευνητής για το Ιράν στο Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ.

«Το Ισραήλ δεν έχει πολεμήσει ποτέ εξαιτίας συμβατικής στρατιωτικής ενίσχυσης. Θα ήταν η πρώτη φορά», δήλωσε ο Citrinowicz. «Αναγκάζουμε τους εαυτούς μας να διατηρήσουμε μια κόκκινη γραμμή που θα μας υποχρεώσει να επιτεθούμε ξανά».

Αυτή η αλλαγή, σύμφωνα με τον Citrinowicz, αποτελεί μέρος του νέο δόγματος εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ μετά τις αιφνιδιαστικές επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, βάσει της οποίας το Ισραήλ δεν θα διστάσει να αναλάβει δράση έναντι πιθανών απειλών.

Τα αραβικά κράτη του Κόλπου ανησυχούν επίσης για το πυραυλικό πρόγραμμα του Ιράν. Ωστόσο, το Ιράν, το οποίο δεν διαθέτει αεροπορία, θεωρεί τους πυραύλους ως ακρογωνιαίο λίθο της άμυνάς του, ιδίως με το πυρηνικό του πρόγραμμα και τους περιφερειακούς συμμάχους του, τη Χεζμπολάχ και τη Χαμάς, να έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές από τη διετή σύγκρουση με το Ισραήλ.

Οι αναλυτές λένε ότι το Ιράν προχωρά στην αποκατάσταση της ικανότητάς του να κατασκευάζει πυραύλους, ενώ προχωρά με πολύ μεγαλύτερη προσοχή όσον αφορά τις βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του.

Το Ιράν έχει να ξεπεράσει ένα μεγάλο εμπόδιο μετά από πολλαπλές ισραηλινές επιθέσεις που κατέστρεψαν πυραύλους και πλατφόρμες εκτόξευσης.

Νωρίτερα τον Δεκέμβριο, μια ομάδα ειδικών επιχειρήσεων των ΗΠΑ επιβιβάστηκε σε ένα πλοίο στον Ινδικό Ωκεανό και κατάσχεσε στρατιωτικό υλικό που μεταφερόταν από την Κίνα προς το Ιράν. Ξεχωριστά, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις σε 32 άτομα και οντότητες σε όλη την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Ασία για την υποστήριξή τους στην παραγωγή βαλλιστικών πυραύλων και drones από το Ιράν.

Δορυφορικές εικόνες που τραβήχτηκαν από την Planet Labs δείχνουν ότι το Ιράν ανακατασκευάζει τις εγκαταστάσεις παραγωγής πυραύλων που είχαν στοχοποιηθεί από το Ισραήλ σε προηγούμενες επιθέσεις, δήλωσε ο Sam Lair, ερευνητής στο James Martin Center for Nonproliferation Studies, ο οποίος μελέτησε τις εικόνες.

Εάν το Ιράν καταφέρει να θέσει σε λειτουργία τις εγκαταστάσεις παραγωγής του σε πλήρη δυναμικότητα, θα μπορούσε να παράγει εκατοντάδες πυραύλους κάθε μήνα, δήλωσε ο Lair. Η έντονη δραστηριότητα σε αυτές τις εγκαταστάσεις υποδηλώνει ότι το Ιράν πιθανότατα ήδη παράγει νέους πυραύλους, αλλά ο ίδιος πρόσθεσε ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να εξαχθεί αυτό το συμπέρασμα με βεβαιότητα.


Προειδοποιήσεις για τις προσπάθειες του Ιράν να επανεξοπλιστεί

«Οι Ιρανοί φαίνεται να έχουν ανασυγκροτήσει σε κάποιο βαθμό την ικανότητά τους να παράγουν πυραύλους, αλλά δεν έχουν φτάσει στο επίπεδο που είχαν προηγουμένως», δήλωσε ο Lair. «Αφιερώνουν πόρους στην ανασυγκρότηση αυτών των εγκαταστάσεων και θα μπορούσαν να φτάσουν ξανά στο προηγούμενο επίπεδο».

Τα ισραηλινά και αμερικανικά μέσα ενημέρωσης έχουν γεμίσει με προειδοποιήσεις από αναλυτές, think tanks και πολιτικούς στο Ισραήλ και τις ΗΠΑ σχετικά με τις προσπάθειες του Ιράν να επανεξοπλιστεί.

Την Κυριακή, ο γερουσιαστής Lindsey Graham συναντήθηκε με τον Νετανιάχου στην Ιερουσαλήμ πριν παραχωρήσει συνεντεύξεις στο Ισραήλ, υποστηρίζοντας μια επίθεση κατά του Ιράν, αν αυτό καταστεί απαραίτητο για να σταματήσει το πυραυλικό του πρόγραμμα. «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στο Ιράν να επιστρέψει στην παραγωγή βαλλιστικών πυραύλων», δήλωσε ο Graham σε συνέντευξή του στο I-24 News. «Η επόμενη επίθεση, αν υπάρξει επόμενη επίθεση, θα επικεντρωθεί στην ικανότητα του Ιράν να κατασκευάζει βαλλιστικούς πυραύλους».

Το Ιράν εξαπέλυσε πέρυσι βαριές πυραυλικές επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ, στο πλαίσιο μιας κλιμάκωσης αντιποίνων που περιελάμβανε τις πρώτες άμεσες επιθέσεις μεταξύ των δύο μακροχρόνιων εχθρών. Οι επιθέσεις ξεπέρασαν τις ισραηλινές άμυνες σε ορισμένες περιοχές. Ωστόσο, οι επιθέσεις δεν προκάλεσαν σημαντικές στρατηγικές ζημιές.

Το Ισραήλ ανησυχεί ότι το Ιράν θα μπορούσε τελικά να παράγει χιλιάδες πυραύλους τα επόμενα χρόνια, αρκετούς για να κατακλύσουν οποιαδήποτε άμυνα. Ο Νετανιάχου εξέφρασε αυτή την εβδομάδα την ανησυχία του ότι το Ιράν θα μπορούσε να προσπαθήσει να επιτεθεί πρώτα στο Ισραήλ.

Αναλυτές λένε ότι είναι απίθανο το Ιράν να επιτεθεί πρώτο στο Ισραήλ, δεδομένου ότι το καθεστώς εξακολουθεί να είναι αποδυναμωμένο από τον τελευταίο πόλεμο και να αντιμετωπίζει πολλαπλές κρίσεις στο εσωτερικό, συμπεριλαμβανομένης μιας σημαντικής έλλειψης νερού και μιας νομισματικής κατάρρευσης. Η Τεχεράνη είναι επίσης επιφυλακτική ως προς το να προκαλέσει τις ΗΠΑ.

Το Ιράν δίνει προτεραιότητα στην ανασυγκρότηση της πυραυλικής του ικανότητας, προκειμένου να αυξήσει το κόστος για το Ισραήλ σε περίπτωση μελλοντικών επιθέσεων, δήλωσε ο Ali Vaez, διευθυντής του προγράμματος για το Ιράν στο International Crisis Group. «Οι πιθανότητες μιας προληπτικής επίθεσης από το Ιράν είναι σχεδόν μηδενικές», δήλωσε ο Vaez. «Οι Ιρανοί έχουν συνειδητοποιήσει ότι, αν και ο εναέριος χώρος τους είναι ευάλωτος, το ίδιο ισχύει και για τον εναέριο χώρο του Ισραήλ».

Αναλυτές ανέφεραν επίσης ότι η απόφαση του Ισραήλ για επίθεση επηρεάζεται από το γεγονός ότι θεωρεί ότι υπάρχει ένα μικρό χρονικό περιθώριο ευκαιρίας, καθώς η ικανότητα του Ιράν να εκτοξεύσει πυραύλους είναι ακόμη περιορισμένη, η αεροπορική του άμυνα είναι αδύναμη και το καθεστώς αντιμετωπίζει μια σειρά προκλήσεων.

«Δεν θέλουμε να περιμένουμε να γίνουν πιο δυνατοί για να μας επιτεθούν», δήλωσε ο Amir Avivi, πρώην ανώτερος αξιωματούχος του υπουργείου Άμυνας, ο οποίος έχει στενές σχέσεις με την τωρινή κυβέρνηση. «Πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα τώρα και να τους χτυπήσουμε όσο είναι αδύναμοι και ο αεροπορικός διάδρομος είναι ανοιχτός».