Σε μια περίοδο κατά την οποία ο αγροτικός κόσμος σε ολόκληρη την Ευρώπη δοκιμάζεται  από το αυξημένο κόστος παραγωγής, την κλιματική κρίση και τη γραφειοκρατία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε μια σειρά μέτρων που στοχεύουν στην απλούστευση των κανόνων της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) και στην ενίσχυση της οικονομικής στήριξης των αγροτών. Η προκαταρκτική συμφωνία με το Συμβούλιο, η οποία εγκρίθηκε με ευρεία πλειοψηφία από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επιχειρεί να απαντήσει σε ένα βασικό αίτημα του αγροτικού κόσμου που είναι η μείωση της γραφειοκρατίας σε συνδυασμό με μια πιο χειροπιαστή στήριξη του αγροτικού τομέα.

Περισσότερα χρήματα για τους μικρούς αγρότες

Ένα από τα σημαντικότερα σημεία της συμφωνίας αφορά  πρωτίστως  τους μικροκαλλιεργητές, οι οποίοι αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής και ιδιαίτερα της ελληνικής  γεωργίας. Η ετήσια οικονομική στήριξη αυξάνεται φθάνοντας τα 3.000 ευρώ ανά εκμετάλλευση, από τα 2.500 ευρώ που είχε αρχικά προταθεί. Παράλληλα, θεσπίζεται εφάπαξ ενίσχυση για την ανάπτυξη γεωργικών επιχειρήσεων έως 75.000 ευρώ, σημαντικά αυξημένη σε σχέση με το προηγούμενο όριο των 50.000 ευρώ.

Για έναν Έλληνα αγρότη με μια μικρή οικογενειακή εκμετάλλευση, για παράδειγμα έναν ελαιοπαραγωγό στην Κρήτη ή έναν αμπελουργό στη Νεμέα, η αύξηση αυτή μπορεί να σημαίνει ουσιαστική ανάσα ρευστότητας. Τα χρήματα μπορούν να αξιοποιηθούν για επενδύσεις σε εξοπλισμό, άρδευση, αναδιάρθρωση καλλιεργειών ή ακόμα και για την κάλυψη βασικών λειτουργικών εξόδων.

Ευελιξία στις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις

Οι νέοι κανόνες εισάγουν μεγαλύτερη ευελιξία στη συμμόρφωση με τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις της ΚΓΠ, χωρίς ωστόσο να υποβαθμίζεται η προστασία της φύσης. Συγκεκριμένα, γη που έχει χαρακτηριστεί ως αρόσιμη από την 1η Ιανουαρίου 2026 θα διατηρεί αυτόν τον χαρακτηρισμό ακόμη και αν δεν καλλιεργείται  κάθε χρόνο, απαλλάσσοντας τους αγρότες από περιττές εργασίες που συνεπάγονται κόστος, κατανάλωση καυσίμων και επιβάρυνση του εδάφους.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η πρόβλεψη για τους βιολογικούς αγρότες. Όσοι είναι πιστοποιημένοι ή βρίσκονται σε διαδικασία μετατροπής σε βιολογική γεωργία θα θεωρείται αυτομάτως ότι πληρούν τα πρότυπα Καλής Γεωργικής και Περιβαλλοντικής Κατάστασης (ΚΑΠΚ). Στην Ελλάδα, όπου αυξάνεται σταθερά το ενδιαφέρον για τη βιολογική παραγωγή σε ελαιόλαδο, οπωροκηπευτικά και κτηνοτροφία, η ρύθμιση αυτή μειώνει σημαντικά τον γραφειοκρατικό φόρτο και τις επικαλύψεις ελέγχων.

 Λιγότεροι έλεγχοι, λιγότερη γραφειοκρατία

 Ένα ακόμη κρίσιμο μέτρο αφορά τους επιτόπιους ελέγχους. Με την εφαρμογή της αρχής «μόνο μία φορά», οι αγρότες δεν θα υπόκεινται σε περισσότερους από έναν επίσημους ελέγχους ανά έτος. Αυτό απαντά σε ένα διαχρονικό αίτημα του αγροτικού κόσμου, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου οι πολλαπλοί έλεγχοι από διαφορετικές υπηρεσίες συχνά προκαλούσαν καθυστερήσεις, πρόστιμα και αβεβαιότητα στις πληρωμές.

 Για έναν κτηνοτρόφο στη Θεσσαλία ή στη Δυτική Μακεδονία, αυτό σημαίνει εξοικονόμηση χρόνου και  μικρότερη πιθανότητα γραφειοκρατικών λαθών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε απώλεια ενισχύσεων.

 Τι σημαίνουν οι αλλαγές για την Ελλάδα

 Η Ελλάδα, με τον κατακερματισμένο αγροτικό κλήρο και το μεγάλο ποσοστό μικρών και μεσαίων εκμεταλλεύσεων, αναμένεται να είναι από τις χώρες που θα ωφεληθούν περισσότερο από τις νέες ρυθμίσεις. Η αύξηση της οικονομικής στήριξης, η μείωση των ελέγχων και η απλούστευση των περιβαλλοντικών κανόνων μπορούν να ενισχύσουν τη βιωσιμότητα της ελληνικής γεωργίας, ιδιαίτερα σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές.

 Παράλληλα, οι αλλαγές δίνουν στα κράτη μέλη μεγαλύτερη ευχέρεια προσαρμογής των κανόνων στις εθνικές ιδιαιτερότητες, κάτι που επιτρέπει στην ελληνική διοίκηση να σχεδιάσει πιο στοχευμένες πολιτικές για τον πρωτογενή τομέα.

 Ένα βήμα προς μια πιο λειτουργική ΚΓΠ

 Όπως δήλωσε και ο εισηγητής Αντρέ Ροντρίγκες, το μήνυμα του Κοινοβουλίου είναι σαφές: οι αγρότες χρειάζονται κατανοητούς κανόνες, λιγότερη γραφειοκρατία και πληρωμές στις οποίες μπορούν να βασίζονται. Η νέα συμφωνία επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην περιβαλλοντική προστασία και την οικονομική βιωσιμότητα, σε μια εποχή που η γεωργία καλείται να παράγει περισσότερα με λιγότερους πόρους. Εφόσον εγκριθεί και τυπικά από το Συμβούλιο και τεθεί σε ισχύ, τα μέτρα αυτά μπορούν να αποτελέσουν ένα ουσιαστικό βήμα επανεκκίνησης για τον ευρωπαϊκό αγροτικό κόσμο.