Τα 10 σημαντικότερα γεγονότα στον πλανήτη το 2025: Από την ορκωμοσία Τραμπ μέχρι τις συμφωνίες για τους πολέμους, τους δασμούς και τις αναταραχές στην Ευρώπη

Διαψεύδοντας συχνά τις προσδοκίες, με το «χαρτί» της ανατροπής να πέφτει στο τραπέζι και τις νευραλγικές αλλαγές να συνθέτουν ένα νέο τοπίο κανονικότητας στην παγκόσμια πολιτική σκηνή, το 2025 έφτασε στο τέλος του. Μέχρι και την τελευταία μέρα, το στοιχείο του απρόβλεπτου φαίνεται να ήταν επικρατέστερο του αναμενόμενου και μαζί με την εκπνοή αυτής της χρονιάς και με την έλευση του 2026, γίνεται μοιραία ένας απολογισμός των σημαντικότερων γεγονότων. Από την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ για τη δεύτερη θητεία του, στις αρχές του 2025, μέχρι την εκλογή νέου Πάπα και τις συμφωνίες για την Ουκρανία και τη Γάζα, όλα έχουν τη δική τους σημειολογία κι έρχονται να εδραιώσουν μία νέα τάξη πραγμάτων. Η αλλαγή στην αμερικανική ηγεσία έφερε νέα δεδομένα, συμμαχίες που μέχρι πρότινος φάνταζαν αφύσικες αλλά και αγωνία στην Ευρώπη, και συχνά στους επενδυτές, για πολιτικές με αμφίβολη έκβαση. Την ίδια στιγμή, οι πόλεμοι σε Ουκρανία και Γάζα πήραν μία διαφορετική τροπή, με τον πλανήτη να ευελπιστεί πως η εκτόνωση της κρίσης πλησιάζει, ενώ νέες συνθήκες πολιτικής ζωής διαμοφώθηκαν σε χώρες που έχουν τη δική τους ειδική θέση στο χάρτη.

Από τα γεγονότα που σημάδεψαν το 2025, το parapolitika.gr ξεχωρίζει 10 βάσει των αλυσιδωτών συνεπειών που έγιναν φανερές ανά την υφήλιο, και εξετάζεται παράλληλα η δυναμική της κάθε εξέλιξης ανά τον κόσμο. Ανά ήπειρο, πάντως, καταγράφηκαν ραγδαίες εξελίξεις που σηματοδότησαν μία νέα τάξη πραγμάτων και σίγουρα θα αφήσουν τη δική τους ιστορία. Τα 10 σημαντικότερα γεγονότα, όπως σταχυολογούνται από το parapolitika.gr, παρατίθενται με σειρά σπουδαιότητας.

2025: Τα 10 γεγονότα που σημάδεψαν τη χρονιά 

Η ορκωμοσία Τραμπ

Ο Ντόναλντ Τραµπ έδωσε στις 20 Ιανουαρίου του 2025 τον όρκο του. Αυτόµατα σήμανε η έναρξη της δεύτερης και νέας θητείας του 47ου προέδρου των ΗΠΑ που συνέπεσε µε την Ηµέρα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, του εµβληµατικού ηγέτη των πολιτικών δικαιωµάτων, που δολοφονήθηκε το 1968. Με τις µνήµες να είναι νωπές από τα επεισόδια στο Καπιτώλιο, ο επικεφαλής των Ρεπουµπλικανών διάβασε, τέσσερα χρόνια µετά, από το ίδιο σηµείο, τις εξής φράσεις: «Ορκίζοµαι επίσηµα (ή βεβαιώνω) ότι θα εκτελέσω πιστά το αξίωµα του προέδρου των Ηνωµένων Πολιτειών και θα διαφυλάξω, προστατεύσω και υπερασπιστώ, στο µέτρο των δυνατοτήτων µου, το Σύνταγµα των Ηνωµένων Πολιτειών».

Ο νέος Πάπας

«Viva papa» φώναξαν την 8η Μαΐου του 2025 με φανερό ενθουσιασμό, από την πλατεία του Αγίου Πέτρου, χιλιάδες πιστοί που ξέσπασαν σε δάκρυα χαράς και συγκίνησης μετά τον λευκό καπνό που βγήκε από την Καπέλα Σιξτίνα. Στην πιο σύντομη διαδικασία εκλογής από το 1900, με την αγωνία που επικρατούσε επί σειρά ωρών να δίνει τη θέση της στο αίσθημα της λύτρωσης και μετά τους τρεις μαύρους καπνούς, η τέταρτη ψηφοφορία στέφθηκε με επιτυχία. Ο νέος Πάπας, ο 69χρονος Ρόμπερτ Πρεβόστ, εξελέγη Προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ο πρώτος από την αμερικανική επικράτεια. Η κληρονομιά που παρέλαβε από τον Πάπα Φραγκίσκο έχει τη δική της, βαρύνουσα, σημασία, τη στιγμή που ανέλαβε έναν ρόλο-σύμβολο εν μέσω αυξανόμενης δυσαρέσκειας προς το Βατικανό μετά τα σκάνδαλα σεξουαλικής φύσεως.

Η επεισοδιακή συνάντηση Τραμπ & Ζελένσκι

Το ημερολόγιο έγραφε 28 Φεβρουαρίου του 2025, λίγο καιρό μετά την ορκωμοσία του Τραμπ για τη δεύτερη θητεία του και με το ουκρανικό ζήτημα να παραμένει στοίχημα και βασική προτεραιότητα της ατζέντας. Η συνάντηση με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολιντίμιρ Ζελένσκι, πήρε μία ασυνήθιστη τροπή καθώς καταγράφηκε πρωτοφανής στιγμή έντασης για τους δύο ηγέτες. Όλα ξεκίνησαν όταν ο Βανς είπε στον Ζελένσκι ότι ο πόλεμος έπρεπε να τελειώσει μέσω διπλωματίας για να πάρει την απάντηση από τον Ουκρανό πρόεδρο: «Ποια διπλωματία;». Ο Αμερικανός πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος κατηγόρησαν τον Ζελένσκι για αχαριστία και η συνάντηση οδηγήθηκε σε αποτυχία. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποχώρησε νωρίτερα και ο Ντόναλντ Τραμπ δημοσίευσε σε ανάρτησή του στο Truth Social ότι «δεν είναι έτοιμος για Ειρήνη».

Η συμφωνία για την Ουκρανία

Τον Νοέμβριο του 2025 λίγου προτού εκπνεύσει η χρονιά Αμερικανοί και Ουκρανοί αξιωματούχοι βρέθηκαν πιο κοντά από ποτέ σε συμφωνία ειρήνης με τον Ντόναλντ Τραμπ να παραδίδει ένα σχέδιο με 28 προτάσεις με ορισμένες στη συνέχεια να τροποποιούνται με τη συμβολή Ευρωπαίων. Το ζήτημα της προσάρτηση ή μη των ανατολικών εδαφών της Ουκρανίας από τη Ρωσία δυναμιτίζει και λίγο πριν την επίσημη συμπλήρωση των τεσσάρων ετών πολέμου το κλίμα. Οι συνομιλίες στη Γενεύη μετά την παρουσίαση του σχεδίου Τραμπ - που δεν ήταν οριστικό - επισημοποίησαν με έναν τρόπο την είσοδο των Ευρωπαίων στη διαδικασία. Το αναθεωρημένο σχέδιο που καταρτίστηκε θεωρήθηκε πιο ευνοϊκό για την Ουκρανία. Οι εγγυήσεις ασφαλείας εν καιρώ ειρήνης όπως και η παρουσία στρατιωτών στα εδάφη με το πλαφόν να αλλάζει και περισσότεροι Ουκρανοί να δύνανται να παραμείνουν στα σύνορα, ήταν μεταξύ των αμερικανικών προτάσεων που τροποποιήθηκαν με πρωτοβουλία των Ευρωπαίων.

Η συμφωνία για τη Γάζα

Στο άλλο μεγάλο μέτωπο, εκείνο της Μέσης Ανατολής με τον πόλεμο στη Γάζα και τον τερματισμό να αποτελεί επίσης στοίχημα για τον Τραμπ, η υπογραφή συμφωνίας τον Οκτώβριο θεωρήθηκε από τις πιο σημαντικές στιγμές της παγκόσμιας πολιτικής. Για πρώτη φορά - στη διάρκεια του διετούς πολέμου - παρουσιάστηκε ένα ειρηνευτικό σχέδιο που ήταν πιο πιθανό να εφαρμοστεί από τα εμπλεκόμενα μέρη και αποτέλεσε προϊόν συναίνεσης ανάμεσα στις ΗΠΑ και τις χώρες του Κόλπου σε μία πρωτοφανούς σημασίας διπλωματική σύζευξη. Η Σύνοδος Ειρήνης στο Σαρμ ελ-Σέιχ, που πέρασε στη σύγχρονη παγκόσμια Ιστορία, ήταν εκείνη στην οποία υπογράφηκε η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα. Στις 13 Οκτωβρίου, ανακοινώθηκε η συμφωνία που βασίστηκε στο σχέδιο 20 σημείων του Τραμπ, με τον Αμερικανό πρόεδρο να τονίζει πως επιτέλους «έχουμε ειρήνη στη Μέση Ανατολή, χρειάστηκαν 3.000 χρόνια για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, αποφύγαμε τον Γ'Παγκόσμιο Πόλεμο».

Η επίθεση των ΗΠΑ στο Ιράν

Πυριτιδαποθήκη έτοιμη να εκραγεί θύμισε, στις 22 Ιουνίου του 2025, η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, με την ακραία όξυνση και τα απανωτά πυραυλικά χτυπήματα να καταδεικνύουν μία νέα κόλαση πόλεμου. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, πάτησε το «κουμπί» και η αμερικανική εμπλοκή στη σύγκρουση του Ισραήλ με το Ιράν ταρακούνησε συθέμελα το γεωπολιτικό περιβάλλον. Τα βομβαρδιστικά των ΗΠΑ κινήθηκαν πάνω από τον ουρανό του Ιράν, κάτι που αποτέλεσε σημείο αιφνιδιασμού. Ο Τραμπ προχώρησε το σχέδιο εμπλοκής στον πόλεμο, με τον βομβαρδισμός των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, λέγοντας πως τις κατέστρεψε ολοσχερώς κάτι που αρνήθηκε η Τεχεράνη. Οι αλυσιδωτές συνέπειες είχαν δημιουργήσει τότε τον φόβο για κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ.

Η Ημέρα Απελευθέρωσης και οι δασμοί

Ήταν Τετάρτη 2 Απριλίου του 2025, η ημέρα την οποία ο Τραμπ ονόμασε «Ημέρα Απελευθέρωσης» ανακοινώνοντας ότι θα επιβάλλει αμοιβαίους δασμούς δολαρίου προς δολάριο στα έθνη που επιβάλλουν δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα. Η δασμολογική πολιτική του κρίθηκε σκληρή ανοίγοντας έναν ιδιότυπο εμπορικό πόλεμο με την Κίνα στην οποία και επεβλήθη η πιο σκληρή τιμωρία κάτι που δημιούργησε φόβους για σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στο παγκόσμια περιβάλλον. Δεδομένου ότι ΗΠΑ και Κίνα αντιπροσωπεύουν από κοινού ένα σημαντικό μερίδιο της παγκόσμιας οικονομίας, περίπου 43% φέτος σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εάν εμπλέκονταν σε έναν ολοκληρωτικό εμπορικό πόλεμο αυτό θα επιβράδυνε την ανάπτυξή τους ή ακόμη και θα ωθούσε τις δύο χώρες σε ύφεση.

Οι γερμανικές εκλογές

Στους κόλπους της Ευρώπης και ύστερα από εφιαλτικές προβλέψεις και με την προηγούμενη καγκελαρία του Όλαφ Σολτς να έχει χάσει τη δυναμική της, οι εκλογές στη Γερμανία, την ατμομηχανή της Ευρωζώνης, τον Φεβρουάριο του 2025 ήταν από τα κρίσιμα θρίλερ στην ΕΕ. Τελικά η εκλογή του Χριστιανοδημοκράτη, Φρίντριχ Μερτς, πρόσφερε ανακούφιση στα κράτη-μέλη της Ένωσης. Η πύρρειος νίκη του αρχηγού του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος, που πέρασε κάτω από το ψυχολογικό όριο του 30%, συγκεντρώνοντας κοντά στο 29% καταγράφηκε στις 23 Φεβρουαρίου του 2025 και μαρτυρούσε την οπτική των Γερμανών που προσανατολίστηκαν σε μία επιλογή με γνώμονα τη σιγουριά. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία, πάντως, αποδείχθηκε, μεγάλος νικητής των εκλογών, με τα ποσοστά του περίπου στο 20% να εμφανίζονται σχεδόν διπλάσσια από την προηγούμενη αναμέτρηση.

Η πτώση Μπαϊρού

Στη Γαλλία, η πολιτική κρίση της 8ης Σεπτεμβρίου του 2025 ήρθε να προσθέσει ακόμη έναν πονοκέφαλο για την κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν με το κύμα αμφισβήτησης στο πρόσωπό του να διογκώνεται τόσο που θύμισε τις διευρυμένες αντιδράσεις του Μαΐου του 1968. Σε πολιτική περιδίνηση βρέθηκε κι επίσημα η Γαλλία, με την κορυφαία πολιτική διαδικασία να λήγει αναμενόμενα μεν άδοξα δε για τον Γάλλο πρωθυπουργό, Φρανσουά Μπαϊρού, που έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης κι επομένως το αξίωμά του, με 364 αρνητικές ψήφους έναντι 194 θετικών. Το αρνητικό κλίμα από την πλειοψηφία των κοινοβουλευτικών εδράνων της αντιπολίτευσης κορυφώθηκε κι αυτόματα διαφάνηκε ένα έλλειμμα συνεννόησης κι εμπιστοσύνης. Η κυβέρνηση Μπαϊρού που από τα πρώτα βήματά της προσέκρουσε σε αποδοκιμασίες, ξεσηκώνοντας κύμα οργής στους γαλλικούς δρόμους, φάνηκε πόσο εύθραυστη ήταν.

Η προφυλάκιση Ιμάμογλου

Ιστορικής σημασίας και τροφή για σκέψη αναφορικά με το δημοκρατικό ολίσθημα της Άγκυρας και τον σεβασμό στις αρχές του Κράτους Δικαίου, η απόφαση του καθεστώτος Ερντογάν να προφυλακίσει τον βασικό αντίπαλό του, Εκράμ Ιμάμογλου. Η προφυλάκισή του άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για μία σειρά διώξεων στελεχών του Ρεπουμπλικανικού κόμματος. Καζάνι που βράζει θύμιζε η Τουρκία με την κοινωνική αναταραχή να είναι, αν μη τι άλλο, φανερή. Πλήθος κόσμου ξεχύθηκε στους δρόμους ζητώντας Δικαιοσύνη μετά την απόφαση για την προφυλάκιση του Εκρέμ Ιμάμογλου, με τις εικόνες να θυμίζουν την έκρηξη κοινωνικής οργής το 2013 στην πλατεία Ταξίμ. Η κίνηση του Τούρκου προέδρου τη δεδομένη χρονική στιγμή είχε τη δική της σημειολογία.