Οι διαφορές της τοπικής ώρας από χώρα σε χώρα, λόγω των διαφορετικών χρονικών ζωνών (ωριαίων ατράκτων), έχουν σημαντική -και παραγνωρισμένη μέχρι σήμερα- αρνητική επίπτωση στο διεθνές εμπόριο, σύμφωνα με μια νέα βρετανική έρευνα.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι για κάθε μία ώρα διαφορά, το εμπόριο προϊόντων μεταξύ των χωρών μειώνεται από 2% έως 7%. 

Έτσι, όσο μεγαλύτερες διαφορές ώρας έχει μια χώρα με τις κυριότερες εξαγωγικές αγορές της, τόσο εμποδίζεται το εξωτερικό εμπόριό της. Αυτό είναι κάτι που και οι Έλληνες επιχειρηματίες, ιδίως οι εξαγωγείς, θα έπρεπε να λάβουν υπόψη τους.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον δρ. Έντουαρντ ’ντερσον της Σχολής Διεθνούς Ανάπτυξης του πανεπιστημίου East Anglia, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα διεθνών οικονομικών «Review of World Economics», υπολόγισαν ότι μια διαφορά πέντε ωρών, όπως αυτή που υπάρχει στην τοπική ώρα μεταξύ Λονδίνου και Νέας Υόρκης, ισοδυναμεί με μια αύξηση στην (πραγματική) γεωγραφική απόσταση της τάξης των 1.000 έως 3.000 χιλιομέτρων. Και οποιαδήποτε τέτοια αύξηση της απόστασης, με τη σειρά της, αντιστοιχεί σε απώλεια διεθνών συναλλαγών και εσόδων για μια χώρα.

Από την άλλη -και αυτή είναι η αισιόδοξη πλευρά της μελέτης- η αρνητική επίπτωση των διαφορετικών ζωνών ώρας έχει μειωθεί κατά τις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως χάρη στις νέες τεχνολογίες επικοινωνιών.

Σύμφωνα με τον ’ντερσον, μέχρι σήμερα ο δημόσιος διάλογος για τις ζώνες της ώρας έχει εστιαστεί κυρίως στις επιπτώσεις πάνω σε θέματα κοινωνικά (πχ εργασιακές συνήθειες), υγείας (πχ ποιότητα ύπνου) και εξοικονόμησης ενέργειας.

Ενώ οι οικονομολόγοι έχουν ως τώρα δώσει έμφαση στις συνέπειες της γεωγραφικής απόστασης πάνω στην οικονομία, μόλις τώρα αντιλαμβάνονται πως κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τις διαφορετικές χρονικές ζώνες.

Όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, οι Βρετανοί ερευνητές μελέτησαν δεδομένα 55 ετών σχετικά με τις εξαγωγές μεταξύ 146 χωρών, σε συνδυασμό με τις μεταξύ τους γεωγραφικές αποστάσεις και τις διαφορετικές ζώνες ώρας. Το συμπέρασμα ήταν ότι δεν είναι καθόλου αμελητέες οι επιπτώσεις που έχουν οι διαφορετικές τοπικές ώρες, πάνω στο πόσο εύκολα διεξάγονται οι διεθνείς εμπορικές συναλλαγές.

Μεταξύ άλλων, οι διαφορετικές τοπικές ώρες αυξάνουν το μη χρηματικό κόστος των επιχειρηματικών ταξιδιών και των εταιρικών επικοινωνιών, καθώς αφενός προκαλούν «τζετ-λαγκ» και έτσι αποθαρρύνουν τα συχνά και μακρινά εμπορικά ταξίδια, ενώ αφετέρου μειώνουν το χρονικό διάστημα μέσα στην εργάσιμη ημέρα, που δύο μακρινές επιχειρήσεις εργάζονται ταυτόχρονα και έτσι είναι δυνατό να επικοινωνήσουν σε πραγματικό χρόνο μέσω τηλεφώνου, διαδικτύου, βιντεο-διάσκεψης κλπ. Η ταυτόχρονη -και όχι με χρονική υστέρηση- επικοινωνία διευκολύνει την ανάπτυξη της εμπιστοσύνης, την καλύτερη αλληλοενημέρωση και συνεννόηση, καθώς και την αξιοποίηση τυχόν ευκαιριών.

Όλα αυτά τα εμπόδια έχουν ως αποτέλεσμα να μειώνεται το εμπόριο μεταξύ εταιριών και μεταξύ χωρών. Οι διαφορές ώρας έχουν πάντως και ορισμένες θετικές επιπτώσεις σε μερικούς κλάδους της οικονομίας, ιδίως στον τομέα των υπηρεσιών, όπως στα υπεράκτια τηλεφωνικά κέντρα, που εξυπηρετούν τους πελάτες μιας πολυεθνικής σε 24ωρη βάση. Έτσι, για παράδειγμα, ένας Αμερικανός πελάτης που τηλεφωνά σε μια νυχτερινή ώρα, όταν τα γραφεία είναι κλειστά στις ΗΠΑ, μπορεί να εξυπηρετηθεί από έναν αγγλόφωνο τηλεφωνητή στην Ινδία. Όμως, σύμφωνα με τον ’ντερσον, το τελικό «ισοζύγιο» μειονεκτημάτων και πλεονεκτημάτων των διαφορετικών ζωνών ώρας γέρνει υπέρ των πρώτων.

Η νέα έρευνα έρχεται εν μέσω μιας συνεχιζόμενης διεθνούς συζήτησης σχετικά με τις πιθανές αλλαγές που θα έπρεπε να γίνουν στον καθορισμό τον χρονικών ζωνών και της τοπικής ώρας. Έτσι, το 2011 η Ρωσία μείωσε από 11 σε εννέα τις χρονικές ζώνες στην αχανή επικράτειά της και, παράλληλα, κατήργησε την αλλαγή χειμερινής- θερινής ώρας. Όμως οι αλλαγές αυτές έχουν έκτοτε αποδειχτεί αντιδημοφιλείς και ήδη προτείνεται να ακυρωθούν.

Εξάλλου, η Ισπανία σκέπτεται να αλλάξει κατά μία ώρα τη χρονική ζώνη της, μετά από μια κοινοβουλευτική έκθεση που εκτίμησε πως κάτι τέτοιο θα βελτιώσει τις συνήθειες ύπνου και εργασίας των Ισπανών, ώστε να γίνουν πιο παραγωγικοί. Από την άλλη, μεγάλες χώρες όπως η Κίνα (αντίθετα με τη Ρωσία) έχει μόνο μια επίσημη ζώνη ώρας, αν και ανεπίσημα μερικές περιοχές, στα σύνορα της χώρας, ακολουθούν άλλη τοπική ώρα.