Γιατί η Μέρκελ έρχεται πάλι στην Αθήνα;
Το Βερολίνο ετοιμάζεται να προσφέρει στήριξη στην ελληνική κυβέρνηση μέσω του... χρέους
Των Γιάννη Χρηστάκου, Γιώργου Σιαδήμα, Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
Υπό άκρα μυστικότητα και χωρίς διαρροές, λόγω του στενού κύκλου των συνομιλητών που συμμετέχουν στον διάλογο, Αθήνα και Βερολίνο βρίσκονται κοντά σε συμφωνία για την επόμενη ημέρα στην Ελλάδα. Ο Αντώνης Σαμαράς και η Αγκελα Μέρκελ έχουν δώσει σαφείς εντολές στους ανθρώπους του Μαξίμου και της καγκελαρίας να προετοιμάσουν το έδαφος ώστε να υπάρξει αμέσως πρόοδος μόλις ολοκληρωθεί η επίσκεψη της τρόικας στην Αθήνα και οι ελεγκτές αναχωρήσουν για να συντάξουν την έκθεση προόδου. Η συμφωνία, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις βέβαια, που συνδέονται στενά και με τα προαπαιτούμενα του ελληνικού προγράμματος, προβλέπει ακόμη και «κούρεμα» μέρους του ελληνικού χρέους, στη λήξη όμως του οδικού χάρτη για την Ελλάδα. Δηλαδή, εφόσον όλα υλοποιηθούν βάσει της συμφωνίας, μπορεί να ακολουθήσει ακόμα και διαγραφή μέρους του χρέους, για να αυξηθούν με πιο γρήγορους ρυθμούς οι δείκτες ανάπτυξης και απασχόλησης.
ΑΛΛΑΓΕΣ
Οι εξελίξεις είναι πυκνές, λόγω και των ευρωεκλογών του Μαΐου. Γι αυτό και το αμέσως επόμενο διάστημα θα πρέπει να γίνουν πολλές αλλαγές, κυρίως στις υποχρεώσεις για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα βάλουν στο τραπέζι οι δανειστές. Μέχρι τώρα, ορισμένες από αυτές που παρουσιάζονται ως κόκκινες γραμμές είναι γνωστές και οι πραγματικές διαθέσεις θα φανούν τη Δευτέρα.
Ωστόσο, η Γερμανίδα καγκελάριος έχει ήδη βάλει στο πρόγραμμά της μία επίσκεψη στην Αθήνα στις αρχές Μαΐου, με σκοπό να δηλώσει τη στήριξή της στην ελληνική κυβέρνηση και στην ουσία να προαναγγείλει τις επερχόμενες ελαφρύνσεις στο ελληνικό χρέος. Αυτό θα σηματοδοτήσει ένα νέο κεφάλαιο στο βιβλίο για την ελληνική κρίση, καθώς ό,τι συμφωνηθεί θα είναι και το πέρασμα σε μία άλλη εποχή, που δεν θα περιλαμβάνει νέο
Μνημόνιο για τη χώρα και θα προεξοφλεί τη σταδιακή έξοδο στις αγορές.
Ασφαλώς, όλα αυτά σήμερα μοιάζουν άπιαστα όνειρα, ακόμη και για τον πιο αισιόδοξο υποστηρικτή της ελληνικής κυβέρνησης, αφού τώρα το οικονομικό επιτελείο έχει μπροστά του την επικείμενη έλευση της τρόικας.
«Σήμερα πάμε πολύ καλύτερα στις συζητήσεις μας με το Βερολίνο, ακόμη και σε σύγκριση με την τρόικα», εξηγεί στα «Π» στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού και προσθέτει: «Μέχρι τις 10 Μαρτίου, στο επόμενο Εurogroup θα ξέρουμε πια σε τι κατάσταση βρισκόμαστε, σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα. Σήμερα γνωρίζουμε μέχρι ενός σημείου τις προθέσεις τους για τα προαπαιτούμενα, δεν ξέρουμε όμως αν με την έλευσή τους θα ζητήσουν να έχει εκπληρωθεί και το 100% αυτών, κάτι το οποίο σήμερα φαντάζει αδύνατο».
Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ
Σήμερα, όπως άλλωστε έχει πει και ο πρωθυπουργός, η Ελλάδα έχει ολοκληρώσει περίπου το 80% των προαπαιτούμενων. Στις μυστικές συνομιλίες που γίνονται με το Βερολίνο έχουν συμφωνηθεί τρία στάδια με χρονικά ορόσημα, ώστε να γίνουν και οι επίσημες ανακοινώσεις.
Το πρώτο είναι η τρόικα. Από την καγκελαρία ξεκαθαρίζουν ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να έρθει σε συμφωνία με την τριμερή για την εκταμίευση και των δόσεων που αναμένει η Αθήνα. Μέχρι στιγμής, ως μόνη βοήθεια σε αυτό το κομμάτι οι αρμόδιοι υπουργοί «βλέπουν» μία πιο ήπια στάση εκ μέρους των Ευρωπαίων Μαζούχ και Μορς. Περιμένουν όμως και τη στάση του κ. Τόμσεν του ΔΝΤ, αφού οι σχέσεις του και με τους Ευρωπαίους δυσκολεύουν διαρκώς.
«Ο πρωθυπουργός επιθυμεί σαφή περιγραφή της λύσης προ των ευρωεκλογών», εξηγεί κορυφαίος κυβερνητικός παράγοντας, ο οποίος ταυτόχρονα εκτιμά ότι σήμερα κάτι τέτοιο φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο, όχι όμως ακατόρθωτο. Εάν οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα καταλήξουν θετικά, χωρίς ακραίες απαιτήσεις, θα υπάρξει έως τις 10 Μαρτίου έκθεση προόδου και εκταμίευση της δόσης ή των δόσεων. Αμέσως μετά θα ανακοινωθεί και επίσημα το πρωτογενές πλεόνασμα, τέλη Μαρτίου, και τότε θα ακολουθήσει η δεύτερη φάση της συμφωνίας Αθήνας - Βερολίνου.
«Για μας είναι ξεκάθαρο ότι η χώρα, έχοντας με τις αιματηρές θυσίες του ελληνικού λαού διανύσει μία εξαιρετική πορεία εξόδου από την κρίση, δεν θα κληθεί να υιοθετήσει άλλο μνημόνιο. Αυτό είναι και κόκκινη γραμμή για την κυβέρνηση» τονίζει άλλος υπουργός που γνωρίζει τις εξελίξεις. Εκεί γύρω στα τέλη Απριλίου, και αφού θα έχουν πάει όλα καλά, θα ξεκινήσει μία άτυπη συζήτηση για τις τεχνικές ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Αυτό θα γίνει κυρίως σε πολιτικό επίπεδο, καθώς στη συμφωνία προβλέπεται μία ρητορική που αφενός θα ξεκαθαρίζει στην Αθήνα ότι το χρέος θα καταστεί σύντομα βιώσιμο και αφετέρου θα στέλνει ένα σαφές μήνυμα στους ευρωσκεπτικιστές του Βερολίνου και των άλλων χωρών του βορρά ότι «δεν θα χαριστεί τίποτα στην Ελλάδα».
Στη φάση αυτή προβλέπεται και «ομοβροντία» θετικών δηλώσεων από Ευρωπαίους ηγέτες και αξιωματούχους, καθώς θα έχουν πια στα χέρια τους και την έκθεση προόδου της τρόικας και τις ανακοινώσεις για το πλεόνασμα, με τις οποίες θα μπορούν να πείσουν και τους πιο δύσπιστους. Από την άλλη, σημαντικό είναι ότι θα υπάρχουν παράλληλα και τα πολύ κρίσιμα στοιχεία του δημοσιονομικού ισοζυγίου και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Σενάριο ακόμη και για «κούρεμα»
Η επόμενη φάση της μυστικής συμφωνίας Αθήνας Βερολίνου είναι προγραμματισμένη για μετά τις ευρωεκλογές. Και αυτή, ξανά υπό την προϋπόθεση της θετικής εξέλιξης στα προηγούμενα στάδια, θα προβλέπει το άνοιγμα της συζήτησης ακόμη και για «κούρεμα» μέρους του ελληνικού χρέους. Σχέδιο που φέρεται να έχει στο συρτάρι του ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Οι κουβέντες γι αυτό το ιδιαίτερα κρίσιμο θέμα δεν έχουν προχωρήσει, ωστόσο στελέχη που κινούνται κοντά στον πρωθυπουργό επισημαίνουν ότι «παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τη συζήτηση που γίνεται στη γερμανική πολιτική σκηνή».
Αυτή την ώρα, η κυβέρνηση παραμένει στο θέμα των προαπαιτούμενων, αφού μέσα σε αυτά υπάρχουν και καυτά ζητήματα, όπως, για παράδειγμα, το πλήρες άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, οι ομαδικές απολύσεις, οι φόροι υπέρ τρίτων, το ψωμί κ.λπ. Ετσι, στο πλαίσιο της συμφωνίας Αθήνας - Βερολίνου, για την ώρα η «μπάλα» είναι στο ελληνικό γήπεδο και η κυβέρνηση θα πρέπει να καταφέρει να έρθει κοντά με την τρόικα, για να πάρει μία θετική έκθεση προόδου και τις δύο δόσεις, έστω και σταδιακά. Μετά θα
παίξει την πρόκριση στην επόμενη φάση των ομίλων, κυνηγώντας πια με καλύτερες προϋποθέσεις το τέλος των Μνημονίων.