Ιστορικό πρωτόγνωρη χαρακτηρίζεται η επικείμενη εκλογική αναμέτρηση της 3ης Νοεμβρίου στις ΗΠΑ. Η φορτισμένη ατμόσφαιρα, ο πολωτικός λόγος και οι εκ διαμέτρου αντίθετες αντιλήψεις μεταξύ των δύο υποψηφίων δημιουργούν περιβάλλον εξόχως ενδιαφέρον – σε κάθε περίπτωση - για την επαναφορά της πολιτικής στην κοινωνικο – οικονομική ατζέντα ακόμη και σε χώρες, όπως η Αμερική. Σήμερα στα parapolitika.gr μιλούν δύο προσωπικότητες της Ελληνικής ομογένειας, ο καθηγητής Οικονομικών Νίκος Οικονομίδης και ο νομικός Νίκος Ρεβεζούλης. Ο μεν κ. Οικονομίδης είναι καθηγητής στο Stern School of Business στο New York University και πρόσκειται στους Ρεπουμπλικανούς, ο δε κ. Ρεβεζούλης, επί σειρά ετών πρόεδρος των ΑΧΕΠΑ, το 2016 ήταν επικεφαλής της εκστρατείας της Χίλαρι Κλίντον στην ΕΕ (Europe For Hillary), συνεργάτης του Μπιλ Κλίντον στον Λευκό Οίκο και εκ των εμπειρότερων στελεχών του Δημοκρατικού κόμματος. Στις συνεντεύξεις τους μεταφέρουν τον παλμό των ημερών όπως και τις τελευταίες εξελίξεις για την προεκλογική κούρσα.
Το περιεχόμενο των συνεντεύξεων τους έχει ως εξής:
Νίκος Ρεβεζούλης (ΑΧΕΠΑ, Δημοκρατικός)
Ο κόσμος είναι φανατισμένος για πρώτη φορά
Πώς κρίνετε την πορεία προς τις κάλπες;
Στην Αμερική δεν κερδίζει όποιος πάρει τις περισσότερες ψήφους αλλά όποιος πάρει τις πολιτείες με τους περισσότερους εκλέκτορες όπως συνέβη το 2016 στην αναμέτρηση Τραμπ - Χίλαρι Κλίντον. Οι ψηφοφόροι των ΗΠΑ είναι αρκετά ιδιόρρυθμοι δεδομένου ότι το ισχύον σύστημα δίνει τη δυνατότητα να ξεκινήσουν πολύ νωρίτερα οι εκλογικές διαδικασίες. Ήδη σε διάφορες πολιτείες στο κέντρο της χώρας έχουν ήδη ψηφίσει ενώ άλλοι θα προσέλθουν στις κάλπες στις 3 Νοεμβρίου. Επιπλέον έχουμε τις επιστολικές ψήφους από το εξωτερικό κι όλα αυτά σε συνάρτηση με την υγειονομική πανδημία καθιστούν αρκετά αμφίβολες τις προβλέψεις.
Πιστεύετε ότι το αποτέλεσμα είναι ακόμη αμφίρροπο;
Ναι, έτσι νομίζω. Ωστόσο θα δώσω ένα προβάδισμα στον υποψήφιο των Δημοκρατικών που επικράτησε στο ντιμπέιτ. Η δημοσκοπική τους διαφορά κινείται σε διψήφιο ποσοστό υπέρ του Μπάιντεν ενώ και η Αφροαμερικανή υποψήφια αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις κυριαρχεί με 50% έναντι του ρεπουμπλικάνου Μάικλ Πενς. Από την άλλη, δεν ξέρω πόσο θα επηρεάσει η απόφαση του προέδρου Τραμπ να μη συμμετάσχει σε δεύτερο ντιμπέιτ. Πολλά λέγονται για την κατάσταση της υγείας του. Η αλήθεια είναι μακριά από μας. Από τη μία κάνει δημόσιες εμφανίσεις δηλώνοντας ότι ξεπέρασε τον κορονοϊό , επέστρεψε στα καθήκοντα του και συνεχίζει τον προεκλογικό του αγώνα, από την άλλη όμως ο επικεφαλής καθηγητής των λοιμοξιολόγων, ο αντίστοιχος «Τσιόδρας» των ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι ο είναι πολύ άρρωστος. Συνεπώς, αν το εκλογικό σώμα θιγεί από τη στάση του προέδρου που πέταξε τη μάσκα και «έσπασε» την καραντίνα, τότε θα επηρεαστεί αρνητικά απέναντι του.
Μπορεί να καταγραφεί τέτοια αλλαγή στη συμπεριφορά των εκλογέων;
Σαφώς, όπως είχε συμβεί στο ντιμπέιτ του 1988 μεταξύ του Τζορτζ Μπους και του Μάικλ Δουκάκη. Ο δημοκρατικός Δουκάκης προηγούνταν τότε 20 μονάδες του Μπους και τίποτα δεν έδειχνε ότι θα έχανε. Όμως μια λάθος απάντηση στάθηκε μοιραία. Η ερώτηση που του τέθηκε ήταν η εξής: «Αν βίαζαν και δολοφονούσαν τη γυναίκα σας θα συνεχίζατε να είστε υπέρ της κατάργησης της θανατικής ποινής;». Η τοποθέτηση του, καταστροφική: «Δεν έχω στοιχεία ότι αυτό θα ήταν αποτρεπτικό». Εκεί τελείωσαν όλα γιατί οι Αμερικανοί τον έκριναν ψυχρό και άνευ συναισθήματος, παρότι ο Δουκάκης ήταν ένας απολύτως ορθολογιστής και τεχνοκράτης πολιτικός. Γνωρίζω δε, επειδή είχα ασχοληθεί ενεργά τότε με την υποστήριξη της υποψηφιότητας του περιοδεύοντας μαζί του στις περισσότερες περιοχές , ότι ο ομογενής μας ήταν πολύ προοδευτικός, τόσο που η πολιτική του θέση δεν βόλευε ούτε τη Ρωσία ούτε την Αμερική στις μεταξύ τους συμφωνίες.
Υπάρχει μέτρο σύγκρισης σε σχέση με σήμερα;
Τώρα οι συνθήκες είναι τελείως διαφορετικές γιατί έχουν συμβεί πολλά μεγάλα γεγονότα από τα οποία η Αμερική απέχει. Φερ΄ ειπείν , άφησε ελεύθερο το έδαφος στη Συρία, γενικώς στη Μέση Ανατολή και στην Ασία, εκεί που διαθέτει ζωτικά εθνικά συμφέροντα με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μεγάλη ζημιά. Την ίδια αδιαφορία έχει επιδείξει η παρούσα κυβέρνηση και στα Ελληνοτουρκικά, αν εξαιρέσω φυσικά τον υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο που εκφράζει εμπράκτως το ενδιαφέρον του για την πατρίδα μας. Επί τούτου , λέω ότι συμφέρον της πατρίδας μας είναι η εκλογή του φιλέλληνα Τζο Μπάιντεν ο οποίος επί σειρά ετών υποστηρίζει διεθνώς και με σθένος τις ελληνικές θέσεις.
Ενδιαφέρονται όμως οι Αμερικανοί τόσο πολύ για την εξωτερική πολιτική;
Αντιθέτως, ο Αμερικανός σκέφτεται πρώτα την τσέπη του. Κι ο Τραμπ στην τετραετία της διακυβέρνησης του έχτισε το τείχος στο Μεξικό προστατεύοντας την ησυχία των πολιτών από λαθρομετανάστες , έφερε δουλειές μειώνοντας σε ιστορικά επίπεδα την ανεργία, επέστρεψε επενδύσεις που είχαν φύγει, επέβαλε μεγάλους δασμούς σε εισαγόμενα προϊόντα, ώθησε τη χρηματαγορά στα ύψη και παράλληλα ενίσχυσε κατά πολύ τους μισθούς και τις συντάξεις. Αυτά υπολογίζονται πολύ ωστόσο έχει μπλέξει εξίσου με τον χειρισμό της υγειονομικής κρίσης. Πλέον η επικαιρότητα επικεντρώνεται στον ημερήσιο αριθμό κρουσμάτων και θανάτων από τον κοροναϊό.
Ποια θα είναι η συμμετοχή σε αυτές τις κάλπες;
Εκπλήσσομαι κυριολεκτικώς γιατί έχουν ήδη ψηφίσει 60 εκατομμύρια πολίτες. Είναι φοβερή η προσέλευση, δεν έχω ξαναδεί τέτοια συμμετοχή. Συνήθως το μέσο ποσοστό ανέρχεται στο 30% και ανεβαίνει ανάλογα με τις περιστάσεις. Πάντως τώρα, το μέγεθος είναι πρωτοφανές. Αν συνεχίσει έτσι, σκεφτείτε τι θα συμβεί στις 3 Νοεμβρίου αλλά και δύο εβδομάδες μετά την κεντρική ημερομηνία των εκλογών όταν θα ολοκληρωθεί η ψηφοφορία με τις κάλπες και των άλλων πολιτειών. Ο κόσμος είναι φανατισμένος αφού πέραν του κορονοϊού, η τρέχουσα περίοδος είναι ταραχώδης σε παγκόσμιο επίπεδο. Υπάρχει μεγάλη γεωπολιτική αστάθεια με πολλές ξαφνικές «εστίες φωτιάς» ανά την υφήλιο, όπως εξάλλου και εδώ στην Ανατολική Μεσόγειο με την Τουρκία.
Αυτή τη στιγμή διαπιστώνεται προβάδισμα στις μετρήσεις υπέρ του κ. Μπάιντεν, το οποίο μειώνεται διαρκώς και ως εκ τούτου η πιθανότητα να εκλεγεί ο κ. Τραμπ είναι εξίσου μεγάλη. Εξαρτάται και από το περίπλοκο σύστημα της Αμερικής όπου η πλειοψηφία διαμορφώνεται από ορισμένες πολιτείες. Δηλαδή δεν έχει σημασία εάν κάποιος κερδίσει τη Νέα Υόρκη ή την Καλιφόρνια, οι οποίες ψηφίζουν κυρίως τους δημοκρατικούς, αλλά πολιτείες όπως το Ουισκόνσιν, η Πενσιλβάνια, η Φλόριντα, ή η Βόρεια Καρολίνα που διαμορφώνουν κατά 50% το αποτέλεσμα. Όσον αφορά τους υποψηφίους υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ τους κυρίως στην οικονομική πολιτική. Αν επανεκλεγεί ο νυν πρόεδρος αναμένουμε ότι θα συνεχίσει το ίδιο φιλελεύθερο μοντέλο των μειωμένων φόρων και της μεγάλης επιχειρηματικής και επαγγελματικής δραστηριότητας. Στον αντίποδα ο κ. Μπάιντεν προκρίνει μια κάπως αβέβαιη πολιτική. Στο πρόγραμμα των Δημοκρατικών γίνεται λόγος για νέους φόρους στα εισοδήματα και τις εταιρίες αλλά και πολλές ακόμη επιβαρύνσεις .
Προς όφελος του κοινωνικού κράτους;
Δεν πιστεύω ότι είναι θέμα αναδιανομής. Για παράδειγμα, ο κ. Μπάιντεν υπόσχεται πρωτοβουλίες για την «πράσινη ανάπτυξη» ύψους τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Υπερβολικά χρήματα, περισσότερα από το Ακαθάριστο Εθνικό Προιόν των ΗΠΑ. Αν πραγματικά εφαρμοστεί κάτι τέτοιο θα καταρρεύσει η οικονομία. Γι’ αυτό πιστεύω ότι και στην περίπτωση που εκλεγεί, το πρόγραμμα του θα μείνει στα χαρτιά. Επίσης αν αποφασίσει να το εφαρμόσει αποσπασματικά, όπως να αυξήσει τους εταιρικούς φόρους, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Wall Street Jounal θα πέσει η χρηματαγορά κατά 10%. Σε περίπτωση που το Αμερικάνικο χρηματιστήριο χάσει το 10% της αξίας του, αυτό θα είναι καταστροφή. Το σκεφτόμαστε και σηκώνονται οι τρίχες της κεφαλής μας. Από την άλλη, αν κ. Μπάιντεν δεν κάνει όσα υπόσχεται τότε θα προκαλέσει τις αντιδράσεις των ψηφοφόρων του.
Συμφωνείτε με την άποψη ότι η Αμερική βιώνει ένα πρωτόγνωρο κλίμα;
Νομίζω ότι η συγκυρία είναι πολύ δύσκολη. Έχουμε φτάσει στο σημείο να μη μιλάνε οι υποστηρικτές του Τραμπ με εκείνους του Μπάιντεν. Πέρα από πρωτόγνωρο είναι και ακραίο. Κι εγώ σκέφτομαι την επόμενη μέρα που αυτή η αντιπαλότητα μεταξύ των πολιτών θα εξακολουθήσει να υφίσταται. Λογικό κι αναμενόμενο να συναναστρέφονται άνθρωποι μεταξύ τους που έχουν τις ίδιες ιδέες. Αλλά να μη μιλάς με τον άλλο επειδή έχεις διαφορετικές απόψεις για τα συγκεκριμένα ζητήματα αποτελεί τεράστιο πρόβλημα. Δυστυχώς έχει διαιρεθεί η κοινωνία.
Όσον αφορά στις θέσεις των δύο υποψηφίων για την εξωτερική πολιτική;
Δεν έχουν ανοίξει ακόμη τα εξωτερικά θέματα, μιλάμε μόνο για τα εσωτερικά. Τα όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή και άρχισαν επί Ομπάμα, όπως στην Αίγυπτο, τη Συρία και τη Λιβύη είχαν και έχουν τεράστιες επιπτώσεις για την Ελλάδα κυρίως με την έκρηξη των μεταναστευτικών ρευμάτων που κατέκλυσαν την πατρίδα μας και την Ευρώπη. Το πρόβλημα σταμάτησε επί Τραμπ και δεν ξέρουμε τι θα γίνει αν επανεκλεγεί ο Μπάιντεν. Θα θέσουν ξανά οι Δημοκρατικοί, στο επίκεντρο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ τη Μέση Ανατολή; Ούτε τα της Μεσογείου συζητούνται, πόσω μάλλον τα Ελληνοτουρκικά.
Λαμβάνεται υπόψη η Ελληνική ομογένεια από τα κέντρα των δύο υποψηφίων;
Να σας πω την πικρή αλήθεια, όσο κι αν νομίζουν στην Ελλάδα ότι εμείς εδώ στις ΗΠΑ οι Ελληνοαμερικανοί είμαστε σημαντικοί, δεν είμαστε. Έχουμε κορυφαίους επιστήμονες, γιατρούς, οικονομολόγους κτλ, ωστόσο στα πολιτικά η δύναμη μας είναι πολύ περιορισμένη. Έχουμε οργανώσεις αλλά είναι μικρές και υπολείπονται σε δυναμική και παρέμβαση της Ισραηλιτικής κοινότητας, για παράδειγμα. Παρότι είμαστε 3 εκατομμύρια Έλληνες, δηλαδή το 1% του πληθυσμού, δεν διαθέτουμε την επιρροή που θα έπρεπε και που μας αντιστοιχεί ποσοστιαία.
Πώς αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει η Αμερική την πανδημία του κοροναϊου;
Το πρώτο δίμηνο, Μάρτιο – Απρίλιο , η πανδημία δεν αντιμετωπίστηκε καλά. Δεν ήταν προετοιμασμένες οι αρχές, δεν γίνονταν οι έλεγχοι που έπρεπε να γίνουν. Τώρα πάει καλύτερα. Στον αντίποδα, ο κ. Μπάιντεν λέει: «Εγώ θα κάνω ότι μου πουν οι επιστήμονες» κι αυτό είναι παράλογο. Δεν γίνεται ο οποιοσδήποτε πρόεδρος ή πρωθυπουργός να δηλώνει τέτοια πράγματα. Σαφώς θα υπολογίσει σοβαρά τη θέση τους, όμως θα προσμετρήσει κι ένα σωρό ακόμη παράγοντες όπως τους οικονομικούς. Λογικό είναι ένας επιδημιολόγος να σου πει: «Θα κλείσουμε τα πάντα για να μην πεθάνει κανένας» . Είναι δυνατόν όμως να το κάνει ένας πρόεδρος ή ένας πρωθυπουργός που διαθέτει τη συνολική εικόνα της χώρας του; Εύχομαι και ελπίζω ότι αν επικρατήσει ο κ. Μπάιντεν να μην υλοποιήσει τα όσα υπόσχεται.
