H Ελλάδα κατέγραψε τη μεγαλύτερη αύξηση εξαγωγών εξαιρετικού παρθένου στη Βρετανία, τόσο σε ποσότητα (43,3%) όσο και σε αξία (30,2%). Παρόλα αυτά, με μερίδιο αγοράς στο 5,6%, η Ελλάδα βρίσκεται ακόμη πολύ μακριά τόσο από την Ιταλία (51,6%) που κυριαρχεί στη Βρετανική αγορά όσο και από την Ισπανία (36,2%).

Και οι τρεις πρώτες ελαιοπαραγωγοί χώρες που προμηθεύουν το Ηνωμένο Βασίλειο – Ιταλία, Ισπανία και Ελλάδα – αύξησαν τον όγκο των εξαγωγών τους το 2020. Η Ιταλία, ηγέτης στον τομέα των επώνυμων ελαιολάδων, κατέχει πλέον περισσότερο από το μισό της αγοράς. Η Ισπανία, που κυριαρχεί στον τομέα των ελαιολάδων ιδιωτικής ετικέτας, με τη χαμηλότερη όπως πάντα τιμή, κατέγραψε τη μικρότερη αύξηση σε όγκο (6%), που σε συνδυασμό με τη μείωση της τιμής σε σχέση με το 2019, οδήγησε σε υποχώρηση του μεριδίου της στην αξία (36,2%). Η Ελλάδα παραμένει τρίτη στην κατάταξη και πολύ μακριά από τους δύο πρώτους, με μερίδιο 5,6% και με ένα από τα ακριβότερα προϊόντα διαχρονικά, παρά την υποχώρηση της μέσης τιμής σε σχέση με το 2019.

Σύμφωνα με έρευνα για την αγορά ελαιολάδου που δημοσιοποίησε το Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Σχέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λονδίνο, το 2020 το Ηνωμένο Βασίλειο εισήγαγε 28,5 χιλιάδες τόνους εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου αξίας 75,9 εκ. λιρών, αύξηση 21% στην ποσότητα αλλά μόνο 4,8% στην αξία σε σχέση με το 2019. Η σημαντική αυτή αύξηση στον όγκο εισαγωγών εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου, που κατευθύνεται κατά βάση στην οικιακή κατανάλωση, εξηγείται από το γεγονός ότι τα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν στη διάρκεια του έτους για την αντιμετώπιση της πανδημίας οδήγησαν σε αύξηση της ζήτησης, σε κάποιες περιπτώσεις ακραία.

Κατά το πρώτο διάστημα επιβολής περιορισμών (τέλος Μαρτίου – Μάιος 2020), οι Βρετανοί κατέφυγαν σε μαζικές αγορές πανικού αδιακρίτως προέλευσης, τιμής, ποιότητας ή άλλων χαρακτηριστικών των προϊόντων. Η υποχρεωτική κατανάλωση όλων των γευμάτων στο σπίτι έδωσε την ευκαιρία βελτίωσης των διατροφικών συνηθειών, καθώς υπήρχε χρόνος για πειραματισμό με νέα υλικά και συνταγές. Ταυτόχρονα δημιούργησε την ανάγκη προσομοίωσης της εξόδου σε εστιατόριο, με την αναπαραγωγή στο σπίτι τυπικών γευμάτων εστιατορίου ή διακοπών. Με γνωστά και αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία και προκαλώντας νοσταλγικούς συνειρμούς σε καλοκαιρινές διακοπές στη Μεσόγειο, το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο φαίνεται πως κέρδισε έδαφος στη συνείδηση των Βρετανών καταναλωτών στη διάρκεια της πανδημίας.

Από τις υπόλοιπες χώρες, σημειώνεται η επίδοση της Ιρλανδίας που, εκτός της προσπάθειας κάλυψης της αιφνίδιας ακραίας ζήτησης στο Ηνωμένο Βασίλειο, μπορεί να ερμηνευθεί στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ. Φαίνεται πως κάποιες επιχειρήσεις προετοιμάζονταν για την επόμενη μέρα, αναπτύσσοντας νέους δρόμους για το εμπόριο με το ΗΒ μέσω Βορείου Ιρλανδίας.

Το πρώτο τρίμηνο του 2021 βρήκε το Ηνωμένο Βασίλειο σε νέο περιορισμό για την αντιμετώπιση της πανδημίας, με την τάση για παρασκευή όλων των γευμάτων στο σπίτι να παγιώνεται ως τρόπος ζωής. Συγκριτικά με το πρώτο τρίμηνο του 2020, το φετινό αντίστοιχο διάστημα καταγράφεται σημαντική αύξηση στις εισαγωγές εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου, τόσο σε ποσότητα (27,6%) όσο και σε αξία (33,1%). Μεταξύ των τριών πρώτων, μόνο η Ισπανία δείχνει να περιορίζει τις εξαγωγές της, η Ιταλία εμπεδώνει τον ηγετικό ρόλο της, ενώ η Ελλάδα ακολουθεί με αξιόλογη αύξηση (43,7% στην ποσότητα και 35% στην αξία), αλλά πάντα με χαμηλές επιδόσεις σε απόλυτες τιμές. Βεβαίως η σύγκριση αφορά ένα τρίμηνο σε συνθήκες περιορισμού, αυτό του 2021, με το αντίστοιχο διάστημα του 2020 όπου όμως δεν είχε αναγνωριστεί καθεστώς πανδημίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς ο πρώτος περιορισμός επιβλήθηκε στις 24/3/2020. Συνεπώς οι επιδόσεις που καταγράφονται ενδέχεται να μην επιβεβαιωθούν στη διάρκεια του έτους.

Άλλα μη παρθένα ελαιόλαδα

Η δεύτερη μεγάλη κατηγορία ελαιολάδου που εισάγεται στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι αυτή των άλλων μη παρθένων. Και εδώ καταγράφηκε αύξηση εισαγωγών, σε ποσότητα και αξία, και μάλιστα για πρώτη φορά μετά από τρία χρόνια συνεχούς δραματικής μείωσης (-45,5% μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής αξίας μεταξύ 2017-2019). Και αυτή η εξέλιξη μπορεί να εξηγηθεί στο πλαίσιο της προσπάθειας κάλυψης της ακραίας ζήτησης που δημιούργησαν οι περιορισμοί λόγω πανδημίας. Επιπλέον, καθώς η συγκεκριμένη κατηγορία απευθύνεται και στην εστίαση, φαίνεται πως ωφελήθηκε από το άνοιγμα του κλάδου τον Ιούλιο 2020 και μέχρι το τέλος του έτους, όπως και από πρόγραμμα επιδότησης του φαγητού έξω, που ίσχυε όλο τον Αύγουστο 2020. Η Ελλάδα έχει αμελητέο μερίδιο, που πάντως κατάφερε να το διπλασιάσει το 2020. Κυριαρχεί η Ισπανία, η οποία έστω και με σημαντικά χαμηλότερη τιμή, έχασε μερίδιο έναντι της Ιταλίας.

Άλλα παρθένα ελαιόλαδα

Στην τρίτη θέση ως προς την αξία εισαγωγών του Ηνωμένου Βασιλείου βρίσκονται τα άλλα παρθένα ελαιόλαδα. Καταγράφηκε αύξηση του όγκου εισαγωγών κατά 17%, που όμως δεν μεταφράστηκε σε αύξηση αξίας, δεδομένης της μείωσης της τιμής του προϊόντος σε όλες τις περιπτώσεις εκτός της Ελλάδας. Η αύξηση του όγκου εισαγωγών εξηγείται από τους λόγους που αναφέρθηκαν για τις προηγούμενες κατηγορίες ελαιολάδου. Και εδώ κυριαρχεί η Ισπανία και μάλιστα με αυξημένο μερίδιο σε σχέση με το 2019, το οποίο φαίνεται να κέρδισε από τις Ιταλία και Γαλλία. Παρόλο που η μέση τιμή του προϊόντος της αυξήθηκε, έστω και οριακά, η Ελλάδα υπερδιπλασίασε το μερίδιό της, παραμένοντας πάντως χαμηλά σε απόλυτους αριθμούς και μάλιστα με αξία εξαγωγών χαμηλότερη από αυτήν μη ελαιοπαραγωγών χωρών.