Έφηβοι μαθητές από τέσσερις ηπείρους, με ενδιαφέρον να γνωρίσουν τον ελληνικό πολιτισμό, βρέθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια στην Ελλάδα και συμμετείχαν σε ένα ταξίδι στην ελληνική κουλτούρα διαμέσου του προγράμματος «Θερινά Σχολεία», που εκπονεί η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Ίδρυμα Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης.

Το πρόγραμμα «Θερινά Σχολεία» ξεκίνησε το 2012 με στόχο την προώθηση της ελληνικής γλώσσας, την ανάδειξη της Ελλάδας ως ένα ζωντανό κέντρο προαγωγής του ελληνικού πολιτισμού και τη δημιουργία πρεσβευτών που θα μεταφέρουν εικόνες της σύγχρονης Ελλάδας στο εξωτερικό. «Το πρόγραμμα ξεκίνησε από την ανάγκη του Ιδρύματος Ωνάση να νιώσει την ελληνικότητα ως μια οικουμενική κατάσταση, όχι μόνο γιατί υπάρχουν πολλοί Έλληνες σε όλο τον κόσμο, αλλά και γιατί υπάρχουν ψυχές που έχουν αγαπήσει τον πολιτισμό της χώρας μας, ιδιαίτερα σε μια εποχή που ο εξοβελισμός των ανθρωπιστικών σπουδών από τα προγράμματα των πανεπιστημίων του εξωτερικού έχει προκαλέσει πνευματική έκπτωση», εξήγησε σε σχετική συνέντευξη Τύπου η διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, Έφη Τσιότσιου.

Από το καλοκαίρι του 2012 μέχρι και φέτος 190 μαθητές από ελληνικά σχολεία, αλλά και από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και την Κίνα βρέθηκαν μαζί με τους συνοδούς καθηγητές τους στην Αθήνα για να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. Η επιλογή των σχολείων που θα συμμετάσχουν έγινε με κριτήρια τη γεωγραφική διασπορά, τη διδασκαλία των αρχαίων ή νέων ελληνικών (για τα σχολεία του εξωτερικού και την ανάπτυξη συνεργειών με άλλα σχολεία. Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία μέσα από δραστηριότητες να γνωρίσουν τον αρχαίο και σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, τα ήθη και έθιμα, τον τρόπο ζωής και τα τοπία της Ελλάδας.

Ο Αντώνης και η Κλειώ από την Αυστραλία, η Κριστίνα από την Ισπανία και ο Χάνφει από την Κίνα είναι λίγοι μόνο από τους μαθητές που βρίσκονται αυτές τις μέρες στην Αθήνα για να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. «Όταν ήρθα στην Ελλάδα ένιωσα σαν να είμαι σε ένα όνειρο», λέει η ελληνικής καταγωγής Κλειώ Γεωργιάδη, που ζει στην Αδελαΐδα της Αυστραλίας. 

Παιδί τρίτης γενιάς Ελλήνων, ο Αντώνης Παντελής λέει ότι του έκαναν εντύπωση στην Αθήνα η πολύβουη πόλη «με την κίνηση, τα πολλά αυτοκίνητα και τα πολλά μέσα μαζικής μεταφοράς, αλλά και το γεγονός ότι οι άνθρωποι είναι καλοί και με κατανόηση». Η Χριστίνα Λόρενς Τορνάλβο από τη Γρανάδα της Ισπανίας υπογραμμίζει ότι της κέντρισε το ενδιαφέρον το πολυπολιτισμικό περιβάλλον του προγράμματος, καθώς τους δίνεται η ευκαιρία να μάθουν άλλες γλώσσες και να ενημερωθούν για τον πολιτισμό όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και των άλλων χωρών που συμμετέχουν. Ως «μοναδική εμπειρία για όλη μου τη ζωή» χαρακτηρίζει τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα ο νεαρός Κινέζος, Χάνφεϊ Τσανγκ. «Ήταν πλούσια τα ερεθίσματα που λάβαμε και σημαντικές οι γνωριμίες με τους άλλους πολιτισμούς», προσθέτει.

Τα «Θερινά Σχολεία» διαρκούν ένα μήνα το χρόνο και χωρίζονται σε δύο κύκλους φιλοξενίας, διάρκειας 15 ημερών ο καθένας. Οι μαθητές διδάσκονται ελληνική ιστορία, ελληνική λογοτεχνία, τέχνη και πολιτισμό, φιλοσοφία και επιστήμες, ενώ μέσα από δραστηριότητες έρχονται σε επαφή και με την καθημερινή ζωή των Ελλήνων. Ταξιδεύουν σε αρχαιολογικούς χώρους και ενδιαφέρουσες περιοχές της Ελλάδας, κολυμπούν στις ελληνικές θάλασσες, διασκεδάζουν, μετακινούνται με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, δίνουν παραστάσεις αρχαίου δράματος και ξεναγούνται στα σύγχρονα καλλιτεχνικά δρώμενα της Αθήνας.

Η ελληνικής καταγωγής καθηγήτρια του λυκείου της Αδελαΐδας, Δήμητρα Ροζακλής, που συνοδεύει τα παιδιά, τονίζει ότι η συμμετοχή των παιδιών στο πρόγραμμα «τους άνοιξε τα μάτια για την Ελλάδα, το παρελθόν και το παρόν της», ενώ η Ισπανίδα Μαρία Σαλούντ Μπάλντριχ Λοπέζ, καθηγήτρια του σχολείου της Γρανάδα που συμμετέχει, προσθέτει σε άπταιστα Ελληνικά ότι «το πρόγραμμα αυτό είναι ένα καλό ταξίδι μέσα στην ελληνική ζωή, γιατί δεν είμαστε στην Ελλάδα ως τουρίστες, αλλά ως μαθητές και ζούμε μαζί με τους Έλληνες τα ήθη και τα έθιμά τους».

Στο πρόγραμμα έχουν μέχρι σήμερα φιλοξενηθεί μαθητές από τη Γαλλία, την Κροατία, την Ολλανδία, τη Βουλγαρία, το Βέλγιο, την Ισπανία, τις ΗΠΑ, την Αδελαϊδα της Αυστραλίας, την Κίνα, καθώς και από τα Γιάννενα, το Κιλκίς, τις Σέρρες και τις Φέρες Έβρου.

Το πρόγραμμα «Θερινά Σχολεία» εντάσσεται στο ευρύτερο κοινοτικό πρόγραμμα «Ακαδημία Πλάτωνος- Ανάπτυξη της Γνώσης και των καινοτόμων ιδεών», που υλοποιείται από τους ίδιους φορείς και συνιστά μια πολυθεματική εκπαιδευτική παρέμβαση, η οποία αξιοποιεί τις πλέον σύγχρονες μεθοδολογίες δια βίου μάθησης και απευθύνεται σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους μέσω του επιχειρησιακού προγράμματος «Εκπαίδευση και δια βίου Μάθηση». Τα «Θερινά Σχολεία» ολοκληρώνονται το φετινό καλοκαίρι, ωστόσο στόχος των συμμετεχόντων είναι η συνέχιση του προγράμματος και πέραν του ΕΣΠΑ.