H τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία του Πάνου Χ. Κούτρα, με τίτλο «Xenia», επιλέχθηκε ανάμεσα στις πρώτες δέκα υποψήφιες ταινίες για το βραβείο Lux του έτους 2014, όπως ανακοινώθηκε κατά τη διάρκεια του 49ου Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι. Η φετινή επιλογή των ταινιών έγινε με το σκεπτικό να αναδειχθεί ο πλούτος, η ποικιλία και η υπεροχή του ευρωπαϊκού κινηματογράφου.

Τέσσερα χρόνια μετά τη «Στρέλλα», ο Πάνος Χ. Κούτρας αναζητά στη νέα του ταινία την ταυτότητα δύο παιδιών και μιας ολόκληρης χώρας. Το «Xenia» αφηγείται την ιστορία του Ντάνυ και του Οδυσσέα, δύο αδερφών που μετά το θάνατο της Αλβανής μητέρας τους ξεκινούν ένα ταξίδι στην Ελλάδα προκειμένου να συναντήσουν τον Έλληνα πατέρα τους που τους έχει εγκαταλείψει όταν ήταν ακόμη παιδιά.

Στο εγκαταλελειμμένο Xenia της Κοζάνης

Ο Ντάνυ είναι 16 ετών και ο Οδυσσέας θα γίνει 18 κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, κινδυνεύοντας με απέλαση. Ξένοι σε μια ξένη χώρα, θα γνωρίσουν ο ένας τον άλλον, θα συναντήσουν ανθρώπους - κλειδιά που θα τους βοηθήσουν στο στόχο τους και θα ενηλικιωθούν κυνηγώντας το όνειρο. Μια από τις στάσεις, ίσως η πιο σημαντική, των δύο αδερφών είναι το εγκαταλελειμμένο Xenia της Κοζάνης, ένας τόπος - καταφύγιο και ταυτόχρονα αποκαλυπτικός, μνήμη μιας Ελλάδας άλλων εποχών και αφετηρία για το μεγάλο τέλος της διαδρομής τους. Πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί: Κώστας Νικούλι, Νίκος Γκέλια, Ρομάνα Λόμπατς, ’γγελος Παπαδημητρίου, Γιάννης Στάνκογλου, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου.

Η ταινία, που έκανε πρεμιέρα  με μεγάλη επιτυχία στο 67ο Φεστιβάλ Καννών, έχει ήδη βγει στις γαλλικές αίθουσες αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές.

17 Δεκέμβρη στο Στρασβούργο, η απονομή

Από το αρχικό σύνολο των δέκα ταινιών, οι  τρεις που θα επιλεγούν, θα προβληθούν στα 28 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υποτιτλισμένες στις 24 επίσημες ευρωπαϊκές γλώσσες.  Η ανακοίνωση της τελικής τριάδας θα γίνει στη Ρώμη στα τέλη του  Ιουλίου, κατά τη διάρκεια  της Συνέντευξης Τύπου του Φεστιβάλ Βενετίας, ενώ το βραβείο  της νικητήριας ταινίας, θα απονεμηθεί στις 17 Δεκέμβρη στο Στρασβούργο. Η ταινία που θα κερδίσει θα προσαρμοστεί και για άτομα με προβλήματα όρασης και ακοής.

Στο παρελθόν, οι ταινίες «Attenberg» της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη, και «Ακαδημία Πλάτωνος» του Φίλιππου Τσίτου ήταν υποψήφιες για το ίδιο βραβείο.

Το βραβείο

Η θέσπιση του βραβείου Lux αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική πρωτοβουλία της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το βραβείο έχει στόχο να στηρίξει τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο και ειδικότερα εκείνον που αναφέρεται στα ζητήματα της σύγχρονης ευρωπαϊκής πραγματικότητας. Καθιερώθηκε το 2007, ως αληθινό δείγμα δέσμευσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς την ευρωπαϊκή κινηματογραφική βιομηχανία και τα δημιουργικά επιτεύγματά της. Κάθε χρόνο μέχρι σήμερα, το βραβείο προωθεί ταινίες που πραγματεύονται θέματα που απασχολούν έντονα το ευρωπαϊκό κοινό.

Πέρα από τις ιστορίες που διηγούνται, οι ταινίες αυτές πυροδοτούν ερωτήματα για τους Ευρωπαίους: αξίες που μοιράζονται ή αμφισβητούν το σχέδιο για την οικοδόμηση της Ευρώπης, τον τρόπο που βιώνουν - πέρα από σύνορα - τις ανησυχίες τους για ζητήματα όπως η μετανάστευση, η δικαιοσύνη, η αλληλεγγύη, οι δημόσιες ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ανεξάρτητα από το κοινωνικό θέμα που αναδεικνύεται, κάθε ταινία απεικονίζει την ματιά των Ευρωπαίων, τη ζωής τους, τις ανησυχίες τους, την αναζήτησης της ταυτότητάς τους.