Σε ένα δυνατό όπλο στα χέρια των κυβερνοεγκληµατιών έχει µετατραπεί η Τεχνητή Νοηµοσύνη (Artificial Ιntelligence - AI), µε τα πρώτα περιστατικά έκνοµων ενεργειών να καταγράφονται στους φακέλους της Ελληνικής Αστυνοµίας.

Εδώ και ένα χρόνο, όπως αποκαλύπτουν πηγές της ∆ίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήµατος στην «Απογευµατινή» της Κυριακής, έχουν ξεκινήσει να κάνουν την εµφάνισή τους δειλά δειλά εγκληµατικές ενέργειες οι οποίες χρησιµοποιούν εργαλεία της Τεχνητής Νοηµοσύνης. Ειδικά µάλιστα το τελευταίο χρονικό διάστηµα, σύµφωνα µε την καθηγήτρια Ψηφιακής Εγκληµατολογίας και διευθύντρια του ∆ιεθνούς Ινστιτούτου για την Κυβερνοασφάλεια, Κέλλυ Ιωάννου, καταγράφονται τέσσερις καταγγελίες εβδοµαδιαίως που σχετίζονται άµεσα µε τη χρήση της εξελιγµένης ΑΙ.

Μέχρι στιγµής, στο ειδικό τµήµα της ΕΛ.ΑΣ. για τη δίωξη του κυβερνοεγκλήµατος έχουν διαπιστωθεί δύο τύποι τέτοιων εξελιγµένων µορφών εγκληµατικότητας. Η πρώτη αφορά τη... νέα µόδα της deepfake. Οι δράστες τοποθετούν µια φωτογραφία του θύµατός τους σε ειδικά εξελιγµένα προγράµµατα, τα οποία µπορούν και «διαβάζουν» τον σωµατότυπο και βγάζουν το θύµα γυµνό, βάσει των βιοµετρικών χαρακτηριστικών του. Τις φωτογραφίες αυτές τις χρησιµοποιούν είτε για να εκβιάζουν τα θύµατά τους είτε για να τα διαποµπεύσουν. Η δεύτερη χρήση της Τεχνητής Νοηµοσύνης έχει εντοπιστεί σε περιπτώσεις όπου ο δράστης καταγράφει τη φωνή του θύµατος, είτε από κάποιο βίντεο που έχει αναρτήσει ο τελευταίος στο ∆ιαδίκτυο είτε από µια προσωπική τους συνοµιλία. Στη συνέχεια, το φορτώνει σε ΑΙ προγράµµατα, γράφει ένα κείµενο και το πρόγραµµα το «διαβάζει» µε τη φωνή του θύµατος. Με αυτόν τον τρόπο φαίνεται ότι τα θύµατα έχουν πει πράγµατα που στην πραγµατικότητα δεν ανέφεραν ποτέ, µε αποτέλεσµα να διαποµπεύονται στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Πώς λειτουργεί

Μιλώντας στην «Α» της Κυριακής η κ. Κέλλυ Ιωάννου εξήγησε πως «η τεχνολογία deepfake λειτουργεί χρησιµοποιώντας νευρωνικά δίκτυα βαθιάς µάθησης για τη δηµιουργία τεχνητών βίντεο (πρόσωπα) και ήχου (φωνή). Τα νευρωνικά δίκτυα είναι, κατά κάποιον τρόπο, παρόµοια µε τον τρόπο που ο εγκέφαλός µας επεξεργάζεται την πληροφορία. Μεγάλα σύνολα δεδοµένων, σε µορφή χιλιάδων εικόνων ή δειγµάτων φωνής, χρησιµοποιούνται για την εκπαίδευση των νευρωνικών δικτύων. Για παράδειγµα, στην περίπτωση των βίντεο deepfake οι εικόνες των στόχων µετασχηµατίζονται και συγχωνεύονται. Στη συνέχεια, η φωνή επικαλύπτεται και τα χείλη συγχρονίζονται».

Σύµφωνα µε τους αστυνοµικούς της ∆ίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήµατος της ΕΛ.ΑΣ., η τεχνολογία deepfake έχει γίνει φτηνότερη και πιο προσβάσιµη και έτσι έχει ξεκινήσει να αποκτά όλο και περισσότερους ακόλουθους. Πρόκειται για τη νέα µορφή εγκληµατικότητας, υποστηρίζει η κ. Ιωάννου, καθώς οι κυβερνοεγκληµατίες φεύγουν από τη γνωστή και προσφιλή τακτική των emails και µε την εξελιγµένη Τεχνητή Νοηµοσύνη πετυχαίνουν να αντιγράψουν φωνές σε τηλεφωνικές κλήσεις και πρόσωπα σε εικόνες και βίντεο. ∆υστυχώς, τονίζει, «αυτή η προηγµένη τεχνολογία καθιστά πιο δύσκολο παρά ποτέ τον διαχωρισµό µεταξύ πραγµατικότητας και του ψευδοδηµιουργήµατος της Τεχνητής Νοηµοσύνης».

Πώς µπορούµε να προστατευθούµε

Οι τρόποι, µέχρι στιγµής, για να προστατευθεί κάποιος από επιθέσεις προγραµµάτων Τεχνητής Νοηµοσύνης είναι λίγοι και συγκεκριµένοι: «Tα alerts ή εργαλεία παρακολούθησης µπορούν να βοηθήσουν να παραµείνουµε ενηµερωµένοι σχετικά µε τη χρήση των προσωπικών µας πληροφοριών στο ∆ιαδίκτυο, συµπεριλαµβανοµένων πιθανών περιπτώσεων ψεύτικων διακινήσεων.

Αυτό µπορεί να επιτευχθεί µέσω:

  • Google alerts. ∆ηµιουργούµε ειδοποιήσεις Google για το όνοµά µας ή άλλες σχετικές λέξεις-κλειδιά. Η Google θα µας ενηµερώνει όταν νέο περιεχόµενο που ταιριάζει µε αυτές τις λέξεις-κλειδιά εµφανιστεί στο ∆ιαδίκτυο. Αυτό µπορεί να βοηθήσει να ανιχνεύσουµε γρήγορα αν το όνοµά µας ή η εικόνα µας χρησιµοποιείται χωρίς τη συγκατάθεσή µας.
  • Εργαλεία παρακολούθησης κοινωνικών µέσων. Υπάρχουν online εργαλεία που εξειδικεύονται στην παρακολούθηση των κοινωνικών µέσων για συγκεκριµένες λέξεις-κλειδιά ή περιεχόµενο. Μπορούµε να χρησιµοποιούµε αυτά τα εργαλεία για να λαµβάνουµε ειδοποιήσεις εάν το όνοµά µας ή οι εικόνες µας αναφέρονται ή χρησιµοποιούνται µε τρόπους που ενδέχεται να υποδηλώνουν πιθανή διακίνηση deepfake.
  • Υπηρεσίες τρίτων. Υπάρχουν υπηρεσίες και εφαρµογές που προσφέρουν χαρακτηριστικά παρακολούθησης και ειδοποίησης σχεδιασµένα ειδικά για να µας ενηµερώνουν για περιπτώσεις κλοπής ταυτότητας, υποκρισίας ή µη εξουσιοδοτηµένης χρήσης του προσωπικού µας περιεχοµένου», αναφέρει η κ. Ιωάννου.

«Άγουροι» κακοποιοί

Η χρήση της Τεχνητής Νοηµοσύνης στο κυβερνοέγκληµα φαίνεται πως ξεκινά να λαµβάνει διαστάσεις τόσο από σκληρούς κακοποιούς όσο και από «αµούστακους» εγκληµατίες, που θέλουν να καταστρέψουν τον χαρακτήρα του θύµατός τους.

Η ∆ίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήµατος έχει ήδη µπει σε διαδικασία ειδικών ελέγχων, προκειµένου να εντοπίζει αυτές τις εφαρµογές της εξελιγµένης Τεχνητής Νοηµοσύνης, ενώ το θέµα φαίνεται πως έχει ξεκινήσει να απασχολεί και τη ∆ιεθνή Αστυνοµία, αφού σύµφωνα µε δηµοσιογραφικές πληροφορίες σχεδιάζονται ήδη ηµερίδες µε το συγκεκριµένο αντικείµενο, στις οποίες θα συµµετάσχουν εκπρόσωποι Αστυνοµιών από όλο τον κόσµο για την αντιµετώπιση της νέας µορφής ηλεκτρονικής εγκληµατικότητας.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής