«Ευρωπαίος γενικός εισαγγελέας». Στο άκουσµα και µόνο της ιδιότητας το συναίσθηµα πάλλεται µεταξύ ενδιαφέροντος και δέους.
Πόσω µάλλον όταν κοιτάζει κανείς στην τηλεόραση τη Λόρα Κοβέσι, επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, που εδρεύει στο Κίρχµπεργκ του Λουξεµβούργου και λειτουργεί από το 2021, να εξαπολύει µύδρους για το «έγκληµα των Τεµπών» ζητώντας κατάργηση του νόµου περί ευθύνης υπουργών και συνταγµατικές αλλαγές, για να µπορέσει να προχωρήσει στην άσκηση διώξεων σε βάρος πολιτικών προσώπων, έστω κι αν ακόµη δεν έχει ολοκληρωθεί η δικογραφία στο αµιγώς ποινικό σκέλος της, αναφορικά µε τα αίτια -αυτά καθαυτάτης µοιραίας σύγκρουσης των δύο αµαξοστοιχιών το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023.

Τα όσα δήλωσε στις κάµερες, κατά την πρόσφατη εθιµοτυπική επίσκεψή της στην Αθήνα, ότι «µας µπλοκάρουν για να µη βρούµε την αλήθεια» και πως «θα κάνω το παν στη µνήµη των 57 θυµάτων», συγκίνησαν αρχικώς και αργότερα προβληµάτισαν όχι τόσο σε σχέση µε τις ανθρώπινες -αναµφίβολα- προθέσεις της όσο µε τις διαφορετικές της αρµοδιότητες.


Ευρωπαία εισαγγελέας: Οι αρμοδιότητές της και η δράση της στην υπόθεση των Τεμπών

∆ηµοφιλής στη χώρα καταγωγής της, τη Ρουµανία, ως διευθύνουσα την αντίστοιχη Εισαγγελία κατά της διαφθοράς, που παρέπεµψε κρατικούς αξιωµατούχους σε δίκες για διασπάθιση δηµόσιου χρήµατος, η κ. Κοβέσι -εν ενεργεία δικαστικός- επελέγη το 2019 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αν και οι αρµόδιοι Ευρωπαίοι υπουργοί προέκριναν άλλον υποψήφιο, και ανέλαβε καθήκοντα το 2021 «να ερευνά, να διώκει και να παραπέµπει ενώπιον της ∆ικαιοσύνης εγκλήµατα σε βάρος των οικονοµικών συµφερόντων της Ε.Ε., όπως απάτη, διαφθορά, ξέπλυµα χρήµατος και διασυνοριακή απάτη στον τοµέα του ΦΠΑ».


Η επίµαχη σύµβαση

Στον τοµέα ευθύνης της βρίσκεται και η επίµαχη σύµβαση 717 για την αποκατάσταση του Συστήµατος Σηµατοδότησης-Τηλεδιοίκησης του σιδηροδροµικού τµήµατος Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Προµαχώνας, που υπεγράφη το 2014 µε χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2016 και έκτοτε... βαίνει προς ολοκλήρωση. Επ’ αυτού τον περασµένο ∆εκέµβριο οι εντεταλµένοι στην Αθήνα Ευρωπαίοι εισαγγελείς άσκησαν ποινική δίωξη σε βάρος 23 προσώπων, 18 εκ των οποίων είναι δηµόσιοι υπάλληλοι, για σειρά κακουργηµατικών πράξεων, όπως απάτη, απιστία, ψευδή βεβαίωση, µε σκοπό τον παράνοµο προσπορισµό οφέλους, ηθική αυτουργία στην απάτη και τις ψευδείς βεβαιώσεις.

Τα αποτελέσµατα της έρευνας αποτελούν πλέον πολύτιµο υλικό για την ελληνική ∆ικαιοσύνη, η οποία θα αποφασίσει επί των προτάσεων του ευρωπαϊκού οργάνου, καθώς το εθνικό δίκαιο είναι υπέρτερο οποιουδήποτε άλλου. Η Ευρωπαία γενική εισαγγελέας υποστηρίζεται από 22 Ευρωπαίους εισαγγελείς, όσα και τα µέλη της Ε.Ε. που εντάχθηκαν στον θεσµό (Πολωνία, Ουγγαρία, ∆ανία, Σουηδία, Ιρλανδία αρνήθηκαν τη συµµετοχή τους), οι οποίοι επιλέγονται βάσει της εµπειρίας και των γνώσεών τους για 6ετή θητεία. Η διοικητική δοµή περιλαµβάνει δύο πεδία: το κεντρικό και το εθνικό.


Πώς λειτουργεί

Στο Λουξεµβούργο βρίσκεται η έδρα της κ. Κοβέσι και των 22 συναδέλφων της, επίσης εν ενεργεία λειτουργών (σ.σ. από την Ελλάδα είναι ο εισαγγελέας Πρωτοδικών, Νικ. Πασχάλης). Το συλλογικό όργανο των εισαγγελέων είναι αρµόδιο για τον καθορισµό της στρατηγικής και των εσωτερικών κανόνων της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και εποπτεύει επίσης τις έρευνες και τις διώξεις που διεξάγονται από τους Ευρωπαίους εντεταλµένους εισαγγελείς σε κάθε χώρα. Σε εθνικό επίπεδο, λοιπόν, αποτελείται από τους Ευρωπαίους εντεταλµένους εισαγγελείς (7 τον αριθµό σε κάθε µέλος) και τα µόνιµα τµήµατα τα οποία παρακολουθούν και καθοδηγούν τις έρευνες και λαµβάνουν επιχειρησιακές αποφάσεις.

Πέραν τούτου, ουδέν, κάτι το οποίο... υπενθύµισε στην κ. Κοβέσι η ηγεσία του Αρείου Πάγου, έπειτα από τη µεταξύ τους συνάντηση στις 13 Μαρτίου. Η πρόεδρος και η εισαγγελέας του Ανωτάτου ∆ικαστηρίου σηµείωσαν αφ’ ενός την «πρόθεση για στενή και αρµονική συνεργασία των εισαγγελικών λειτουργών της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και της Εισαγγελίας της χώρας µας», επισηµαίνοντας ωστόσο πως αυτή πρέπει να γίνεται «µέσα στα θεσµικά πλαίσια που καθορίζονται από τον Κανονισµό (Ε.Ε.) 2017/1939 του Συµβουλίου, ο οποίος περιορίζει την καθ’ ύλην αρµοδιότητα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας αποκλειστικά και µόνον στις αξιόποινες πράξεις που θίγουν τα οικονοµικά».

Οµοίως αιχµηρός και ο πρόεδρος της Ενωσης ∆ιοικητικών ∆ικαστών, Παναγιώτης ∆ανιάς, συνέστησε «να κάνει τη δουλειά της αθόρυβα και µεθοδικά, όπως κάνουν οι πραγµατικοί δικαστές και εισαγγελείς, χωρίς βαρύγδουπες δηλώσεις που προσβάλλουν τη θεσµική αυτονοµία των κρατών-µελών της Ε.Ε. και την καθιστούν µέρος του προβλήµατος, αντί της λύσης».

Υπογράµµισε µάλιστα ότι «ο νόµος περί ευθύνης υπουργών δεν την εµποδίζει να ζητήσει έγγραφα, µαρτυρίες από µέλη διοικήσεων και στοιχεία από οποιαδήποτε πηγή της είναι χρήσιµα για την εργασία της». Οπως και να ’χει, ένας άλλος συνάδελφός της πρόσφατα, ο Βέλγος ανακριτής της πολύκροτης υπόθεσης Qatargate, Μισέλ Κλεζ, ο οποίος επί µήνες συγκέντρωνε τα φώτα της δηµοσιότητας, παραιτήθηκε διεκδικώντας την είσοδό του στην κεντρική πολιτική σκηνή ως βασικός υποψήφιος βουλευτής του κόµµατος Défi, στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου. Ολα τα νοµίσµατα έχουν δύο όψεις

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής