Μια νέα υπόθεση παράνοµης εµπορίας αρχαιοτήτων µονοπωλεί την επικαιρότητα τα τελευταία εικοσιτετράωρα, µε τον ηγέτη στη διεθνή δευτερογενή αγορά έργων Τέχνης Οίκο Christie’s να δέχεται σοβαρότατες κατηγορίες σχετικά µε την τελευταία δηµοπρασία αρχαιοτήτων που έγινε στο παράρτηµα της Νέας Υόρκης.

Ειδικότερα, πρόκειται για τέσσερα αρχαιοελληνικά αντικείµενα που επρόκειτο να δηµοπρατηθούν την Τρίτη 9 Απριλίου στη δηµοπρασία αρχαιοτήτων από τη Συλλογή Zimmerman (Ancient Greek Vases from the Zimmermann Collection). Η δηµοπρασία πραγµατοποιήθηκε µε τζίρο 2,4 εκατ. δολάρια, ωστόσο τα τέσσερα κοµµάτια, συνολικής εκτιµώµενης αξίας κοντά στα 100 χιλιάδες δολάρια, αποσύρθηκαν την τελευταία στιγµή.

Τα στοιχεία που είχε στα χέρια του ο αρχαιολόγος Χρήστος Τσιρογιάννης και αποκαλύφθηκαν µέσω του «Guardian» ανάγκασαν τους υπεύθυνους της δηµοπρασίας να παγώσουν τη συναλλαγή, αφού η προέλευσή τους όχι µόνο φέρεται να συνδέεται µε γνωστές υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας του καταδικασµένου Ιταλού εµπόρου Τέχνης Τζιανφράνκο Μπεκίνα, αλλά ήταν γνωστή στον Οίκο Christie’s. «Οποιαδήποτε πρόταση ότι ο Οίκος Christie’s γνώριζε ότι τα συγκεκριµένα αντικείµενα προέρχονταν από τον Τζιανφράν κο Μπεκίνα είναι κατηγορηµατικά ψευδής», τόνισαν σε επικοινωνία µε την εφηµερίδα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» το βράδυ της Πέµπτης 11 Απριλίου οι υπεύθυνοι του Γραφείου Τύπου στον Οίκο Christie’s Νέας Υόρκης. «Από τη στιγµή που ενηµερωθήκαµε ότι θα µπορούσαν να υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία για µια τέτοια σύνδεση, αποσύραµε τα έργα από τη δηµοπρασία για περαιτέρω έρευνα, κάτι που θα κάνουµε µαζί µε τις ιταλικές Αρχές», συµπλήρωσαν.

Την ίδια ώρα, η πλευρά του υπουργείου Πολιτισµού τονίζει πως, σύµφωνα µε τη ∆ιεύθυνση Τεκµηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών (∆ΤΠΠΑ), δεν έχουν τεκµηριωθεί, στην εν λόγω δηµοπρασία, αντικείµενα παρανόµως διακινηθέντα από την ελληνική επικράτεια, ούτε ο έλεγχος που έγινε από το αρµόδιο Τµήµα Τεκµηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών (ΤΤΠΠΑ) έδωσε αντίστοιχα στοιχεία.

Αποδεικτικά Έγγραφα

«Το υπουργείο αναφέρεται στη δική του έρευνα και ο καθένας κρίνεται από τη δουλειά του. Προσωπικά, έχω ενηµερώσει το FBI ενυπόγραφα, όπως άλλωστε κάνω σε κάθε ανάλογη υπόθεση. Οποιος έχει αντίθετη άποψη µπορεί επωνύµως να την καταθέσει», ξεκαθάρισε σε επικοινωνία µε τα «Π» ο δρ. Χρήστος Τσιρογιάννης, ερευνητής-αρχαιολόγος, µε ειδικότητα στη διεθνή αγορά αρχαιοτήτων και σε ζητήµατα παράνοµης εµπορίας.

Ερωτηθείς να αποσαφηνίσει τις λεπτοµέρειες που οδήγησαν στην απόσυρση των αντικειµένων από τη δηµοπρασία, ο κ. Τσιρογιάννης ανέφερε πως δεν τίθεται θέµα αµφισβήτησης αποδεικτικών στοιχείων, καθώς υπάρχουν απτά έγγραφα. «Υπάρχει, συγκεκριµένα, ένα έγγραφο του Οίκου Christie’s που χρονολογείται το 1979. Αφορά τον κατάλογο των πωληθέντων αντικειµένων που είχε καταθέσει προς δηµοπράτηση κάποιος µε το όνοµα Μποροβόζα (Borowowza) και µε µεσάζοντα έναν αρχαιοπώλη. Σε τούτο το έγγραφο αναφέρονται και τα εν λόγω αγγεία που αποσύρθηκαν», εξήγησε. Ωστόσο, το ερώτηµα που ακολουθεί είναι πώς από εκείνο το έγγραφο καταλήγουµε στον καταδικασµένο για αρχαιοκαπηλία Τζ. Μπεκίνα. «Ακολουθεί µια άλλη επιστολή, τον Φεβρουάριο του 1981, από το παράρτηµα του Οίκου Christie’s στη Γενεύη, οι υπεύθυνοι του οποίου γνωστοποιούν στον Μπεκίνα ότι έχουν χάσει ένα τµήµα από ένα από τα αγγεία, που µάλιστα είχε κατα λογογραφηθεί µε τον αριθµό lot 143. Στην ίδια επιστολή ο Οίκος Christie’s εσωκλείει και ένα ποσό αποζηµίωσης. Ως εδώ, όλα γίνονται απολύτως λογικά. Εκτός από το γεγονός ότι ο οίκος δεν απευθύνθηκε στον κύριο Μποροβόζα, αλλά στον... πραγµατικό κάτοχο. Τον Τζιανφράνκο Μπεκίνα», εξιστορεί ο κ. Τσιρογιάννης, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόµενο το όνοµα Μποροβόζα να ήταν είτε ψευδώνυµο του ίδιου του Τζιανφράνκο είτε κάποιος αχυράν θρωπός του.

Οπως ο ίδιος είπε στα «Π», τα στοιχεία αυτά τα έχει αντλήσει από την έρευνά του και από την ιταλική Εισαγγελία. «Αν λοιπόν αµφισβητεί ο Οίκος Christie’s ότι είναι κατηγορηµατικά αναληθή αυτά που λέω, τους εγκαλώ να παρουσιάσουν τα έγγραφα αυτά! Βρίσκονται στο αρχείο τους! Τα ίδια ακριβώς έχει στην κατοχή του και το υπουργείο Πολιτισµού. Ενας από τους δύο ας τα κοινοποιήσει, διαφορετικά, αν κάνω λάθος, θα έχω τις αντίστοιχες επιπτώσεις».

Εδώ διερωτάται κανείς ποια είναι η έρευνα που έκανε ο Οίκος Christie’s όσον αφορά το ιστορικό προέλευσης των αντικειµένων. «Ο Οίκος Christie’s παίρνει πολύ σοβαρά το θέµα της έρευνας προέλευσης, ειδικά όταν σχετίζεται µε πολιτιστικά αγαθά. ∆ηµοσιεύουµε τους καταλόγους µας πολύ πριν από τις δηµοπρασίες µας και προσκαλούµε το κοινό να τους εξετάσει. ∆ιαθέτουµε αυστηρές διαδικασίες, που µας βοηθούν να διασφαλίσουµε ότι προσφέρουµε µόνο αντικείµενα που µπορούµε να πουλήσουµε νοµίµως και, ως µέρος αυτής της δέουσας επιµέλειας, συνεργαζόµαστε στενά µε δηµόσιες Αρχές και ιδρύµατα σε όλο τον κόσµο», απάντησε το Γραφείο Τύπου του οίκου στα «Π». Αντίθετη γνώµη όµως έχει ο κ. Τσιρογιάννης, ο οποίος επιµένει στη µακρόχρονη έρευνά του και καταλήγει στο συµπέρασµα πως «οι οίκοι δηµοπρασιών συστηµατικά και µεθοδικά απο φεύγουν να απευθύνονται στις Αρχές για τον έλεγχο των αντικειµένων».

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά»