Επίσκεψη στον Ειδικό Χώρο Παραμονής Αλλοδαπών (ΕΧΠΑ) καθώς και στον Ειδικό Χώρο Παραμονής Ασυνόδευτων Ανηλίκων (ΕΧΠΑΑ) Αμυγδαλέζας, πραγματοποίησε χθες, 18 Φεβρουαρίου 2014, ιατρικό κλιμάκιο της οργάνωσης Γιατροί του Κόσμου.

Το κλιμάκιο μετέβη στα εν λόγω κέντρα ύστερα από πρόσκληση του αρμόδιου Υπουργείου, προκειμένου να εκτιμήσει την κατάσταση υγείας των υπηκόων τρίτων χωρών που βρίσκονται υπό κράτηση. Επιπλέον, μετέφερε και παρέδωσε ιατροφαρμακευτικό υλικό, ενώ ξεναγήθηκε από το διοικητικό προσωπικό στους χώρους κράτησης.

ΤΙ ΕΙΔΕ ΤΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΤΩΝ ΓΙΑΤΡΩΝ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ

Το κλιμάκιο παρέμεινε στο χώρο έως αργά το απόγευμα της ίδιας ημέρας και δραστηριοποιήθηκε σε συνεργασία με τους κοινωνικούς λειτουργούς και τους ψυχολόγους που εργάζονται στα κέντρα, δίνοντας έμφαση στους ασυνόδευτους ανηλίκους που κρατούνται. Κατά την παραμονή του κλιμακίου, οι ΓτΚ διαπίστωσαν, ύστερα από αυτοψία στους χώρους κράτησης και εξέταση υπηκόων τρίτων χωρών, πως πρόκειται για συνθήκες που παραπέμπουν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.

Οι κρατούμενοι υπήκοοι τρίτων χωρών αντιμετωπίζουν βασικά προβλήματα διαβίωσης, μιας και οι ελλείψεις που διαπιστώθηκαν διατρέχουν οριζόντια όλο το φάσμα των συνθηκών κράτησης (ανθυγιεινές υποδομές, έλλειψη ειδών υγιεινής, ελλιπής θέρμανση, σίτιση, ρουχισμός και υπόδηση, απουσία ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στο χώρο της κράτησης). Χαρακτηριστικό αποτελεί το γεγονός ότι οι κρατούμενοι δεν φαίνεται να έχουν εξεταστεί για λιμώδεις ασθένειες, ενώ η πλειοψηφία των εξεταζόμενων υπηκόων τρίτων χωρών έπασχαν από τη λεγόμενη «νόσο του πρόσφυγα», δηλαδή αντιμετώπιζαν σωρευτικά προβλήματα υγείας που έχουν άμεση σχέση με τις συνθήκες διαβίωσής τους και είναι κυρίως γαστρεντερολογικά, αναπνευστικά και δερματολογικά, ενώ διαπιστώθηκε και καταθλιπτική συμπτωματολογία. ’λλωστε, ιδιαίτερο πλήγμα στην ψυχολογία των κρατουμένων, όπως διαπιστώθηκε, καταφέρεται όχι μόνο από τις συνθήκες κράτησης αλλά και από την αβεβαιότητα τους σχετικά με το μέλλον τους, το φόβο τους ότι θα παραμείνουν έγκλειστοι χωρίς να ξέρουν το γιατί, αλλά και την ανασφάλεια τους σχετικά με το πόσο θα διαρκέσει η κράτηση τους.

 ΟΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

Κατά την εκτίμηση των συνθηκών διαβίωσης των υπηκόων τρίτων χωρών που κρατούνται, καθώς και της ιατρικής και ψυχοκοινωνικής τους κατάστασης διαπιστώθηκαν
τα εξής:

Οι ανήλικοι

Αναφορικά με το ΕΧΠΑΑ, βρίσκονται υπό κράτηση συνολικά 43 ασυνόδευτοι ανήλικοι. ΟιΓιατροί του Κόσμου εξέτασαν 14 παιδιά, τα οποία ζήτησαν να τους δει το ιατρικό κλιμάκιο. Η πλειοψηφία των παιδιών είχαν ως χώρα καταγωγής το Αφγανιστάν, ενώ ακολουθούσαν το Πακιστάν και η Σομαλία. Οι περισσότεροι ασυνόδευτοι ανήλικοι κυμαίνονταν ηλικιακά από 13 ετών έως 17 ετών, ενώ ο χρόνος κράτησης τους ξεκινούσε από 10 ημέρες έως και 3 μήνες. Τα προβλήματα υγείας που το κλιμάκιο συνάντησε εξετάζοντας τους ασυνόδευτους ανηλίκους ήταν κυρίως ουρολογικά, μυοσκελετικά άλγη – ορθοπεδικά προβλήματα, γαστρεντερολογικά προβλήματα, δερματολογικά νοσήματα, οδονταλγίες, κοινά κρυολογήματα, ενώ σε μεγάλο ποσοστό οι ασυνόδευτοι ανήλικοι που εξετάστηκαν παρουσίαζαν καταθλιπτική συμπτωματολογία (απώλεια όρεξης, αϋπνία, έντονη θλίψη, άγχος και δυσφορία). Όπως διαπιστώθηκε τα περισσότερα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν οι εν λόγω ασυνόδευτοι ανήλικοι είναι αποτέλεσμα των συνθηκών διαβίωσης και του ίδιου του μέτρου της κράτησης. Συγκεκριμένα, οι ασυνόδευτοι ανήλικοι διαβιούν σε επισφαλείς για την υγεία τους συνθήκες, μιας και οι χώροι καλύπτονται από γυμνό τσιμέντο, το οποίο αυξάνει τα επίπεδα της υγρασίας και δεν επιτρέπει στην ασθενή θέρμανση να ζεστάνει επαρκώς το χώρο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι ανήλικοι κοιμούνται σε χτιστά από τσιμέντο κρεβάτια, με λεπτά στρώματα, χρησιμοποιώντας κουβέρτες ή υπνόσακους. 

Το αποχετευτικό

Παράλληλά, διαπιστώθηκαν προβλήματα με το αποχετευτικό σύστημα, ελλιπείς χώροι υγιεινής για τον αριθμό των ανηλίκων που κρατούντο καθώς και έλλειψη επαρκούς
συντήρησης και καθαριότητας των κοινόχρηστων χώρων τους. Σχετικά με τον προαυλισμό των ασυνόδευτων ανηλίκων, πρόκειται για χώρο περιορισμένων τετραγωνικών μέτρων, με ψηλά κάγκελα και σκεπασμένο με τέντα.

Τα ρούχα

Η πλειοψηφία των ασυνόδευτων ανηλίκων προερχόταν από το ΚΕΠΥ (Κέντρο Πρώτης Υποδοχής) Μυτιλήνης, το Κέντρο Ταυτοποίησης Σάμου, ενώ δεν ήταν λίγες και οι
περιπτώσεις ανηλίκων που συνελήφθησαν στο κέντρο της Αθήνας, χωρίς διοικητικά έγγραφα ή είχαν βρεθεί σε πάνω από δυο δομές κράτησης (π.χ. Κέντρο Κράτησης Κορίνθου,
ΓΑΔΑ – Τμήμα Ανηλίκων). Ωστόσο δεν διαπιστώθηκαν σημαντικές ελλείψεις σε ρουχισμό, υπόδηση και είδη ατομικής υγιεινής, ενώ στο χώρο υπήρχε εξοπλισμένο φαρμακείο, χωρίς ωστόσο να υπάρχει το αντίστοιχο υγειονομικό προσωπικό (γιατρός, νοσηλευτής, φαρμακοποιός).

Οι ενήλικοι

Αναφορικά με τον ΕΧΠΑ - Ειδικό Χώρο Παραμονής Αλλοδαπών, οι Γιατροί του Κόσμου επισκέφθηκαν την τρίτη πτέρυγα και δέχτηκαν 16 υπηκόους τρίτων χωρών (ενήλικοι &
ασυνόδευτοι ανήλικοι) στο ιατρείο που υπήρχε στο χώρο, οι οποίοι εξέφρασαν την επιθυμία να εξεταστούν. Ωστόσο έκπληξη προκάλεσε στο κλιμάκιο η παρουσία ενός κατά
δήλωση του Ρουμάνου υπηκόου ο οποίος στερούνταν διοικητικών εγγράφων (διαβατηρίου).

Ο μέσος όρος κράτησης των εν λόγω υπηκόων τρίτων χωρών είναι από 2 μήνες έως 19 μήνες, ενώ η πλειοψηφία των εξεταζόμενων είχαν ως χώρα προέλευσης το Αφγανιστάν, τη
Νιγηρία, τη Σενεγάλη, το Ιράκ και το Μαρόκο. Για μία ακόμη φορά διαπιστώθηκε ότι οι κρατούμενοι κατέληξαν στο εν λόγω κέντρο μετά από κράτηση τους σε τουλάχιστον 2 άλλα
κέντρα κράτησης ή αστυνομικά τμήματα (Κρήτη, Σάμο, Ηγουμενίτσα, Κόρινθο κ.α.).   

Τα νοσήματα

Σχετικά με την κατάσταση υγείας των κρατουμένων που εξετάστηκαν, διαπιστώθηκε ότι για μία ακόμη φορά σχετίζονται άμεσα με τις συνθήκες διαβίωσής τους. Τα νοσήματα από τα οποία έπασχε η πλειοψηφία των εξεταζόμενων ήταν γαστρεντερολογικά, αναπνευστικά και δερματολογικά. Παρατηρήθηκαν επίσης οδονταλγίες, κοιλιακά άλγη και κεφαλαλγίες, ενώ και σε αυτόν τον πληθυσμό διαπιστώθηκαν αγχώδεις εκδηλώσεις και συναισθηματικές διαταραχές. Επίσης, επτά εξεταζόμενοι δήλωσαν ότι ενώ είχαν αιτηθεί τη μεταφορά τους σε νοσοκομείο, το αίτημα τους δεν ικανοποιήθηκε. Παράλληλα σε δύο περιπτώσεις που μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο και εξετάστηκαν, τελικά δεν ακολουθήθηκε η διαδικασία της παροχής της φαρμακευτικής τους αγωγής, όταν επέστρεψαν στο ΕΧΠΑ. Προβληματική διαπιστώθηκε ότι είναι και η παροχή ειδών ατομικής υγιεινής, ένδυσης και υπόδησης καθώς διαπιστώθηκαν αρκετές ελλείψεις στα αντίστοιχα προϊόντα. 

Η ανάγκη να επικοινωνήσουν με τις οικογένειές τους

Εν προκειμένω και στους δύο χώρους, οι κρατούμενοι εξέφρασαν τη δυσκολία τους να διαχειριστούν την πολύμηνη κράτησή τους, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη ενημέρωση
τόσο για το πόσο θα διαρκέσει αυτή όσο και για το τι τους περιμένει μετά. Επίσης, εξέφρασαν την ανάγκη τους να έρθουν σε επικοινωνία με το οικογενειακό τους περιβάλλον
ή τους συγγενείς τους, κάτι που για τους ανήλικους κρατούμενους διαπιστώθηκε ότι συμβαίνει αλλά με δυσκολία, ενώ για τους ενήλικες ότι είναι δύσκολο έως και αδύνατο,