Δυστυχώς σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία στην Ελλάδα σχεδόν 4.000 παιδιά και έφηβοι, σε έρευνα που έγινε το 2005 – 6 δήλωσαν ότι αναγνωρίζουν τις μορφές της σχολικής βίας, με τα αγόρια να εμφανίζονται συχνότερα ως δράστες και θύματα του bullying ενώ το 10-13% παραδέχονται ότι έχουν βιώσει bulling. Οι εκθέσεις επιβεβαιώνουν επίσης ότι ο εκφοβισμός ξεκινά στις νεότερες ηλικίες και μάλιστα με επιθετικό τρόπο. Η σκληρή συμπεριφορά αυξάνεται επίσης με την ηλικία – όσο μεγαλώνει δηλαδή ένα παιδί τόσο πιο σκληρό γίνεται.
Επίσης ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τα παιδιά μας συχνά δεν αποκαλύπτουν ότι έχουν πέσει θύμα εκφοβισμού. Κάποια παιδάκια δεν το λένε επειδή πιστεύουν ότι οι γονείς δεν θα τους πιστέψουν, άλλα φοβούνται μήπως γίνουν χειρότερα τα πράγματα, αλλά θεωρούν ότι πρέπει να το επιλύσουν μόνοι τους κι άλλα πάλι δεν θέλουν ούτε να φέρουν ούτε να έρθουν σε δύσκολη θέση αναφέροντας το περιστατικό.
Το σίγουρο είναι πάντως ότι το bulling προκαλεί σοβαρή συναισθηματική βλάβη και μπορεί να διαβρώσει την αυτοεκτίμηση και την ψυχική υγεία ενός παιδιού. Είτε ο εκφοβισμός είναι λεκτικής, είτε σωματικός, οι επιπτώσεις είναι εξίσου επιβλαβείς. Τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια αναφέρουν υψηλά επίπεδα συναισθηματικής δυσφορίας και μοναξιάς, καθώς και χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, πολύ άγχος και κατάθλιψη.
Είναι λοιπόν απαραίτητο εσείς ως γονείς, σε περίπτωση που το παιδί σας δεν αναφέρει κάτι , να ξέρετε ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια του εκφοβισμού, ώστε να το καταλάβετε αν τυχόν το παιδί σας έχει πέσει θύμα. Ο εκφοβισμός είναι πάντα σκόπιμος, κακεντρεχής και σπάνια συμβαίνει μόνο μια φορά. Το παιδί σας μπορεί να μην αισθάνεται άνετα να το μοιραστεί μαζί σας, γι' αυτό είναι σκόπιμο να παρατηρείτε στενά τη συμπεριφορά του ώστε να εντοπίζετε τυχόν σημάδια που ίσως αποκαλύπτουν ότι δεν περνάει και τόσο καλά στο σχολείο, όπως:
- Ανεξήγητα σωματικά σημάδια όπως κοψίματα, μώλωπες και γρατζουνιές.
- Ανεξήγητη απώλεια παιχνιδιών, χρημάτων, φαγητού ή και σχολικά είδη.
- Κατεστραμμένα ρούχα, παιχνίδια, βιβλία, ηλεκτρονικά είδη.
- Αν ξαφνικά το παιδί δεν θέλει να πάει σχολείο ή να κάνει άλλες δραστηριότητες με τους συνομηλίκους του
- Φοβάται το σχολικό λεωφορείο.
- Φοβάται να μείνει μόνο του: σας θέλει εκεί συνέχεια και ξαφνικά προσκολλάται πάνω σας.
- Είναι σκυθρωπό και κάνει αναφορές για το αίσθημα της μοναξιάς.
- Παρατηρείτε αλλαγές στην τυπική συμπεριφορά ή την προσωπικότητα του.
- Εμφανίζεται λυπημένος, κυκλοθυμικός, θυμωμένος, αγχωμένος χωρίς γνωστή αιτία
- Παραπονιέται συχνά για πονοκεφάλους, στομαχόπονους.
- Έχει δυσκολία στον ύπνο, βλέπει εφιάλτες, βρέχεται στον ύπνο του.
- Παρατηρείτε αλλαγή στις διατροφικές του συνήθειες.
- Αρχίζει να εκφοβίζει τα αδέρφια του ή τα μικρότερα παιδιά. (ένα παιδί που πέφτει θύμα εκφοβισμού μερικές φορές για να αναστρέψει το ρόλο του γίνεται και το ίδιο επιθετικό.)
- Περιμένει να έρθει σπίτι για να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα (το αποφεύγει στο σχολείο και το πάρκο επειδή δεν συνοδεύεται από κάποιον ενήλικο και φοβάται.)
- Ξαφνικά έχει λιγότερους φίλους ή δεν μπορεί να συνεργαστεί με μια ομάδα.
- Παρουσιάζει απότομη και σημαντική πτώση στους βαθμούς του στο σχολείο (Ο εκφοβισμός μπορεί να προκαλέσει σε ένα παιδί προβλήματα συγκέντρωσης.)
- Κατηγορεί τον εαυτό για τα προβλήματα, αισθάνεται ότι "Δεν είναι αρκετά καλό".
- Αισθάνεται αβοήθητο και αποφεύγει να σας κοιτάζει στα μάτια όποτε συζητάτε για θέματα που έχουν να κάνουν με το σχολείο.
Tips για να αντιμετωπίσετε το bullying
Ελέγξτε τα σημάδια του εκφοβισμού και στη συνέχεια κάντε άμεσες ερωτήσεις τύπου:
«Όταν επιστρέφεις από το σχολείο πάντα πεινάς πάρα πολύ. Γιατί δεν τρως το κολατσιό σου;»
«Κάποια από τα παιχνίδια λείπουν; Μήπως κάποιος σου τα πήρε;»
«Χτύπησες κάπου; Αυτή η μελανιά πώς έγινε;»
Δείτε τις αντιδράσεις του παιδιού σας. Συχνά αυτό που δεν μπορεί να πει ένα παιδί φαίνεται από τα μάτια και τις κινήσεις του. Συντονιστείτε στη γλώσσα του σώματος του παιδιού σας.
Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί έχει πέσει θύμα bulling αλλά δεν μιλάει τότε μιλήστε με κάποιον έμπιστο ενήλικα που γνωρίζει το παιδί σας. Εάν το παιδί σας έχει περισσότερους από έναν δάσκαλο τότε να επιδιώξετε συνάντηση με τους δασκάλους. Λάβετε υπόψη ότι ο εκφοβισμός συνήθως δεν συμβαίνει σε όλους τους χώρους του σχολείου και σε όλες τις τάξεις. Το ζήτημα είναι να καταλάβετε αν το παιδί σας είναι θύμα bulling και στη συνέχεια, όπου και όταν αυτό συμβαίνει, να πάρει τη σωστή βοήθεια. Αν επίσης το παιδί σας έχει κάποιον καλό φίλη, φίλο στο σχολείο μπορείτε να τον/ την ρωτήσετε ώστε να αποκτήσετε περισσότερες πληροφορίες. Τονίστε του/της ότι είστε πάντα εκεί και μπορείτε να το βοηθήσετε σε οτιδήποτε τον/τη απασχολεί.
Τέλος αν τα σημάδια συνεχιστούν και το ένστικτο σας σας λέει ότι «κάτι δεν πάει καλά με το παιδί μου», συμβουλευτείτε έναν ψυχολόγο.
