Πρόκειται για ένα θέμα που προκάλεσε σωρεία ερωτήσεων στη Βουλή και τώρα το υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού και Θρησκευμάτων διαβιβάζει την απάντησή του.

Ο λόγος για τα πρότυπα και πειραματικά σχολεία και το έγγραφο που στέλνει στη Βουλή ο αρμόδιος υπουργός Αριστείδης Μπαλτάς. Στο έγγραφο επισημαίνεται ότι ο νόμος 3966/2011 που ενοποίησε τα πειραματικά και τα πρότυπα σχολεία, εξομοιώνοντάς τα, συνάντησε πολλές και σοβαρές ενστάσεις, οι οποίες δεν ελήφθησαν υπόψη.

«Σε κάθε περίπτωση, η ενοποίηση των πρότυπων και πειραματικών σχολείων και η επιβολή εξετάσεων για την εισαγωγή των μαθητών και μαθητριών στο Γυμνάσιο και το Λύκειο καταργεί την έννοια του πειραματικού σχολείου ή ορθότερα, μεταβάλλει τον πειραματικό χαρακτήρα του σχολείου σε πειραματισμό επί της αριστείας, γεγονός που αντιβαίνει πλήρως στον παιδαγωγικό ρόλο του σχολείου» αναφέρει ο κ. Μπαλτάς, απαντώντας σε ερώτηση του βουλευτή της ΝΔ, Θεόδωρου Φορτσάκη.

Ο υπουργός Παιδείας εξηγεί ότι τα πειραματικά είναι πολύ διαφορετικά από τα πρότυπα σχολεία, καθώς στα πειραματικά σχολεία εφαρμόζονται και αξιολογούνται καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα, νέες μέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίας. Αυτά τα σχολεία οφείλουν να προσφέρουν πλούσιες μαθησιακές εμπειρίες και να εντοπίζουν τις βέλτιστες πρακτικές, οι οποίες μπορεί να διαδοθούν σε όλα τα σχολεία, για να επιμείνει, όμως, τελικά πως «είναι σαφές ότι η δοκιμαστική εφαρμογή μίας εκπαιδευτικής καινοτομίας σε μαθητές υψηλών επιδόσεων μπορεί, ενδεχομένως, να έχει αξιόλογα αποτελέσματα, αλλά δεν έχει τα εχέγγυα για να διαδοθεί στο σύνολο των σχολείων της χώρας». Έτσι, ο κ. Μπαλτάς ξεκαθαρίζει ότι η εισαγωγή μαθητών και μαθητριών σε αυτά τα σχολεία θα γίνεται, αποκλειστικά, με κλήρωση και υπό όρους απόλυτης διαφάνειας.

Αναφερόμενος στα πρότυπα σχολεία, τονίζει ότι είναι σχολεία τα οποία οργανώνονται και λειτουργούν σε υποδειγματικές συνθήκες, όπως αυτές ορίζονται από τα πορίσματα της εκπαιδευτικής θεωρίας και διδακτικής πρακτικής και θυμίζει ότι στα πρότυπα σχολεία περιελήφθησαν και μία σειρά ιστορικών σχολείων, τα οποία είχαν ιδρυθεί ως κληροδοτήματα από το τέλος του 19ου αιώνα, με κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας, αλλά και ίδιους πόρους, ώστε να λειτουργούν ως υποδειγματικά, πρότυπα σχολεία, για τα σχολεία της αντίστοιχης εκπαιδευτικής βαθμίδας. «Τα σχολεία αυτά θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν με τους δικούς τους, ιστορικά αιτιολογημένους κανόνες, συμπληρωματικά στο εκπαιδευτικό σύστημα ως η βέλτιστη εκδοχή του» σημειώνει ο υπουργός και ενημερώνει ότι «για τα σχολεία αυτά η Διοικούσα Επιτροπή Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων θα καθορίσει άμεσα σε συνεργασία με τον σύλλογο διδασκόντων, τον σύλλογο αποφοίτων, τον σύλλογο γονέων και κηδεμόνων, τη διαδικασία και τα κριτήρια επιλογής των μαθητών και μαθητριών τους για την προσεχή σχολική χρονιά».

Όπως διευκρινίζει ο κ. Μπαλτάς, την κατά σχολείο εφαρμογή των διαδικασιών επιλογής θα έχει το Επιστημονικό Εποπτικό Συμβούλιο σε συνεργασία με τα όργανα διοίκησης του σχολείου και υπό όρους απόλυτης διαφάνειας. Σε κάθε περίπτωση η επιλογή των μαθητών και των μαθητριών θα αφορά την εισαγωγική σχολική τάξη και μόνο, ενώ η σχολική πορεία των μαθητών και μαθητριών από το γυμνάσιο στο λύκειο αυτών των σχολείων θα υπόκειται μόνο στις σχολικές εξετάσεις. Δεν θα υπάρχουν, δηλαδή, διαδικασίες επιλογής από το γυμνάσιο στο λύκειο. Διαδικασίες επιλογής μαθητών και μαθητριών για το λύκειο θα γίνονται μόνο για τυχόν συμπληρωματικές θέσεις, οι οποίες θα καθορίζονται από τα όργανα διοίκησης του σχολείου.

Σε κάθε περίπτωση, η μέχρι σήμερα λειτουργία των πρότυπων πειραματικών σχολείων του Ν. 3966/2011, προφανώς θα αξιολογηθεί, όπως άλλωστε προβλέπεται και από τους κανόνες λειτουργίας τους, σύμφωνα με το έγγραφο. «Σε διάλογο με τους δασκάλους, τους καθηγητές, τους γονείς και τους φορείς τους, θα προσδιοριστούν τόσο τα κριτήρια αποτίμησης, ποιοτικά και ποσοτικά, των διδακτικών μονάδων, του διδακτικού έργου, της απόδοσης των διδασκόντων, των τρόπων επιλογής τους κ.λπ. Θα αποτιμηθεί, επίσης, η επίδραση της λειτουργίας των σχολείων αυτών στην ενίσχυση της παραπαιδείας, των φροντιστηρίων, των ιδιαίτερων μαθημάτων προετοιμασίας για τις εξετάσεις εισαγωγής στα σχολεία αυτά» αναφέρει ο κ. Μπαλτάς και υπογραμμίζει πως όλες οι απαιτούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις για την ομαλή λειτουργία των πειραματικών και πρότυπων σχολείων θα προωθηθούν στο πρώτο νομοσχέδιο του υπουργείου και θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον προβλεπόμενο χρόνο για τις κληρώσεις στα πειραματικά και τις διαδικασίες επιλογής στα πρότυπα.

Ο υπουργός διαβιβάζει στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία σήμερα λειτουργούν 60 πρότυπα πειραματικά πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια σχολεία και σε αυτά φοιτούν περίπου 120.000 μαθητές και μαθήτριες. Επισημαίνει, πάντως, ότι το σύνολο των πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων σχολείων της χώρας σήμερα είναι 12.734 και σε αυτά φοιτούν 1.387.000 παιδιά, πολλά εκ των οποίων έχουν άριστες επιδόσεις.

«Πολλά από τα σχολεία της χώρας βρίσκονται σε συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης, παρά τις ηρωϊκές προσπάθειες και την αυταπάρνηση των περισσοτέρων δασκάλων και καθηγητών. Με ελλείψεις στο διδακτικό προσωπικό, χωρίς επαρκή θέρμανση, με πεινασμένα παιδιά. Αποτελεί πολιτική επιλογή του υπουργείου να επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση αντίστοιχων προβλημάτων» υποστηρίζει ο υπουργός Παιδείας και ενημερώνει ότι το σχολείο στο οποίο αποσκοπεί η κυβέρνηση είναι το σχολείο όπου οι δάσκαλοι ασκούν το λειτούργημά τους σε συνθήκες ασφάλειας και δημιουργικότητας, το σχολείο όπου τα παιδιά κάθε ηλικίας χαίρονται την ηλικία τους ενόσω μαθαίνουν και ενόσω συνεργάζονται για να μαθαίνουν, το σχολείο όπου ο καλός βαθμός είναι το επιστέγασμα της προσπάθειας και του μόχθου και όχι ο αυτοσκοπός.

«Το καλό σχολείο είναι το σχολείο της συνεργασίας, τόσο μεταξύ δασκάλων και παιδιών, όσο και μεταξύ των ίδιων των παιδιών, είναι το σχολείο, όπου κύρια σημασία έχει το προς λύση πρόβλημα και όχι το ποιος θα φτάσει πρώτος στη λύση. Είναι το σχολείο, όπου οι καλοί μαθητές βοηθούν τους πιο αδύνατους και δεν τους ανταγωνίζονται για να επιδείξουν την ανωτερότητά τους. Και αυτό ονομάζεται ευγενής άμιλλα. Σκοπός μας είναι όλα τα σχολεία της χώρας να γίνουν σταδιακά (βήμα το βήμα), άριστα» επισημαίνει ο κ. Μπαλτάς και τονίζει ότι «τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα το εκπαιδευτικό σύστημα είναι πολλά και σύνθετα και απαιτούν ήρεμο περιβάλλον, νηφάλια αντιμετώπιση και σε βάθος μελέτη σε συνάρτηση με την αξιοποίηση εμπειριών άλλων χωρών».