Το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής αποτελεί σημαντική ημέρα για την Ορθόδοξη Εκκλησία, καθώς είναι αφιερωμένο στη μνήμη των κεκοιμημένων. Το 2025, το δεύτερο και τελευταίο Ψυχοσάββατο της χρονιάς θα τελεστεί το Σάββατο 7 Ιουνίου, προπαραμονές της εορτής του Αγίου Πνεύματος. Η ημέρα αυτή, γνωστή και ως «χρυσά κόλλυβα», έχει ιδιαίτερη σημασία για τους πιστούς που προσεύχονται για τις ψυχές των αγαπημένων τους προσώπων που έχουν φύγει από τη ζωή.

*Διαβάστε ακόμα: Πότε πέφτει του Αγίου Πνεύματος 2025 - Το τριήμερο που όλοι περιμένουμε

Η σημασία του Ψυχοσάββατου της Πεντηκοστής

Το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής τελείται 48 ημέρες μετά τον εορτασμό του Πάσχα και εννέα ημέρες μετά την Ανάληψη του Χριστού. Την ημέρα αυτή, η Εκκλησία μάς καλεί να μνημονεύσουμε και να τιμήσουμε τη μνήμη των κεκοιμημένων αγαπημένων μας με μνημόσυνα, τρισάγια στους τάφους και μοίρασμα κολλύβων.

Τα Ψυχοσάββατα θεσπίστηκαν και καθιερώθηκαν ως ένα μνημόσυνο που αναλαμβάνει η ίδια η Εκκλησία για όσους δεν μπορούν για οποιονδήποτε λόγο να τελέσουν τα καθιερωμένα Μνημόσυνα. Στην πράξη όμως, έχει υιοθετηθεί ως συνήθεια από όλους όσους θέλουν να διατηρήσουν αναλλοίωτη τη μνήμη των προσφιλών τους προσώπων.

Σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοση, κατά το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής, οι πιστοί μνημονεύουν όλους τους κεκοιμημένους από τον Αδάμ μέχρι σήμερα, προσφέροντας προσευχές για τη σωτηρία των ψυχών τους.

Γιατί ονομάζονται «χρυσά» τα κόλλυβα του Ψυχοσάββατου

Το δεύτερο Ψυχοσάββατο αποκαλείται και ως «χρυσά κόλλυβα», γεγονός που το καθιστά ακόμα πιο σημαντικό για τους απανταχού πιστούς. Διάφορες ιστορίες και θρύλοι συνδέονται με τον εορτασμό αυτό, που πάντα τελείται μετά το Πάσχα.

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Χριστός το βράδυ της Αναστάσεως δίνει στις ψυχές την ελευθερία να περιηγηθούν στη γη. Οι συγγενείς την παραμονή του Ψυχοσάββατου, δηλαδή το πρωί της Παρασκευής, παρασκευάζουν τα κόλλυβα τα οποία μεταφέρουν στην εκκλησία το απόγευμα για να τα ευλογήσει ο ιερέας. Πιστεύεται ότι έτσι οι ψυχές των νεκρών τρέφονται και επιστρέφουν στον ουρανό χορτασμένες από το συχώριο που τους προσφέρει ο κόσμος κατά το μοίρασμα.

Πώς προσφέρουμε τα κόλλυβα στο Ψυχοσάββατο

Τα κόλλυβα μπορούμε είτε να τα παρασκευάσουμε μόνοι μας είτε να τα προμηθευτούμε έτοιμα από κάποιο φούρνο. Τα μεταφέρουμε στην Εκκλησία για να διαβαστούν είτε στον Εσπερινό της Παρασκευής είτε ανήμερα στη Θεία Λειτουργία του Σαββάτου. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι τα ευλογηθέντα κόλλυβα δεν τα σκορπίζουμε στον τάφο, ούτε τα απορρίπτουμε στα σκουπίδια, καθώς θεωρούνται ευλογημένα και πρέπει να καταναλώνονται με σεβασμό.

Η συνταγή και οι συμβολισμοί των κολλύβων

Για την παρασκευή των παραδοσιακών κολλύβων χρειαζόμαστε:
- 200γρ. σιτάρι
- 50γρ. αμύγδαλο φιλέ
- 70γρ. άχνη ζάχαρη
- 50γρ. σταφίδες
- 30γρ. φρυγανιά
- 4γρ. κανέλα
- 4γρ. γαρύφαλλο
- Ξύσμα από 1 πορτοκάλι
- 5 φύλλα δυόσμου


Glomex Player(40599x1hkkig7d8l, v-ccphxkchh6up)

Κάθε υλικό στα κόλλυβα έχει τον δικό του συμβολισμό στην ορθόδοξη παράδοση:

Το σιτάρι συμβολίζει την Ανάσταση και τη ζωή που αναγεννάται, καθώς ο σπόρος πρέπει να πεθάνει για να φυτρώσει και να δώσει καρπό, όπως ακριβώς και ο άνθρωπος πεθαίνει για να αναστηθεί.

Η ζάχαρη δείχνει τη γλυκύτητα της αιώνιας ζωής και τις χαρές του Παραδείσου που περιμένουν τους δικαίους.

Το ρόδι συμβολίζει την αφθονία και τη λαμπρότητα του Παραδείσου, με τους πολλούς καρπούς του να θυμίζουν τα πλήθη των ψυχών.

Ο μαϊντανός εκφράζει την ελπίδα για αναψυχή και δροσιά στον τόπο αναπαύσεως των κεκοιμημένων.

Η φρυγανιά ή το καβουρδισμένο αλεύρι παριστά το χώμα που σκεπάζει τον τάφο, υπενθυμίζοντας τη φθαρτή φύση του ανθρώπινου σώματος.

Τα μπαχαρικά αντιπροσωπεύουν τα αρώματα αυτού του κόσμου και τις αρετές που πρέπει να καλλιεργούμε.

Οι ξηροί καρποί συμβολίζουν τη ζωή που αναπαράγεται και συνεχίζεται παρά το θάνατο.

Η σταφίδα, από τα αρχαία χρόνια, συμβολίζει τον Διόνυσο και τη γλύκα της ζωής, ενώ στη χριστιανική παράδοση παραπέμπει στον Χριστό που είναι η άμπελος.

Η χρήση εννέα διαφορετικών υλικών θεωρείται ότι αντιστοιχεί στα εννέα αγγελικά τάγματα, συνδέοντας έτσι τα κόλλυβα με την ουράνια ιεραρχία.