Παλαιός γνώριµος των υπηρεσιών ασφαλείας είναι ο 59χρονος «ανατολικός», που συνελήφθη την περασµένη Τρίτη στην Αλεξανδρούπολη προετοιµάζοντας -κατά πληροφορίες σε τελικό στάδιο- σαµποτάζ σε στρατιωτική µονάδα αποθήκευσης και διακίνησης πολεµικού υλικού προς την Ουκρανία. Στα δελτία της ΕΥΠ περιλαµβάνονται και ονόµατα υπόπτων για συνέργεια, επίσης οµογενών. Ο συλληφθείς διέµενε οικογενειακώς στην περιοχή από το 2000 και νωρίτερα κατοικούσε για λίγους µήνες στη ∆υτική Μακεδονία, µέχρις ότου εξασφάλισε την ιθαγένεια.

Κατασκοπεία στην Αλεξανδρούπολη: Το προφίλ του "ελαιοχρωµατιστή"

Το όνοµά του όπως και συγγενών του περιλαµβάνεται σε λίστες του υπουργείου Εσωτερικών µε τους «ελληνοποιηµένους Ρωσοπόντιους», οι οποίοι κατάγονταν από εµπόλεµα κράτη τότε της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Εν µια νυκτί απέκτησαν ελληνική ταυτότητα, ψηφίζοντας µαζικά και κατευθυνόµενα στις εκλογές της 9ης Απριλίου 2000, όπου το ΠΑΣΟΚ επικράτησε οριακά της Ν.∆. εν µέσω βαρύτατων καταγγελιών για νόθευση της λαϊκής βούλησης, εξαιτίας της ψήφου δεκάδων χιλιάδων αλλοδαπών.

Κατά τις ίδιες πηγές, τα έγγραφα που προσκόµισε όταν ήλθε στην Ελλάδα δεν ήταν επαρκή για την αναγνώριση της οµογενειακής καταγωγής του ούτε για τη χώρα προέλευσής του. ∆ήλωσε Γεωργιανός, ωστόσο νεότερες αναφορές έκαναν λόγο για Ρώσο ή Λιθουανό. Ο κατηγορούµενος για κατασκοπεία φέρεται να οµολόγησε ότι ενεργούσε για τρίτο πρόσωπο έναντι αµοιβής και σε αποθήκη κοντά στο σπίτι του εντοπίστηκαν αρκετά στοιχεία επικοινωνίας µε τους εντολείς του, όπως υπολογιστές και τηλέφωνα.

Εργαζόταν ως ελαιοχρωµατιστής και συνήθιζε να εκφράζει δηµοσίως τις φιλορωσικές απόψεις του. Η ΕΥΠ, λόγω της στρατηγικής θέσης του λιµανιού της Αλεξανδρούπολης και των τουλάχιστον 25 µικρών και µεγαλύτερων µονάδων των Ενόπλων ∆υνάµεων στον νοµό, παρακολουθεί τις δραστηριότητες εκατοντάδων πολιτών προερχόµενων κυρίως από το «σοβιετικό µπλοκ», αξιοποιώντας και διεθνή ενηµερωτικά δελτία. Για τον συγκεκριµένο λέγεται ότι εντασσόταν στους εν υπνώσει πυρήνες, οι οποίοι ενεργοποιούνται κατά καιρούς για διάστηµα µηνών ώστε να µη δίνουν µεγαλύτερο στόχο.

Η προσέγγιση από τον σύνδεσµο της GRU

Η νέα «στρατολόγησή» του έγινε στην Ελλάδα πριν από µερικούς µήνες. Ενας άνδρας ρωσικής καταγωγής τον προσέγγισε ως διακινητής µεταναστών και τον έπεισε να φωτογραφίζει στρατιωτικούς στόχους, όπως ελληνικές και ΝΑΤΟϊκές στρατιωτικές βάσεις στην Αλεξανδρούπολη, έναντι αµοιβής. Μάλιστα, ο «σύνδεσµος» (σ.σ. ο οποίος συνελήφθη την Τετάρτη στο Βίλνιους της Λιθουανίας) είναι µέλος διεθνούς εγκληµατικής οργάνωσης και πράκτορας της µυστικής υπηρεσίας της Ρωσίας, της GRU, η οποία χρησιµοποιεί τη µέθοδο «Criminal Proxies» για να στρατολογεί «φιλορώσους» ή άτοµα ανάλογου προΟ «ελαιοχρωµατιστής» ξετύλιξε το κουβάρι της κατασκοπείας Ο Γεωργιανός (Ρώσος ή Λιθουανός) που συνελήφθη στην Αλεξανδρούπολη και το φηµολογούµενο σχέδιο για σαµποτάζ – Ο σύνδεσµος της GRU, οι Ρώσοι µε το ξενοδοχείο-γιάφκα στη Χαλκιδική, ο Μοσχοβίτης διπλωµάτης και η Ιρίνα φίλ, προκειµένου να φωτογραφίζουν στρατιωτικούς στόχους.

Το ξενοδοχείο-γιάφκα στη Χαλκιδική

Αφετηρία των δραστηριοτήτων της GRU ήταν τουλάχιστον από το 2009 έως το 2024 το ξενοδοχείο «Villa Elena» της Χαλκιδικής, που είχε αγοράσει το ζευγάρι των Ρώσων κατασκόπων Νικολάι (απεβίωσε το 2023) και Ελενας Σαποσνίκοφ. Σύµφωνα µε δηµοσίευµα του Απριλίου 2024 της «Daily Telegraph», oι δύο σχετίζονταν µε αιµατηρές επιθέσεις σε αποθήκες πυροµαχικών στην Τσεχία και στην Ελλάδα λειτουργούσαν ως πληροφοριοδότες µελών των ρωσικών µυστικών υπηρεσιών. Το 2010 µετακόµισαν στη «Villa Elena» και ένα χρόνο αργότερα έβαλαν «µπροστά» την επιχείρηση. Το τριώροφο κατάλυµα το χρησιµοποιούσαν και ως καταφύγιο µελών GRU, ένα εκ των οποίων ήταν ο «στρατολόγος» του 59χρονου.

Η έρευνα ανέφερε επίσης ότι από το 2012 έως το 2018 είχαν καταλύσει στη «Villa Elena» τουλάχιστον τέσσερα µέλη της µονάδας 29155, της πανίσχυρης οµάδας της ρωσικής υπηρεσίας ασφαλείας GRU, µε στόχο την αποσταθεροποίηση ξένων κυβερνήσεων. Ο διοικητής της µονάδας, στρατηγός Αντρέι Αβεριάνοφ, ήταν ανάµεσα σε αυτούς. Το ζεύγος βρέθηκε στο στόχαστρο των αρχών της Πράγας µε την κατηγορία ότι το 2014 εξασφάλισαν δίοδο σε Ρώσους πράκτορες που ανατίναξαν τουλάχιστον δύο αποθήκες πυροµαχικών στο χωριό Βρµπέτιτσε, στα νοτιοανατολικά της χώρας, προκειµένου να αποτραπεί η προµήθεια στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία. Κάτι αντίστοιχο δηλαδή µε αυτό που συµβαίνει και τώρα.

Η περίπτωση της Μαρίας Τσάλλα

Ένα χρόνο πιο πριν, τον Μάρτιο του 2023, αποκαλύφθηκε ότι µία φωτογράφος ονόµατι Μαρία Τσάλλα, µε ταυτότητα αποκτηθείσα το 2018, ήταν υπήκοος Ρωσίας (Ιρίνα Αλεξάντροβνα-Σµίρεβα) που ενεργούσε ως κατάσκοπος στην Αθήνα. Παρότι είχε διαφύγει 3 µήνες πιο πριν, στις εκτεταµένες έρευνες διαπιστώθηκε ότι ένας ανώτερος αξιωµατικός της µοσχοβίτικης διπλωµατίας, ο οποίος στρατολογούσε πράκτορες για την Ελλάδα µε τη µέθοδο του «βαθέος καλύµµατος», δηλαδή της έκδοσης ταυτότητας µε τη χρήση στοιχείων αποβιωσάντων και θνησιγενών βρεφών, ήταν εκείνος που της εξασφάλισε «χαρτιά», όπως ανάλογα είχε πράξει παλαιότερα µε τους Σαποσνίκοφ στη Χαλκιδική.

Ο ίδιος διπλωµάτης είχε απασχολήσει ξανά τις υπηρεσίες το καλοκαίρι του 2018, αλλά δεν είχε συµπεριληφθεί στη λίστα των «εκδιωχθέντων» εκείνης της περιόδου. Μεταξύ των 12 απελαθέντων Ρώσων του 2022 (σ.σ. όταν ξέσπασε ο ρωσοουκρανικός πόλεµος) ήταν ο σύµβουλος επικεφαλής του πολιτικού τµήµατος της πρεσβείας και εκπρόσωπος Τύπου Βασίλι Γκαβρίλοφ (Vasily Gavrilov), διπλωµάτης µε πολυετή παρουσία στη ρωσική πρεσβεία και «δεξί χέρι» του πρέσβη Αντρέι Μασλόφ. Επίσης και ο γενικός πρόξενος στη Θεσσαλονίκη Βλαντίµιρ Μαϊστρένκο, ο οποίος κατηγορήθηκε για ενέργειες «µη συνάδουσες µε τη διπλωµατική πρακτική». Όλοι τους πραγµατοποιούσαν συχνές επισκέψεις στη Θράκη και κάποιοι διέµεναν επί µακρόν στην Αλεξανδρούπολη.

Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή