Με αφορμή τα μέτρα της εθνικής στρατηγικής για τη βία και την παραβατικότητα των ανηλίκων, που παρουσιάστηκαν χθες στο Μέγαρο Μαξίμου, το parapolitika.gr ξετυλίγει το κουβάρι της βίας των ανηλίκων. Σημειωτέον πως όπως τονίζεται από την κυβέρνηση, η  εθνική στρατηγική για τη βία και την παραβατικότητα των ανηλίκων αποτελεί ένα συνολικό κεντρικό πλαίσιο πολιτικών και δράσεων για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας και της παραβατικότητας ανηλίκων. Ειδικότερα, καλύπτει τόσο τη βία μεταξύ των ανηλίκων, γνωστή και ως συμμορίες ανηλίκων, όσο και την εμπλοκή των ανηλίκων, ως θύματα και θύτες, σε τέσσερις βασικές κατηγορίες βίας- ενδοοικογενειακή, ενδοσχολική, διαδικτυακή και κοινοτική (ρατσιστική, εξτρεμιστική, οπαδική), αλλά και την παραβατική συμπεριφορά των ανηλίκων (κλοπές, ληστείες, διαρρήξεις, ναρκωτικές ουσίες, κατοχή και χρήση όπλων κ.ά.).

Διαβάστε: Η κυβέρνηση ενώπιον ενός σοβαρού κοινωνικού ζητήματος: 10 υπουργοί ανακοίνωσαν 29 μέτρα κατά της βίας και της παραβατικότητας των ανηλίκων

Ενδοοικογενειακή βία: Εντυπωσιακά τα νούμερα εμπλοκής ανηλίκων

Επικεντρωνόμενο σε έναν από τους τομείς της ανήλικης παραβατικότητας, το parapolitika.gr είχε παρουσιάσει πριν από περίπου τρεις εβδομάδες τον χάρτη της ενδοοικογενειακής βίας για το 2024. Από εκεί προέκυψε η αυξανόμενη εμπλοκή των ανηλίκων σε τέτοιες υποθέσεις. Τα νούμερα που παρουσίασε ο δημοσιογράφος Σπύρος Δαρσινός, με βάση τη Στατιστική Επετηρίδα ΕΛ.ΑΣ. 2024, είναι χαρακτηριστικά: Αναφορικά με τα ηλικιακά γκρουπ των θυτών, οι 493 ήταν ανήλικοι ταυτοποιημένοι δράστες. Η αλήθεια είναι βέβαια πως τη μερίδα του λέοντος κατέχουν τα γκρουπ των μεσαίων ηλικιών, ως προς την απόδοση των κατηγοριών ενδοοικογενειακής βίας. Αν και παρατηρούνται βεβαιωμένοι παραβάτες σε όλα τα ηλικιακά φάσματα, η πιο «επικίνδυνη ηλικία» είναι μεταξύ 45 και 59 ετών, ενώ ακολουθούν οι 35 έως και 44. Σχεδόν 14.000 από τους 22.000 συνολικά εμπλεκομένους (συλληφθέντες ή μη) ανήκουν στα συγκεκριμένα ηλικιακά γκρουπ, ενώ εντύπωση προκαλεί πως σχεδόν 500 άτομα κάτω των 18 και άνω των 12 έχουν συμπεριληφθεί σε δικογραφίες που αφορούν ενδοοικογενειακή βία.

Σύμφωνα δε με τα στοιχεία του Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ. που επικαλέστηκε ο τηλεοπτικός σταθμός Star, το 2024 είχαμε σχεδόν 11.000 υποθέσεις παραβατικότητας και βίας ανηλίκων, ενώ το 2023 είχαμε 7.800 υποθέσεις. Η αύξηση ανέρχεται στο 41%. Αντίστοιχα, το 2024 είχαμε σχεδόν 15.000 ανήλικους δράστες να συλλαμβάνονται και σε ορισμένες περιπτώσεις μιλάμε για συμμορίες. Το 2023 είχαμε 10.000 ανήλικους, άρα αύξηση 44% αντίστοιχα. Και παράλληλα, είχαμε διπλάσιες υποθέσεις παραμέλησης εποπτείας ανηλίκων από γονείς.


Σχολικός και ηλεκτρονικός εκφοβισμός

Η βία µεταξύ των ανηλίκων δεν αποτελεί τον κανόνα ούτε εµφανίστηκε ξαφνικά, φαίνεται όµως ποιοτικά διαφορετική, σύμφωνα με παλαιότερο ρεπορτάζ της Βάνας Γούτου για την εφημερίδα «Παραπολιτικά». Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της Πανελλήνιας Ερευνας για τις Συµπεριφορές που Συνδέονται µε την Υγεία των εφήβωνµαθητών του Ερευνητικού Πανεπιστηµιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας (ΕΠΙΨΥ) το 2022, σε δείγµα 6.250 µαθητών 11, 13 και 15 ετών στην Ελλάδα. Περίπου 1 στους 3 εφήβους στην Ελλάδα δηλώνει ότι ενεπλάκη σε βίαιο καβγά τον τελευταίο χρόνο. Εκπληξη προκαλεί ότι ο σχολικός εκφοβισµός παρουσιάζει µείωση την τελευταία 12ετία, αλλά αυξάνεται το ποσοστό της θυµατοποίησης στο σχολείο την τελευταία 8ετία, όπως και ο ηλεκτρονικός εκφοβισµός. Τα αγόρια είναι σε υψηλότερο ποσοστό θύτες εκφοβισµού (συµπεριλαµβανοµένου του ηλεκτρονικού) και εν γένει τα θύµατα είναι εξίσου αγόρια και κορίτσια. Σηµαντική είναι η διαπίστωση ότι τα ποσοστά εκφοβισµού (οποιασδήποτε µορφής) στην Ελλάδα είναι κοντά ή και χαµηλότερα του µέσου όρου διεθνώς. Σύμφωνα με τα όσα είχε δηλώσει ο Τάσος Φωτίου, κοινωνιολόγος, δρ Κοινωνικής Ιατρικής, Ψυχιατρικής-Νευρολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και κύριος ερευνητής του ΕΠΙΨΥ, «το φαινόµενο της επιθετικής συµπεριφοράς στους εφήβους στην Ελλάδα φαίνεται ότι πλέον λαµβάνει άλλες µορφές, µάλλον πιο βίαιες και πιο “κοντινές” στις συνήθειες του σύγχρονου εφήβου», όπως από τις εφαρµογές κοινωνικής δικτύωσης. «Η εφηβική βία φαίνεται ότι βρίσκεται παντού, δεν περιορίζεται στο στενό πλαίσιο του σχολείου, αλλά ευδοκιµεί και σε δρόµους, πλατείες, γήπεδα κ.λπ.», συµπληρώνει. «Τα περιστατικά µπορεί να αυξάνονται και µάλλον γίνονται πιο βίαια, αλλά αυτό δεν συνεπάγεται ότι σε αυτή τη συµπεριφορά εισέρχονται -µε µεγάλο ρυθµό- νέες περιπτώσεις θυτών», τονίζει ο κ. Φωτίου. Οπως υπογραµµίζει, «όσο τα περιστατικά βίας µεταξύ των ανηλίκων φαίνεται να αυξάνονται, τόσο και η προσοχή που εµείς δίνουµε σε αυτά έχει αυξηθεί σηµαντικά το τελευταίο διάστηµα, µε αποτέλεσµα να δηµιουργείται η (ψευδ)αίσθηση ότι υπάρχει “κοσµογονία” βίας στον πληθυσµό αυτόν. Η πραγµατικότητα ωστόσο δεν είναι απαραίτητα αυτή».

Σύμφωνα με την έρευνα του ΕΠΙΨΥ, από το 2018 έως το 2022 διπλασιάστηκε το ποσοστό του ηλεκτρονικού εκφοβισμού. «Το μέγεθος της επίδρασης του ψηφιακού εκφοβισμού είναι, δυστυχώς, πολλαπλάσιο συγκριτικά με τον παραδοσιακό εκφοβισμό», λέει ο κ. Φωτίου, εξηγώντας πως το «ακροατήριο» είναι πολυπληθές, το ψηφιακό αποτύπωμα της πράξης είναι δύσκολο να αφαιρεθεί, ενώ μπορεί να αναπαραχθεί και ταχύτατα, χωρίς έλεγχο, με αποτέλεσμα το ψυχολογικό τραύμα για το θύμα να είναι δυνάμει ανυπολόγιστο. Την ίδια ώρα, όπως υπογραμμίζει, ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός γίνεται συνήθως μακριά από τη «θέα» των ενηλίκων, με αποτέλεσμα να περνάει σχεδόν πάντα απαρατήρητος. «Υπάρχουν πάντα εφηβικές φωνές που στέκονται στο ύψος των περιστάσεων, ορθώνουν ανάστημα και κατακρίνουν τα περιστατικά, προτρέποντας για ένα τέλος. Και οι φωνές αυτές δεν είναι λίγες», τονίζει σε μια ψύχραιμη θέαση του φαινομένου.


Social media και παραβατικότητα ανηλίκων

Στο σοβαρό κοινωνικό ζήτημα της βίας ανηλίκων επικεντρώθηκε πρόσφατα και το γκάλοπ του parapolitika.gr, με τις απόψεις των πολιτών να καλύπτουν το φάσμα των όσων αποτυπώνονται, βρίσκονται στο μυαλό των πολιτών αλλά και φυσικά, όλων αυτών που η πολιτεία οφείλει να μεριμνήσει με σκοπό τη μείωση του φαινομένου που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία.

Δείτε το γκάλοπ του parapolitika.gr για τη βία των ανηλίκων:

@parapolitika Επηρεάζουν τα social media τη βία μεταξύ ανηλίκων; #parapolitikagr #galop #tiktokgreece #greece ♬ πρωτότυπος ήχος - Parapolitika.gr