ΟΠΕΚΕΠΕ: Οι ψευδείς δηλώσεις για κοπάδια και βοσκοτόπια, τα ευρωπαϊκά πρόστιμα για κακοδιαχείριση και οι αποπομπές υπευθύνων
Τι απαντά στα "Π" η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα δηλωθέντα βοσκοτόπια ήταν δημόσιες εκτάσεις, οι οποίες είχαν διατεθεί μόνο για χρήση από κτηνοτρόφους που δεν διέθεταν ιδιωτική γεωργική γη
Δημητρης Γιαννακοπουλος
Το πάρτι τελείωσε αθόρυβα. Καταργείται ο ΟΠΕΚΕΠΕ και οι αρμοδιότητές του, κυρίως όσον αφορά την εκταμίευση και τη διάθεση των κοινοτικών πόρων, ύψους 3 δισ. ευρώ ετησίως σε περίπου 900.000 δικαιούχους, μεταφέρονται πλέον στην ΑΑΔΕ, την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Εκεί όπου χτυπά η καρδιά του κράτους και τα πάντα λειτουργούν μέσα από τους ΑΦΜ.
Οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι, οι επενδυτές του αγροτικού τομέα και οι μεταποιητικές επιχειρήσεις θα λάβουν φέτος -νωρίτερα απ’ ό,τι άλλες χρονιές- τις ευρωπαϊκές ενισχύσεις κατόπιν ελέγχου των φορολογικών τους μητρώων. Έως τώρα στον «αμαρτωλό ΟΠΕΚΕΠΕ» οι επιδοτήσεις δίδονταν στο… περίπου και εν πολλοίς κατά το δοκούν, ενώ έδιναν κι έπαιρναν τα «χαλασμένα τηλέφωνα» με τις Εφορίες. Εφεξής, η φοροδοτική ικανότητα, οι ενδεχόμενες οφειλές, τα πρόσθετα εισοδήματα και οι πιθανές «παράλληλες δουλειές» στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα θα διασταυρώνονται όπως των υπόλοιπων φορολογουμένων.
Από το 2001, όταν πρωτολειτούργησε ο οργανισμός, έπειτα από πολλές γραφειοκρατικές περιπέτειες, έχει διαθέσει πάνω από 80 δισ. ευρώ στον πρωτογενή τομέα, ποσά ανακόλουθα, φυσικά, με το εύρος της φυτικής και ζωικής παραγωγής, που κατά το εξεταζόμενο διάστημα συρρικνώνεται συνεχώς. Η παθογένεια της κακοδιαχείρισης των επιδοτήσεων εμφανίστηκε ταυτόχρονα με τη διάθεσή τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τεράστια σκάνδαλα του παρελθόντος, όπως της ΚΥΔΕΠ (Κεντρική Υπηρεσία Διαχείρισης Εγχώριας Παραγωγής), των συνεταιριστικών οργανώσεων, της ΑΓΡΕΞ, θυγατρικών της Αγροτικής Τράπεζας και των διευθύνσεων του υπουργείου Γεωργίας για τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ), οδήγησαν σε μαρασμό και απαξίωση τον αγροτικό κλάδο. Παρά τις διαβεβαιώσεις για καταλογισμούς προστίμων και επιστροφές χρημάτων από όσους δεν τα δικαιούνται, ούτε κανείς γνωρίζει πόσοι είναι αυτοί ούτε πόσα παραπανίσια στρέμματα ή «κεφάλια» δηλώνουν ούτε, βέβαια, ποτέ στο παρελθόν συνέβη κάτι τέτοιο.
Εν προκειμένω, στον ΟΠΕΚΕΠΕ, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, που διενεργήθηκε στις 19 Μαΐου από τον Έλληνα εισαγγελέα Ν. Πασχάλη, μεταξύ 2019 και 2022, σημαντικός αριθμός ατόμων παρουσιάστηκαν ως νέοι ή νέοι αγρότες και έλαβαν δικαιώματα ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα, το οποίο χρηματοδοτείται από την Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ), βάσει ψευδών δηλώσεων σχετικά με την ιδιοκτησία ή τη μίσθωση βοσκοτόπων που ήταν επιλέξιμοι για επιδοτήσεις, δίνοντας την ψευδή εντύπωση ενεργών γεωργικών δραστηριοτήτων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα δηλωθέντα βοσκοτόπια ήταν στην πραγματικότητα δημόσιες εκτάσεις, οι οποίες προηγουμένως είχαν διατεθεί μόνο για χρήση από κτηνοτρόφους που δεν διέθεταν ιδιωτική γεωργική γη. Αυτά τα βοσκοτόπια βρίσκονταν συχνά μακριά από τον πραγματικό τόπο κατοικίας των ατόμων που ισχυρίζονταν ότι τα κατείχαν ή τα μίσθωναν.
Τα επόμενα χρόνια, έως το 2024, τα ίδια άτομα συνέχισαν να υποβάλλουν ψευδείς δηλώσεις ζώων, επιτρέποντάς τους να τους παραχωρηθούν δημόσιοι βοσκότοποι, οι οποίοι στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν για την ενεργοποίηση και διατήρηση των δικαιωμάτων ενίσχυσης που τους παρείχαν. Μια τέτοια παράνομη πρακτική «ενδέχεται να έχει οργανωθεί συστηματικά με τη συμμετοχή μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και υπαλλήλων».
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου (Politico), ο ΟΠΕΚΕΠΕ έδινε πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις διαθέσιμες βοσκήσιμες εκτάσεις στους τεχνικούς του συμβούλους, οι υπάλληλοι της απάτης έκαναν τα στραβά μάτια σε ύποπτες αιτήσεις ή εξέδιδαν εγκυκλίους που βοηθούσαν τους δράστες να αποφύγουν την έρευνα, ενώ τα στελέχη του οργανισμού που προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν το σύστημα εκδιώχθηκαν.
Τον Μάρτιο του 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε στην Ελλάδα πρόστιμο ύψους 283 εκατ. ευρώ για κακοδιαχείριση στον ΟΠΕΚΕΠΕ όσον αφορά τις πληρωμές ενισχύσεων της Ε.Ε. που πραγματοποιήθηκαν το 2020, το 2021 και το 2022. Στη συνέχεια, η Επιτροπή έθεσε τον ΟΠΕΚΕΠΕ υπό επιτήρηση για 12 μήνες, επικαλούμενη σειρά ελλείψεων και καθυστερήσεων στη διανομή των κονδυλίων. Ενδεικτικές των προβλημάτων στη λειτουργία του οργανισμού ήταν οι επισημάνσεις από την αρμόδια Διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής DG - AGRI στις δύο τελευταίες επιτροπές παρακολούθησης του στρατηγικού σχεδίου για την ΚΑΠ στην Ελλάδα.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας, απέπεμψε τον έκτο, κατά σειρά, σε έξι χρόνια πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, Νίκου Σαλάτα, καθώς, αντί να συνεργαστεί με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, αντιδικούσε μαζί της, όπως κατήγγειλε δημοσίως η επικεφαλής της Αρχής, Λάουρα Κιόβεσι. Οι έρευνες θα συνεχιστούν και το επόμενο διάστημα, αφού ορισμένοι υπάλληλοι του φορέα δικάζονται ήδη για σχετικές υποθέσεις.
του Κώστα Παπαχλιμίντζου
Σε συνέχεια των αποκαλύψεων για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, τα «Π» επικοινώνησαν με το γραφείο του Ευρωπαίου επιτρόπου Γεωργίας και Τροφίμων, Κρίστοφ Χάνσεν. Ο ίδιος δεν ήταν διαθέσιμος να μιλήσει, ωστόσο εκπρόσωπος της Κομισιόν στον οποίο μας παρέπεμψαν αρμοδίως επεσήμανε ότι «όσον αφορά την έρευνα, αυτό αφορά εν εξελίξει ποινικές έρευνες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας ή ποινικές δίκες για τις οποίες η Επιτροπή δεν μπορεί να διατυπώσει παρατηρήσεις». Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι «σχετικά με την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να κλείσει τον οργανισμό πληρωμών ΟΠΕΚΕΠΕ, η Επιτροπή δεν έχει ενημερωθεί επίσημα» (σ.σ.: η επικοινωνία έγινε την Τετάρτη 28/5). Ο εκπρόσωπος δήλωσε επίσης στα «Π» ότι «τον Σεπτέμβριο του 2024 η ελληνική αρμόδια Αρχή έθεσε σε αναστολή τη διαπίστευση του οργανισμού πληρωμών ΟΠΕΚΕΠΕ και καταρτίστηκε σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση των ελλείψεων που εντοπίστηκαν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξακολουθεί να συνεργάζεται στενά με την αρμόδια Αρχή και τον οργανισμό πληρωμών σχετικά με το σχέδιο δράσης που βρίσκεται επί του παρόντος σε εξέλιξη έως τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους».
Την επομένη, ωστόσο, ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Κέλλας, τόνιζε σε συνέντευξή του ότι όλες οι παρεμβάσεις που γίνονται σχετικά με τον ΟΠΕΚΕΠΕ πραγματοποιούνται με τη σύμφωνη γνώμη της Κομισιόν. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με άτυπη σχετική ενημέρωση από τις Βρυξέλλες, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. διαπιστεύουν τους οργανισμούς πληρωμών που πληρούν τις ελάχιστες προϋποθέσεις διαπίστευσης, ώστε να εξασφαλίζεται η ορθή διαχείριση των κονδυλίων. Όταν διαπιστευμένος οργανισμός πληρωμών δεν πληροί πλέον έναν ή περισσότερους από τους ελάχιστους όρους διαπίστευσης, το κράτος-μέλος θέτει αμελλητί υπό αναστολή τη διαπίστευση του οργανισμού πληρωμών. Το κράτος-μέλος καταρτίζει, επίσης, σχέδιο για την αποκατάσταση των ελλείψεων που διαπιστώθηκαν εντός περιόδου που καθορίζεται ανάλογα με τη σοβαρότητα του προβλήματος, η οποία δεν υπερβαίνει τους 12 μήνες από την ημερομηνία δοκιμασίας. Παράταση της περιόδου αυτής μπορεί να χορηγηθεί από την Επιτροπή κατόπιν αιτήματος του κράτους-μέλους.
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά
Οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι, οι επενδυτές του αγροτικού τομέα και οι μεταποιητικές επιχειρήσεις θα λάβουν φέτος -νωρίτερα απ’ ό,τι άλλες χρονιές- τις ευρωπαϊκές ενισχύσεις κατόπιν ελέγχου των φορολογικών τους μητρώων. Έως τώρα στον «αμαρτωλό ΟΠΕΚΕΠΕ» οι επιδοτήσεις δίδονταν στο… περίπου και εν πολλοίς κατά το δοκούν, ενώ έδιναν κι έπαιρναν τα «χαλασμένα τηλέφωνα» με τις Εφορίες. Εφεξής, η φοροδοτική ικανότητα, οι ενδεχόμενες οφειλές, τα πρόσθετα εισοδήματα και οι πιθανές «παράλληλες δουλειές» στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα θα διασταυρώνονται όπως των υπόλοιπων φορολογουμένων.
Τα τεράστια σκάνδαλα του παρελθόντος
Από το 2001, όταν πρωτολειτούργησε ο οργανισμός, έπειτα από πολλές γραφειοκρατικές περιπέτειες, έχει διαθέσει πάνω από 80 δισ. ευρώ στον πρωτογενή τομέα, ποσά ανακόλουθα, φυσικά, με το εύρος της φυτικής και ζωικής παραγωγής, που κατά το εξεταζόμενο διάστημα συρρικνώνεται συνεχώς. Η παθογένεια της κακοδιαχείρισης των επιδοτήσεων εμφανίστηκε ταυτόχρονα με τη διάθεσή τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τεράστια σκάνδαλα του παρελθόντος, όπως της ΚΥΔΕΠ (Κεντρική Υπηρεσία Διαχείρισης Εγχώριας Παραγωγής), των συνεταιριστικών οργανώσεων, της ΑΓΡΕΞ, θυγατρικών της Αγροτικής Τράπεζας και των διευθύνσεων του υπουργείου Γεωργίας για τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ), οδήγησαν σε μαρασμό και απαξίωση τον αγροτικό κλάδο. Παρά τις διαβεβαιώσεις για καταλογισμούς προστίμων και επιστροφές χρημάτων από όσους δεν τα δικαιούνται, ούτε κανείς γνωρίζει πόσοι είναι αυτοί ούτε πόσα παραπανίσια στρέμματα ή «κεφάλια» δηλώνουν ούτε, βέβαια, ποτέ στο παρελθόν συνέβη κάτι τέτοιο.
ΟΠΕΚΕΠΕ: Οι νέοι αγρότες, οι ψευδές δηλώσεις και οι ύποπτες αιτήσεις
Εν προκειμένω, στον ΟΠΕΚΕΠΕ, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, που διενεργήθηκε στις 19 Μαΐου από τον Έλληνα εισαγγελέα Ν. Πασχάλη, μεταξύ 2019 και 2022, σημαντικός αριθμός ατόμων παρουσιάστηκαν ως νέοι ή νέοι αγρότες και έλαβαν δικαιώματα ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα, το οποίο χρηματοδοτείται από την Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ), βάσει ψευδών δηλώσεων σχετικά με την ιδιοκτησία ή τη μίσθωση βοσκοτόπων που ήταν επιλέξιμοι για επιδοτήσεις, δίνοντας την ψευδή εντύπωση ενεργών γεωργικών δραστηριοτήτων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα δηλωθέντα βοσκοτόπια ήταν στην πραγματικότητα δημόσιες εκτάσεις, οι οποίες προηγουμένως είχαν διατεθεί μόνο για χρήση από κτηνοτρόφους που δεν διέθεταν ιδιωτική γεωργική γη. Αυτά τα βοσκοτόπια βρίσκονταν συχνά μακριά από τον πραγματικό τόπο κατοικίας των ατόμων που ισχυρίζονταν ότι τα κατείχαν ή τα μίσθωναν.Τα επόμενα χρόνια, έως το 2024, τα ίδια άτομα συνέχισαν να υποβάλλουν ψευδείς δηλώσεις ζώων, επιτρέποντάς τους να τους παραχωρηθούν δημόσιοι βοσκότοποι, οι οποίοι στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν για την ενεργοποίηση και διατήρηση των δικαιωμάτων ενίσχυσης που τους παρείχαν. Μια τέτοια παράνομη πρακτική «ενδέχεται να έχει οργανωθεί συστηματικά με τη συμμετοχή μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και υπαλλήλων».
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου (Politico), ο ΟΠΕΚΕΠΕ έδινε πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις διαθέσιμες βοσκήσιμες εκτάσεις στους τεχνικούς του συμβούλους, οι υπάλληλοι της απάτης έκαναν τα στραβά μάτια σε ύποπτες αιτήσεις ή εξέδιδαν εγκυκλίους που βοηθούσαν τους δράστες να αποφύγουν την έρευνα, ενώ τα στελέχη του οργανισμού που προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν το σύστημα εκδιώχθηκαν.
Υπό επιτήρηση για 12 μήνες
Τον Μάρτιο του 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε στην Ελλάδα πρόστιμο ύψους 283 εκατ. ευρώ για κακοδιαχείριση στον ΟΠΕΚΕΠΕ όσον αφορά τις πληρωμές ενισχύσεων της Ε.Ε. που πραγματοποιήθηκαν το 2020, το 2021 και το 2022. Στη συνέχεια, η Επιτροπή έθεσε τον ΟΠΕΚΕΠΕ υπό επιτήρηση για 12 μήνες, επικαλούμενη σειρά ελλείψεων και καθυστερήσεων στη διανομή των κονδυλίων. Ενδεικτικές των προβλημάτων στη λειτουργία του οργανισμού ήταν οι επισημάνσεις από την αρμόδια Διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής DG - AGRI στις δύο τελευταίες επιτροπές παρακολούθησης του στρατηγικού σχεδίου για την ΚΑΠ στην Ελλάδα.
"Καρατόμηση" Σαλάτα
Από την πλευρά του, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας, απέπεμψε τον έκτο, κατά σειρά, σε έξι χρόνια πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, Νίκου Σαλάτα, καθώς, αντί να συνεργαστεί με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, αντιδικούσε μαζί της, όπως κατήγγειλε δημοσίως η επικεφαλής της Αρχής, Λάουρα Κιόβεσι. Οι έρευνες θα συνεχιστούν και το επόμενο διάστημα, αφού ορισμένοι υπάλληλοι του φορέα δικάζονται ήδη για σχετικές υποθέσεις.
Τι απαντά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
του Κώστα ΠαπαχλιμίντζουΣε συνέχεια των αποκαλύψεων για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, τα «Π» επικοινώνησαν με το γραφείο του Ευρωπαίου επιτρόπου Γεωργίας και Τροφίμων, Κρίστοφ Χάνσεν. Ο ίδιος δεν ήταν διαθέσιμος να μιλήσει, ωστόσο εκπρόσωπος της Κομισιόν στον οποίο μας παρέπεμψαν αρμοδίως επεσήμανε ότι «όσον αφορά την έρευνα, αυτό αφορά εν εξελίξει ποινικές έρευνες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας ή ποινικές δίκες για τις οποίες η Επιτροπή δεν μπορεί να διατυπώσει παρατηρήσεις». Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι «σχετικά με την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να κλείσει τον οργανισμό πληρωμών ΟΠΕΚΕΠΕ, η Επιτροπή δεν έχει ενημερωθεί επίσημα» (σ.σ.: η επικοινωνία έγινε την Τετάρτη 28/5). Ο εκπρόσωπος δήλωσε επίσης στα «Π» ότι «τον Σεπτέμβριο του 2024 η ελληνική αρμόδια Αρχή έθεσε σε αναστολή τη διαπίστευση του οργανισμού πληρωμών ΟΠΕΚΕΠΕ και καταρτίστηκε σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση των ελλείψεων που εντοπίστηκαν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξακολουθεί να συνεργάζεται στενά με την αρμόδια Αρχή και τον οργανισμό πληρωμών σχετικά με το σχέδιο δράσης που βρίσκεται επί του παρόντος σε εξέλιξη έως τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους».
Την επομένη, ωστόσο, ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Κέλλας, τόνιζε σε συνέντευξή του ότι όλες οι παρεμβάσεις που γίνονται σχετικά με τον ΟΠΕΚΕΠΕ πραγματοποιούνται με τη σύμφωνη γνώμη της Κομισιόν. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με άτυπη σχετική ενημέρωση από τις Βρυξέλλες, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. διαπιστεύουν τους οργανισμούς πληρωμών που πληρούν τις ελάχιστες προϋποθέσεις διαπίστευσης, ώστε να εξασφαλίζεται η ορθή διαχείριση των κονδυλίων. Όταν διαπιστευμένος οργανισμός πληρωμών δεν πληροί πλέον έναν ή περισσότερους από τους ελάχιστους όρους διαπίστευσης, το κράτος-μέλος θέτει αμελλητί υπό αναστολή τη διαπίστευση του οργανισμού πληρωμών. Το κράτος-μέλος καταρτίζει, επίσης, σχέδιο για την αποκατάσταση των ελλείψεων που διαπιστώθηκαν εντός περιόδου που καθορίζεται ανάλογα με τη σοβαρότητα του προβλήματος, η οποία δεν υπερβαίνει τους 12 μήνες από την ημερομηνία δοκιμασίας. Παράταση της περιόδου αυτής μπορεί να χορηγηθεί από την Επιτροπή κατόπιν αιτήματος του κράτους-μέλους.
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά
