Πανελλήνιες: Μηχανογραφικό με τα επαγγέλματα του μέλλοντος - Μεγάλη ζήτηση στην αγορά εργασίας για ειδικούς στην τεχνητή νοημοσύνη
Οι τομείς που έχουν προβάδισμα στην αγορά εργασίας
Μετά τις Πανελλήνιες, οι νέοι αναζητούν σπουδές με μέλλον. Τεχνητή Νοημοσύνη, πληροφορική, υγεία και πράσινη ενέργεια οι κλάδοι με τις περισσότερες ευκαιρίες καριέρας.
Ισμηνη Χαραλαμποπουλου
Τεχνητή Νοηµοσύνη, τουρισµός, ναυτιλία, πληροφορική, τηλεπικοινωνίες, ενέργεια και υγεία είναι τοµείς που βρίσκονται ψηλά στις προτιµήσεις των νέων που έδωσαν Πανελλήνιες για σπουδές, καθώς φαίνεται, σύµφωνα µε ερευνητικά δεδοµένα, ότι αντέχουν στο µέλλον και χτίζουν καριέρες. Με στόχο την απόκτηση προσόντων, οι νέοι σήµερα αναζητούν χρήσιµες σπουδές για την επαγγελµατική τους αποκατάσταση.
Οι αλλαγές στην αγορά εργασίας, εξάλλου, είναι ραγδαίες και µέσα στα επόµενα χρόνια η εικόνα θα αλλάξει. Οι νέοι που καλούνται τώρα να κάνουν τις επιλογές τους πρέπει να είναι ενηµερωµένοι για τις νέες τάσεις, ώστε να αποκτήσουν τα αναγκαία εφόδια για το µέλλον. Τα επαγγέλµατα του µέλλοντος, µε αφορµή και την ολοκλήρωση των Πανελληνίων, αποτελούν την κύρια αναζήτηση για τους νέους, µε αιχµή του δόρατος την εξειδίκευση, προκειµένου να εξασφαλίσουν µια θέση εργασίας µετά τις σπουδές. Η εξειδίκευση και η επανειδίκευση είναι τα «κλειδιά» που ανοίγουν τις σχολές του µέλλοντος και οι προπτυχιακές σπουδές δεν καθορίζουν το επάγγελµα καθ’ όλη τη διάρκεια του εργασιακού βίου.
Οπως λέει στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο Γιώργος ∆ουκίδης, καθηγητής στο Τµήµα ∆ιοικητικής Επιστήµης και Τεχνολογίας στο Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών, «τα πράγµατα έχουν αλλάξει και οι σπουδές δεν οδηγούν σε ένα επάγγελµα, όπως γινόταν στο παρελθόν». Ο ίδιος τονίζει ότι µετά τη λήψη του πρώτου πτυχίου «οι νέοι επιστήµονες έχουν τη δυνατότητα για εξειδίκευση και επανειδίκευση, οπότε να µη βλέπουν τις σπουδές ως επιλο γή επαγγέλµατος. Στο µέλλον µπορούν να επιλέξουν ένα γνωστικό αντικείµενο που να τους ταιριάζει καλύτερα ή να έχει µεγαλύτερη ζήτηση στην αγορά εργασίας». Ο κ. ∆ουκίδης φέρνει ως παράδειγµα αποφοίτους της Φιλοσοφικής Σχολής, που όταν εκπαιδευτούν µπορούν και «γράφουν κώδικα», όπως λέει χαρακτηριστικά. Και εξηγεί ότι «η Τεχνητή Νοηµοσύνη έχει περάσει όχι µόνο σε τεχνικά επαγγέλµατα, αλλά και σε πιο κλασικά, όπως οι γλωσσολόγοι».
Σύµφωνα µε έκθεση για το µέλλον της εργασίας από το Παγκόσµιο Οικονοµικό Φόρουµ (WEF), προβλέπεται η δηµιουργία 170 εκατοµµυρίων νέων θέσεων εργασίας έως το τέλος της δεκαετίας. Η έκθεση αναδεικνύει πώς οι τεχνολογικές εξελίξεις, η πράσινη µετάβαση και οι οικονοµικές και δηµογραφικές αλλαγές αναδιαµορφώνουντην παγκόσµια αγορά εργασίας. Η ζήτηση για ρόλους
που σχετίζονται µε την τεχνολογία, όπως ειδικοί δεδοµένων, µηχανικοί fi ntech και ειδικοί στην Τεχνητή Νοηµοσύνη (A.I.) και τη µηχανική µάθηση, αυξάνεται ραγδαία.
Σύµφωνα µε τα στοιχεία, οι επαγγελµατικοί κλάδοι µε τη µεγαλύτερη ανάπτυξη είναι: Εργαζόµενοι στη γεωργία -η πράσινη µετάβαση θα δηµιουργήσει 34 εκατοµµύρια νέες θέσεις έως το 2030-, οδηγοί διανοµής, προγραµµατιστές λογισµικού, εργαζόµενοι στην οικοδοµή και πωλητές, εργαζόµενοι στη µεταποίηση τροφίµων. Στον τοµέα της φροντίδας, νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί και σύµβουλοι αναµένεται να γνωρίσουν σηµαντική αύξηση λόγω της γήρανσης του πληθυσµού. Οι δεξιότητες που θα αυξήσουν τη σηµασία τους είναι τεχνολογικές: Τεχνητή Νοηµοσύνη, µεγάλα δεδοµένα, κυβερνοασφάλεια και τεχνολογικός εγγραµµατισµός, δηµιουργική σκέψη, ανθεκτικότητα και ευελιξία, ενώ η διαρκής περιέργεια και η µάθηση θεωρούνται πλέον απαραίτητες. Ηγεσία, κοινωνική επιρροή και διαχείριση ταλέντων συµπληρώνουν τις βασικές δεξιότητες για το µέλλον. Οι επιχειρήσεις επενδύουν όλο και περισσότερο σε προγράµµατα αναβάθµισης και επανεκπαίδευσης για να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις.
Το WEF, µέσω των πρωτοβουλιών Jobs Initiative και Reskilling Revolution, συνεργάζεται µε επιχειρήσεις, ακαδηµαϊκούς και κυβερνήσεις για να προ ετοιµάσει τους εργαζόµενους για την οικονοµία του αύριο. Στα επαγγέλµατα µε καλή αποκατάσταση πε ριλαµβάνονται: Πληροφορικός, Πληροφο ρικός-Οικονοµολόγος, Πληροφορικός-Μη χανικός, Πληροφορικός Τηλεπικοινωνιών, Πληροφορικός ∆ιαδικτύου, Τηλεπληροφορικός, Πληροφορικός ψηφιακής εικόνας, Οικονοµολόγος, Οικονοµολόγος διοίκησης ή πωλήσεων, Φοροτεχνικός, Στέλεχος τουριστικών επιχειρήσεων, Στέλεχος δηµοσίων σχέσεων, Πωλητής, Ξεναγός, Εµποροπλοίαρχος, Μηχανικός Εµπορικού Ναυτικού, Μηχανολόγος-Μηχανικός, Γεωλόγος, Μεταλλειολόγος, Τεχνολόγος τροφίµων, Ελεγκτής ποιότητας, Τεχνολόγος µουσικών οργάνων, Μηχανικός ενέργειας, Τεχνολόγος-Ακτινολόγος, Τεχνολόγος ιατρικών µηχανηµάτων, ∆άσκαλος, Κοινωνικός Λειτουργός, Ειδικός για ΑµεΑ, Νοσηλευτής, Λογοθεραπευτής, Φυσικοθεραπευτής, Ιατρικός επισκέπτης, Γεωπόνος, Τεχνολόγος Ζωοτεχνικός, Κτηνίατρος.
Σύµφωνα µε έρευνα του ΣΕΒ, στον τοµέα της Υγείας ειδικότητες που θα οδηγούν σε εργασία και στο µέλλον είναι οι εξής: Χηµικός µε ειδίκευση στην έρευνα και την παραγωγή φαρµακευτικών και παραφαρµακευτικών προϊόντων, Ιατρός κλινικός γενετιστής, Κλινικός παθολογοανατόµος, Φαρµακοποιός-φαρµακολόγος ή κλινικός φαρµακοποιός, Υπεύθυνος διασφάλισης ποιότητας, Μοριακός βιολόγος, Ιατρός επείγουσας ιατρικής, Ψυχολόγος µε ειδίκευση στην κοινωνική κλινική ψυχολογία των εξαρτήσεων, Νοσηλευτής γηριατρικής και Πληροφορικός της υγείας.
Η ψηφιακή τεχνολογία, οι επικοινωνίες και το ηλεκτρονικό εµπόριο είναι αναπτυσσόµενοι κλάδοι, µε επαγγέλµατα όπως Ειδικός ανάπτυξης εφαρµογών κινητής τηλεφωνίας, Προγραµµατιστής, Ειδικός ανάπτυξης λογισµικού, Αναλυτής συστηµάτων, Σχεδιαστής ή µηχανι κός δικτύων, Υπεύθυνος ∆ιαδικτύου, Σχεδια στής ενοποιηµένων συστηµάτων, Υπεύθυνος ποιότητας ή ασφάλειας πληροφοριακών συστηµάτων και δικτύων, ∆ιαχειριστής βάσεων δεδοµένων και κέντρων δεδοµένων, Μηχανικός υλικού (hardware engineer) και Ειδικός εφαρµογής ελέγχων στην ανάπτυξη λογισµικού και την εγκατάσταση υλικού. Η ενασχόληση µε τις ξένες γλώσσες αποτελεί επίσης πόλο έλξης για τους νέους που επιθυµούν µία καλή εργασία, όπως και οι σπου δές λογιστικής. Σύµβουλοι επιχειρήσεων είναι ακόµα µία κλασική ειδικότητα που επιλέγουν κάθε χρόνο οι νέοι και οδηγεί σε µία θέση στην αγορά εργασίας.
Εξειδικευµένοι θεραπευτές, λογοθεραπευτές και φυσικοθεραπευτές που καλύπτουν ανάγκες που υπάρχουν στα ιατρεία και τα κέντρα αποκατάστασης είναι ακόµα κάποιες από τις περιζήτητες ει δικότητες. Ο κλάδος των τροφίµων και των δοµικών υλικών αποτελεί γνωστικό αντικεί µενο που επιθυµούν να σπουδάσουν πολλοί νέοι, καθώς φαίνεται ότι οι απόφοιτοι παρό µοιων σπουδών βρίσκουν θέσεις στην αγο ρά εργασίας.H επιστροφή στην περιφέρεια οδηγεί σε ανάπτυξη επαγγέλµατα που στρέ φονται γύρω από τη γεωργία, όπως στέλεχος εργαστηρίου ελέγχου ποιότητας, τεχνολόγος τροφίµων και οινοποιίας και βιοτεχνολόγος.
Ενδεικτικό της σηµασίας που δίνει η κυβέρνη ση στον επαγγελµατικό προσανατολισµό των νέων είναι το δεκαετές πλάνο των υπουργείων Εργασίας και Παιδείας µε ειδικότητες υψηλής ζήτησης που σχεδιάζεται. Στην παγκόσµια λί στα µε τα επαγγέλµατα που έχουν αυξηµένη ζήτηση και καλύτερες αµοιβές περιλαµβάνο νται οι εξής ειδικότητες: Ειδικοί στην τεχνολο γία και ψηφιακή καινοτοµία, Ειδικοί στην Τε χνητή Νοηµοσύνη, Μηχανικοί ροµποτικής, Αναλυτές δεδοµένων, Ειδικοί κυβερνοασφά λειας, Πράσινη ανάπτυξη, Μηχανικοί ΑΠΕ, Τε χνικοί ηλιακής και αιολικής ενέργειας, Ειδικοί κυκλικής οικονοµίας, Υγειονοµική περίθαλψη κοινωνικές υπηρεσίες, Επαγγελµατίες ψυχικής υγείας, Ειδικοί υγειονοµικής τεχνολογίας, Του ρισµός και αγροδιατροφή, Ειδικευµένα στε λέχη τουρισµού και Ειδικοί στη βιοµηχανία τροφίµων. Αντίθετα, κλασικά επαγγέλµατα γραφείου, όπως οι υπάλληλοι και οι γραµµατείς, φαίνε ται ότι δεν υπάρχουν στον «χάρτη» της καλής επαγγελµατικής αποκατάστασης και αναµένε ται πτώση λόγω αυτοµατοποίησης.
αγορά εργασίας µοιάζει µε ωκεανό σε διαρκή φουρτούνα: έως το 2027 σχεδόν το 44% των δεξιοτήτων που ζητούν οι εργοδό τες θα έχει αλλάξει. Το ερώτηµα δεν είναι αν θα έρθει η καταιγί δα, αλλά πώς θα χτίσουµε ένα σκάφος που αντέχει.
1. ΞΕΚΙΝΑ ΑΠΟ ΜΕΣΑ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΞΩ Καµία στρατηγική δεν αποδίδει, αν δεν κουµπώνει στην προ σωπικότητά µας. Θυµήσου: θα περάσεις το µεγαλύτερο κοµµά τι της ζωής σου στη δουλειά και το επάγγελµα αποτελεί πυρήνα της ταυτότητάς σου. Οταν άτοµα και κοινωνίες επιλέγουν µονο πάτια που αγαπούν –σε αρµονία µε τα ενδιαφέροντα και τις κλί σεις τους–, γίνονται πιο δηµιουργικοί, παραγωγικοί και ικανο ποιηµένοι, προσθέτοντας απτό όφελος στην οικονοµία. Γι’ αυτό διάλεξε σπουδές που σε συναρπάζουν. Η αυτογνωσία είναι το πρώτο βήµα.
2. ΕΠΕΝ∆ΥΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΑ SOFT SKILLS Σε έναν κόσµο όπου οι µηχανές αναλαµβάνουν ολοένα περισ σότερη ρουτίνα, το πλεονέκτηµα παραµένει βαθιά ανθρώπινο: επικοινωνία, ενσυναίσθηση, οµαδική δουλειά, επίλυση προβλη µάτων. Σύµφωνα µε το «Future of Jobs Report 2025» του World Economic Forum, οι top 10 ανερχόµενες δεξιότητες έως το 2030 είναι: AI & Big Data, ∆ίκτυα και κυβερνοασφάλεια, Τεχνολογική Παιδεία, ∆ηµιουργική Σκέψη, Ανθεκτικότητα και Ευελιξία, Περι έργεια και ∆ιά Βίου Μάθηση, Ηγεσία και Κοινωνική Επιρροή, ∆ι αχείριση Ταλέντων, Αναλυτική Σκέψη, Περιβαλλοντική Ευθύνη. Κάνε προτεραιότητά σου να καλλιεργείς πρώτα τις ήπιες δεξιό τητες: ξεκίνα από τη ∆ηµιουργική & Κριτική Σκέψη και την Περι έργεια και προχώρα σε µικρά projects, που σε φέρνουν σε επα φή µε δεδοµένα και εργαλεία A.I. Ετσι χτίζεις τα γερά θεµέλια, πάνω στα οποία θα κουµπώσουν αργότερα οι τεχνικές γνώσεις.
3. ΒΑΛΙΤΣΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΘΑΚΗ – ΤΟ ΤΑΞΙ∆Ι ΤΩΝ ∆ΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ∆εν προετοιµάζεσαι για έναν συγκεκριµένο τίτλο εργασίας. Κα νείς δεν ξέρει πώς θα ονοµάζεται το επάγγελµά του σε είκοσι χρόνια, ούτε σε ποιο περιβάλλον θα εργάζεσαι. Αυτό που µπο ρείς να κάνεις σήµερα είναι να γεµίσεις, βήµα-βήµα, τις «βαλί τσες» σου µε γνώση και δεξιότητες. Κάθε µάθηµα, πρακτική, εθελοντική δράση ή µικρό project είναι ένα αντικείµενο που απο θηκεύεις. Οταν έρθει η ώρα, θα ανοίξεις αυτές τις βαλίτσες και θα αξιοποιήσεις ό,τι έχεις συλλέξει.
∆ιάλεξε σπουδές που σε συναρπάζουν. Η αυτογνωσία είναι το πρώτο βήµ
4. ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ: ΕΡΓΑΛΕΙΟ, ΟΧΙ ΤΕΡΑΣ Η Ιστορία δείχνει ότι κάθε τεχνολογική επανάσταση ενσωµατώ νεται σταδιακά. Τα σηµερινά µοντέλα A.I. έχουν όρια: δυσκο λεύονται µόλις το πρόβληµα γίνει περίπλοκο. ∆εν θα αντικατα στήσουν τις δουλειές µας, αλλά θα αλλάξουν τα εργαλεία µας. Γι’ αυτό µαθαίνουµε από νωρίς πώς λειτουργούν. Σήµερα χαράσσουµε πορεία χωρίς τελικούς προορισµούς. Κρα τάµε τις «βαλίτσες» µας ανοιχτές και τις γεµίζουµε γνώση, περι έργεια, δηµιουργική σκέψη και ό,τι άλλο µπορούµε. Αυτά είναι τα εφόδια που δίνουν αξία σε κάθε πιθανό σενάριο. Αν καλλι εργούµε συνεχώς ανθρώπινες δεξιότητες και µαθαίνουµε να συ νεργαζόµαστε µε τα νέα εργαλεία –από την Τεχνητή Νοηµοσύνη µέχρι ό,τι εφεύρουµε αύριο–, δεν υπάρχει αλλαγή που να µη µε τατρέπεται σε ευκαιρία. Το µέλλον δεν το προβλέπουµε –το συν διαµορφώνουµε– και η καλύτερη πυξίδα µας παραµένει ό,τι µα θαίνουµε και ό,τι µοιραζόµαστε.
Η νέα πραγματικότητα στην αγορά εργασίας μετά τις Πανελλήνιες
Οι αλλαγές στην αγορά εργασίας, εξάλλου, είναι ραγδαίες και µέσα στα επόµενα χρόνια η εικόνα θα αλλάξει. Οι νέοι που καλούνται τώρα να κάνουν τις επιλογές τους πρέπει να είναι ενηµερωµένοι για τις νέες τάσεις, ώστε να αποκτήσουν τα αναγκαία εφόδια για το µέλλον. Τα επαγγέλµατα του µέλλοντος, µε αφορµή και την ολοκλήρωση των Πανελληνίων, αποτελούν την κύρια αναζήτηση για τους νέους, µε αιχµή του δόρατος την εξειδίκευση, προκειµένου να εξασφαλίσουν µια θέση εργασίας µετά τις σπουδές. Η εξειδίκευση και η επανειδίκευση είναι τα «κλειδιά» που ανοίγουν τις σχολές του µέλλοντος και οι προπτυχιακές σπουδές δεν καθορίζουν το επάγγελµα καθ’ όλη τη διάρκεια του εργασιακού βίου.
Τεχνητή Νοημοσύνη: Η επανάσταση στα επαγγέλματα
Οπως λέει στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο Γιώργος ∆ουκίδης, καθηγητής στο Τµήµα ∆ιοικητικής Επιστήµης και Τεχνολογίας στο Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών, «τα πράγµατα έχουν αλλάξει και οι σπουδές δεν οδηγούν σε ένα επάγγελµα, όπως γινόταν στο παρελθόν». Ο ίδιος τονίζει ότι µετά τη λήψη του πρώτου πτυχίου «οι νέοι επιστήµονες έχουν τη δυνατότητα για εξειδίκευση και επανειδίκευση, οπότε να µη βλέπουν τις σπουδές ως επιλο γή επαγγέλµατος. Στο µέλλον µπορούν να επιλέξουν ένα γνωστικό αντικείµενο που να τους ταιριάζει καλύτερα ή να έχει µεγαλύτερη ζήτηση στην αγορά εργασίας». Ο κ. ∆ουκίδης φέρνει ως παράδειγµα αποφοίτους της Φιλοσοφικής Σχολής, που όταν εκπαιδευτούν µπορούν και «γράφουν κώδικα», όπως λέει χαρακτηριστικά. Και εξηγεί ότι «η Τεχνητή Νοηµοσύνη έχει περάσει όχι µόνο σε τεχνικά επαγγέλµατα, αλλά και σε πιο κλασικά, όπως οι γλωσσολόγοι».Η πιο σηµαντική ποιοτικά δεξιότητα θεωρείται πλέον αυτή της συνεχούς µάθησης ΓΙΩΡΓΟΣ ∆ΟΥΚΙ∆ΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝΟ πανεπιστηµιακός καθηγητής, που ασχολείται χρόνια µε τα σύγχρονα επαγγέλµατα και τις σχολές του µέλλοντος, επισηµαίνει ότι στην πρώτη ζήτηση βρίσκεται και ό,τι έχει σχέση µε την ανάλυση δεδοµένων και τον τρόπο λήψης αποφάσεων. ∆ύσκολο να χρησιµοποιηθεί η Τεχνητή Νοηµοσύνη είναι σε επαγγέλµατα υγείας και κυρίως αυτών των ειδικοτήτων που ασχολούνται µε τη φροντίδα ηλικιωµένων ατόµων επί παραδείγµατι. Επίσης, όπως λέει ο ίδιος, η Τεχνητή Νοηµοσύνη επηρεάζει επαγγέλµατα που ασχολούνται µε το περιεχόµενο, όπως δηµοσιογράφοι, δικηγόροι και αρχιτέκτονες, χωρίς αυτό να σηµαίνει ότι χάνονται οι θέσεις εργασίας, αλλά στην ουσία επαναπροσδιορίζονται, καθώς, π.χ., ο αρχιτέκτονας µαθαίνει πώς να χρησιµοποιεί την Τεχνητή Νοηµοσύνη για το επάγγελµά του. Ο κ. ∆ουκίδης σηµειώνει ότι κάποια σχολεία χωρών του εξωτερικού χρησιµοποιούν την Τεχνητή Νοηµοσύνη για αυτοµάθηση. «H πιο σηµαντική ποιοτικά δεξιότητα θεωρείται πλέον αυτή της συνεχούς µάθησης», καταλήγει ο κ. ∆ουκίδης.
Οι κλάδοι με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη
Σύµφωνα µε έκθεση για το µέλλον της εργασίας από το Παγκόσµιο Οικονοµικό Φόρουµ (WEF), προβλέπεται η δηµιουργία 170 εκατοµµυρίων νέων θέσεων εργασίας έως το τέλος της δεκαετίας. Η έκθεση αναδεικνύει πώς οι τεχνολογικές εξελίξεις, η πράσινη µετάβαση και οι οικονοµικές και δηµογραφικές αλλαγές αναδιαµορφώνουντην παγκόσµια αγορά εργασίας. Η ζήτηση για ρόλους
που σχετίζονται µε την τεχνολογία, όπως ειδικοί δεδοµένων, µηχανικοί fi ntech και ειδικοί στην Τεχνητή Νοηµοσύνη (A.I.) και τη µηχανική µάθηση, αυξάνεται ραγδαία.
Σύµφωνα µε τα στοιχεία, οι επαγγελµατικοί κλάδοι µε τη µεγαλύτερη ανάπτυξη είναι: Εργαζόµενοι στη γεωργία -η πράσινη µετάβαση θα δηµιουργήσει 34 εκατοµµύρια νέες θέσεις έως το 2030-, οδηγοί διανοµής, προγραµµατιστές λογισµικού, εργαζόµενοι στην οικοδοµή και πωλητές, εργαζόµενοι στη µεταποίηση τροφίµων. Στον τοµέα της φροντίδας, νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί και σύµβουλοι αναµένεται να γνωρίσουν σηµαντική αύξηση λόγω της γήρανσης του πληθυσµού. Οι δεξιότητες που θα αυξήσουν τη σηµασία τους είναι τεχνολογικές: Τεχνητή Νοηµοσύνη, µεγάλα δεδοµένα, κυβερνοασφάλεια και τεχνολογικός εγγραµµατισµός, δηµιουργική σκέψη, ανθεκτικότητα και ευελιξία, ενώ η διαρκής περιέργεια και η µάθηση θεωρούνται πλέον απαραίτητες. Ηγεσία, κοινωνική επιρροή και διαχείριση ταλέντων συµπληρώνουν τις βασικές δεξιότητες για το µέλλον. Οι επιχειρήσεις επενδύουν όλο και περισσότερο σε προγράµµατα αναβάθµισης και επανεκπαίδευσης για να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις.
Το WEF, µέσω των πρωτοβουλιών Jobs Initiative και Reskilling Revolution, συνεργάζεται µε επιχειρήσεις, ακαδηµαϊκούς και κυβερνήσεις για να προ ετοιµάσει τους εργαζόµενους για την οικονοµία του αύριο. Στα επαγγέλµατα µε καλή αποκατάσταση πε ριλαµβάνονται: Πληροφορικός, Πληροφο ρικός-Οικονοµολόγος, Πληροφορικός-Μη χανικός, Πληροφορικός Τηλεπικοινωνιών, Πληροφορικός ∆ιαδικτύου, Τηλεπληροφορικός, Πληροφορικός ψηφιακής εικόνας, Οικονοµολόγος, Οικονοµολόγος διοίκησης ή πωλήσεων, Φοροτεχνικός, Στέλεχος τουριστικών επιχειρήσεων, Στέλεχος δηµοσίων σχέσεων, Πωλητής, Ξεναγός, Εµποροπλοίαρχος, Μηχανικός Εµπορικού Ναυτικού, Μηχανολόγος-Μηχανικός, Γεωλόγος, Μεταλλειολόγος, Τεχνολόγος τροφίµων, Ελεγκτής ποιότητας, Τεχνολόγος µουσικών οργάνων, Μηχανικός ενέργειας, Τεχνολόγος-Ακτινολόγος, Τεχνολόγος ιατρικών µηχανηµάτων, ∆άσκαλος, Κοινωνικός Λειτουργός, Ειδικός για ΑµεΑ, Νοσηλευτής, Λογοθεραπευτής, Φυσικοθεραπευτής, Ιατρικός επισκέπτης, Γεωπόνος, Τεχνολόγος Ζωοτεχνικός, Κτηνίατρος.
Σύµφωνα µε έρευνα του ΣΕΒ, στον τοµέα της Υγείας ειδικότητες που θα οδηγούν σε εργασία και στο µέλλον είναι οι εξής: Χηµικός µε ειδίκευση στην έρευνα και την παραγωγή φαρµακευτικών και παραφαρµακευτικών προϊόντων, Ιατρός κλινικός γενετιστής, Κλινικός παθολογοανατόµος, Φαρµακοποιός-φαρµακολόγος ή κλινικός φαρµακοποιός, Υπεύθυνος διασφάλισης ποιότητας, Μοριακός βιολόγος, Ιατρός επείγουσας ιατρικής, Ψυχολόγος µε ειδίκευση στην κοινωνική κλινική ψυχολογία των εξαρτήσεων, Νοσηλευτής γηριατρικής και Πληροφορικός της υγείας.
Η ψηφιακή τεχνολογία, οι επικοινωνίες και το ηλεκτρονικό εµπόριο είναι αναπτυσσόµενοι κλάδοι, µε επαγγέλµατα όπως Ειδικός ανάπτυξης εφαρµογών κινητής τηλεφωνίας, Προγραµµατιστής, Ειδικός ανάπτυξης λογισµικού, Αναλυτής συστηµάτων, Σχεδιαστής ή µηχανι κός δικτύων, Υπεύθυνος ∆ιαδικτύου, Σχεδια στής ενοποιηµένων συστηµάτων, Υπεύθυνος ποιότητας ή ασφάλειας πληροφοριακών συστηµάτων και δικτύων, ∆ιαχειριστής βάσεων δεδοµένων και κέντρων δεδοµένων, Μηχανικός υλικού (hardware engineer) και Ειδικός εφαρµογής ελέγχων στην ανάπτυξη λογισµικού και την εγκατάσταση υλικού. Η ενασχόληση µε τις ξένες γλώσσες αποτελεί επίσης πόλο έλξης για τους νέους που επιθυµούν µία καλή εργασία, όπως και οι σπου δές λογιστικής. Σύµβουλοι επιχειρήσεων είναι ακόµα µία κλασική ειδικότητα που επιλέγουν κάθε χρόνο οι νέοι και οδηγεί σε µία θέση στην αγορά εργασίας.
Εξειδικευµένοι θεραπευτές, λογοθεραπευτές και φυσικοθεραπευτές που καλύπτουν ανάγκες που υπάρχουν στα ιατρεία και τα κέντρα αποκατάστασης είναι ακόµα κάποιες από τις περιζήτητες ει δικότητες. Ο κλάδος των τροφίµων και των δοµικών υλικών αποτελεί γνωστικό αντικεί µενο που επιθυµούν να σπουδάσουν πολλοί νέοι, καθώς φαίνεται ότι οι απόφοιτοι παρό µοιων σπουδών βρίσκουν θέσεις στην αγο ρά εργασίας.H επιστροφή στην περιφέρεια οδηγεί σε ανάπτυξη επαγγέλµατα που στρέ φονται γύρω από τη γεωργία, όπως στέλεχος εργαστηρίου ελέγχου ποιότητας, τεχνολόγος τροφίµων και οινοποιίας και βιοτεχνολόγος.
Τα πιο δημοφιλή επαγγέλματα
Ενδεικτικό της σηµασίας που δίνει η κυβέρνη ση στον επαγγελµατικό προσανατολισµό των νέων είναι το δεκαετές πλάνο των υπουργείων Εργασίας και Παιδείας µε ειδικότητες υψηλής ζήτησης που σχεδιάζεται. Στην παγκόσµια λί στα µε τα επαγγέλµατα που έχουν αυξηµένη ζήτηση και καλύτερες αµοιβές περιλαµβάνο νται οι εξής ειδικότητες: Ειδικοί στην τεχνολο γία και ψηφιακή καινοτοµία, Ειδικοί στην Τε χνητή Νοηµοσύνη, Μηχανικοί ροµποτικής, Αναλυτές δεδοµένων, Ειδικοί κυβερνοασφά λειας, Πράσινη ανάπτυξη, Μηχανικοί ΑΠΕ, Τε χνικοί ηλιακής και αιολικής ενέργειας, Ειδικοί κυκλικής οικονοµίας, Υγειονοµική περίθαλψη κοινωνικές υπηρεσίες, Επαγγελµατίες ψυχικής υγείας, Ειδικοί υγειονοµικής τεχνολογίας, Του ρισµός και αγροδιατροφή, Ειδικευµένα στε λέχη τουρισµού και Ειδικοί στη βιοµηχανία τροφίµων. Αντίθετα, κλασικά επαγγέλµατα γραφείου, όπως οι υπάλληλοι και οι γραµµατείς, φαίνε ται ότι δεν υπάρχουν στον «χάρτη» της καλής επαγγελµατικής αποκατάστασης και αναµένε ται πτώση λόγω αυτοµατοποίησης.
Κωστής Κατσανέβας, συµβούλος σταδιοδροµίας: Μαθαίνω, άρα προχωρώ
αγορά εργασίας µοιάζει µε ωκεανό σε διαρκή φουρτούνα: έως το 2027 σχεδόν το 44% των δεξιοτήτων που ζητούν οι εργοδό τες θα έχει αλλάξει. Το ερώτηµα δεν είναι αν θα έρθει η καταιγί δα, αλλά πώς θα χτίσουµε ένα σκάφος που αντέχει.1. ΞΕΚΙΝΑ ΑΠΟ ΜΕΣΑ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΞΩ Καµία στρατηγική δεν αποδίδει, αν δεν κουµπώνει στην προ σωπικότητά µας. Θυµήσου: θα περάσεις το µεγαλύτερο κοµµά τι της ζωής σου στη δουλειά και το επάγγελµα αποτελεί πυρήνα της ταυτότητάς σου. Οταν άτοµα και κοινωνίες επιλέγουν µονο πάτια που αγαπούν –σε αρµονία µε τα ενδιαφέροντα και τις κλί σεις τους–, γίνονται πιο δηµιουργικοί, παραγωγικοί και ικανο ποιηµένοι, προσθέτοντας απτό όφελος στην οικονοµία. Γι’ αυτό διάλεξε σπουδές που σε συναρπάζουν. Η αυτογνωσία είναι το πρώτο βήµα.
2. ΕΠΕΝ∆ΥΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΑ SOFT SKILLS Σε έναν κόσµο όπου οι µηχανές αναλαµβάνουν ολοένα περισ σότερη ρουτίνα, το πλεονέκτηµα παραµένει βαθιά ανθρώπινο: επικοινωνία, ενσυναίσθηση, οµαδική δουλειά, επίλυση προβλη µάτων. Σύµφωνα µε το «Future of Jobs Report 2025» του World Economic Forum, οι top 10 ανερχόµενες δεξιότητες έως το 2030 είναι: AI & Big Data, ∆ίκτυα και κυβερνοασφάλεια, Τεχνολογική Παιδεία, ∆ηµιουργική Σκέψη, Ανθεκτικότητα και Ευελιξία, Περι έργεια και ∆ιά Βίου Μάθηση, Ηγεσία και Κοινωνική Επιρροή, ∆ι αχείριση Ταλέντων, Αναλυτική Σκέψη, Περιβαλλοντική Ευθύνη. Κάνε προτεραιότητά σου να καλλιεργείς πρώτα τις ήπιες δεξιό τητες: ξεκίνα από τη ∆ηµιουργική & Κριτική Σκέψη και την Περι έργεια και προχώρα σε µικρά projects, που σε φέρνουν σε επα φή µε δεδοµένα και εργαλεία A.I. Ετσι χτίζεις τα γερά θεµέλια, πάνω στα οποία θα κουµπώσουν αργότερα οι τεχνικές γνώσεις.
3. ΒΑΛΙΤΣΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΘΑΚΗ – ΤΟ ΤΑΞΙ∆Ι ΤΩΝ ∆ΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ∆εν προετοιµάζεσαι για έναν συγκεκριµένο τίτλο εργασίας. Κα νείς δεν ξέρει πώς θα ονοµάζεται το επάγγελµά του σε είκοσι χρόνια, ούτε σε ποιο περιβάλλον θα εργάζεσαι. Αυτό που µπο ρείς να κάνεις σήµερα είναι να γεµίσεις, βήµα-βήµα, τις «βαλί τσες» σου µε γνώση και δεξιότητες. Κάθε µάθηµα, πρακτική, εθελοντική δράση ή µικρό project είναι ένα αντικείµενο που απο θηκεύεις. Οταν έρθει η ώρα, θα ανοίξεις αυτές τις βαλίτσες και θα αξιοποιήσεις ό,τι έχεις συλλέξει.
∆ιάλεξε σπουδές που σε συναρπάζουν. Η αυτογνωσία είναι το πρώτο βήµ
4. ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ: ΕΡΓΑΛΕΙΟ, ΟΧΙ ΤΕΡΑΣ Η Ιστορία δείχνει ότι κάθε τεχνολογική επανάσταση ενσωµατώ νεται σταδιακά. Τα σηµερινά µοντέλα A.I. έχουν όρια: δυσκο λεύονται µόλις το πρόβληµα γίνει περίπλοκο. ∆εν θα αντικατα στήσουν τις δουλειές µας, αλλά θα αλλάξουν τα εργαλεία µας. Γι’ αυτό µαθαίνουµε από νωρίς πώς λειτουργούν. Σήµερα χαράσσουµε πορεία χωρίς τελικούς προορισµούς. Κρα τάµε τις «βαλίτσες» µας ανοιχτές και τις γεµίζουµε γνώση, περι έργεια, δηµιουργική σκέψη και ό,τι άλλο µπορούµε. Αυτά είναι τα εφόδια που δίνουν αξία σε κάθε πιθανό σενάριο. Αν καλλι εργούµε συνεχώς ανθρώπινες δεξιότητες και µαθαίνουµε να συ νεργαζόµαστε µε τα νέα εργαλεία –από την Τεχνητή Νοηµοσύνη µέχρι ό,τι εφεύρουµε αύριο–, δεν υπάρχει αλλαγή που να µη µε τατρέπεται σε ευκαιρία. Το µέλλον δεν το προβλέπουµε –το συν διαµορφώνουµε– και η καλύτερη πυξίδα µας παραµένει ό,τι µα θαίνουµε και ό,τι µοιραζόµαστε.
