Σε νέα κρίση μπαίνουν οι σχέσεις του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων με το Πατριαρχείο Αντιοχείας μετά την απόφαση μετάθεσης του Αρχιεπισκόπου Κατάρων Μακαρίου και τον διορισμό του νέου Αρχιεπισκόπου Κατάρων Αριστοβούλου από Μαδάβων. Η κίνηση αυτή άναψε φωτιές στο Πατριαρχείο Αντιοχείας, το οποίο θεωρεί ότι δημιουργείται εκ νέου ανισορροπία στις σχέσεις των δύο Εκκλησιών.

Η διένεξη για την εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Κατάρ

Ο πυρήνας του προβλήματος βρίσκεται στο γεγονός ότι και τα δύο Πατριαρχεία διεκδικούν το Κατάρ και την ιερατική φροντίδα του ποιμνίου. Το Πατριαρχείο Αντιοχείας θεωρεί ότι έχει δικαιοδοσία επειδή το ποίμνιο είναι αραβόφωνο, ενώ το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων βασίζεται στον τίτλο του Πατριάρχη που αναφέρει το «Πέραν του Ιορδάνου».

Ο επίσημος τίτλος του Πατριάρχη Ιεροσολύμων είναι «Πατριάρχης της Αγίας Πόλεως Ιερουσαλήμ και πάσης Παλαιστίνης, Συρίας, Αραβίας, πέραν του Ιορδάνου, Κανά της Γαλιλαίας και Αγίας Σιών», γεγονός που δημιουργεί την αντίστοιχη διεκδίκηση.

Ιστορικό της κρίσης από το 2013 έως σήμερα

Τα δύο Πατριαρχεία βρίσκονται εγκλωβισμένα στο θέμα της εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας, με συνέπεια να δημιουργηθεί χάσμα που μεγάλωσε την άνοιξη του 2013. Το αποτέλεσμα ήταν η διακοπή της ευχαριστιακής σχέσης μεταξύ των Πατριαρχείων μέχρι τον Οκτώβριο του 2023.

Στο Κατάρ από το 2004 υπηρέτησε ως Πατριαρχικός Επίτροπος ο Μακάριος, ενώ στις 10 Μαρτίου 2013 χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπος Κατάρων. Τότε άρχισαν οι διενέξεις και πάρθηκε η απόφαση του Πατριαρχείου Αντιοχείας να διακόψει κάθε σχέση με το Ιεροσολύμων.

Η αποκατάσταση του 2023 και η νέα κρίση του 2025

Το Πατριαρχείο Αντιοχείας αποφάσισε να αποκαταστήσει τις σχέσεις τον Οκτώβριο του 2023, σε μια κίνηση στήριξης προς τη δοκιμαζόμενη Σιωνίτιδα Εκκλησία μετά την έναρξη του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Ο Πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στο Κατάρ το 2025, στον Ιερό Ναό των Αγίων Ισαάκ και Γεωργίου, όπου συναντήθηκε με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και τους Αντιοχειανούς της περιοχής. Πολλοί θεώρησαν ότι βρέθηκε τρόπος επικοινωνίας και συνεννόησης.

Η απόφαση της Ιεράς Συνόδου και οι αντιδράσεις

Στις 15 Μαΐου 2025 συνεδρίασε η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και αποφάσισε την αλλαγή στο πηδάλιο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κατάρων. Ο Μακάριος διορίστηκε Μητροπολίτης Πτολεμαΐδας Άκρας, ενώ ο Αριστόβουλος έγινε ο νέος Αρχιεπίσκοπος Κατάρων.

Αμέσως μετά την κίνηση αυτή, ο Πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης εξέφρασε με επιστολή του τη θλίψη του για την ενέργεια της Ιεράς Συνόδου. Τόνισε ότι πρόκειται για ενέργεια που ρίχνει στον τοίχο κάθε ελπίδα επίλυσης του ζητήματος δικαιοδοσίας.

Οι εξωτερικές επιρροές και το μέλλον των σχέσεων

Και τα δύο Πατριαρχεία έχουν στηριχθεί από τη Ρωσία οικονομικά, ενώ ο εμίρης του Κατάρ έχει εκφράσει υποστήριξη προς το Πατριαρχείο Αντιοχείας για τις προσπάθειες προώθησης θρησκευτικής αδελφότητας στη Συρία.

Τα δύο Πατριαρχεία βρίσκονται σε δεινή κατάσταση λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης από τον πόλεμο και τον διωγμό των χριστιανών. Σίγουρα δεν είναι η καλύτερη στιγμή για διενέξεις μεταξύ αδελφών Εκκλησιών, καθώς το αποτέλεσμα οδηγεί και πάλι τα δύο Παλαίφατα Πατριαρχεία της Μέσης Ανατολής σε αδιέξοδο.