Ριζική αναμόρφωση του συστήματος κυκλοφορίας στο κέντρο της Αθήνας, κατάργηση του σημερινού Δακτυλίου και ηλεκτρονικά διόδια κίνησης σε κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας είναι μερικά από τα νέα μέτρα που συζητούνται για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος. Οι προτάσεις αυτές στοχεύουν στην αποσυμφόρηση των δρόμων και την ενίσχυση των δημόσιων συγκοινωνιών.

Παρότι η κυβέρνηση και τα συναρμόδια υπουργεία τηρούν σιγήν ιχθύος για τα διάφορα σενάρια που εξετάζονται, συγκοινωνιολόγοι, πολεοδόμοι και χωροτάκτες επεξεργάζονται λύσεις για το μέγα πρόβλημα του κυκλοφοριακού και το μέλλον της Αθήνας. Οι πρώτες ανεπίσημες διαρροές μιλούν για μέτρα σοκ που θα αλλάξουν ριζικά τον τρόπο μετακίνησης στην πρωτεύουσα.

Το μοντέλο του Λονδίνου στην Αθήνα

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας «Τα Νέα», ορισμένοι συγκοινωνιολόγοι θεωρούν ότι ήρθε ο καιρός να εφαρμοστεί στην Αθήνα το μοντέλο του Λονδίνου. Το νέο σύστημα διαχείρισης της κυκλοφορίας θα βασίζεται στην εφαρμογή των ημερήσιων τελών συμφόρησης, στην αναμόρφωση του Δακτυλίου και στην ενίσχυση των δημόσιων συγκοινωνιών.

Δεν είναι η πρώτη φορά που συζητείται η κατάργηση του Δακτυλίου με τη σημερινή του μορφή. Εδώ και πολλά χρόνια η επιστημονική κοινότητα δεν έχει καταφέρει να καταλήξει στο νέο πλαίσιο μέτρων που θα την αντικαταστήσει.

Διόδια κίνησης στους κεντρικούς δρόμους

Μια από τις προτάσεις σοκ για τα δεδομένα της Αθήνας είναι η θέσπιση ημερήσιων τελών κυκλοφορίας, αποκαλούμενων και διοδίων κίνησης. Τα διόδια κίνησης θα επιβάλλονται αποκλειστικά τις ώρες αιχμής και μόνο σε συγκεκριμένους επιβαρυμένους οδικούς άξονες.

Πρόκειται για ένα χαράτσι κίνησης που ως μέτρο θεωρείται εξαιρετικά ριζοσπαστικό για τα ελληνικά δεδομένα. Σύμφωνα με το μέτρο αυτό, όποιος οδηγός θα επιθυμεί να χρησιμοποιήσει δρόμους όπως οι λεωφόροι Κηφισίας, Συγγρού, Αλεξάνδρας, Κατεχάκη, Μεσογείων κατά τις ώρες 07:00 με 10:00 και 16:00 με 19:00, θα πρέπει να πληρώνει διόδια.

Ο στόχος είναι να αποθαρρυνθεί η αλόγιστη χρήση του ΙΧ και να αποσυμφορηθούν οι πιο φορτωμένες λεωφόροι, παραχωρώντας προτεραιότητα στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στους τακτικούς χρήστες τους.

Κόστος και εξαιρέσεις των διοδίων κίνησης

Το μέτρο υιοθετεί πρακτικές από τα συστήματα που εφαρμόζονται εδώ και χρόνια στο Λονδίνο και τη Σιγκαπούρη, όπου οι οδηγοί πληρώνουν διόδια ανάλογα με την ώρα και τη ζώνη των δρόμων στους οποίους κινούνται.

Στην περίπτωση της Αθήνας, το ποσό που θα μπορούσε να πληρώνει κάποιος οδηγός για να κινηθεί κατά τις ώρες αιχμής σε πολυσύχναστους δρόμους θα κυμαίνεται μεταξύ 2 και 5 ευρώ ανά διέλευση.

Προβλέπονται απαλλαγές για τα εξής οχήματα:
  • Ηλεκτρικά αυτοκίνητα
  • Οχήματα ΑμεΑ
  • Επαγγελματικά οχήματα
  • Οχήματα πρώτης ανάγκης

Η είσπραξη του χαρατσιού κίνησης θα γίνεται ψηφιακά, μέσω ειδικών καμερών καταγραφής της κυκλοφορίας που θα καταγράφουν τους αριθμούς κυκλοφορίας των χρηστών.

Πιλοτική εφαρμογή από το 2026

Ανεπίσημα, γίνονται ήδη συζητήσεις για πιλοτική εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου στις λεωφόρους Κηφισίας και Κατεχάκη από το 2026, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει σχετική νομοθετική πρόβλεψη και θα εξασφαλιστεί χρηματοδότηση.

Αυτό που προβληματίζει τους ειδικούς είναι εάν η Αθήνα είναι έτοιμη να δεχτεί μιας τέτοιας έκτασης περιορισμού του ΙΧ στις καθημερινές μετακινήσεις. Από την άλλη, ορισμένοι συγκοινωνιολόγοι επιμένουν ότι εδώ που έχει φτάσει η κατάσταση σε σχέση με το κυκλοφοριακό, αν δεν μειωθεί η χρήση των ΙΧ στις ώρες αιχμής, η πόλη δεν θα ανασάνει ποτέ.

Νέος Πράσινος Δακτύλιος

Οι ειδικοί προτείνουν την αντικατάσταση του Δακτυλίου με έναν Πράσινο Δακτύλιο, ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη περιβαλλοντικά και κυκλοφοριακά κριτήρια. Ο νέος Πράσινος Δακτύλιος θα επιτρέπει την είσοδο στο κέντρο μόνο σε οχήματα που πληρούν συγκεκριμένα πρότυπα εκπομπών ή με καταβολή αντιτίμου.

Ενίσχυση των δημόσιων συγκοινωνιών

Στο μέτωπο των δημόσιων συγκοινωνιών τα τελευταία τέσσερα χρόνια γίνονται σημαντικά βήματα που περιλαμβάνουν την αντικατάσταση του στόλου των παλαιών λεωφορείων και τρόλεϊ και τη βελτίωση της κατάστασης στα μέσα σταθερής τροχιάς.

Όπως εξηγούν οι συγκοινωνιολόγοι, μόνον η αύξηση της συχνότητας των δρομολογίων του μετρό με διέλευση κάθε 3 λεπτά θα μπορούσε να εξυπηρετεί έως και 20.000 επιπλέον επιβάτες ανά ώρα.

Επίσης, στον νέο κυκλοφοριακό χάρτη της Αθήνας ξεχωριστό κεφάλαιο έχουν τα μεγάλα έργα υποδομής, όπως οι επεκτάσεις της Αττικής Οδού που θα συμβάλουν στην αποσυμφόρηση του κέντρου.