Οι Πανελλήνιες Εξετάσεις εδώ και δεκαετίες αποτελούν το απόλυτο φίλτρο για την πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα. Εκατοντάδες χιλιάδες μαθητές κάθε χρόνο υποβάλλονται σε μια διαδικασία που περισσότερο θυμίζει μαραθώνιο επιβίωσης παρά εκπαιδευτική δοκιμασία. Ήρθε η ώρα να το πούμε καθαρά: οι Πανελλήνιες δεν είναι μόνο ξεπερασμένες – είναι και βαθιά άδικες.
Η λύση βρίσκεται μπροστά μας και λέγεται Εθνικό Απολυτήριο. Ένας θεσμός που μπορεί να δώσει ξανά ουσία στο Λύκειο, να επαναφέρει την αξιοπρέπεια στη διδασκαλία, να εξασφαλίσει κοινωνική δικαιοσύνη και να μεταφέρει την εκπαιδευτική αξιολόγηση εκεί που πραγματικά ανήκει: στο σχολείο.
Αυτή τη στιγμή, το Γενικό Λύκειο δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας «διάδρομος αναμονής» για τις Πανελλήνιες. Οι μαθητές δεν ενδιαφέρονται για την καθημερινή μάθηση, δεν συμμετέχουν ενεργά στα μαθήματα, δεν διαβάζουν για να μάθουν. Το μόνο που τους νοιάζει είναι η τελική ευθεία: τα φροντιστήρια, οι επαναλήψεις, η παπαγαλία, η αποστήθιση. Και όλα αυτά, όχι γιατί είναι τεμπέληδες ή αδιάφοροι, αλλά γιατί το ίδιο το σύστημα τους λέει έμμεσα: «το σχολείο δεν μετράει».
Το αποτέλεσμα; Ένα λύκειο απαξιωμένο, μαθητές εξουθενωμένοι και μια κοινωνία που ξοδεύει εκατομμύρια ευρώ στον φροντιστηριακό παραλογισμό.
Η θεσμοθέτηση ενός ισχυρού, αδιάβλητου και ενιαίου Εθνικού Απολυτηρίου ως βασικό κριτήριο εισαγωγής στα ΑΕΙ δεν είναι απλώς μια τεχνική μεταρρύθμιση. Είναι μια βαθιά φιλοσοφική αλλαγή στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την παιδεία.
Οι Πανελλήνιες δεν είναι ιερές. Είναι απλώς ένα εργαλείο που έχει κουραστεί, ξεφτίσει και ξεπεραστεί. Το Εθνικό Απολυτήριο δεν είναι μαγική λύση, αλλά είναι μια μεγάλη ευκαιρία να αναγεννήσουμε το ελληνικό σχολείο.
Αν θέλουμε ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μας, πρέπει να τους δώσουμε κάτι καλύτερο από τέσσερα τρίωρα που θα κρίνουν τη ζωή τους. Πρέπει να τους δώσουμε ένα ουσιαστικό, αξιόπιστο και δίκαιο Εθνικό Απολυτήριο.
Ο Αντώνης Καρατζάς είναι εκπαιδευτικός, μέλος τομέων Παιδείας και Συνδικαλισμού ΠΑΣΟΚ