Από έντονη ή ακραία ξηρασία (επίπεδα 4 και 5) πλήττονται αρκετές περιοχές στους νομούς Χανίων, Ηρακλείου, Λασιθίου, Αρκαδίας, Αργολίδας, Μεσσηνίας, Ηλείας και Λέσβου, όπως προκύπτει από την ανάλυση της ομάδας ΜΕΤΕΟ του ΕΑΑ. Σχεδόν το σύνολο της χώρας βρίσκεται σε υψηλότερο για την εποχή επίπεδο ξηρασίας σε σχέση με τις αρχές Ιουνίου, μετά τις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες και χαμηλές βροχοπτώσεις του Ιουνίου.

Στον χάρτη, που ακολουθεί, απεικονίζεται ο δείκτης ξηρασίας στην Ελλάδα την 1η Ιουλίου 2025, σύμφωνα με την ανάλυση της ομάδας ΜΕΤΕΟ του ΕΑΑ.


Η αξιολόγηση των συνθηκών ξηρασίας βασίζεται στην εδαφική υγρασία του στρώματος μεταξύ 28 και 100 εκατοστών κάτω από την επιφάνεια.

Η περιεκτικότητα σε νερό στο στρώμα αυτό είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη και απόδοση πολλών γεωργικών καλλιεργειών και αντικατοπτρίζει την επίδραση του υετού, της εξατμισοδιαπνοής και της απορροής/διήθησης νερού στο έδαφος σε ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Όταν η εδαφική υγρασία σε αυτό το στρώμα είναι αρκετά κάτω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα μιας συγκεκριμένης περιοχής, αυτό συνεπάγεται συνθήκες (σχετικής) ξηρασίας και άρα παρατεταμένο υδατικό στρες για τις καλλιέργειες.

Με βάση τα δεδομένα εδαφικής υγρασίας της υπηρεσίας Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπολογίζουμε τον κανονικοποιημένο δείκτη απόκλισης εδαφικής υγρασίας (SSMI) λαμβάνοντας υπόψη τις τωρινές συνθήκες καθώς και αυτές κατά την περίοδο αναφοράς 1991-2020. Ανάλογα με την τιμή του δείκτη αυτού κατατάσσουμε την ξηρασία στα επίπεδα 1 έως 5, τα οποία με τη σειρά υποδηλώνουν ήπια, μέτρια, σημαντική, έντονη και ακραία ξηρασία. Οι καταστάσεις αυτές έχουν σχετική και όχι απόλυτη έννοια. Για παράδειγμα, αν η εδαφική υγρασία είναι αρκετά χαμηλή για τα δεδομένα μιας περιοχής την συγκεκριμένη περίοδο του έτους, τότε ενδέχεται να έχουμε έως και ακραία ξηρασία χωρίς να είναι τελείως ξερό το έδαφος.

Στις περιπτώσεις όπου ο δείκτης SSMI είναι ελαφρώς αρνητικός ή θετικός, τότε βρισκόμαστε σε κανονικές για την εποχή συνθήκες, ενώ αν είναι σημαντικά θετικός τότε έχουμε πλεόνασμα υγρασίας στο έδαφος. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ελλείψει επιτόπιων παρατηρήσεων οι τιμές εδαφικής υγρασίας αποτελούν εκτίμηση εξειδικευμένου μοντέλου για την επιφάνεια της Γης (ERA5-Land) και κατά τόπους ενδέχεται να υπάρχουν αποκλίσεις από τις πραγματικές συνθήκες.

Οι ανακοινώσεις του υπουργείου Εργασίας για τον καύσωνα

Σε ισχύ τέθηκαν σήμερα, Δευτέρα 7 Ιουλίου, τα έκτακτα μέτρα που ανακοίνωσε το Υπουργείο Εργασίας για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, λόγω των ακραίων θερμοκρασιών που επικρατούν εξαιτίας του καύσωνα.

Ειδικότερα, για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων με σχέση εξαρτημένης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, οι εργοδότες λαμβάνουν τεχνικά και οργανωτικά μέτρα προστασίας, σύμφωνα με τον ενδεικτικό και όχι περιοριστικό κατάλογο της υπ’ αριθμ. 34666/03.06.2024 εγκυκλίου με τίτλο «Πρόληψη της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων» (ΑΔΑ: ΡΓ1Ν46ΝΛΔΓ-ΩΟ6).

Υποχρεωτική παύση εργασιών σε υπαίθριες δραστηριότητες - Το πρόστιμο σε περίπτωση μη τήρησης

Για τους εργαζόμενους επιχειρήσεων που βρίσκονται σε περιοχές, στις οποίες σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) αναμένεται να επικρατήσουν ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες και επίπεδα δυσφορίας (WBGT) και συγκεκριμένα στις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Ιονίων Νήσων, Δυτικής Ελλάδας και Θεσσαλίας, τις Περιφερειακές Ενότητες Μεσσηνίας και Σάμου, καθώς και το ανατολικό τμήμα της Ρόδου, καθίσταται υποχρεωτική η παύση εργασιών την Δευτέρα 07.07.2025, κατά το χρονικό διάστημα 12.00΄-17.00΄, σε χειρωνακτικές εργασίες που εκτελούνται σε εξωτερικό χώρο, όπως εργασίες σε τεχνικά και οικοδομικά έργα, εργοτάξια, ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες, διανομή και μεταφορά προϊόντων και αντικειμένων με δίτροχο όχημα, πατίνι, τροχοπέδιλα (delivery), κ.λπ.

Σημειώνεται ότι στις ως άνω περιπτώσεις υποχρεωτικής παύσης εργασιών εντάσσονται όλοι οι εργαζόμενοι ανεξαρτήτως του είδους απασχόλησής τους, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών πλατφορμών του άρθρου 68 του ν. 4808/2021.

Στην περίπτωση που εφαρμοστεί το μέτρο της παύσης εργασιών διανομής για τις επιχειρήσεις delivery, τούτο αφορά όλες τις επιχειρήσεις που διενεργούν delivery, είτε διατηρούν φυσικό κατάστημα είτε ψηφιακή πλατφόρμα, δύναται ωστόσο να διατηρείται ενεργή η επιλογή της παραγγελιοληψίας με παραλαβή του χρήστη απευθείας από το κατάστημα/σημείο παραλαβής (takeaway) καθώς και η ενδεχόμενη δυνατότητα εκτέλεσης της παραγγελίας με οχήματα ιδιωτικής και δημόσιας χρήσης εκτός των κάθε μορφής δικύκλων και μοτοποδηλάτων, όπως ορίζονται στις διατάξεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, εφόσον αυτά διαθέτουν κλιματισμό.

Η παύση εργασιών δεν εφαρμόζεται σε οικονομικές δραστηριότητες που αφορούν σημαντικές και κοινωνικά κρίσιμες υποδομές στους τομείς της υγείας, των μεταφορών και της κοινής ωφέλειας (π.χ. υγειονομικές μονάδες, ύδρευση, ηλεκτρισμός, αεροπορικές μεταφορές, handling, θαλάσσιες, χερσαίες και σιδηροδρομικές μεταφορές), υπό την προϋπόθεση της λήψης των λοιπών τεχνικών και οργανωτικών μέτρων της υπ’ αριθμ. 34666/03.06.2024 εγκυκλίου «Πρόληψη της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων» (ΑΔΑ: ΡΓ1Ν46ΝΛΔΓ-ΩΟ6), συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσης του χρόνου εργασίας.

Σε περίπτωση μη τήρησης των υποχρεώσεων της παρούσας επιβάλλεται από την Επιθεώρηση Εργασίας, σύμφωνα με τα άρθρα 23 και 24 του ν. 3996/2011 (Α’ 170), χρηματικό πρόστιμο δυο χιλιάδων (2.000) ευρώ ανά εργαζόμενο της επιχείρησης.

Παροχή εξ αποστάσεως εργασίας με το σύστημα της τηλεργασίας

Για εργαζόμενους με σχέση εξαρτημένης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου (πίνακας Παραρτήματος 2 της υπ’ αριθμ. 34666/03.06.2024 εγκυκλίου) και ειδικά στις περιπτώσεις έκθεσής τους σε επιβαρυντικές συνθήκες στις περιοχές της παραγράφου Β της παρούσας εγκυκλίου, θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα από τις επιχειρήσεις ώστε να δίνεται η δυνατότητα να εργάζονται με εξ αποστάσεως εργασία εφόσον είναι εφικτό από τη φύση της εργασίας τους.

Έκτακτα μέτρα για την οργάνωση του χρόνου εργασίας

Για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων στις περιοχές της παραγράφου Β της παρούσας εγκυκλίου και για τη διευκόλυνση των εργαζομένων κατά την τυχόν αλλαγή χρόνου προσέλευσης και αποχώρησής τους από την εργασία, οι εργοδότες δύνανται να μην καταχωρούν εκ των προτέρων στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ κάθε αλλαγή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας.

Σε εξέλιξη ο πρώτος ισχυρός καύσωνας του καλοκαιριού - Τους 42 βαθμούς θα αγγίξει ο υδράργυρος

Σε ανοδική πορεία βρίσκεται η θερμοκρασία στη χώρα, με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) να προειδοποιεί για ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, καθώς το πρώτο μεγάλο κύμα καύσωνα του φετινού καλοκαιριού φτάνει στην κορύφωσή του. Σύμφωνα με τις έως τώρα καιρικές προβλέψεις, ο καύσωνας αναμένεται να διαρκέσει έως και την Τετάρτη, 9 Ιουλίου 2025, με τον υδράργυρο να ξεπερνά τους 40 βαθμούς Κελσίου και σε ορισμένες περιπτώσεις να αγγίζει ακόμη και τους 42.

Η ΕΜΥ έχει ήδη εκδώσει κίτρινη προειδοποίηση για την Περιφέρεια Αττικής, η οποία θα ισχύει από τις 14:00 έως τις 20:00 το απόγευμα της Δευτέρας, εφιστώντας την προσοχή, κυρίως στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.

Η άνοδος της θερμοκρασίας θα γίνει αισθητή από τις πρωινές ώρες της Δευτέρας, με την κορύφωση του φαινομένου να αναμένεται την Τρίτη και την Τετάρτη, οπότε και σε πολλές περιοχές η μέγιστη θερμοκρασία θα φτάσει τους 40 έως 42 βαθμούς Κελσίου. Στις περιοχές που θα επηρεαστούν περισσότερο περιλαμβάνονται η Αττική, η Βοιωτία, η Λάρισα, η Αργολίδα και η Μεσσηνία.

Μια μικρή πτώση της θερμοκρασίας προβλέπεται για την Πέμπτη, όμως τα μετεωρολογικά μοντέλα δείχνουν νέα άνοδο από το ερχόμενο Σαββατοκύριακο.

Οι μετεωρολόγοι αποδίδουν το φαινόμενο στην εισροή θερμών αερίων μαζών από τη Βόρεια Αφρική, σε συνδυασμό με την εξασθένηση των βόρειων ανέμων, οι οποίοι, υπό φυσιολογικές συνθήκες, προσφέρουν δροσιά μέσω του μελτεμιού.

Η πρόγνωση ανά περιοχή

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΘΡΑΚΗ
Καιρός: Γενικά αίθριος με λίγες τοπικές νεφώσεις τις μεσημβρινές - απογευματινές ώρες στα ορεινά, οπότε πιθανώς να εκδηλωθούν πρόσκαιροι όμβροι στα ορεινά της δυτικής Μακεδονίας.
Ανεμοι: Μεταβλητοί 2 με 4 μποφόρ και στα ανατολικά τις πρωινές ώρες από ανατολικές διευθύνσεις με την ίδια ένταση.
Θερμοκρασία: Από 22 έως 38 με 39 και τοπικά στην κεντρική Μακεδονία έως 40 με 41 βαθμούς Κελσίου. Στη δυτική Μακεδονία η ελάχιστη θα είναι 2 με 3 βαθμούς χαμηλότερη.

ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ, ΗΠΕΙΡΟΣ, ΔΥΤΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΔΥΤΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Καιρός: Γενικά αίθριος. Τις μεσημβρινές - απογευματινές ώρες θα αναπτυχθούν λίγες τοπικές νεφώσεις στα ηπειρωτικά ορεινά και πιθανώς να εκδηλωθούν πρόσκαιροι όμβροι στα ορεινά της Ηπείρου και της δυτικής Στερεάς.
Ανεμοι: Μεταβλητοί ασθενείς και πρόσκαιρα τις μεσημβρινές -απογευματινές ώρες στα παράκτια δυτικοί βορειοδυτικοί 3 με 4 στα νότια έως 5 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 24 έως 38 και στα ηπειρωτικά έως 39 με 40 βαθμούς Κελσίου. Στο εσωτερικό της Ηπείρου η ελάχιστη θα είναι 2 με 3 βαθμούς χαμηλότερη.

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΕΥΒΟΙΑ, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Καιρός: Γενικά αίθριος με λίγες τοπικές νεφώσεις τις μεσημβρινές - απογευματινές ώρες στα ηπειρωτικά ορεινά.
Ανεμοι: Μεταβλητοί 3 με 4 και στα νότια βαθμιαία από δυτικές διευθύνσεις έως 5 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 25 έως 39 με 40 τοπικά έως 41 βαθμούς Κελσίου.

ΚΥΚΛΑΔΕΣ, ΚΡΗΤΗ
Καιρός: Αίθριος.
Ανεμοι: Δυτικοί βορειοδυτικοί 3 με 5 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 23 έως 33 με 34 και στην Κρήτη τοπικά έως 35 με 36 βαθμούς Κελσίου.

ΝΗΣΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ - ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
Καιρός: Αίθριος.
Ανεμοι: Από βόρειες διευθύνσεις 3 με 5 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 23 έως 37 με 38 βαθμούς Κελσίου.

ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Καιρός: Γενικά αίθριος με λίγες τοπικές νεφώσεις τις μεσημβρινές - απογευματινές ώρες στα ηπειρωτικά ορεινά.
Ανεμοι: Μεταβλητοί ασθενείς και στις Σποράδες βόρειοι και βαθμιαία νότιοι 3 με 4 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 22 έως 40 τοπικά έως 41 βαθμούς και στις Σποράδες έως 32 με 33 βαθμούς Κελσίου.

ΑΤΤΙΚΗ
Καιρός: Αίθριος.
Ανεμοι: Μεταβλητοί 3 με 4 μποφόρ και πρόσκαιρα το απόγευμα νότιοι νοτιοανατολικοί με την ίδια ένταση.
Θερμοκρασία: Από 25 έως 38 με 39 βαθμούς Κελσίου.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Καιρός: Γενικά αίθριος.
Ανεμοι: Μεταβλητοί 2 με 3 πρόσκαιρα νότιοι νοτιοανατολικοί έως 4 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 23 έως 37 με 38 βαθμούς Κελσίου.