Ειδική εγκύκλιο για τον καύσωνα εξέδωσε το υπουργείο Υγείας με οδηγίες για τις υψηλές θερμοκρασίες και τις ομάδες που κινδυνεύουν περισσότερο, ενώ το έκτακτο δελτίο επιδείνωσης της ΕΜΥ επικαιροποιήθηκε, με την Τρίτη και την Τετάρτη να αναμένεται να είναι οι πιο δύσκολες ημέρες. Η άνοδος της θερμοκρασίας θα είναι ορατή στη χώρα μας, τα επόμενα 24ωρα, με τις τιμές να κυμαίνονται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα και σε αρκετές περιοχές να ξεπερνούν ακόμη και τους 40°C. Σε αυτό το πλαίσιο, όπως επισημαίνεται, το υπουργείο Υγείας εξέδωσε εγκύκλιο με οδηγίες για την πρόληψη των επιπτώσεων από την εμφάνιση υψηλών θερμοκρασιών. Η επικείμενη θερμοκρασιακή έξαρση, σε συνδυασμό με αυξημένη υγρασία και άπνοια, ενδέχεται να επηρεάσει δυσμενώς την υγεία των πολιτών, ιδιαίτερα των ατόμων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες.

Διαβάστε: Σε αυξημένη ετοιμότητα ο κρατικός μηχανισμός λόγω καύσωνα: Οι συστάσεις της Πολιτικής Προστασίας προς τους πολίτες

Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος φτάνει σε επίπεδα που δεν είναι ανεκτά για τον ανθρώπινο οργανισμό, ενδέχεται να προκληθούν παθολογικές καταστάσεις ποικίλης βαρύτητας. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται ο δυνατός πονοκέφαλος, η ατονία και το αίσθημα κόπωσης, η τάση για λιποθυμία, η πτώση της αρτηριακής πίεσης, η ναυτία, οι έμετοι και η ταχυπαλμία. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί θερμοπληξία, η οποία εκδηλώνεται με πολύ υψηλή θερμοκρασία σώματος (άνω των 40,5°C), ξηρό, κόκκινο και ζεστό δέρμα χωρίς εφίδρωση, ξηρή και πρησμένη γλώσσα, δυνατό πονοκέφαλο, ζάλη, σύγχυση, παραλήρημα, ταχύπνοια, σπασμούς ή ακόμη και απώλεια συνείδησης.

Η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, δήλωσε: «Σε περιόδους ακραίων καιρικών φαινομένων όπως οι καύσωνες, η προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα. Καλούμε όλους τους πολίτες, ιδιαίτερα τους πιο ευάλωτους, να ακολουθήσουν πιστά τις οδηγίες προφύλαξης. Εργαζόμαστε σε πλήρη συντονισμό με τους εμπλεκόμενους φορείς για την αποτελεσματική πρόληψη και την ταχεία ανταπόκριση όπου χρειαστεί. Η φροντίδα του άλλου, ιδίως των ηλικιωμένων, των παιδιών και των ασθενών, είναι υπόθεση όλων μας.»

Υπουργείο Υγείας: Οδηγίες Προφύλαξης από τον καύσωνα 

Συνιστάται η παραμονή σε δροσερούς και κλιματιζόμενους χώρους, η χρήση ελαφρών, ανοιχτόχρωμων ρούχων και καπέλου, καθώς και η αποφυγή έκθεσης στον ήλιο και σωματικής δραστηριότητας από τις 11:00 έως τις 17:00. Προτείνονται συχνά ντους, κατανάλωση ελαφριών γευμάτων και άφθονων υγρών – κατά προτίμηση νερού και φυσικών χυμών, με αποφυγή αλκοόλ. Σε περίπτωση έντονης εφίδρωσης, ενδέχεται να χρειαστεί πρόσθετη λήψη αλατιού, πάντα σε συνεννόηση με γιατρό.

Τα άτομα με χρόνια νοσήματα οφείλουν να επικοινωνήσουν με τον θεράποντα ιατρό τους για ενδεχόμενες αλλαγές στη φαρμακευτική αγωγή. Η φροντίδα των ηλικιωμένων είναι υψίστης σημασίας, με καθημερινή επικοινωνία και στήριξη. Οι χώροι εργασίας και τα ιδρύματα που φιλοξενούν ευάλωτες ομάδες (π.χ. νεογνά, παιδιά, ηλικιωμένους, ΑμεΑ) πρέπει να διαθέτουν κλιματιστικά ή ανεμιστήρες και επαρκή αερισμό.

Πρώτες Βοήθειες σε περίπτωση θερμοπληξίας (μέχρι τη μεταφορά στο νοσοκομείο):

· Μεταφορά του ατόμου σε δροσερό, ευάερο και σκιερό μέρος ή κατά προτίμηση σε κλιματιζόμενο χώρο.

· Αφαίρεση των ρούχων.

· Τοποθέτηση παγοκύστεων ή δροσερών επιθεμάτων στον λαιμό, στις μασχάλες και στη βουβωνική χώρα.

· Εμβάπτιση σε μπανιέρα με κρύο νερό, δροσερό ντους ή ψεκασμό με νερό.

· Παροχή δροσερών υγρών σε μικρές γουλιές, εφόσον το άτομο έχει τις αισθήσεις του.

· Άμεση κλήση για ιατρική βοήθεια και διακομιδή σε νοσηλευτικό ίδρυμα.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από τις υψηλές θερμοκρασίες

· ηλικιωμένοι

· μωρά και μικρά παιδιά

· έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες

· άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα

· άτομα που εργάζονται ή ασκούνται έντονα σε ζεστό περιβάλλον

· άτομα με χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, πνευμονοπάθειες, αιμοσφαιρινοπάθειες, νεφροπάθειες, ηπατοπάθειες, ψυχική νόσο, άνοια, αλκοολισμό ή κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών κ.λ.π.)

· άτομα με οξεία νόσο, όπως λοίμωξη με πυρετό ή γαστρεντερίτιδα (διάρροια ή / και έμετο)

· άτομα που για καθαρά ιατρικούς λόγους παίρνουν φάρμακα για τα χρόνια νοσήματά τους, όπως π.χ. διουρητικά, αντιχολινεργικά, ψυχοφάρμακα, ορμονούχα (συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης και των αντιδιαβητικών δισκίων). Ιδιαίτερα κατά την περίοδο των υψηλών θερμοκρασιών περιβάλλοντος θα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους για την ενδεχόμενη τροποποίηση της δοσολογίας.

Το Υπουργείο Υγείας παραμένει σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα και συνεργασία με όλους τους συναρμόδιους φορείς, για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας.

Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία: Τρόποι προστασίας από τον καύσωνα

Ο καύσωνας στην Ελλάδα αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, με δεκάδες περιστατικά θερμοπληξίας να καταγράφονται κάθε καλοκαίρι. Παρά το γεγονός ότι οι υψηλές θερμοκρασίες είναι συνηθισμένες στη χώρα μας, η έλλειψη κατάλληλης ενημέρωσης οδηγεί σε αυξημένους κινδύνους για την υγεία, όπως επισημαίνει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία. Η σωστή προετοιμασία και η εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων προστασίας μπορούν να σώσουν ζωές κατά τη διάρκεια των επεισοδίων καύσωνα.

Τι είναι ο καύσωνας και πώς επηρεάζει τον οργανισμό

Ο καύσωνας ορίζεται ως η περίοδος του καλοκαιριού κατά την οποία η θερμοκρασία υπερβαίνει σημαντικά τον μέσο όρο της εποχής. Η παρουσία αυξημένων επιπέδων υγρασίας καθιστά τις υψηλές θερμοκρασίες ιδιαίτερα επικίνδυνες για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Ο οργανισμός μας διατηρεί σταθερή εσωτερική θερμοκρασία μέσω φυσικών μηχανισμών, κυρίως της εφίδρωσης. Όταν όμως το περιβάλλον παρουσιάζει υπερβολική ζέστη, αυτοί οι μηχανισμοί δεν επαρκούν για την αποβολή της περίσσειας θερμότητας. Η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στον εγκέφαλο και σε άλλα ζωτικά όργανα.

Ποιες ομάδες κινδυνεύουν περισσότερο από τον καύσωνα

Από τις υψηλές θερμοκρασίες του καύσωνα κινδυνεύουν περισσότερο συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και όσοι πάσχουν από χρόνια καρδιαγγειακά ή αναπνευστικά νοσήματα, όπως η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, βρίσκονται στις ευάλωτες κατηγορίες.

Ακόμα και νεότεροι άνθρωποι μπορεί να διατρέξουν κίνδυνο όταν αθλούνται ή εκτελούν έντονες σωματικές εργασίες κατά τη διάρκεια καύσωνα, καταναλώνουν αλκοόλ, δεν προστατεύονται από τον ήλιο ή δεν προσλαμβάνουν επαρκή υγρά.

Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο κατά τον καύσωνα

Ο κίνδυνος για την υγεία αυξάνεται σημαντικά υπό συγκεκριμένες συνθήκες:

• Αυξημένα επίπεδα υγρασίας στο περιβάλλον
• Άσκηση ή έντονη σωματική εργασία κατά τη διάρκεια καύσωνα
• Κατανάλωση αλκοόλ
• Χρήση φαρμάκων που προκαλούν απώλεια υγρών, όπως διουρητικά
• Ανεπαρκής πρόσληψη υγρών
• Παχυσαρκία
• Καρδιολογικά ή αναπνευστικά προβλήματα

Ηλίαση και θερμοπληξία: συμπτώματα και διαφορές

Η έκθεση στις υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να οδηγήσει από την ηλίαση (θερμική εξάντληση) στη θερμοπληξία, που αποτελεί πιο σοβαρή κατάσταση.

Κατά την ηλίαση, η άνοδος της θερμοκρασίας του σώματος και η απώλεια υγρών προκαλούν έντονη αδιαθεσία και αδυναμία, λιποθυμικές τάσεις, κεφαλαλγία, ζάλη, μυϊκές κράμπες, έντονη δίψα, εφίδρωση με πιθανώς κρύο δέρμα και ταχυκαρδία.

Εάν τα συμπτώματα της ηλίασης δεν αντιμετωπιστούν άμεσα, μπορεί να εξελιχθούν σε θερμοπληξία. Στη θερμοπληξία παρατηρούνται επιπλέον απώλεια συνείδησης, σύγχυση, αποπροσανατολισμός και μεγάλη αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος (≥40 έως 41°C).

Πρακτικές συμβουλές προστασίας από τον καύσωνα

Η καλύτερη προστασία από τον καύσωνα επιτυγχάνεται με την εφαρμογή συγκεκριμένων οδηγιών. Αποφύγετε την έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες και παραμείνετε σε δροσερούς, κλιματιζόμενους χώρους. Αναβάλλετε την εργασία ή την άσκηση σε εξωτερικούς χώρους και μειώστε τις άσκοπες μετακινήσεις.

Φορέστε άνετα, ελαφριά, ανοιχτόχρωμα ρούχα και χρησιμοποιήστε καπέλο και γυαλιά ηλίου. Φροντίστε να είστε επαρκώς ενυδατωμένοι πριν την έξοδο από το σπίτι και να πίνετε άφθονα υγρά όσο βρίσκεστε σε εξωτερικούς χώρους.

Αποφύγετε το αλκοόλ και τα βαριά γεύματα. Η διατροφή σας να αποτελείται από ελαφρά και μικρά γεύματα, φρούτα και λαχανικά, αποφεύγοντας τις λιπαρές τροφές.

Άμεσα μέτρα σε περίπτωση αδιαθεσίας

Εάν αισθανθείτε την παραμικρή αδιαθεσία, αναζητήστε άμεσα έναν κλιματιζόμενο χώρο, πιείτε αρκετά υγρά και, εάν είναι δυνατόν, κάντε ένα χλιαρό ντους. Εναλλακτικά, τοποθετήστε υγρά επιθέματα στο κεφάλι και τον λαιμό.

Εάν πάσχετε από χρόνια καρδιαγγειακά ή αναπνευστικά νοσήματα, να είστε επιπλέον προσεκτικοί την περίοδο του καύσωνα και να ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες του γιατρού σας.

Προστασία ευάλωτων ομάδων και κοινωνική αλληλεγγύη

Προστατεύστε τα μικρά παιδιά και τους ηλικιωμένους μετακινώντας τους σε δροσερούς και κλιματιζόμενους χώρους. Φροντίστε να υπάρχει επίβλεψή τους όσο διαρκεί ο καύσωνας.

Εάν γνωρίζετε ότι υπάρχουν ηλικιωμένοι μόνοι τους σε γειτονικά διαμερίσματα ή οικίες, μεριμνήστε ώστε να υπάρχει επικοινωνία και να τους έχουν παρασχεθεί τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Με το ενδιαφέρον σας μπορεί να σώσετε μια ζωή.

Ειδικές οδηγίες για ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα

Οι ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα, όπως άσθμα και Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, διατρέχουν επιπλέον κίνδυνο την περίοδο του καύσωνα. Για αυτόν τον λόγο θα πρέπει να ακολουθούν τις γενικές οδηγίες προστασίας, να λαμβάνουν την καθημερινή αγωγή τους και να έχουν σαφείς οδηγίες σε περίπτωση που αναπτύξουν συμπτώματα όπως δύσπνοια και βήχα.