Οι ιατροδικαστές στην Ελλάδα θα πραγματοποιούν πλέον τις νεκροτομές με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης και ψηφιακών βοηθών. Με ένα tablet, περιγραφή με φωνητική λειτουργία και αυτόματη σύνταξη σχεδίου ιατροδικαστικής έκθεσης, οι ιατροδικαστές εισέρχονται σε μια νέα εποχή. Οι υποθέσεις Ειρήνης Μουρτζούκου και Ρούλας Πισπιρίγκου οδήγησαν το Υπουργείο Δικαιοσύνης να λάβει δραστικά μέτρα για τη ριζική αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών.

Τα προβλήματα που οδήγησαν στη μεταρρύθμιση

Η καθυστέρηση στη σύνταξη των ιατροδικαστικών εκθέσεων έφθανε μέχρι και τα τρία χρόνια, γεγονός που οδηγούσε ακόμη και στην αθώωση κατηγορουμένων από τα δικαστήρια. Η έλλειψη οποιουδήποτε κανόνα για το υποχρεωτικό περιεχόμενό τους και ο «μεσαίωνας» σε ό,τι αφορά τη χρήση της τεχνολογίας στο πλαίσιο των ιατροδικαστικών πράξεων δημιουργούσαν την εικόνα μιας υπηρεσίας υπό διάλυση.

Τα όσα διαπιστώθηκαν για την Ιατροδικαστική Υπηρεσία της Πάτρας, ιδιαίτερα στην υπόθεση Ρούλας Πισπιρίγκου, ανέδειξαν τις σοβαρές ελλείψεις του συστήματος. Όλες οι ιατροδικαστικές πράξεις γίνονταν ακόμη με «χαρτί και μολύβι», χωρίς καμία τεχνολογική υποστήριξη.

Ψηφιακές νεκροτομές και τεχνητή νοημοσύνη

Σε λίγους μήνες, οι Έλληνες ιατροδικαστές θα έχουν στη διάθεσή τους ένα Πληροφοριακό Σύστημα που θα συνδυάζει προηγμένες τεχνολογίες ηλεκτρονικού υπολογιστή και Τεχνητής Νοημοσύνης. Ουσιαστικά θα έχουν ένα ψηφιακό βοηθό κατά τη διενέργεια των νεκροτομών, ο οποίος θα επιταχύνει σε μεγάλο βαθμό το έργο τους.

Πρόκειται για μεγάλη καινοτομία, μοναδική παγκοσμίως, που θα υλοποιηθεί από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2025. Το Πληροφοριακό Σύστημα, εγκατεστημένο σε ένα tablet, θα είναι σε θέση να λαμβάνει εικόνες της σορού επί της οποίας επιχειρεί ο ιατροδικαστής.

Παράλληλα, ο ιατροδικαστής, μέσω φωνητικής λειτουργίας θα προβαίνει σε προφορική περιγραφή των όσων ο ίδιος παρατηρεί αναφορικά με τη σορό. Στη συνέχεια, το Πληροφοριακό Σύστημα, ανατρέχοντας σε βάσεις δεδομένων ιατροδικαστικών στοιχείων και εικόνων και με τη χρήση τεχνολογίας ΑΙ, θα προβαίνει σε επεξεργασία των εικόνων και των φωνητικών δεδομένων.

Πώς λειτουργεί το νέο σύστημα

Το Πληροφοριακό Σύστημα θα προβαίνει σε μια λογική σύνδεση των ευρημάτων ώστε να παρουσιάσει στον ιατροδικαστή μια εκτίμηση αναφορικά με την αιτία θανάτου. Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τις εικόνες και τις περιγραφές που ο ίδιος έχει εισάγει στο σύστημα θα δίνουν στον ιατροδικαστή μια πρώτη εικόνα για την υπόθεση.

Μετά την αυτόματη σύνταξη του σχεδίου, ο ιατροδικαστής θα μπορεί να επεξεργαστεί το κείμενο της έκθεσης προκειμένου ο ίδιος να προβεί σε συμπληρώσεις ή και αλλαγές εφόσον κατά την αιτιολογημένη επιστημονική κρίση του φρονεί πως το αρχικό συμπέρασμα του Πληροφοριακού Συστήματος δεν είναι εκείνο στο οποίο και ο ίδιος καταλήγει.

Με αυτόν τον τρόπο, μειώνεται κατακόρυφα ο κίνδυνος λανθασμένης εκτίμησης του ιατροδικαστή αλλά και ο χρόνος που απαιτείται για την ορθή, πλήρη και επιστημονικά τεκμηριωμένη σύνταξη της ιατροδικαστικής έκθεσης.

Οι αλλαγές στις ιατροδικαστικές υπηρεσίες

Εκτός από τους πειθαρχικούς ελέγχους που έχουν πραγματοποιηθεί ήδη, το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει προχωρήσει σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Υπενθυμίζεται ότι προ ημερών ανεστάλη η λειτουργία της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Πατρών και μέχρι στιγμής 4 ιατροδικαστές βρίσκονται σε δυνητική αργία, με τους 3 να έχουν ασχοληθεί με την υπόθεση Ρούλας Πισπιρίγκου.

Οι κύριες αλλαγές περιλαμβάνουν:
• Πρόσληψη 32 νέων ιατροδικαστών και αλλαγή του τρόπου πρόσληψης νεκροτόμων
• Οργάνωση των Ιατροδικαστικών Υπηρεσιών σε δομή Δημόσιας Υπηρεσίας
• Καθορισμός ελάχιστου υποχρεωτικού περιεχομένου για την ιατροδικαστική έκθεση
• Σύσταση Τριμελούς Επιτροπής για την επαναξιολόγηση των ιατροδικαστικών εκθέσεων
• Κατάρτιση Κώδικα Δεοντολογίας και Πρωτοκόλλων

Στον Πειραιά και την Πάτρα ιδρύθηκαν τοξικολογικά εργαστήρια και έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες για νέο νεκροτομείο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη το 2025. Έχει υπάρξει επίσης μέριμνα για την ταφή δεκάδων αζήτητων σορών τουλάχιστον επί τριετία του νεκροτομείου Αθηνών στο κοιμητήριο Σχιστού.

Το Πληροφοριακό Σύστημα της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας του Κράτους αποτελεί ένα πολύτιμο και αναγκαίο εργαλείο που φέρνει μια «νέα εποχή» στην ιατροδικαστική διερεύνηση σοβαρών υποθέσεων, όπως ενδοοικογενειακής ή έμφυλης βίας, υποθέσεις με θύματα ανήλικα, αλλά και υποθέσεις βιασμού ή σεξουαλικής κακοποίησης.

Δείτε βίντεο