Εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων σε όλη τη χώρα κινδυνεύουν να δουν την περιουσία τους να απαξιώνεται πλήρως αν δεν συνεχιστεί η δυνατότητα τακτοποίησης αυθαιρέτου και αλλαγής χρήσεως στα κτίρια. Η κρίσιμη προθεσμία λήγει σε εννέα μήνες, συγκεκριμένα στις 31 Μαρτίου 2026, δημιουργώντας ανησυχία για το μέλλον χιλιάδων ακινήτων.

Αυτό υποστηρίζει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, δικηγόρος Στράτος Παραδιάς. Η σύνταξη της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου έχει αποκαλύψει ότι δεν υπάρχει στην πράξη διαμέρισμα, κατάστημα, γραφείο ή αποθήκη που να μην παρουσιάζει κάποια απόκλιση από τα σχέδια της οικοδομικής άδειας ή διαφοροποίηση στη χρήση του.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ, οι περισσότερες αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης στις πολυκατοικίες δεν έχουν γίνει από τους σημερινούς ιδιοκτήτες. Για αυτό οι σημερινοί ιδιοκτήτες, είτε είναι κληρονόμοι είτε αγοραστές, ούτε καν το γνωρίζουν.

«Το μαθαίνουν έκπληκτοι από τους μηχανικούς όταν γίνεται επιθεώρηση και λεπτομερής επιμέτρηση για την έκδοση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας, ενόψει σύνταξης κάποιου συμβολαίου. Στη συνέχεια γίνονται αγανακτισμένοι όταν θα εμπλακούν στη διαδικασία της τακτοποίησης αυθαιρέτου αλλά και της διορθωτικής δήλωσης στο Ε9, στον δήμο τους και στα νέα Μητρώα Ακινήτων που έρχονται ολοταχώς» συμπληρώνει.


Οι «τυχεροί» και οι «άτυχοι» ιδιοκτήτες ακινήτων

Αλλά αυτοί είναι οι «τυχεροί», κατά τον πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ. Οι «άτυχοι», όπως επισημαίνει, θα είναι όλοι οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες, που θα απαξιωθούν πλήρως οι περιουσίες τους αν σταματήσει να ισχύει η δυνατότητα τακτοποίησης αυθαιρέτου και δεν θα μπορούν να κάνουν τίποτε πλέον για αυτό.

Ο πολιτικός μηχανικός (ΕΜΠ) και τεχνικός σύμβουλος της ΠΟΜΙΔΑ, Κώστας Καράμπαμπας, παρουσιάζει στα Νέα τους 7 λόγους για τους οποίους οι ιδιοκτήτες δεν πρέπει να αποστερηθούν το δικαίωμα να τακτοποιούν τις αυθαίρετες κατασκευές και τις αλλαγές χρήσεις στα κτίρια τους.

 

Επτά σοβαροί λόγοι για παράταση της τακτοποίησης αυθαιρέτου

  1. Θα μπλοκαριστούν όλες οι μεταβιβάσεις ακινήτων. Για να πραγματοποιηθεί μεταβίβαση εν ζωή οποιουδήποτε ακινήτου είναι απαραίτητη η σύνταξη της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας η οποία έχει ως προαπαιτούμενο να έχουν τακτοποιηθεί οι τυχόν αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης. Αυτό σημαίνει ότι από την 1/4/2026 όσες ιδιοκτησίες έχουν αυθαιρεσίες που δεν έχουν τακτοποιηθεί αυτομάτως αποκλείονται από τις εν ζωή μεταβιβάσεις με αποτέλεσμα να «παγώσει» και να απαξιωθεί η ακίνητη περιουσία εκατομμυρίων πολιτών.
  2. Θα απαξιωθούν τα κληρονομούμενα ακίνητα. Θα απαξιωθούν και οι ιδιοκτησίες όσων κληρονόμησαν ακίνητα που εν αγνοία τους είχαν αυθαίρετες κατασκευές, αφού από την 1/4/2026 θα μπορούν να κάνουν αποδοχή κληρονομιάς, αλλά δεν θα έχουν το δικαίωμα να τις τακτοποιήσουν και κατ' επέκταση να τις πουλήσουν ή να τις μεταβιβάσουν με γονική παροχή στα παιδιά τους.
  3. Εν μέσω κρίσης στέγης, δεν θα μπορούν να πραγματοποιηθούν σοβαρές αδειοδοτούμενες ανακαινίσεις κατοικιών. Λόγω της πολύχρονης κρίσης που πέρασε ο κλάδος της οικοδομής στη χώρα μας, με αποτέλεσμα την περιορισμένη ανοικοδόμηση, σε συνδυασμό με την αύξηση των τιμών πώλησης ακινήτων αλλά και των ενοικίων, οι πολίτες έχουν στραφεί στην ανακαίνιση των υφιστάμενων κατοικιών για ιδιοκατοίκηση ή και εκμίσθωση.
  4. Δεν θα μπορεί να γίνει υπαγωγή σε προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης. Όλα τα κρατικά και ευρωπαϊκά προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών έχουν ως προαπαιτούμενο την τακτοποίηση αυθαιρέτου και αλλαγών χρήσεων στα υπαγόμενα κτίρια. Συνεπώς από 1/4/2026 όλες οι κατοικίες με ατακτοποίητες αυθαιρεσίες ή αλλαγή χρήσης δεν θα μπορούν να υπαχθούν σε κανένα τέτοιο πρόγραμμα με ευνόητα αποτελέσματα για τη λειτουργικότητα και εντέλει την αξία τους.
  5. Δεν θα μπορούν να διορθώνονται λανθασμένα συμβόλαια. Τον Οκτώβριο του 2024 (άρθρο 16 του Ν. 5142/2024) δόθηκε η ευκαιρία της μονομερούς διόρθωσης πράξεων σύστασης οριζόντιας ιδιοκτησίας και διόρθωσης συμβολαίων που είχαν υπογραφεί μέχρι 1/5/2024, βασισμένων σε ελλιπείς και λανθασμένες τακτοποιήσεις και βεβαιώσεις μηχανικών.
  6. Θα αρχίσει η επιβολή προστίμων. Μέχρι να ολοκληρωθεί πλήρως η καταγραφή των ακινήτων στο Εθνικό Κτηματολόγιο, στο νέο Ενιαίο Μητρώο Ακινήτων του Εθνικού Κτηματολογίου και στην πλατφόρμα Μητρώου Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (ΜΙΔΑ) της ΑΑΔΕ, θα πρέπει να παραμείνει ανοικτή η δυνατότητα πολεοδομικής τακτοποίησης.
  7. Θα γεμίζει η χώρα με χιλιάδες παρατημένες οικοδομές. Στην αναγκαία γενική παράταση της προθεσμίας των τακτοποιήσεων θα πρέπει να συμπεριληφθεί και πάλι η δυνατότητα τακτοποίησης αυθαιρέτων της Κατηγορίας 5 (μεγάλες αυθαίρετες κατασκευές) η οποία έχει καταργηθεί από τον Σεπτέμβριο του 2020, με αποτέλεσμα ήδη να έχει γεμίσει η χώρα μας με χιλιάδες παρατημένες και απαξιωμένες οικοδομές.