Για τις προκλήσεις της νέας ακαδηµαϊκής χρονιάς, µε αφορµή την έναρξη της λειτουργίας των µη κρατικών Πανεπιστηµίων, μίλησε στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή» ο υφυπουργός Παιδείας Νίκος Παπαϊωάννου, ορίζοντας τον προσεχή Οκτώβριο ως το ορόσηµο για την εκκίνηση της λειτουργίας τους. Ο κ. Παπαϊωάννου ξεκαθαρίζει ότι τα µη κρατικά ιδρύµατα θα παρέχουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες και ακόµη αναφέρεται στο ζήτηµα της ασφάλειας των ΑΕΙ και στις συµπράξεις µε ξένα ιδρύµατα για µεταπτυχιακές σπουδές.

Συνέντευξη στην Πένυ Αβραμίδη

Πότε θα ολοκληρωθούν οι διαδικασίες πιστοποίησης για τα προγράµµατα των µη κρατικών Πανεπιστηµίων που θα λειτουργήσουν στη χώρα µας;

Ο βασικός στόχος της κυβέρνησης και της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας είναι τα µη κρατικά Πανεπιστήµια που θα λειτουργήσουν να πληρούν τις υψηλές προδιαγραφές που έχει θέσει η ελληνική πολιτεία µε βάση τα διεθνή πρότυπα λειτουργίας ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυµάτων. Και για τον λόγο αυτό, η αξιολόγηση που γίνεται τόσο από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) όσο και τον Εθνικό Οργανισµό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελµατικού Προσανατολισµού (ΕΟΠΠΕΠ) περιλαµβάνει όλες εκείνες τις ασφαλιστικές δικλίδες, έτσι ώστε τα ιδρύµατα τα οποία θα εγκατασταθούν και θα λειτουργήσουν στη χώρα µας να παρέχουν υψηλού επιπέδου ακαδηµαϊκή µόρφωση. Αυτό σηµαίνει ότι όταν ολοκληρωθεί πλήρως η αξιολόγηση τόσο από την ΕΘΑΑΕ όσο και από τον ΕΟΠΠΕΠ θα είµαστε στη θέση να ανακοινώσουµε πόσα και ποια από τα ξένα ακαδηµαϊκά ιδρύµατα, τα οποία έχουν υποβάλει αίτηση για λειτουργία στη χώρα µας, θα εγκατασταθούν.

Μπορείτε αυτή τη στιγµή να πείτε µε ασφάλεια πότε θα ξεκινήσει η λειτουργία τους; Είχατε δεσµευθεί ότι θα ξεκινήσουν το προσεχές φθινόπωρο. Παραµένει εφικτός ο συγκεκριµένος σχεδιασµός;

Είµαι σίγουρος ότι ο σχεδιασµός αυτός παραµένει εφικτός. Και θα γίνει πράξη, διότι αµέσως µετά την ολοκλήρωση της πλήρους αξιολόγησης τα ιδρύµατα τα οποία θα λάβουν άδεια λειτουργίας και εγκατάστασης θα έχουν στη διάθεσή τους ικανό χρόνο, έτσι ώστε η ΕΘΑΑΕ να αξιολογήσει τα προγράµµατα σπουδών που προτείνουν και στη συνέχεια να εκκινήσει η λειτουργία τους. Ενδεχοµένως, η λειτουργία τους µπορεί να µην ξεκινήσει την πρώτη εβδοµάδα του Οκτωβρίου, όµως είµαι πεπεισµένος ότι µέχρι τα µέσα Οκτωβρίου όσα ιδρύµατα πάρουν άδεια λειτουργίας θα έχουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν. Αλλωστε µην ξεχνάµε ότι ο έλεγχος που βρίσκεται σε εξέλιξη δεν είναι µόνο θεωρητικός, αλλά έχει και πρακτικά κριτήρια, τα οποία αφορούν τα κτίρια και το προσωπικό -ακαδηµαϊκό και διοικητικό- που θα χρειαστεί εφόσον τα ιδρύµατα πάρουν την άδεια. Μπορώ να σας πω όµως µε βεβαιότητα ότι η ιστορική µεταρρύθµιση, την οποία είχε εξαγγείλει πριν από πολλά χρόνια ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και θεσµοθετήθηκε µε τον νόµο 5094, τον νόµο Πιερρακάκη, θα γίνει πράξη.

Πόσοι φοιτητές εκτιµάτε ότι θα εγγραφούν κατά την πρώτη χρονιά λειτουργίας;

Εάν και εφόσον πάρουν άδεια και τα δώδεκα, τότε υπολογίζουµε περί τους 6.200. Αυτός ο υπολογισµός αφορά το σενάριο να λάβουν άδεια όλα τα µητρικά ιδρύµατα που έχουν υποβάλει αίτηση και να αναπτυχθούν όλα τα προγράµµατα σπουδών. Από εκεί και πέρα, το πόσοι φοιτητές τελικά θα εγγραφούν εξαρτάται από τον αριθµό των µητρικών ιδρυµάτων και τον αριθµό των προγραµµάτων σπουδών που τελικά θα πιστοποιηθούν.

Η αντιπολίτευση σας κατηγορεί ότι δεν ενδιαφέρεστε για την ποιότητα της παρεχόµενης εκπαίδευσης, παρά µόνο για την εξίσωση των κολεγίων µε τα δηµόσια Πανεπιστήµια. Πώς απαντάτε;

Η κριτική αυτή δεν έχει καµία βάση. Πώς λένε ότι αξιολογούµε τα κολέγια, ενώ αυτή η αξιολόγηση έχει ήδη γίνει όταν αυτά πήραν την άδεια λειτουργίας; Στην ουσία της συζήτησης, υπάρχουν τέτοιες ασφαλιστικές δικλίδες στην αξιολόγηση των ξένων Πανεπιστηµίων, δηλαδή των µητρικών Πανεπιστηµίων που έρχονται στην πατρίδα µας, που η αξιολόγηση αυτή είναι τόσο αυστηρή και τόσο ενδελεχής, ώστε ειλικρινά δεν καταλαβαίνω γιατί λέγονται όλα αυτά. Στα µητρικά Πανεπιστήµια, που έχουν υποβάλει αίτηση για λειτουργία στη χώρα µας, περιλαµβάνονται ιδρύµατα που στις διεθνείς κατατάξεις βρίσκονται σε υψηλότερο επίπεδο από ελληνικά Πανεπιστήµια ή είναι ισότιµα. Σε κάθε περίπτωση, η αξιολόγηση και η αξία ενός Πανεπιστηµίου θα φανεί στην πράξη.

Οσο σκληρή, όπως είπα, και αν είναι η αξιολόγηση, στη συνέχεια και κατά τη λειτουργία τους θα υπόκεινται σε διαρκή αξιολόγηση, όπως και τα ελληνικά δηµόσια Πανεπιστήµια, για την πιστοποίηση της ποιότητας των παρεχόµενων σπουδών. Ουσιαστικά, ό,τι ισχύει για το ελληνικό δηµόσιο Πανεπιστήµιο, το ίδιο θα γίνεται και για τα ξένα Πανεπιστήµια που θα εγκατασταθούν και θα λειτουργήσουν. Ολες αυτές οι δικλίδες συνηγορούν στο ότι τα ιδρύµατα που θα λειτουργήσουν στην Ελλάδα θα παρέχουν υψηλού επιπέδου ακαδηµαϊκή γνώση, ανάλογη µε το επίπεδο που παρέχουν στις χώρες που λειτουργούν.

Πώς προχωρούν οι συµπράξεις φηµισµένων ξένων ακαδηµαϊκών ιδρυµάτων, όπως το Yale, το Columbia ή το Harvard, που είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για συνέργειες µε τα ελληνικά ιδρύµατα;

Ενας δρόµος για τη διεθνοποίηση της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης είναι η εγκατάσταση και η λειτουργία των ξένων ιδρυµάτων και ο άλλος δρόµος είναι οι συµπράξεις. Η συνεργασία δηλαδή των ελληνικών δηµόσιων Πανεπιστηµίων µε τα φηµισµένα ιδρύµατα που αναφέρατε. Οχι µόνο σε ερευνητικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο εκπαιδευτικό, σε επίπεδο προγραµµάτων µεταπτυχιακών σπουδών µε διεθνούς φήµης Πανεπιστήµια, τα οποία έχουν ήδη συµπράξει, όχι µόνο µε τα κεντρικά Πανεπιστήµια, αλλά και µε όλα τα περιφερειακά ελληνικά δηµόσια Πανεπιστήµια, έτσι ώστε στο τέλος των µεταπτυχιακών σπουδών να παρέχουν dual ή joint master degree στον Ελληνα φοιτητή.

Ο έλεγχος που βρίσκεται σε εξέλιξη δεν είναι μόνο θεωρητικός, αλλά έχει και πρακτικά κριτήρια, τα οποία αφορούν τα κτίρια και το προσωπικό που θα χρειαστεί εφόσον τα ιδρύματα πάρουν την άδεια

Με την εµπειρία σας ως πρύτανη θεωρείτε ότι θα εφαρµοστεί την προσεχή ακαδηµαϊκή χρονιά ο νόµος για την ασφάλεια στα ΑΕΙ, καθώς υπάρχουν έντονες αντιδράσεις από την ακαδηµαϊκή κοινότητα;

Ο νόµος ο οποίος ψηφίστηκε είναι µια συνέχεια των νόµων που είχαν ήδη ψηφιστεί από το 2019 και µετά. Ο νέος νόµος, ουσιαστικά, έρχεται να συµπληρώσει το ήδη ισχύον πλαίσιο. Η κυβέρνηση της Νέας ∆ηµοκρατίας από το 2019 έχει θεσµοθετήσει και ορίζει πλέον σαφώς τι σηµαίνει ακαδηµαϊκό άσυλο. Από εκεί και πέρα, εκείνο που καθορίζει πλήρως και αυτός ο νόµος είναι ότι ο ακαδηµαϊκός χώρος ανήκει στις φοιτήτριες, στους φοιτητές και στο προσωπικό των Πανεπιστηµίων. ∆ίνουµε τη δυνατότητα στο κάθε Πανεπιστήµιο, ανάλογα µε τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει, να καθορίζει το ίδιο το πλαίσιο του τρόπου φύλαξης, έτσι ώστε να µη συµβαίνουν περιστατικά βίας, όπως αυτά που είδαµε τους προηγούµενους µήνες στη Νοµική της Αθήνας και σε άλλα ιδρύµατα. Ξέρετε, όταν ήµουν πρύτανης του ΑΠΘ σταµατήσαµε την κατάληψη του Βιολογικού.

Να σας θυµίσω ότι ένας χώρος καθαρά ακαδηµαϊκός είχε καταληφθεί για 34 χρόνια και αυτός ο χώρος καταφέραµε να αποδοθεί στους φυσικούς του χρήστες, δηλαδή στα µέλη της πανεπιστηµιακής κοινότητας. Θα θυµάστε σίγουρα τις βάρβαρες ενέργειες, όπου γνωστοί - άγνω στοι τραµπούκοι µε τις βαριοπούλες επιχειρούσαν να σταµατήσουν το έργο της Βιβλιοθήκης. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε πει τότε: «Είµαστε µε τη Βιβλιοθήκη ή µε τις βαριοπούλες;», δηλαδή είµαστε µε µια υγιή ακαδηµαϊκή ζωή ή όχι; Ο νόµος 5224/2025 βάζει µία επιπλέον παράµετρο, την ευθύνη όλων όσοι βρισκόµαστε µέσα στους ακαδηµαϊκούς χώρους και θα πρέπει πραγµατικά να εφαρµόζουµε τη νοµοθεσία και να υπάρχουν συνέπειες, τόσο προς όσους παρανοµούν, αλλά και σε όσους δεν εφαρµόζουν τον νόµο έναντι των παρανοµούντων.

Ο ακαδημαϊκός χώρος ανήκει στις φοιτήτριες, στους φοιτητές και στο προσωπικό των Πανεπιστημίων. Κάθε Πανεπιστήμιο θα καθορίζει το ίδιο το πλαίσιο του τρόπου φύλαξης, έτσι ώστε να μη συμβαίνουν περιστατικά βίας

Σας προβληµατίζει το ενδεχόµενο το ερχόµενο φθινόπωρο να εκδηλωθούν καταλήψεις για τα ιδιωτικά Πανεπιστήµια και τις διαγραφές των «αιώνιων» φοιτητών;

Η ακινησία είναι ο χειρότερος εχθρός για την εξέλιξη. Εµείς τι λέµε; Οτι το ελληνικό Πανεπιστήµιο είναι ένα Πανεπιστήµιο ακαδηµαϊκό, ερευνητικό, εξωστρεφές και διεθνοποιηµένο και όλα αυτά τα χαρακτηριστικά του συνάδουν µε µια υγιή ακαδηµαϊκή ζωή. Υπάρχουν οι απαραίτητες δικλίδες που προστατεύουν το ακαδηµαϊκό περιβάλλον και η ίδια η κοινωνία έχει αντιληφθεί τι «εξυπηρετούν» οι καταλήψεις και παρόµοιες δράσεις από συγκεκριµένες µειοψηφίες - πάντως όχι το δηµόσιο Πανεπιστήµιο και τη φοιτητική κοινότητα.

Δημοσιεύθηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή