Σε ένα απέραντο πύρινο μέτωπο δόθηκε η πιο απαιτητική μάχη των πυροσβεστικών δυνάμεων το φετινό καλοκαίρι, με τις πλέον αντίξοες καιρικές συνθήκες, τον εκρηκτικό δηλαδή συνδυασμό υψηλών θερμοκρασιών και θυελλωδών ανέμων, να δυσχεραίνουν τις επιχειρήσεις κατάσβεσης. Ο κρατικός μηχανισμός δοκιμάστηκε την τελευταία εβδομάδα, με τον συναγερμό να σημαίνει άμεσα σε Πυροσβεστική αλλά και Πολιτική Προστασία. Ο εντυπωσιακός αριθμός εναέριων μέσων ήταν ενδεικτικός του μαραθωνίου που διήνυσαν οι αρμόδιοι για την κατάσβεση, με το κλιμάκιο της Πολιτικής Προστασίας παράλληλα να επιδεικνύει γρήγορα αντανακλαστικά, αποστέλλοντας έγκαιρα και τακτικά μηνύματα 112, για πρόληψη και απομάκρυνση, προς κατοίκους περιοχών που παραδόθηκαν στις φλόγες. Ωστόσο, η ορμή της πύρινης λαίλαπας κατέστρεψε περιουσίες και δημιούργησε έναν εφιάλτη για τους κατοίκους Αχαΐας, Χίου, Αρτας, Πρέβεζας, Κεφαλονιάς, Ζακύνθου και Κερατέας.

Η διάσταση των πύρινων μετώπων πήρε ανεξέλεγκτη τροπή, τόσο που ακόμα και τα διεθνή μέσα ενημέρωσης έγραψαν για τις πιο δύσκολες στιγμές στην ελληνική επικράτεια. Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μετέβη άμεσα στο Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο για τη Διαχείριση Κρίσεων (ΕΣΚΕΔΙΚ) στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και στη συνέχεια καταρτίστηκε ειδικό σχέδιο για τους πυρόπληκτους, με μέτρα στήριξης, ενώ νωρίτερα περιοχές κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αμεση ήταν η ευρωπαϊκή ανταπόκριση, με την Κομισιόν να δηλώνει έτοιμη να συνδράμει, διά του μηχανισμού RescEU, όπως άλλωστε έγινε γνωστό και σε ανάρτηση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η κοινωνική οργή ξεχειλίζει για τις εμπρηστικές ενέργειες που προκάλεσαν τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή, με καμένες περιουσίες, σπίτια και καλλιεργήσιμες εκτάσεις χιλιάδων στρεμμάτων. Εκείνο που προκαλεί εντύπωση είναι η διαχείριση μιας τρομακτικής κατάστασης, η οποία σε αριθμητικά δεδομένα μεταφράζεται σε περίπου 200 πυρκαγιές μέσα σε 72 ώρες. Συνολικά 4.850 πυροσβέστες μαζί με 62 εναέρια μέσα έδωσαν ηρωική μάχη σε εκατοντάδες μέτωπα. Οι πυροσβέστες με αυταπάρνηση έδωσαν μια από τις πιο δύσκολες μάχες στη ζωή τους, ο κρατικός μηχανισμός δοκιμάστηκε σκληρά και η Πολιτική Προστασία κλήθηκε να επιδείξει γρήγορα αντανακλαστικά. Το βασικότερο, όμως, σε αυτό το σκηνικό κόλασης είναι ότι χιλιάδες κάτοικοι αναγκάστηκαν να αναμετρηθούν με έναν πρωτοφανή εφιάλτη, να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να δουν κόπους ετών να παραδίδονται στις φλόγες.

Πυρκαγιές: Σε αριθμούς οι καταστροφές 

Σε πάνω από 100.000 ανήλθαν τα στρέμματα καμένης γης από τις πυρκαγιές στη χώρα, με τη Δυτική Αχαΐα να γίνεται αποδέκτης του πιο σφοδρού πύρινου χτυπήματος, μετρώντας τις μεγαλύτερες καταστροφές σπιτιών, εργοστασίων και οχημάτων. Παράλληλα, σημειώθηκαν τουλάχιστον 15 τραυματισμοί πυροσβεστών, οι οποίοι μεταφέρθηκαν για περίθαλψη ή έλαβαν επιτόπου πρώτες βοήθειες σε Αχαΐα, Αιτωλοακαρνανία, Πρέβεζα και Χίο.

Κατά τα τελευταία 24ωρα καλύτερη εικόνα εμφάνισαν τα μέτωπα σε Χίο, Πάτρα, Αρτα, Κεφαλονιά, ενώ χωρίς ενεργό μέτωπο ήταν οι λαβωμένες από τις φωτιές Ζάκυνθος και Πρέβεζα, ωστόσο οι πυροσβεστικές δυνάμεις ήταν σε επιφυλακή για τις αναζωπυρώσεις. Φωτιές, επίσης, ξέσπασαν τόσο στην Ερμιόνη Αργολίδας όσο και στην Κερατέα. Η πιο σκληρή μάχη της Πυροσβεστικής δόθηκε αναμφισβήτητα στην Αχαΐα. Ειδικότερα, αντιμέτωποι με πολλές διάσπαρτες εστίες ήταν οι πυροσβέστες στην Αχαΐα, ενώ προς Ρομανό εντοπίστηκε το κύριο μέτωπο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΕΛ.ΑΣ. προχώρησε αρχικά σε τρεις συλλήψεις και μία πρσαγωγή για τη μεγάλη φωτιά στην Πάτρα. Την ίδια στιγμή, το φως της δημοσιότητας είδαν φωτογραφίες που, κατά τις διωκτικές Αρχές, αποδεικνύουν τους εμπρησμούς από τους συλληφθέντες. Ειδικότερα, ένας 19χρονος από συλληφθείς στην περιοχή Συχαινά στην Αχαΐα ομολόγησε λέγοντας: «Εβαλα φωτιά με αναπτήρα».

Η κόντρα Κεφαλογιάννης-Πελετίδη για τις φωτιές στην Πάτρα

Παράλληλα με τον περιορισμό των πύρινων μετώπων στην Πάτρα ξέσπασε μια σφοδρή αντιπαράθεση μεταξύ του δημάρχου Πατρέων, Κώστα Πελετίδη, και του υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Γιάννη Κεφαλογιάννη, κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη Πέμπτη με τους αρχηγούς της ΕΛ.ΑΣ., Δημήτρη Μάλλιο, και της Πυροσβεστικής, Θεόδωρο Βάγια, για τις πυρκαγιές. Ο κ. Πελετίδης, αναφερόμενος στο 112, επέκρινε το σύστημα αποστολής μηνυμάτων, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «όσοι αγνόησαν τις εντολές εκκένωσης ήταν εκείνοι που κατάφεραν να σώσουν τις περιουσίες τους». Υπήρξε άμεση απάντηση από τον κ. Κεφαλογιάννη ο οποίος ανέφερε, σε έκτακτη ενημέρωση για την εξέλιξη των πυρκαγιών, ότι η συμπεριφορά του κ. Πελετίδη είναι επικίνδυνη και οι δηλώσεις του για το 112 εγκληματικές για τη δημόσια ασφάλεια. «Λυπάμαι πολύ, αλλά ο Δήμος Πατρέων στάθηκε κατώτερος των περιστάσεων σε όλα τα επίπεδα. Στον τομέα της πρόληψης είδαμε πολλά ακαθάριστα οικόπεδα και στην προστασία της ανθρώπινης ζωής άκουσα τον δήμαρχο κ. Πελετίδη να ενθαρρύνει τους πολίτες να μην εφαρμόσουν τις οδηγίες του 112, κάτι που θεωρώ εγκληματικό και επικίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια», είπε.

Τα μέτρα για τους πυρόπληκτους

Σε επίπεδο κρατικού μηχανισμού και ετοιμότητας, ο κ. Μητσοτάκης -προ ημερών προήδρευσε σε διυπουργική και διακλαδική σύσκεψη για την πορεία αντιμετώπισης των πυρκαγιών που είναι σε εξέλιξη σε όλη τη χώρα. Την περασμένη Τετάρτη συνεδρίασε εκτάκτως η Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής, με επικεφαλής τον υφυπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Κωνσταντίνο Κατσαφάδο. Στο πλαίσιο αυτό εγκρίθηκαν τα εξής μέτρα για τους πυρόπληκτους: Χορήγηση στεγαστικής συνδρομής σε φυσικά και νομικά πρόσωπα για την αποκατάσταση πληγέντων κτιρίων (επισκευή ή ανακατασκευή), ενίσχυση νοικοκυριών με 600 ευρώ -ανά νοικοκυριό- για την κάλυψη πρώτων αναγκών, με προσαύξηση για πολύτεκνες οικογένειες και ΑμεΑ, κρατική αρωγή σε επιχειρήσεις και αγροτικές εκμεταλλεύσεις με επιχορήγηση 70% της εκτιμηθείσας ζημιάς, χωρίς την εφαρμογή κλιμακωτών ποσοστών, με ανώτατο όριο τα 500.000 ευρώ ανά δικαιούχο ή ανά υποκατάστημα (έως δύο), απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ για το έτος της καταστροφής και τα δύο επόμενα έτη, σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου κώδικα φορολογίας περιουσίας (Ν. 5219/2025), ενώ την ίδια στιγμή προβλέπεται δυνατότητα έκτακτης χρηματοδότησης Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την κάλυψη πρώτων αναγκών και αποκατάσταση ζημιών σε δίκτυα και υποδομές.

Μαζί με τη Δυτική Αχαΐα, τα βλέμματα στράφηκαν και στη Χίο, με τον αντιπεριφερειάρχη, Παντελή Μπουρνιά, να κάνει λόγο για «πολύ σοβαρή κατάσταση». «Το μέτωπο είναι πολύ ζωντανό, η περιοχή είναι πολύ δύσβατη, αρκετά ορεινή υψομετρικά, υπάρχουν μεγάλες αποστάσεις και είναι δύσκολο να πάμε σε διάφορα σημεία», εξήγησε πριν από μερικές ημέρες, ενώ η αγωνία παραμένει στα ύψη για τις υπόλοιπες ημέρες του καλοκαιριού. Επισημαίνεται, δε, ότι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύχθηκαν οι δημοτικές ενότητες.

Η κατάσταση ανάγκης έχει ισχύ για τρεις μήνες, μέχρι τις 12 Νοεμβρίου, και έγινε προκειμένου να αντληθούν πόροι για την αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών που προέκυψαν από δασική πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στις 12 Αυγούστου και κατέκαψε μεγάλη έκταση δάσους, καλλιεργιών, σπίτια και επιχειρήσεις.

*Δημοσιεύτηκε στα «Παραπολιτικά»