EnΛίλιαν - Βενετία Βιλδιρίδη στα "Παραπολιτικά": Οι γιατροί μας είναι το βαρύ πυροβολικό του ΕΣΥ
Τι αποκαλύπτει η γενική γραμματέας υπηρεσιών υγείας
Ένα γνωστό και κρίσιμο ζήτημα, στο οποίο ήδη επικεντρωνόμαστε με στοχευμένες δράσεις, αποτελεί η αριθμητική επάρκεια του νοσηλευτικού προσωπικού
Βασιλης Βενιζελος
Το επιστημονικό προσωπικό των νοσοκομείων της χώρας μας και, ακόμα πιο έντονα και εμφατικά, οι γιατροί μας αποτελούν την προμετωπίδα του υψηλού επιπέδου της ποιότητας του ΕΣΥ. Τα ποσοστά των πολύ θετικών απαντήσεων που δίνουν οι νοσηλευθέντες στα ιδρύματα όλης της χώρας ασθενείς στο γνωστό μας ερωτηματολόγιο για την αξιολόγηση της ποιότητας της νοσηλείας που έλαβαν οι ίδιοι είναι κάτι παραπάνω από εντυπωσιακά για το ιατρικό δυναμικό των νοσοκομείων του ΕΣΥ της χώρας μας. Αυτό τονίζει, μεταξύ άλλων, στη συνέντευξή της στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» η γενική γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, Λίλιαν-Βενετία Βιλδιρίδη, και επαναλαμβάνει ότι το ερωτηματολόγιο αποτελεί «εργαλείο διοίκησης».
Πόσα ηλεκτρονικά μηνύματα SMS έχουν ήδη αποσταλεί για την αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών Υγείας σε νοσηλευόμενους ασθενείς που έλαβαν εξιτήριο από νοσοκομεία του ΕΣΥ και σε ποιο ποσοστό επί του συνόλου των SMS φτάνουν οι ολοκληρωμένες απαντήσεις;
Κατά τον πρώτο μήνα λειτουργίας του συστήματος έχουν αποσταλεί 32.457 SMS σε ασθενείς που έλαβαν εξιτήριο από νοσοκομείο του ΕΣΥ, εξαιρουμένων των ογκολογικών, παιδιατρικών και ψυχιατρικών νοσοκομείων και κλινικών. Από τα στοιχεία που διαθέτουμε, περίπου 1 στους 4 ασθενείς ολοκλήρωσε την αξιολόγηση. Το ποσοστό κρίνεται εξαιρετικά ενθαρρυντικό, καθώς πρόκειται για το πρώτο σημαντικό βήμα προς την καθιέρωση μιας κεντρικά οργανωμένης διαδικασίας καταγραφής της εμπειρίας των ασθενών στο ΕΣΥ. Επιθυμούμε, ωστόσο, ακόμα μεγαλύτερη συμμετοχή. Γι’ αυτό και από το βήμα αυτό καλώ όλους όσοι λαμβάνουν το σχετικό
SMS να αφιερώσουν λίγα λεπτά από τον χρόνο τους, ώστε να μοιραστούν την εμπειρία τους. Κάθε απάντηση είναι πολύτιμη και συμβάλλει ουσιαστικά στη βελτίωση των υπηρεσιών Υγείας προς όφελος όλων.
Διαφαίνεται ήδη, με διαφορά, κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα που να επισημαίνεται πιο συχνά στις απαντήσεις ή η συστηματοποίηση των απαντήσεων παραμένει ακόμη δύσκολη;
Γνωστό και κρίσιμο ζήτημα, στο οποίο ήδη επικεντρωνόμαστε με στοχευμένες δράσεις, αποτελεί η αριθμητική επάρκεια του νοσηλευτικού προσωπικού, η οποία και στο πλαίσιο της αξιολόγησης αναδείχθηκε ως χαμηλότερη από το αναγκαίο επίπεδο. Παράλληλα, αναδείχθηκαν παράγοντες που σχετίζονται με τις συνθήκες νοσηλείας, με χαρακτηριστικότερη την αρνητική αξιολόγηση της ποιότητας του προσφερόμενου φαγητού. Εντοπίστηκαν, επίσης, σημαντικά κενά στην ενημέρωση των ασθενών για κοινωνικές υπηρεσίες, επιδόματα και πρόσθετες δομές υποστήριξης, αλλά και για τον ρόλο του Γραφείου Προστασίας Δικαιωμάτων Ληπτών Υπηρεσιών Υγείας, το οποίο παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστο.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει, τέλος, το εύρημα ότι σημαντικό μέρος των ασθενών δεν αισθάνθηκε ότι συμμετείχε επαρκώς στη διαδικασία λήψης αποφάσεων που αφορούσαν την υγεία του, ενώ παράλληλα δήλωσε ότι δεν έλαβε την ψυχολογική υποστήριξη που θα επιθυμούσε όταν τη χρειαζόταν. Τα αποτελέσματα αυτά αναδεικνύουν με σαφήνεια τους τομείς στους οποίους θα δοθεί προτεραιότητα για την υλοποίηση διορθωτικών ενεργειών, πάντα με γνώμονα την εμπειρία των ασθενών, ως άμεσων αποδεκτών κάθε πρωτοβουλίας μας.
Με βάση τις έως σήμερα απαντήσεις στα SMS της αξιολόγησης, ποιες πτυχές της λειτουργίας των νοσοκομείων του ΕΣΥ της χώρας μας δείχνουν, πέραν κάθε αμφιβολίας, ότι αποτελούν τα «βαριά χαρτιά» της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των ιδρυμάτων;
Από το 92% των ασθενών αναφέρθηκε ότι υπήρχε επάρκεια ιατρών των απαραίτητων ειδικοτήτων για το πρόβλημα υγείας τους και το 91% των συμμετεχόντων ανέφερε ότι υπήρξε επάρκεια του αναγκαίου εξοπλισμού. Επίσης, η αλληλεπίδραση με το ιατρικό, νοσηλευτικό και διοικητικό προσωπικό αξιολογήθηκε πολύ υψηλά, με το ποσοστό που αφορά στο ιατρικό προσωπικό να αγγίζει το 86%.
Παράλληλα, το 82% των ασθενών αξιολόγησε τη συνεργασία μεταξύ επαγγελματιών Υγείας από πολύ καλή ή άριστη, ενώ αντίστοιχη βαθμολογία έλαβε η συνεργασία μεταξύ τμημάτων. Επιπλέον, στα «βαριά χαρτιά» της ποιότητας, όπως το θέτετε, περιλαμβάνεται η παροχή οδηγιών πριν από τη λήψη εξιτηρίου, καθώς το 90% των ασθενών επιβεβαίωσε ότι έλαβε οδηγίες γραπτές ή προφορικές, οι οποίες ήταν εύκολες στην κατανόηση. Φανταστείτε ότι τα αποτελέσματα του ψηφιακού εργαλείου δεν αντανακλούν ακόμη τις πολύ θετικές πρόσφατες πρωτοβουλίες, που έχουν μεταβάλει ριζικά την εικόνα του ΕΣΥ.
Πέρα από τους λόγους της εύκολης συστηματοποίησης των απαντήσεων των ασθενών με εξιτήριο, γιατί μεταξύ των 35 ερωτήσεων δεν υπάρχουν οι λεγόμενες «ανοιχτές ερωτήσεις», οι οποίες συνάδουν με τον προσδιορισμό περισσότερο ποιοτικών χαρακτηριστικών της παρεχόμενης περίθαλψης; Γιατί περιοριστήκατε σε ερωτήσεις «κλειστού τύπου», κυρίως για απαντήσεις διαζευκτικές: «Ναι» ή «όχι», «Πολύ» ή «λίγο» ή «καθόλου»;
Οπως σωστά αναφέρετε, οι «ανοιχτές ερωτήσεις» σε μια πανελλαδική έρευνα με χιλιάδες συμμετέχοντες θα δυσχέραιναν την ανάλυση και θα περιόριζαν τις δυνατότητες συγκρίσεων. Επιπλέον, οι «κλειστές ερωτήσεις» είναι ταχύτερες και ευκολότερες για τον ασθενή που μόλις έλαβε εξιτήριο, ενισχύοντας τη συμμετοχή και την αντιπροσωπευτικότητα των αποτελεσμάτων.
Παράλληλα, διασφαλίζεται η πλήρης ανωνυμία, καθώς σε ανοιχτού τύπου απαντήσεις ο ασθενής ενδέχεται, άθελά του, να αποκαλύψει προσωπικά δεδομένα. Από την αρχή, άλλωστε, είχαμε θέσει ως βασική μας προτεραιότητα την απόλυτη ανωνυμία των απαντήσεων. Εστιάζοντας περαιτέρω στη μεθοδολογία του ψηφιακού εργαλείου αξιολόγησης, η ανάπτυξή του στηρίχθηκε σε διεθνώς αναγνωρισμένες πρακτικές, αξιοποιώντας δείκτες PREMs (Patient Reported Experience Measures), οι οποίοι αποτυπώνουν την εμπειρία του ασθενή από τη φροντίδα που έλαβε. Για τον λόγο αυτόν, στην πρώτη φάση εφαρμογής εξαιρούνται τα παιδιατρικά και τα ογκολογικά νοσοκομεία και κλινικές, καθώς απαιτούνται ειδικά προσαρμοσμένα ερωτηματολόγια, που να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες τους.
Διαφαίνεται από τα SMS των απαντήσεων αυτό το εικαζόμενο «χάσμα» που χωρίζει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών Υγείας στα νοσοκομεία του ΕΣΥ των μεγάλων αστικών κέντρων από εκείνη στα μικρότερα, περιφερειακά νοσοκομεία του ΕΣΥ της χώρας;
Από τις πρώτες απαντήσεις των ασθενών που νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομείο του ΕΣΥ, ειδικά κατά τον πρώτο μήνα εφαρμογής του νέου εργαλείου αξιολόγησης, δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για διαφορές στην ποιότητα των υπηρεσιών μεταξύ μεγάλων, αστικών και μικρότερων, περιφερειακών νοσοκομείων. Απαιτείται μεγαλύτερο δείγμα, ενώ τα δεδομένα βρίσκονται ακόμη σε αρχικό στάδιο επεξεργασίας.
Τα πρώτα αποτελέσματα παρέχουν μια συνολική εικόνα, αλλά δεν επαρκούν για τον εντοπισμό πιθανών ανισοτήτων ή για την άμεση υλοποίηση διορθωτικών παρεμβάσεων. Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι στην αξιολόγηση συμμετέχουν τη στιγμή αυτή 95 νοσοκομεία και 504 κλινικές όλης της επικράτειας, γεγονός που αποδεικνύει τη δυναμική του νέου εργαλείου.
* Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά» στις 30/8
Πόσα ηλεκτρονικά μηνύματα SMS έχουν ήδη αποσταλεί για την αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών Υγείας σε νοσηλευόμενους ασθενείς που έλαβαν εξιτήριο από νοσοκομεία του ΕΣΥ και σε ποιο ποσοστό επί του συνόλου των SMS φτάνουν οι ολοκληρωμένες απαντήσεις;
Κατά τον πρώτο μήνα λειτουργίας του συστήματος έχουν αποσταλεί 32.457 SMS σε ασθενείς που έλαβαν εξιτήριο από νοσοκομείο του ΕΣΥ, εξαιρουμένων των ογκολογικών, παιδιατρικών και ψυχιατρικών νοσοκομείων και κλινικών. Από τα στοιχεία που διαθέτουμε, περίπου 1 στους 4 ασθενείς ολοκλήρωσε την αξιολόγηση. Το ποσοστό κρίνεται εξαιρετικά ενθαρρυντικό, καθώς πρόκειται για το πρώτο σημαντικό βήμα προς την καθιέρωση μιας κεντρικά οργανωμένης διαδικασίας καταγραφής της εμπειρίας των ασθενών στο ΕΣΥ. Επιθυμούμε, ωστόσο, ακόμα μεγαλύτερη συμμετοχή. Γι’ αυτό και από το βήμα αυτό καλώ όλους όσοι λαμβάνουν το σχετικό
SMS να αφιερώσουν λίγα λεπτά από τον χρόνο τους, ώστε να μοιραστούν την εμπειρία τους. Κάθε απάντηση είναι πολύτιμη και συμβάλλει ουσιαστικά στη βελτίωση των υπηρεσιών Υγείας προς όφελος όλων.
Διαφαίνεται ήδη, με διαφορά, κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα που να επισημαίνεται πιο συχνά στις απαντήσεις ή η συστηματοποίηση των απαντήσεων παραμένει ακόμη δύσκολη;
Γνωστό και κρίσιμο ζήτημα, στο οποίο ήδη επικεντρωνόμαστε με στοχευμένες δράσεις, αποτελεί η αριθμητική επάρκεια του νοσηλευτικού προσωπικού, η οποία και στο πλαίσιο της αξιολόγησης αναδείχθηκε ως χαμηλότερη από το αναγκαίο επίπεδο. Παράλληλα, αναδείχθηκαν παράγοντες που σχετίζονται με τις συνθήκες νοσηλείας, με χαρακτηριστικότερη την αρνητική αξιολόγηση της ποιότητας του προσφερόμενου φαγητού. Εντοπίστηκαν, επίσης, σημαντικά κενά στην ενημέρωση των ασθενών για κοινωνικές υπηρεσίες, επιδόματα και πρόσθετες δομές υποστήριξης, αλλά και για τον ρόλο του Γραφείου Προστασίας Δικαιωμάτων Ληπτών Υπηρεσιών Υγείας, το οποίο παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστο.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει, τέλος, το εύρημα ότι σημαντικό μέρος των ασθενών δεν αισθάνθηκε ότι συμμετείχε επαρκώς στη διαδικασία λήψης αποφάσεων που αφορούσαν την υγεία του, ενώ παράλληλα δήλωσε ότι δεν έλαβε την ψυχολογική υποστήριξη που θα επιθυμούσε όταν τη χρειαζόταν. Τα αποτελέσματα αυτά αναδεικνύουν με σαφήνεια τους τομείς στους οποίους θα δοθεί προτεραιότητα για την υλοποίηση διορθωτικών ενεργειών, πάντα με γνώμονα την εμπειρία των ασθενών, ως άμεσων αποδεκτών κάθε πρωτοβουλίας μας.
Με βάση τις έως σήμερα απαντήσεις στα SMS της αξιολόγησης, ποιες πτυχές της λειτουργίας των νοσοκομείων του ΕΣΥ της χώρας μας δείχνουν, πέραν κάθε αμφιβολίας, ότι αποτελούν τα «βαριά χαρτιά» της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των ιδρυμάτων;
Από το 92% των ασθενών αναφέρθηκε ότι υπήρχε επάρκεια ιατρών των απαραίτητων ειδικοτήτων για το πρόβλημα υγείας τους και το 91% των συμμετεχόντων ανέφερε ότι υπήρξε επάρκεια του αναγκαίου εξοπλισμού. Επίσης, η αλληλεπίδραση με το ιατρικό, νοσηλευτικό και διοικητικό προσωπικό αξιολογήθηκε πολύ υψηλά, με το ποσοστό που αφορά στο ιατρικό προσωπικό να αγγίζει το 86%.
Παράλληλα, το 82% των ασθενών αξιολόγησε τη συνεργασία μεταξύ επαγγελματιών Υγείας από πολύ καλή ή άριστη, ενώ αντίστοιχη βαθμολογία έλαβε η συνεργασία μεταξύ τμημάτων. Επιπλέον, στα «βαριά χαρτιά» της ποιότητας, όπως το θέτετε, περιλαμβάνεται η παροχή οδηγιών πριν από τη λήψη εξιτηρίου, καθώς το 90% των ασθενών επιβεβαίωσε ότι έλαβε οδηγίες γραπτές ή προφορικές, οι οποίες ήταν εύκολες στην κατανόηση. Φανταστείτε ότι τα αποτελέσματα του ψηφιακού εργαλείου δεν αντανακλούν ακόμη τις πολύ θετικές πρόσφατες πρωτοβουλίες, που έχουν μεταβάλει ριζικά την εικόνα του ΕΣΥ.
Πέρα από τους λόγους της εύκολης συστηματοποίησης των απαντήσεων των ασθενών με εξιτήριο, γιατί μεταξύ των 35 ερωτήσεων δεν υπάρχουν οι λεγόμενες «ανοιχτές ερωτήσεις», οι οποίες συνάδουν με τον προσδιορισμό περισσότερο ποιοτικών χαρακτηριστικών της παρεχόμενης περίθαλψης; Γιατί περιοριστήκατε σε ερωτήσεις «κλειστού τύπου», κυρίως για απαντήσεις διαζευκτικές: «Ναι» ή «όχι», «Πολύ» ή «λίγο» ή «καθόλου»;
Οπως σωστά αναφέρετε, οι «ανοιχτές ερωτήσεις» σε μια πανελλαδική έρευνα με χιλιάδες συμμετέχοντες θα δυσχέραιναν την ανάλυση και θα περιόριζαν τις δυνατότητες συγκρίσεων. Επιπλέον, οι «κλειστές ερωτήσεις» είναι ταχύτερες και ευκολότερες για τον ασθενή που μόλις έλαβε εξιτήριο, ενισχύοντας τη συμμετοχή και την αντιπροσωπευτικότητα των αποτελεσμάτων.
Παράλληλα, διασφαλίζεται η πλήρης ανωνυμία, καθώς σε ανοιχτού τύπου απαντήσεις ο ασθενής ενδέχεται, άθελά του, να αποκαλύψει προσωπικά δεδομένα. Από την αρχή, άλλωστε, είχαμε θέσει ως βασική μας προτεραιότητα την απόλυτη ανωνυμία των απαντήσεων. Εστιάζοντας περαιτέρω στη μεθοδολογία του ψηφιακού εργαλείου αξιολόγησης, η ανάπτυξή του στηρίχθηκε σε διεθνώς αναγνωρισμένες πρακτικές, αξιοποιώντας δείκτες PREMs (Patient Reported Experience Measures), οι οποίοι αποτυπώνουν την εμπειρία του ασθενή από τη φροντίδα που έλαβε. Για τον λόγο αυτόν, στην πρώτη φάση εφαρμογής εξαιρούνται τα παιδιατρικά και τα ογκολογικά νοσοκομεία και κλινικές, καθώς απαιτούνται ειδικά προσαρμοσμένα ερωτηματολόγια, που να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες τους.
Διαφαίνεται από τα SMS των απαντήσεων αυτό το εικαζόμενο «χάσμα» που χωρίζει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών Υγείας στα νοσοκομεία του ΕΣΥ των μεγάλων αστικών κέντρων από εκείνη στα μικρότερα, περιφερειακά νοσοκομεία του ΕΣΥ της χώρας;
Από τις πρώτες απαντήσεις των ασθενών που νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομείο του ΕΣΥ, ειδικά κατά τον πρώτο μήνα εφαρμογής του νέου εργαλείου αξιολόγησης, δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για διαφορές στην ποιότητα των υπηρεσιών μεταξύ μεγάλων, αστικών και μικρότερων, περιφερειακών νοσοκομείων. Απαιτείται μεγαλύτερο δείγμα, ενώ τα δεδομένα βρίσκονται ακόμη σε αρχικό στάδιο επεξεργασίας.
Τα πρώτα αποτελέσματα παρέχουν μια συνολική εικόνα, αλλά δεν επαρκούν για τον εντοπισμό πιθανών ανισοτήτων ή για την άμεση υλοποίηση διορθωτικών παρεμβάσεων. Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι στην αξιολόγηση συμμετέχουν τη στιγμή αυτή 95 νοσοκομεία και 504 κλινικές όλης της επικράτειας, γεγονός που αποδεικνύει τη δυναμική του νέου εργαλείου.
* Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά» στις 30/8
