Με την έναρξη της νέας σχολικής περιόδου στις 11 Σεπτεμβρίου, οι εργαζόμενοι γονείς έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τη γονική άδεια για να συμμετάσχουν ενεργά στη σχολική ζωή των παιδιών τους. Το υπουργείο Εργασίας επισημαίνει ότι κάθε εργαζόμενος γονέας διατηρεί συγκεκριμένα δικαιώματα που διευκολύνουν την οικογενειακή ισορροπία και την παρακολούθηση της εκπαιδευτικής πορείας των τέκνων.

Διαβάστε: OpenAI: Γονικοί έλεγχοι στη χρήση του ChatGPT - Ειδοποιήσεις σε περιπτώσες εντοπισμού "δυσφορίας"

Βασικά δικαιώματα εργαζόμενων γονέων για σχολικές δραστηριότητες

Κάθε εργαζόμενος γονέας δικαιούται μέχρι τέσσερις εργάσιμες ημέρες ετησίως για σχολικές υποχρεώσεις. Αυτές οι ημέρες μπορούν να χρησιμοποιηθούν συνεχόμενα ή κατά τμήματα για επισκέψεις στο σχολείο, ενημέρωση σχετικά με την ακαδημαϊκή πρόοδο ή τη συμπεριφορά του παιδιού. Η γονική άδεια καλύπτει την παρουσία στον Αγιασμό, σε σχολικές εκδηλώσεις και προγραμματισμένες συναντήσεις με εκπαιδευτικούς.

Νομικό πλαίσιο και προϋποθέσεις γονικής άδειας

Σύμφωνα με την Επιθεώρηση Εργασίας, κάθε εργαζόμενος γονέας ή άτομο που ασκεί γονική μέριμνα κατέχει ατομικό και αμεταβίβαστο δικαίωμα γονικής άδειας τεσσάρων μηνών για την ανατροφή του παιδιού. Αυτή η άδεια είναι διαθέσιμη μέχρι το παιδί να φτάσει την ηλικία των οκτώ ετών και μπορεί να αξιοποιηθεί συνεχόμενα ή τμηματικά.

Για υιοθετημένα ή αναδοχικά παιδιά ηλικίας έως οκτώ ετών, η γονική άδεια ισχύει από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια. Η μοναδική προϋπόθεση αποτελεί η απασχόληση του εργαζόμενου για ένα πλήρες έτος στον ίδιο εργοδότη, είτε συνεχόμενα είτε μέσω διαδοχικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου.

Οικονομικές παροχές και επιδόματα

Η ΔΥΠΑ καταβάλλει επίδομα γονικής άδειας για τους δύο πρώτους μήνες, ισόποσο με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό. Το επίδομα περιλαμβάνει αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας βασισμένη στο προαναφερόμενο ποσό.

Εργαζόμενοι γονείς με περισσότερα παιδιά έχουν αυτοτελές δικαίωμα για κάθε τέκνο, εφόσον μεσολάβησε ένας χρόνος πραγματικής απασχόλησης μετά την προηγούμενη άδεια. Γονείς διδύμων ή πολύδυμων τέκνων δικαιούνται ξεχωριστή γονική άδεια για κάθε παιδί και επιπλέον δύο μήνες επιδότησης. Μόνοι γονείς λόγω θανάτου, ολικής αφαίρεσης γονικής μέριμνας ή μη αναγνώρισης του τέκνου δικαιούνται διπλάσια παροχή: οκτώ μήνες γονικής άδειας με τετράμηνη επιδότηση από τη ΔΥΠΑ.

Διαδικασία αίτησης και χορήγησης

Όταν και οι δύο γονείς εργάζονται στον ίδιο εργοδότη, αποφασίζουν από κοινού ποιος θα κάνει πρώτος χρήση του δικαιώματος και για πόσο διάστημα. Η γονική άδεια χορηγείται βάσει γραπτής ή ηλεκτρονικής αίτησης που καθορίζει την έναρξη και λήξη της περιόδου. Η αίτηση υποβάλλεται τουλάχιστον έναν μήνα πριν την έναρξη, εκτός έκτακτων περιστάσεων. Ο εργοδότης απαντά εντός μηνός και υποχρεούται να χορηγήσει την άδεια, εκτός αν διαταράσσεται σοβαρά η λειτουργία της επιχείρησης. Σε κάθε περίπτωση, η χορήγηση πρέπει να γίνει εντός δύο μηνών από την αίτηση.

Προτεραιότητα έχουν αιτήσεις γονέων με αναπηρία, γονέων παιδιών με ειδικές ανάγκες, πολύτεκνων, μόνων γονέων και γυναικών μετά την άδεια μητρότητας. Επίσης προτεραιότητα δίνεται σε περιπτώσεις νοσηλείας παιδιού, αναπηρίας συζύγου ή γονέων πολύδυμων τέκνων.

Ευέλικτες μορφές γονικής άδειας

Η γονική άδεια μπορεί να χορηγηθεί με ευέλικτους τρόπους που εξυπηρετούν τα μέρη, όπως μειωμένο ημερήσιο ωράριο ή κατανομή σε εβδομαδιαία ή μηνιαία βάση. Το δικαίωμα επιδόματος διατηρείται ανεξάρτητα από τη μορφή χορήγησης.

Ο εργαζόμενος γονέας προσδιορίζει στην αίτησή του τον χρόνο και το είδος ευελιξίας που επιθυμεί. Ο εργοδότης εξετάζει την αίτηση λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της επιχείρησης και του εργαζόμενου, τεκμηριώνοντας γραπτώς τυχόν απόρριψη εντός μηνός.

Επαγγελματικά δικαιώματα κατά τη διάρκεια της γονικής άδειας

Οι εργαζόμενοι που βρίσκονται σε γονική άδεια διατηρούν πλήρη ενημέρωση για όλες τις εξελίξεις στον εργασιακό τους χώρο. Συγκεκριμένα, λαμβάνουν έγκαιρη πληροφόρηση σχετικά με διαδικασίες προαγωγών και διαθέσιμες θέσεις εσωτερικής στελέχωσης. Κρίσιμο είναι ότι έχουν το αναφαίρετο δικαίωμα συμμετοχής σε αυτές τις διαδικασίες και υποβολής υποψηφιότητας χωρίς οποιαδήποτε μεροληπτική αντιμετώπιση.

Ασφαλιστική κάλυψη και εισφορές κατά την επιδοτούμενη περίοδο

Κατά την περίοδο που ο εργαζόμενος λαμβάνει επίδομα από τη ΔΥΠΑ, η γονική άδεια αναγνωρίζεται πλήρως ως ασφαλιστικός χρόνος. Αυτή η αναγνώριση ισχύει για τους κλάδους κύριας σύνταξης και ασθένειας του αρμόδιου ασφαλιστικού οργανισμού, καθώς και για τους φορείς επικουρικής ασφάλισης. Οι απαιτούμενες ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται βάσει του επιδόματος που καταβάλλεται. Η ΔΥΠΑ αναλαμβάνει την παρακράτηση της εισφοράς του ασφαλισμένου και την απόδοσή της στον οικείο φορέα, συμπεριλαμβανομένης και της εργοδοτικής εισφοράς που βαρύνει τον Οργανισμό.

Για τον χρόνο γονικής άδειας που δεν επιδοτείται, υπάρχουν ειδικές διατάξεις που εξασφαλίζουν την ασφαλιστική προστασία. Αυτή η περίοδος λαμβάνεται υπόψη τόσο για τη δημιουργία ασφαλιστικού δικαιώματος όσο και για τον προσδιορισμό του συνταξιοδοτικού ποσού. Ο γονέας μπορεί να εξασφαλίσει ολοκληρωμένη ασφαλιστική προστασία μέσω αναγνώρισης του χρόνου απουσίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν. 2084/1992. Αυτή η δυνατότητα ισχύει όταν δεν έχει συμφωνηθεί καταβολή αποδοχών από τον εργοδότη.

Επιστροφή στην εργασία και διασφάλιση θέσης

Μετά την ολοκλήρωση της γονικής άδειας, ο εργαζόμενος γονέας απολαμβάνει ισχυρές νομικές εγγυήσεις για την επαγγελματική του επανένταξη. Δικαιούται επιστροφή στην αρχική του θέση ή σε αντίστοιχη θέση με τουλάχιστον ίσους επαγγελματικούς όρους. Επιπλέον, ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να επωφεληθεί από οποιεσδήποτε βελτιώσεις των εργασιακών συνθηκών που θα του αναλογούσαν κατά την απουσία του.

Αναγνώριση χρόνου απουσίας και επαγγελματικές επιπτώσεις

Ο χρόνος απουσίας λόγω γονικής άδειας θεωρείται πραγματικός χρόνος υπηρεσίας για πολλαπλούς σκοπούς:

  • Υπολογισμό μισθολογικής εξέλιξης
  • Χορήγηση ετήσιας κανονικής άδειας και επιδόματος αδείας
  • Επαγγελματική ανέλιξη και εξέλιξη
  • Προσδιορισμό αποζημίωσης σε περίπτωση καταγγελίας σύμβασης

Αυτές οι διατάξεις, όπως κατοχυρώνονται στον Ν. 4808/2021 άρθρο 28 και την Εγκύκλιο 47972/2021, εξασφαλίζουν ότι η γονική άδεια δεν επηρεάζει αρνητικά την επαγγελματική πορεία των εργαζομένων.