Τη στρατηγική απόφαση να ιδρύσει από φέτος παράρτηµα στην Κύπρο έλαβε η Σύγκλητος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών, του πρώτου και µεγαλύτερου Ιδρύµατος της χώρας, αξιοποιώντας τη νοµοθεσία και δίνοντας τη δυνατότητα στους Ελληνες φοιτητές, όπως και στους Κυπρίους, αλλά και σε ξένους από όλο τον κόσµο να λάβουν στην Κύπρο αναγνωρισµένο πτυχίο από το µεγαλύτερο πανεπιστήµιο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και µε κορυφαία θέση στις παγκόσµιες κατατάξεις. Μάλιστα, τα δίδακτρα θα είναι πολύ οικονοµικά, καθώς θα ανέρχονται µόλις στις 6.000 ευρώ για όλες τις σχολές και θα φτάνουν τις 20.000 ευρώ µόνο για την Ιατρική Σχολή.

Η αίτηση που κατατέθηκε από το ΕΚΠΑ στην Κυπριακή ∆ηµοκρατία προβλέπει τη λειτουργία 4 Σχολών και 8 Τµηµάτων στην αρχική φάση του παραρτήµατος σε δύο πόλεις, τη Λευκωσία και τη Λάρνακα. Προγραµµατίζεται η έναρξη λειτουργίας των πρώτων πέντε Τµηµάτων τον Οκτώβριο του 2025 (Τµήµα Οικονοµικών, Τµήµα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισµών, Ιατρική Σχολή, Νοσηλευτική Σχολή, Παιδαγωτικό Δημοτικής Εκπαίδευσης), ενώ η πλήρης λειτουργία όλων των Τµηµάτων του παραρτήµατος θα γίνει τον Οκτώβριο του 2026. Ολόκληρο τον σχεδιασµό, αλλά και το σκεπτικό της ιστορικής αυτής απόφασης, που έχει ακαδηµαϊκά, αλλά και εθνικά, πολιτισµικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, αναλύει στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών, Γεράσιµος Σιάσος, επισηµαίνοντας ότι «το τεράστιο κύρος, η αξιοπιστία, η φήµη και η αποδοχή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών, σε συνδυασµό µε την κοινή γλώσσα και τη γεωγραφική γειτνίαση, θα είναι προς όφελος και των δύο κρατών και φυσικά ολόκληρου του Ελληνισµού».

Οπως εξηγεί σε δήλωσή του, «η οµόφωνη απόφαση της Συγκλήτου του Ιδρύµατος δεν υπήρξε απλώς προϊόν στρατηγικού σχεδιασµού, αλλά και έκφραση σεβασµού προς την ιστορική και πολιτισµική βαρύτητα της Κύπρου, καθώς και προς τους άρρηκτους δεσµούς αδελφοσύνης, φιλίας και αµοιβαίας εκτίµησης που επί αιώνες συνδέουν τον ελληνικό και τον κυπριακό λαό». Επιπλέον, όπως υπενθυµίζει, «το Πανεπιστήµιο Αθηνών έχει ακατάλυτους δεσµούς δύο αιώνων µε την Κύπρο στον τοµέα της Εκπαίδευσης, καθώς στα έδρανά του έχουν φοιτήσει δεκάδες χιλιάδες Κύπριοι φοιτητές και φοιτήτριες, ενώ το πανεπιστήµιο έχει συνδράµει σε όλους τους κυπριακούς αγώνες και η πορεία του είναι συνυφασµένη και µε την ιστορία της Κύπρου».

4 σχολές και 8 τμήματα

Ειδικότερα, η σχετική αίτηση που υποβλήθηκε περιλάµβανε τη λειτουργία 4 Σχολών και 8 Τµηµάτων στην αρχική φάση του παραρτήµατος σε δύο πόλεις, τη Λευκωσία και τη Λάρνακα:

α) Σχολή Επιστηµών Υγείας (Λευκωσία):

î Τµήµα Ιατρικής

î Τµήµα Νοσηλευτικής

β) Σχολή Οικονοµικών Επιστηµών:

î Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών (Λευκωσία)

î Τµήµα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισµών (Λευκωσία)

î Τµήµα ∆ιαχείρισης Λιµένων και Ναυτι[1]λίας (Λάρνακα)

γ) Φιλοσοφική Σχολή:

î Τµήµα Ψυχολογίας (Λάρνακα)

î Αγγλόφωνο Πρόγραµµα Προπτυχιακών Σπουδών µε γνωστικό αντικείµενο «BA Program in the Archaeology, History and Literature of Ancient Greece» (BAAG) (Λευκωσία)

δ) Σχολή Επιστηµών της Αγωγής (Λευκωσία):

î Τµήµα ∆ηµοτικής Εκπαίδευσης

Εδρα του παραρτήµατος ορίστηκε η Λευκωσία, όπου θα λειτουργήσουν έξι από τα οκτώ Τµήµατα, ενώ αξιοποιείται κτίριο που παραχωρήθηκε από την Αρχιεπισκοπή Κύπρου και τον δήµο. Το Τµήµα Ψυχολογίας και το Τµήµα ∆ιαχείρισης Λιµένων και Ναυτιλίας θα εγκατασταθούν στη Λάρνακα. Τον ∆εκέµβριο του 2023 η Σύγκλητος του Πανεπιστηµίου Αθηνών µε οµόφωνη απόφασή της συµπεριέλαβε στο στρατηγικό σχέδιο την ίδρυση παραρτήµατος του πανεπιστηµίου στην Κύπρο.

Ηταν η πρώτη απόφαση ελληνικού δηµόσιου πανεπιστηµίου να εφαρµόσει τις ρυθµίσεις του Νόµου 4957/2022 και να ιδρύσει παράρτηµά του, επεκτείνοντας την ακαδηµαϊκή του παρουσία σε µια άλλη χώρα. Κατόπιν της υποβολής του φακέλου αίτησης στις αρχές του 2025, η διαδικασία αξιολόγησης πραγµατοποιήθηκε οµαλά από τον αρµόδιο Φορέα ∆ιασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης (∆ΙΠΑΕ) της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας. Παράλληλα, συγκροτήθηκε οµάδα διακεκριµένων καθηγητών και διοικητικών στελεχών, οι οποίοι συµµετείχαν στη διαδικασία πιστοποίησης προς εξασφάλιση της αρτιότητας των σχετικών διαδικασιών, ενώ δεκάδες φορείς της Κύπρου (Αρχιεπισκοπή Κύπρου, δήµοι, επιστηµονικοί φορείς κ.ά.) συµµετείχαν ένθερµα στη στήριξη του αιτήµατος.

«Με την απόφαση έγκρισης της λειτουργίας του παραρτήµατος, το Πανεπιστήµιο Αθηνών γίνεται έτσι το πρώτο δηµόσιο πανεπιστήµιο που ιδρύει παράρτηµα εκτός της χώρας, κάνοντας το µεγαλύτερο άλµα διεθνοποίησης ως το πρώτο, ιστορικότερο και πλέον καταξιωµένο διεθνώς πανεπιστήµιο της Ελλάδος, θέλοντας να παρέχει στην Κύπρο εκπαίδευση και έρευνα πολύ υψηλού επίπεδου και να ωφελήσει έτσι την κυπριακή κοινωνία και οικονοµία, τον Κύπριο πολίτη και τον Ελληνισµό συνολικότερα, ενισχύοντας παράλληλα τους εθνικούς και ιστορικούς δεσµούς µε την Κύπρο», υπογραµµίζει ο Γερ. Σιάσος.

Πριν από την υποβολή της αίτησης στην Κυπριακή ∆ηµοκρατία διενεργήθηκε δηµοσκόπηση σε όλη την ελεύθερη Κύπρο για την καταγραφή της γνώµης των πολιτών της Μεγαλονήσου σχετικά µε την ίδρυση παραρτήµατος. Οπως καταγράφηκε σε παγκυπριακή δηµοσκόπηση που πραγµατοποίησε η Alco, η κυπριακή κοινωνία εξετάζει πολύ θετικά την έναρξη λειτουργίας του παραρτήµατος του Πανεπιστηµί[1]ου Αθηνών. Με καθολικά θετική γνώµη για τη δηµιουργία παραρτήµατος του Πανεπιστηµίου Αθηνών στην Κύπρο, το 87% των ερωτηθέντων τοποθετούνται θετικά και µόλις 6% τοποθετούνται αρνητικά. Η ιδιαίτερα θετική γνώµη διαπιστώνεται σε όλες τις δηµογραφικές κατηγορίες, αλλά και στις διαφορετικές περιοχές της Κύπρου. Επιπλέον, το 85% των ερωτηθέντων αναγνωρίζει στο Πανεπιστήµιο Αθηνών ιστορία και φήµη, το 76% υψηλό κύρος πτυχίου και το 72% ποιότητα σπουδών, χαρακτηριστικά που επιζητούν οι Κύπριοι πολίτες.

«Η εµπιστοσύνη προς την κυπριακή Πολιτεία και τον κυπριακό λαό είναι δεδοµένη και αδιαµφισβήτητη και η επιτυχής εγκατάσταση και λειτουργία του πρώτου και µεγαλύτερου δηµόσιου πανεπιστηµίου της Ελλάδας αποτελεί πράξη αξιοπιστίας στον τοµέα Παιδείας και Υγείας της Κύπρου», σηµειώνει ο κ. Σιάσος και προσθέτει ότι «η ίδρυση παραρτήµατος του Πανεπιστηµίου Αθηνών στην Κύπρο θα προσφέρει σηµαντικές ευκαιρίες για την εκπαίδευση των Κύπριων φοιτητών στη χώρα τους και θα λειτουργήσει σε ακαδηµαϊκό επίπεδο εποικοδοµητικά και για τα υπάρχοντα καταξιωµένα ακαδηµαϊκά ιδρύµατα της Κύπρου (όπως το δηµόσιο Πανεπιστήµιο Κύπρου) µέσω πιθανών κοινών προγραµµάτων σπουδών».

Μακρά παράδοση 

Σηµειώνεται ότι το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών είναι το πρώτο και µεγαλύτερο πανεπιστήµιο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ένα διεθνώς αναγνωρισµένο Ιδρυµα Ανώτατης Εκπαίδευσης µε µακρά παράδοση δύο αιώνων στην έρευνα και τη διδασκαλία. Παράλληλα, έχει τεράστια αποδοχή από την ελληνική και κυπριακή κοινωνία και καθοριστικό και ηγετικό ρόλο στην κοινωνία. Εχοντας πέντε campus, 1.700 καθηγητές, περίπου 8.000 ερευνητικό, διδακτικό και διοικητικό προσωπικό και περισσότερα από 800.000 τ.µ. κτιρίων είναι το αρχαιότερο, µεγαλύτερο, το πιο σηµαντικό πανεπιστήµιο της Ελλάδας, µε κορυφαία θέση στις παγκόσµιες κατατάξεις. Πολύ πρόσφατα, το Πανεπιστήµιο Αθηνών ανήλθε στα καλύτερα πανεπιστήµια παγκοσµίως, ενώ παράλληλα έλαβε την τιµητική διάκριση του πιο βελτιωµένου πανεπιστηµίου στην Ευρώπη.

Εξάλλου, το Πανεπιστήµιο Αθηνών τα τελευταία χρόνια έχει προχωρήσει σε άλµατα διεθνοποίησης µε συµφωνίες για κοινά εκπαιδευτικά προγράµµατα µε κορυφαία πανεπιστήµια, όπως το Harvard, το Yale, το Columbia, το Exeter, το California και η Σορβόννη. Επιπλέον, ο σύγχρονος ρόλος του ΕΚΠΑ σε µια διαµορφούµενη παγκόσµια Τριτοβάθµια Παιδεία είναι να αναπτυχθεί περαιτέρω και να παίξει καθοριστικό και ηγετικό ρόλο, έχοντας ως επίκεντρο τον απανταχού Ελληνισµό.

Στήριξη

Οπως αναφέρει ο κ. Σιάσος, καθοριστικής σηµασίας ήταν η στήριξη του παραρτήµατος του Πανεπιστηµίου Αθηνών από τον Πρόεδρο της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, και τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου, Γεώργιο, οι οποίοι από την πρώτη στιγµή απέδωσαν υψηλή σηµασία στην εγκατάσταση στην Κύπρο του πανεπιστηµίου, το οποίο επί δύο αιώνες αποτελεί την πρώτη επιλογή των Κύπριων φοιτητών και φοιτητριών. Επίσης, σηµαντική ήταν η συνδροµή του δηµάρχου Λευκωσίας, Χαράλαµπου Προύντζου, του δηµάρχου Λάρνακας, Ανδρέα Βύρα, των περιφερειαρχών και όλων των θεσµικών φορέων της Μεγαλονήσου.

Νίκος Χριστοδουλίδης: «Η Κύπρος περιφερειακό ακαδηµαϊκό κέντρο…»

Με την επισηµοποίηση της λειτουργίας παραρτήµατος του ΕΚΠΑ στην Κύπρο, ο Πρόεδρος της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, σε γραπτή του δήλωση ανέφερε: «Με ιδιαίτερη ικανοποίηση χαιρετίζω την πι στοποίηση των προγραµµάτων του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστη µίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) για τη λειτουργία παραρτήµατος στην Κύπρο. Η εξέλιξη ενισχύει τη στρατηγική της κυβέρνησης για τη διεθνοποίηση της Εκπαίδευσης και καθιστά την Κύπρο περιφερειακό ακαδηµαϊκό κέντρο µε σηµαντικά οφέλη για την κοινωνία, την οικονοµία και τη διεθνή εικόνα της χώρας. Η συνεργασία µε διεθνή πανεπιστήµια και ερευνητικά κέντρα ενδυναµώνει τη θέση της Κύπρου, διευρύνοντας τις δυνατότητες ακαδηµαϊκής και ερευνητικής ανάπτυξης. Με την πιστοποίηση της λειτουργίας του ΕΚΠΑ θεµελιώνονται οι βάσεις για την εδραίωση ενός νέου θεσµικού πλαισίου, το οποίο θα διευκολύνει την εγκατάσταση και άλλων διεθνών ακαδηµαϊκών και ερευνητικών ιδρυµάτων στην Κύπρο», κατέληξε ο κ. Χριστοδουλίδης

Είναι, άλλωστε, γνωστό ότι το Πανεπιστήµιο Αθηνών εκπαιδεύει επί δεκαετίες χιλιάδες Κύπριους φοιτητές, οι οποίοι έχουν διακριθεί σε διεθνές επίπεδο και στελεχώνουν σήµερα όλες τις υπηρεσίες και τα εκπαιδευτικά ιδρύµατα. ∆ιακεκριµένοι απόφοιτοι του ΕΚΠΑ ήταν ο πρώτος Πρόεδρος της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο τ. Πρόεδρος της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, ο Πρόεδρος της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, Γεώργιος, και πολλοί άλλοι. Υπολογίζεται µάλιστα ότι το 25 % των ενεργών ιατρών (από σύνολο περίπου 7.500), σύµφωνα µε το Μητρώο Ιατρών Κύπρου που υπηρετούν στην Κυπριακή ∆ηµοκρατία, είναι απόφοιτοι της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών.

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, κ.κ. Γεώργιος: Μεγάλη χαρά και ευγνωµοσύνη

Με ιδιαίτερη θέρµη υποδέχθηκε την ίδρυση παραρτήµατος του ΕΚΠΑ στην Κύπρο και ο Αρχιεπίσκοπος της Μεγαλονήσου, κ.κ. Γεώργιος. «Εκφράζω την ιδιαίτερη χαρά µου γιατί ύστερα από πολλές ταλαιπωρίες και αδικαιολόγητες, κατά τη γνώµη µου, καθυστερήσεις δόθηκε η σχετική άδεια και το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών έρχεται µε παραρτήµατά του στην Κύπρο. Η χαρά µου δεν προέρχεται µόνο από το γεγονός ότι είµαι κι εγώ απόφοιτος του ΕΚΠΑ, αλλά κυρίως από το ότι µε τον τρόπο αυτό δηλώνουµε την ευγνωµοσύνη µας προς το πανεπιστήµιο αυτό, που για δεκαετίες πολλές δεχόταν τους Κυπρίους απόφοιτους Γυµνασίων, χωρίς εξετάσεις, στις διάφορες σχολές του. Αυτό, ιδίως κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας, προστάτευσε το εθνικό µας φρόνηµα, αποτρέποντας τα σχέδια των Αγγλων για σπουδές στα αγγλικά πανεπιστήµια, οπότε θα αµβλυνόταν και η εθνική αυτοσυνειδη[1]σία µας. Ευχόµαστε κάθε πρόοδο στο ΕΚΠΑ, που είναι και δικό µας πανεπιστήµιο», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά