Τη Δευτέρα, η φθινοπωρινή ισημερία επισημοποιεί την άφιξη του φθινοπώρου στην Ελλάδα και σε ολόκληρο το βόρειο ημισφαίριο. Αυτό το σημαντικό αστρονομικό γεγονός χαρακτηρίζεται από την σχεδόν ίση διάρκεια ημέρας και νύχτας, ενώ στη συνέχεια οι ημέρες θα συντομεύονται προοδευτικά μέχρι το χειμερινό ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου.

Τι είναι η φθινοπωρινή ισημερία και πώς επηρεάζει τις εποχές

Οι ισημερίες αποτελούν κλειδιά για την κατανόηση των εποχικών αλλαγών. Η εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία καθορίζουν την έναρξη άνοιξης και φθινοπώρου αντίστοιχα, ενώ τα ηλιοστάσια προσδιορίζουν την αρχή καλοκαιριού και χειμώνα.

Παρόλα αυτά, η κλιματική αλλαγή έχει διαταράξει αυτούς τους φυσικούς ρυθμούς. Οι περιβαλλοντολόγοι παρατηρούν ότι η φύση εισέρχεται όλο και νωρίτερα στον ανοιξιάτικο κύκλο της, με το φαινόμενο να είναι ιδιαίτερα έντονο στο Βόρειο Πόλο και τα υψηλά γεωγραφικά πλάτη.

Γιατί στην Ελλάδα η ισημερία δεν σημαίνει απόλυτα ίση ημέρα και νύχτα

Στη χώρα μας, η ημερομηνία της ισημερίας δεν ταυτίζεται με την πραγματική ίση διάρκεια ημέρας και νύχτας. Η απόλυτη ισότητα συμβαίνει αποκλειστικά στις περιοχές που βρίσκονται ακριβώς στον γήινο Ισημερινό.

Για τις χώρες που βρίσκονται βόρεια ή νότια του Ισημερινού, όπως η Ελλάδα, η πραγματική ίση διάρκεια ημέρας και νύχτας παρουσιάζεται μερικές ημέρες πριν ή μετά την επίσημη ισημερία.

Η αστρονομική εξήγηση του φαινομένου της ισημερίας

Το φαινόμενο της ισημερίας εκδηλώνεται δύο φορές ετησίως, όταν η Γη διασχίζει τα σημεία τομής της εκλειπτικής τροχιάς και του ουράνιου ισημερινού. Στην αστρονομία, αυτά τα σημεία συμβολίζονται διεθνώς με τα γράμματα γ και γ΄.

Κατά τη στιγμή της ισημερίας, η γραμμή που συνδέει Ήλιο και Γη γίνεται κάθετη προς τον άξονα περιστροφής του πλανήτη μας. Αυτή η γεωμετρική διάταξη έχει ως αποτέλεσμα την ίση διάρκεια ημέρας και νύχτας σε κάθε σημείο της γήινης επιφάνειας.

Ετυμολογία και διεθνείς ονομασίες της ισημερίας

Η ελληνική λέξη "ισημερία" προκύπτει από τη σύνθεση των όρων "ίσος" και "ημέρα". Αντίστοιχα, ο διεθνής όρος "equinox" έχει λατινική προέλευση, συνδυάζοντας τις λέξεις aequus (ίσος) και nox (νύχτα).

Οι χαρακτηρισμοί "εαρινή" και "φθινοπωρινή" ισημερία αναφέρονται συγκεκριμένα στο βόρειο ημισφαίριο, καθώς στο νότιο ημισφαίριο οι εποχές είναι αντίστροφες κατά τις ίδιες ημερομηνίες.

Ιδιαιτερότητες της ισημερίας σε διαφορετικά γεωγραφικά πλάτη

Στους γεωγραφικούς πόλους, η έννοια της ισημερίας χάνει τη σημασία της, ενώ στον Ισημερινό η ισημερία είναι μόνιμη κατάσταση. Το φαινόμενο οφείλεται στην περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο και την κλίση του άξονα περιστροφής της.

Επειδή ο άξονας περιστροφής δεν είναι κάθετος στο επίπεδο περιφοράς, η διάρκεια της ημέρας μεταβάλλεται συνεχώς. Δύο φορές ετησίως, η Γη καταλαμβάνει θέση όπου οι ηλιακές ακτίνες προσπίπτουν απόλυτα κατακόρυφα στον ισημερινό.

Οι δύο ισημερίες τοποθετούνται χρονικά ανάμεσα στα δύο ηλιοστάσια, δημιουργώντας τον φυσικό ρυθμό των εποχικών μεταβολών που χαρακτηρίζει τον πλανήτη μας.