Τα στατιστικά στοιχεία απελάσεων & διοικητικής κράτησης το α΄εξάμηνο του 2025, όπως παρουσιάζονται από την Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA), επιβεβαιώνουν, για άλλη μία φορά τη συνέχιση της αυθαίρετης πρακτικής της επιβολής απέλασης και διοικητικής κράτησης σε βάρος προσφύγων και μεταναστριών/ών, κατά τρόπο συστηματικό και ακόμη και προς χώρες στις οποίες οι επιστροφές δεν επιτρέπονται ούτε είναι εφικτές στην πράξη, όπως το Αφγανιστάν ή το Σουδάν. Αυτό προκύπτει από την ανάλυση των επίσημων στατιστικών στοιχείων των διαδικασιών επιστροφής και απέλασης και της διοικητικής κράτησης για το πρώτο εξάμηνο του 2025, που έχουν διατεθεί από τις ελληνικές αρχές μέσω του κοινοβουλευτικού ελέγχου. 

Διαβάστε: Κως: Σύλληψη δύο διακινητών - Μετέφεραν 31 πρόσφυγες και μετανάστες

Συνολικά 11.402 αποφάσεις απομάκρυνσης από την ελληνική επικράτεια

Το α΄ εξάμηνο του 2025, η Ελληνική Αστυνομία εξέδωσε συνολικά 11.402 αποφάσεις απομάκρυνσης από την ελληνική επικράτεια. Το ίδιο διάστημα, πραγματοποιήθηκαν συνολικά 2.658 επιστροφές και απελάσεις. Ο αριθμός των αποφάσεων διοικητικής κράτησης που εκδόθηκαν από την Ελληνική Αστυνομία το α΄ εξάμηνο του 2025 κυμάνθηκε στις 10.715. Κράτηση, ωστόσο, συνιστά και ο λεγόμενος «περιορισμός ελευθερίας» που επιβάλλει η ΥπΥΤ κατά τη διάρκεια των διαδικασιών υποδοχής και ταυτοποίησης στα ΚΥΤ και στις ΚΕΔ, κατά τρόπο αυτόματο και γενικευμένο. Στο ίδιο διάστημα, η ΥπΥΤ εξέδωσε 18.441 αποφάσεις πενθήμερου περιορισμού ελευθερίας και 8.487 αποφάσεις παράτασης του περιορισμού.

Προκύπτει και φέτος ότι η προαναχωρησιακή κράτηση χρησιμοποιείται συστηματικά από την Αστυνομία στις διαδικασίες απομάκρυνσης από το ελληνικό έδαφος και όχι κατ' εξαίρεση, όπως απαιτεί το διεθνές, ενωσιακό και εθνικό δίκαιο. Το 99,9% των αποφάσεων απέλασης συνοδεύονταν από κράτηση, ενώ στις διαδικασίες επιστροφών του Ν 3907/2011 το αντίστοιχο ποσοστό κυμάνθηκε στο 62,3%. Τα προσκόμματα στην πρόσβαση στην ενδικοφανή προσφυγή κατά των αποφάσεων επιστροφής και απέλασης και η πλήρης απουσία, μέχρι και σήμερα, δωρεάν νομικής συνδρομής επηρεάζουν την αποτελεσματική πρόσβαση και στο ένδικο βοήθημα των αντιρρήσεων. Το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους κατατέθηκαν συνολικά 1.819 αντιρρήσεις κατά της κράτησης, που αντιστοιχούν στο 17% του συνόλου των αποφάσεων κράτησης. Προσβλήθηκαν δηλαδή στα δικαστήρια λιγότερες από μία στις πέντε αποφάσεις κράτησης.

Το 50,2% των αντιρρήσεων κατά της κράτησης που εξετάστηκαν στην ουσία τους ενώπιον των διοικητικών πρωτοδικείων το α΄ εξάμηνο του 2025 έγιναν δεκτές. Ωστόσο, λιγότερο από το 1% των αυτεπαγγέλτως ελεγχόμενων αποφάσεων κρίθηκαν από τα ίδια δικαστήρια ως μη νόμιμες, αποτυπώνοντας και φέτος τις σοβαρότατες αποκλίσεις μεταξύ των δύο διαδικασιών. Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν την αναποτελεσματικότητα του αυτεπάγγελτου δικαστικού ελέγχου και την επιτακτική ανάγκη παροχής δωρεάν νομικής συνδρομής στους ανθρώπους που τελούν υπό διοικητική κράτηση. Τέλος, ο αριθμός των ανθρώπων που τελούσαν υπό διοικητική κράτηση στα τέλη Ιουνίου του 2025 ήταν 1.649, κατάτι αυξημένος σε σχέση με τα τέλη του περασμένου έτους (1.626), εκ των οποίων το 87% κρατούνταν σε έξι προαναχωρησιακά κέντρα κράτησης (ΠΡΟ.ΚΕ.Κ.Α.) και το υπόλοιπο 13% σε αστυνομικά τμήματα ανά την επικράτεια.

Συνθήκες κράτησης

Σε ό,τι αφορά τις συνθήκες κράτησης, συνεχίζονται οι σοβαρές ελλείψεις στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και υποστήριξη των ανθρώπων που τελούν υπό διοικητική κράτηση και η υποστελεχωση των ΠΡΟ.ΚΕ.Κ.Α. σε υγειονομικό προσωπικό, με μειωμένο αριθμό γιατρών και νοσηλευτριών/ών σε σχέση με τα τέλη του 2024. Ενδεικτικά, προκύπτει από τα στοιχεία ότι υπήρχε μόνο ένας/μια γιατρός ανά ΠΡΟ.ΚΕ.Κ.Α., ακόμη και στην περίπτωση της Αμυγδαλέζας, στην οποία κρατούνταν 522 άτομα (παρέχονται αναλυτικά στοιχεία μέσα στο κείμενο). Η Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) δημοσιεύει συστηματικά αναλύσεις των στατιστικών στοιχείων που παρέχονται από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και μέσω κοινοβουλευτικού ελέγχου, γύρω από την υποδοχή των αιτουσών/ούντων άσυλο (πρώτο εξάμηνο του 2025), τη διαδικασία ασύλου (πρώτο εξάμηνο του 2025) και τη διοικητική κράτηση.